Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme

Yazganoglu, Didem; BAYKAL, Can

Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme

Kurtuluş Didem YAZGANOĞLU, (İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Can BAYKAL (İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi

28 2

Yıl: 2012 Cilt: 46 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 84 - 89 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme

Öz:

Amaç: Epidermal büyüme faktörü reseptörü (EBFR) inhibitörleri başta akneiform (püstüler, papülopüstüler) döküntü olmak üzere birçok dermatolojik yan etkiye yol açabilmektedir. Nadiren hedefe yönelik başka kemoterapi ilaçları da benzer bir püstüler döküntüye neden olabilir. Çalışmamızda çoğu son yıllarda kullanıma giren bu ilaçlara bağlı olarak gözlemlediğimiz başta akneiform döküntü olmak üzere dermatolojik yan etkilerin değerlendirilmesi amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Mayıs 2007 ve Nisan 2011 tarihleri arasında kemoterapi ilaçlarına bağlı akneiform döküntü tanısı konulan 23 hastanın poliklinik kayıtları retrospektif olarak incelendi. Akneiform döküntüye neden olan ilaçlar, döküntünün klinik özellikleri, eşlik eden diğer dermatolojik yan etkiler ve hangi tedavi seçeneklerinin kullanılmış olduğu araştırıldı. Dermatolojik yan etkilere bağlı olarak kemoterapinin kesilip kesilmediği değerlendirildi.Bulgular: Akneiform ilaç döküntüsüne neden olan ilaçların başında 21 hastada etken olan erlotinib ve setuksimab gibi EBFR inhibitörleri yer alıyordu. Everolimus ve irinotekan ile bevasizumabın birlikte kullanımı birer hastada etkendi. Döküntü tüm hastalarda yüzü etkilerken bunu gövde, boyun ve saçlı deri izliyordu. Yüzün birçok bölgesi tutulurken göz çevresi çoğunlukla sağlam kalmıştı. Kseroz ve paronişi sık eşlik eden dermatolojik bulguları oluştururken, iki hastada geç dönemde kaş, kirpik kıllarında uzamaya rastlanmıştı. Takibi yapılabilen tüm hastalarda akneiform döküntü ve paronişi topikal veya sistemik antibiyotiklerle veya akne vulgaris ve rozasea tedavisinde yer alan başka ilaçlar ile önemli ölçüde kontrol altına alınmıştı ve kemoterapinin kesilmesine gerek kalmamıştı.Sonuç: Deri ve Zührevi Hastalıklar uzmanlarının kemoterapi ilaçlarının özgün döküntüleri konusunda bilgi sahibi olması ve hastalara doğru yaklaşması kemoterapinin idamesinin sağlanması açısından kritik bir öneme sahiptir. Kemoterapi kullanımına bağlı akneiform döküntü özellikle yüzü ilgilendirirken, göz çevresi sağlam kalır. Kseroz, paronişi ve trikomegali eşlik eden diğer dermatolojik bulgulardır.

Anahtar Kelime:

Konular: Dermatoloji

Acneiform Eruption and Other Dermatologic Side Effects Induced by Targeted Cancer Therapy: A Retrospective Analysis

Öz:

Background and Design: Epidermal growth factor receptor (EGFR) inhibitors may cause different adverse cutaneous reactions including acneiform (pustular, papulopustular) eruption. Rarely, other specific targeted cancer therapy agents may cause similar pustular eruptions. The aim of this study was to evaluate the adverse skin reactions, mainly acneiform eruptions caused by these chemotherapeutic agents.Material and Methods: We retrospectively analyzed the data of 23 patients who developed acneiform eruption due to chemotherapeutic agents between May 2007 and April 2011. The drugs causing acneiform eruption, clinical features of eruption, other associated dermatologic adverse reactions and the treatment modalities used for the acneiform reaction were noted.Results: EGFR inhibitors such as erlotinib and cetuximab were the main drugs causing acneiform eruption in 21 patients. Everolimus and bevacizumab in combination with irinotecan were responsible in two patients. The eruption occurred on the face in all patients. The trunk, neck and the scalp were other affected body parts in some patients. The periorbital area on the face was generally spared. Xerosis and paronychia were the main associated adverse cutaneous reactions. Trichomegaly was another finding in two patients. The patients, who could have been followed, responded to topical or systemic antibiotics, or some medications for acne vulgaris/rosacea. Chemotherapy could be continued in all patients.Conclusion: Dermatologists need to know the specific eruptions occurring with chemotherapy drugs, especially EGFR inhibitors in order to develop the best approach without discontinuation of cancer therapy. Acneiform eruptions due to chemotherapeutics are most commonly seen on the face sparing periorbital area. Other reactions including mainly xerosis, paronychia and trichomegaly can also occur.

Anahtar Kelime:

Konular: Dermatoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Galimont-Collen AFS, Vos LE, Lavrijsen APM, Ouwerkerk J, Gelderblom H: Classification and management of skin, hair, nail and mucosal side-effects of epidermal growth factor receptor (EGFR) inhibitors. Eur J Cancer 2007;43:845-51.
2. Ehmann LM, Ruzicka T, Wollenberg A: Cutaneous side-effects of EGFR inhibitors and their management. Skin Therapy Lett 2011;16:1-3.
3. Segaert S, Tabernero J, Chosidow O, et al: The management of skin reactions in cancer patients receiving epidermal growth factor receptor targeted therapies. J Dtsch Dermatol Ges 2005;3:599-606.
4. Hu JC, Sadeghi P, Pinter-Brown LC, Yashar S, Chiu MW: Cutaneous side effects of epidermal growth receptor inhibitors: clinical presentation, pathogenesis, and management. J Am Acad Dermatol 2007;56:317-26.
5. Agero ALC, Duzsa SW, Benvenuto-Andrade C, et al: Dermatological sideeffects associated with the epidermal growth factor receptor inhibitors. J Am Acad Dermatol 2006;55:657-70.
6. Kuş S, Uygur T, Candan İ: Kolorektal kanser tedavisinde kullanılan setuksimaba bağlı akneiform erüpsiyon. Turkderm 2006;40:B85-7.
7. Arıcan Ö, Önver N: Setuksimab tedavisine bağlı akneiform erüpsiyon: bir olgu sunumu. Turk J Dermatol 2011;5:29-32.
8. Cowen EW: Epidermal growth factor receptor inhibitors: a new era of drug reactions in a new era of cancer therapy. J Am Acad Dermatol 2007;56:514-7.
9. Campistol JM, de Fijter JW, Flechner SM, et al: mTOR inhibitor-associated dermatologic and mucosal problems. Clin Transplant 2010;24:149-56.
10. Keenan BP, Abuav R: Acneiform eruption in a patient receiving bevacizumab for glioblastoma multiforme. Arch Dermatol 2010;146:577.
11. Amselem L, Diaz-Llopis M, Garcia-Delpech S, et al: Papulopustular eruption after intravitreal bevacizumab (Avastin®). Acta Ophthalmol 2009;87:110-1.
12. Cunningam D, Humblet Y, Sienna S et al. Cetuximab monotherapy and cetuximab plus irinotecan in irinotecan-refractory metastatic colorectal cancer. N Engl J Med 2004;351:337-45.
13. Hassel JC, Kripp M, Al-Batran S, Hofheinz RD: Treatment of epidermal growth factor receptor antogonist-induced skin rash: results of a survey among German oncologists. Onkologie 2010;33:94-8.
14. Ocvirk J, Cencelj S: Management of cutaneous side-effects of cetuximab therapy in patients with metastatic colorectal cancer. J Eur Acad Dermatol Venereol 2010;24:453-9.
15. Lacouture ME, Melosky BL. Cutaneous reactions to anticancer agents targeting the epidermal growth factor receptor: a dermatology-oncology perspective. Skin Therapy Lett 2007;12:1-5.
16. National Cancer Institute (NCI). Common Terminology Criteria for Adverse Events v3.0 (CTCAE). http://ctep.cancer.gov/protocolDevelopment/ electronic_applications/docs/ctcaev3.pdf. Son erişim tarihi 4 Haziran 2012.
17. Lacouture ME, Maitland ML, Segaert S, et al: A proposed EGFR inhibitor dermatologic adverse event-specific grading scale from the MASCC skin toxicity study group. Support Care Cancer 2010;18:509-22.
18. Jatoi A, Nguyen PL: Do patients die from rashes from epidermal growth factor receptor inhibitors? A systematic review to help counsel patients about holding therapy. Oncologist 2008;13:1201-4.
19. Scope A, Agero ALC, Dusza SW, et al: A randomized double-blind trial of prophylactic oral minocycline and topical tazarotene for cetuximab-associated acne-like eruption. J Clin Oncol 2007;25:5390-6.
20. Fox LP: Nail toxicity associated with epidermal growth factor receptor inhibitor therapy. J Am Acad Dermatol 2007;56:460-5.
21. Alexandrescu DT, Kauffman CL, Dasanu CA: Persistent hair growth during treatment with EGFR inhibitor erlotinib. Dermatol Online J 2009;15:4.
22. Lin WL, Lin WC, Yang JY, et al: Fatal toxic epidermal necrolysis associated with cetuximab in a patient with colon cancer. J Clin Oncol 2008;26:2779-80.
23. Lee SS, Chu PY: Toxic epidermal necrolysis caused by cetuximab plus minocycline in head and neck cancer. Am J Otolaryngol 2010;31:288-90.

APA	Yazganoglu D, BAYKAL C (2012). Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. , 84 - 89.
Chicago	Yazganoglu Didem,BAYKAL Can Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. (2012): 84 - 89.
MLA	Yazganoglu Didem,BAYKAL Can Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. , 2012, ss.84 - 89.
AMA	Yazganoglu D,BAYKAL C Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. . 2012; 84 - 89.
Vancouver	Yazganoglu D,BAYKAL C Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. . 2012; 84 - 89.
IEEE	Yazganoglu D,BAYKAL C "Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme." , ss.84 - 89, 2012.
ISNAD	Yazganoglu, Didem - BAYKAL, Can. "Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme". (2012), 84-89.

APA	Yazganoglu D, BAYKAL C (2012). Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi, 46(2), 84 - 89.
Chicago	Yazganoglu Didem,BAYKAL Can Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi 46, no.2 (2012): 84 - 89.
MLA	Yazganoglu Didem,BAYKAL Can Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi, vol.46, no.2, 2012, ss.84 - 89.
AMA	Yazganoglu D,BAYKAL C Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi. 2012; 46(2): 84 - 89.
Vancouver	Yazganoglu D,BAYKAL C Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi. 2012; 46(2): 84 - 89.
IEEE	Yazganoglu D,BAYKAL C "Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme." Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi, 46, ss.84 - 89, 2012.
ISNAD	Yazganoglu, Didem - BAYKAL, Can. "Hedefe Yönelik Kemoterapi İlaçlarına Bağlı Akneiform Döküntü ve Eşlik Eden Diğer Dermatolojik Yan Etkiler: Retrospektif Bir Değerlendirme". Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi 46/2 (2012), 84-89.