HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Yıl: 2023 Cilt: 14 Sayı: 52 Sayfa Aralığı: 787 - 799 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35826/ijoess.3335 İndeks Tarihi: 20-06-2023
HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Öz: Bu araştırma sağlık sektöründeki yöneticilerin göstermiş oldukları hizmetkar liderlik davranışlarının örgütsel özdeşleşme ve iş tatmini üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Hizmetkar liderlik, genel olarak liderlik davranışı sergilenirken aynı zamanda liderlik yaptığı kişilerin gelişmesine imkân veren liderlik çeşididir. Örgütsel özdeşleşme, çalışanların çalıştığı kurumun ana kimliğiyle kendisini bütünleştirmesidir. İş tatmini ise, çalışan bireyin işi başarması neticesinde duyduğu hoş bir durumdur. Araştırmada online anket yöntemi gönüllülük ilkesine uyularak uygulamıştır. Anketin ilk bölümünde demografik özelliklere ait beş soru bulunmaktadır. İkinci bölümde ise Kılıç ve Aydın (2016) tarafından geliştirilmiş olan “Hizmetkar Liderlik” ölçeğinden faydalanılmıştır. Ölçek yedi sorudan oluşmaktadır. Üçüncü bölümde ise Fettahlıoğlu ve Koca tarafından geliştirilen örgütsel özdeşleşme ile ilgili ifadeleri barındıran “Örgütsel Özdeşleşme” ölçeği kullanılmıştır. Son bölümde ise Keser ve Bilir (2019) tarafından geliştirilen ve beş sorudan oluşan “İş Tatmini” ölçeğinden faydalanılarak araştırma gerçekleştirilmiştir. Ölçekteki tüm maddeler 5’li likert tipi özelliği ile (1= Kesinlikle Katılmıyorum, 5= Kesinlikle Katılıyorum) ölçüm yoluna gidilmiştir. Hizmetkar Liderlik ölçeğine ait Cronbach’s Alpha değeri 0,90, Örgütsel Özdeşleşme Ölçeğine ait Cronbach’s Alpha değeri 0,89 ve İş Tatmin Ölçeğine ait Cronbach’s Alpha değeri 0,85 olarak bulunmuştur. Korelasyon analizi sonuçlarına göre hem hizmetkâr liderlik algısı ile örgütsel özdeşleşme arasında (r= 0,46, p<0,01) hem de hizmetkâr liderlik algısı ile iş tatmini arasında (r= 0,57, p<0,01) pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki vardır. Ayrıca örgütsel özdeşleşme ile iş tatmini arasında (r= 0,42, p<0,01) pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki vardır. Analiz sonuçlarına göre hizmetkâr liderlik örgütsel özdeşlemeyi pozitif etkilemektedir (β= 0,41, p=0,00). Hizmetkâr liderlik (β= 0,48 p=0,00) ve örgütsel özdeşleşme (β= 0,23, p=0,00) iş tatminini pozitif etkilemektedir Analiz sonuçlarına göre hizmetkâr liderliğin iş tatminine etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü olduğu (β= 0,09) ve hizmetkâr liderliğin iş tatminine olan pozitif etkisini daha da arttırdığı belirlenmiştir (β= 0,57, p=0,00). Elde edilen sonuçlar doğrultusunda hastane yöneticilerine hizmetkar liderlik özelliklerini geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: IMPACT OF SERVANT LEADERSHIP AND ORGANIZATIONAL IDENTIFICATION ON JOB SATISFACTION: RESEARCH ON HEALTHCARE PROFESSIONALS
Öz: This research was conducted to determine the effect of servant leadership behaviors of managers in the health sector on organizational identification and job satisfaction. Servant leadership is a type of leadership that allows the development of the people it leads while exhibiting leadership behavior in general. Organizational identification is the integration of employees with the main identity of the institution they work for. Job satisfaction, on the other hand, is a pleasant state that the employee feels as a result of the success of the job. In the research, the online survey method was applied in accordance with the principle of voluntariness. In the first part of the questionnaire, there are five questions about demographic characteristics. In the second part, the "Servant Leadership" scale developed by Kılıç and Aydın (2016) was used. The scale consists of seven questions. In the third part, the "Organizational Identification" scale, which contains statements about organizational identification developed by Fettahlıoğlu and Koca, was used. In the last part, the research was carried out by making use of the "Job Satisfaction" scale developed by Keser and Bilir (2019) and consisting of five questions. All items in the scale were measured with a 5-point Likert type feature (1= Strongly Disagree, 5= Strongly Agree). The Cronbach's Alpha value of the Servant Leadership Scale was 0.90, the Cronbach's Alpha value of the Organizational Identification Scale was 0.89, and the Cronbach's Alpha value of the Job Satisfaction Scale was 0.85. According to the results of the correlation analysis, there is a positive correlation between the perception of servant leadership and organizational identification (r= 0.46, p<0.01) and between the perception of servant leadership and job satisfaction (r= 0.57, p<0.01). There is a moderate relationship. In addition, there is a positive and moderate relationship between organizational identification and job satisfaction (r= 0.42, p<0.01). According to the results of the analysis, servant leadership positively affects organizational identification (β= 0.41, p=0.00). Servant leadership (β= 0.48 p=0.00) and organizational identification (β= 0.23, p=0.00) positively affect job satisfaction According to the analysis results, organizational identification has a mediating role in the effect of servant leadership on job satisfaction (β= 0.09) and it was determined that servant leadership further increased the positive effect on job satisfaction (β= 0.57, p=0.00). In line with the results obtained, suggestions were made to hospital managers to develop servant leadership characteristics.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acuner, T., Atalay, M.Ö. & Aydemir, P. (2022). İş Tatmini ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin Meta Analiz Yöntemiyle İncelenmesi: Türkiye Bağlamında Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 37, 121-142.
- Adams, A.& Bond S. (2000). “Hospital Nurses’ Job Satisfaction, Individual and Organizational Characteristics”, Journal of Advanced Nursing, Cilt 32, Sayı 3, ss.536-543.
- Akyüz, B.& Eren, M. (2013). Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Eğitim Sektörü Üzerindeki Etkisine Yönelik Teorik Bir Çalışma, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8 (2):191-205.
- Altaş, S.S. (2022). Sosyal Bilimlerde Güncel Tartışmalar, (Editör: Karacagil, Z. ve Bulut, M.), Sağlık Çalışanlarında Algılanan Örgütsel Destek ile İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık İlişkisi, s.1031-1308, Bilgin Yayınevi.
- Altaş, S. S. (2021). Sağlık çalışanlarının örgütsel özdeşleşme, örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişkiler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 875-891.
- Aypar S, Sökmen A.& Ekmekçioğlu EB. (2018). İş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. [The relationship between job satisfaction and turnover intention: the mediating role of organizational identification]. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi. 5(13):116-24.
- Barbuto, J. E. & Hayden, R. W. (2011). Testing Relationships Between Servant Leadership Dimensions And Leader Member Exchange (LMX), Journal of Leadership Education, Volume 10, Issue 2.
- Bitmiş, G. M., Sökmen, A.& Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
- Deeba, F., Usmani, R. A., Akhtar, M., Zahra, T.&. Rasool, H. (2015). “Job Satisfaction; Among Doctors Working in Public and Private Tertiary Care Hospitals of Lahore”, The Professional Medical Journal, 22 (10): 1373-1378.
- Dutton, J. E., Dukerich, J. M., & Harquail, C. V. (1994). Organizational images and member identification. Administrative science quarterly, 239-263.
- Franco L.M., Bennett S., Kanfer R.& Stubblebine L (2004). “Determinants and Consequences of Health Worker Motivation in Hospitals in Jordan and Georgia”, Social Science and Medicine, Cilt No:58, Sayı:2, ss.343-355.
- Fettahlıoğlu, Ö. O.& Koca, N. (2015). Örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık ilişkisinde örgütsel desteğin düzenleyici etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 1-10.
- Gül H., Oktay E.& Gökçe E. (2008). “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Akademik Bakış, Sayı 15.
- Hill, J.& Valdemar, A. (2008) Employee Satisfaction and Organizational Commitment. A Mixed Methods Investigation of the Effects of Servant Leadership. Capella University : Doctoral Dissertation.
- Keser, A., & Bilir, K. B. Ö. (2019). İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.
- Keser, A., Yılmaz, G., & Yürür, Ş. (2009). Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar, Umuttepe Yayınları.
- Kılıç, K. C. &. Aydın, Y. (2016). Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(30), 106.
- Koçel, T. (2018). İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları.
- Mael, F. A., & Ashforth, B. E. (1995). Loyal from day one: Biodata, organizational identification, and turnover among newcomers. Personnel psychology, 48(2), 309-333.
- Miner, J. (1992). Industrial Organizational Psychology, MacGraw, Hill
- Özkalp, E.& Kırel, Ç. (2018). Örgütsel Davranış, Ekin Yayınları.
- Öztürk Çiftçi, D. (2022). Hizmetkâr Liderliğin Ardıllarının Meta Analiz Yöntemi ile İncelenmesi, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 5(3): 171- 192.
- Rogers, J. D., Clow, K. E. & Kash, T. J. (1994). Increasing job satisfaction of service personnel. Journal of services Marketing, 8(1), 14-26.
- Sekaran, U. (1992). Research Methods For Business: A Skill-Building Approach. (2.Baskı). New York: John Wiley, Sons,INC.
- Şekerli, E.B. 82016). Sosyal Kimlik ve Örgütsel Özdeşleşme, Soner Taslak ve Birgül Çiftçi (Ed.), Post modern Örgütlerde Güncel Davranışsal Yaklaşımlar İçinde, Beta Yayınları.
- Seo Y., J. Ko, & J.L. Prıce. (2004). “The Determinants of Job Satisfaction Among Hospital Nurses: A Model Estimation in Korea,” International Journal of Nursing Studies, Cilt No:41, ss.437-446
- Sun, P. T. Y. (2013). The servant identity: Influences on the cognition and behavior of servant leaders, The Leadership Quarterly, 24, pp. 544–557.
- Spears, L. C. (2010). Developments in Theory and Research. London : Palgrave Macmillan.
- Spector, P. (2000). Industrrial Organizational Psychology, 2nd ed, John Wiley
- Top, M. (2012). Hekim ve hemşirelerde örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve is doyumu profili/The profile of physicians' and nurses' organizational commitment, organizational trust and job satisfaction. Istanbul Business Research, 41(2), 258.
- Yardan, E. D. & Dikmetaş, H. (2013). Hastane Çalışanlarının Sosyotropi-Otonomi Kişilik Özellikleri ile Psikolojik Sözleşme Algılamaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(8), 134-145.
- Yetim, Ü. (2001). Toplumdan Bireye Mutluluk Resimleri, Bağlam Yayınevi.
- Yılmaz, C. (2013). Hizmetkâr Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
- Yüksel, O., Deniz, S.& Çimen, M. (2021). Hastane Çalışanlarının Hizmetkâr Liderlik Algısının İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 921-927.
APA | Özişli Ö (2023). HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. , 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
Chicago | Özişli Ömer HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. (2023): 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
MLA | Özişli Ömer HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. , 2023, ss.787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
AMA | Özişli Ö HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. . 2023; 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
Vancouver | Özişli Ö HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. . 2023; 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
IEEE | Özişli Ö "HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA." , ss.787 - 799, 2023. 10.35826/ijoess.3335 |
ISNAD | Özişli, Ömer. "HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA". (2023), 787-799. https://doi.org/10.35826/ijoess.3335 |
APA | Özişli Ö (2023). HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
Chicago | Özişli Ömer HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 14, no.52 (2023): 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
MLA | Özişli Ömer HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, vol.14, no.52, 2023, ss.787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
AMA | Özişli Ö HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 14(52): 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
Vancouver | Özişli Ö HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 14(52): 787 - 799. 10.35826/ijoess.3335 |
IEEE | Özişli Ö "HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA." Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14, ss.787 - 799, 2023. 10.35826/ijoess.3335 |
ISNAD | Özişli, Ömer. "HİZMETKAR LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA". Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 14/52 (2023), 787-799. https://doi.org/10.35826/ijoess.3335 |