TY  - JOUR
TI  - ARISTOTELES’TE PRATİK AKIL YÜRÜTME: LOGISMOS
AB  - Aristoteles’in teorik bilimler ile pratik bilimler arasında yaptığı ayrım iki tür akıl yürütme tarzına yol açar. Teorik bilimlerin konusu nesnesi değişmeyen varlıklar iken, pratik bilimlerin konusu olumsal özelliğe sahip olan eylem alanıdır. İnsanı eyleme geçiren temel saik tercihtir ve her tercihin arkasında pratik akıl yürütme (logismos) bulunur. Zengin bir anlam içeriğine sahip olan ve bu zenginliğin nedeni kabul edilebilecek ‘logos’ kavramından türeyen logismos kavramı, eylemin tercihi hususunda belirleyici olan kavramlardan biridir. Aristoteles’e göre pratik alanda akıl, klasik doğruya ulaşma çabası olan ve teorik akıl yürütmenin temel aracı olan teorik kıyasta olduğundan farklı bir şekilde işlem yapar. Çünkü söz konusu olan alan, belirtildiği üzere olasılığın söz konusu olduğu alandır. Dolayısıyla logismos’un anlamını açık kılmak için yapılması gereken ilk şey onun teorik kıyas ile farkını tespit etmektir. Bir eylem gerçekleşirken fail nasıl akıl yürütür ve bu akıl yürütme, klasik Aristotelesçi akıl yürütme olan teorik kıyas ile nasıl bir ilişki içerisindedir? Her şeyden önce pratik akıl yürütme istenen, arzu edilen bir şeyi dile getiren ve bir de bir algısal yargıyı, bir durumu belirten en az iki öncüle sahiptir. Buna karşın bu öncüllerden çıkarılan sonuç teorik kıyasdakinin tersine bir önerme değil, eylemdir. Pratik akıl yürütme biçimsel olarak teorik kıyasdan farklıdır ve teorik kıyasın sahip olduğu kesinliğe sahip değildir.
AU  - kabil, onur
AU  - Çötok, Tufan
DO  - 10.29029/busbed.1296500
PY  - 2023
JO  - Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
IS  - 26
SN  - 1309-6672
SP  - 201
EP  - 210
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1206961
ER  -