TY  - JOUR
TI  - COVID-19 Hastalarında SARS-CoV-2 Virüs Saçılımı ve Nötralizan Antikor Düzeyleri
AB  - Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) Aralık 2019 tarihinde, Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıktıktan kısa bir süre sonra pandemiye dönüşmüştür. Bu çalışmada COVID-19 hastalığının geçirildiği dönem ve sonrasındaki süreçte çeşitli klinik örneklerde şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüs-2 (SARS- CoV-2) RNA’sının varlığı ve virüsün saçılım profili ile enfeksiyonu geçiren hastalarda anti SARS-CoV-2 IgG ve nötralizan antikor düzeylerinin zamana göre değişiminin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya toplum kaynaklı COVID-19 (TCH) (n= 47) (Mayıs-Haziran 2020) ve sağlık çalışanı COVID-19 (SCH) (n= 30) (Kasım-Aralık 2020) hastaları dahil edilmiştir. Klinik örneklerde SARS-CoV-2 varlığının araştırılması için TCH grubundan 0, 3, 7, 14 ve 28. günlerde orofarenks (OF), nazofarenks (NF), balgam, dışkı, kan ve idrar örnekleri alınmıştır. Anti SARS-CoV-2 IgG ve nötralizan antikorların belirlenmesi için TCH grubundan 0, 3, 7, 14, 28, 60, 90 ve 120. günlerde; SCH grubundan 14, 28, 60, 90, 120 ve 150. günlerde serum ör- nekleri alınmıştır. Virüs RNA’sı revers transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR), anti SARS-CoV-2 IgG antikor düzeyleri “enzyme linked immunosorbent assay (ELISA), nötralizan antikor düzeyleri (NAb) hücre kültürü nötralizasyon ve temsili nötralizasyon testi (sVNT) yöntemleri ile belirlenmiştir. Ülkemizde aşılama programının başlaması ile SCH grubu hastalarından 11’i ikinci ay serum örnekleri alındıktan sonra SARS-CoV-2 aşısı yaptırmış, geriye kalan SCH grubu hastalar çalışma süresi boyunca aşı yaptırmamıştır. SARS-CoV-2 RNA’sı en yüksek oranda sırasıyla, NF (%100), dışkı (%65.8), balgam (%45.7), OF (%41.3), kan (%5.3) ve idrar (%2.2) örneklerinde saptanmıştır. Viral saçılımın solunum yolu örneklerinde 14 gün, dışkı örneklerinde 60 güne kadar devam ettiği, kan örneklerinde ise üçüncü günden sonra virüs saptan- madığı bulunmuştur. Viral yükün hem üst hem de alt solunum yolu örneklerinde tanı anında en yüksek düzeyde olduğu, dışkı örneklerinde yedinci günde pik yaptığı ve hastalık süresince düzensiz seyir izlediği görülmüştür. İlk tanı gününde TCH grubu hastaların %41.4’ünde anti SARS-CoV-2 IgG antikor pozitifliği bulunmuş ve dördüncü ayda tüm hastalarda serokonversiyon gözlenmiştir. Çalışma periyodu süresince, SCH grubu hastaların sadece %82.1’inde seropozitiflik saptanmıştır. TCH grubu hastalarda IgG antikor düzeylerinin yedinci günde, SCH grubu hastalarda üçüncü ayda pik yaptığı (S/Co sırasıyla: 9.6 ve 2.8) görülmüştür. TCH grubunda saptanan anti SARS-CoV-2 IgG antikor düzeyleri SCH grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p< 0.05). İlk ay sonunda TCH grubu hastaların tümünde (%100) NAb varlığı tespit edilmiştir. NAb titrelerinin 28. günde pik yaptığı (1/256) ve ikinci aydan itibaren düşüş eğilimi gösterdiği saptanmıştır. NAb ortanca titrelerinin ciddi seyirli TCH grubunda daha erken pik yaptığı göz- lenmiştir (ciddi grupta 14, hafif grupta 28. gün, p> 0.05). SCH grubu hastaların 6 (%26.1)’sının düşük, 11 (%47.8)’inin orta, 6 (%26.1)’sının yüksek titrede temsili NAb oluşturduğu belirlenmiştir. Temsili NAb düzeylerinin aşı durumuna göre dağılımı incelenmiş ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir (sırasıyla p= 0.400, p= 0.077 ve p= 0.830). Sonuç olarak; balgam, dışkı, kan ve idrar gibi birçok örnekte SARS-CoV-2 RNA’sı saptanmış, dışkı örneklerinde viral saçılımın aylarca devam edebildiği gözlenmiştir. Hastalarda büyük oranda dördüncü ayda anti SARS-CoV-2 IgG antikor pozitifliği gözlenmiş ve üçüncü aydan sonra antikor titrelerinin düşüş gösterdiği bulunmuştur. Koruyucu antikor düzeylerinin dördüncü ayda da devam ettiği belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen bu bulgular, aşılama stratejileri ve pandemi ile mücadelede önemlidir. Ancak pandeminin devam ettiği günümüz koşullarında virüsün yeni mutant form- larının da çıktığı düşünüldüğünde, virüs saçılım ve antikor titre çalışmaları için daha detaylı ve kapsamlı araştırmalara gereksinim bulunmaktadır.
AU  - Enül, Hakan
AU  - dheir, hamad
AU  - Uzar, Serdar
AU  - ÖZER, YUNUS EMRE
AU  - ayhancı, tuğba
AU  - Altindis, Mustafa
AU  - ADIAY, Cumhur
AU  - Saraç, Fahriye
AU  - HASOKSÜZ, MUSTAFA
AU  - toptan, hande
AU  - Koroglu, Mehmet
DO  - 10.5578/mb.20229704
PY  - 2022
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 56
IS  - 3
SN  - 0374-9096
SP  - 416
EP  - 431
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1119175
ER  -