KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl: 2017 Cilt: 19 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 121 - 149 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ)

Öz:
Kur'an kursları Diyanet İşleri Başkanlığı'na bağlı olarak hizmet veren yaygın din eğitimi kurumlarıdır. Ancak öğrencilerin Kur'an kurslarından beklentileri din eğitimi ile sınırlı değildir. Bunlardan biri de danışmanlık hizmetidir. Dinsel alanın dışında görünürlük kazanan beklentiler daha çok sosyal ve psikolojik -bireysel ve ailevi gibi- düzeylerde kendini göstermektedir. Bu çalışmada yetişkin kadın öğrencilerin psikolojik ve ailevi sorunlarının çözümünde, danışmanlık hizmeti veren bir kurum olarak Kur'an kurslarının fonksiyonları ele alınmaktadır. Kur'an kurslarının öğrencilerin problemlerine ne tür katkılarının olabileceği Kur'an kursu öğreticilerinin (KKÖ) verdiği bilgilere dayalı olarak tartışılmaktadır. Çalışmamızda öğrenciler tarafından bir "din adamı" olarak konumlandırılan Kur'an kursu öğreticilerinin, yetişkin kadın öğrencilerin dînî, psikolojik ve sosyal problemlerine anlamlı katkılar sunabileceği, Kur'an kurslarının daha fonksiyonel hale getirilerek bu konuda ciddi katkılar sunabileceği savunulmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Counseling and Guidance Function of Qur'an Courses: A Socio-Psychological Analysis Based on Instructor's Views (The Sample of Sakarya Province)

Öz:
Qur'an courses are widespread religious education institutions serving under the Presidency of Religious Affairs. But, expectations of students are not limited to religious education from Qur'an courses. One of them is counseling service. Expectations that gain visibility out of the religious field show themselves more at social and psychological -Individual and family- levels. In this study, the functions of Qur'an courses are discussed as an institution providing counseling services for the psychological and family problems of adult female students. What kind of contributions can be made for the problems of the students of the Qur'an courses are discussed based on the information given by the Qur'an course instructors. In our work, it is argued that the Qur'an course instructors, who are positioned as "clerics" by students can offer meaningful contributions to the religious, psychological and social problems of adult female students and that Qur'an courses can be made more functional and offer considerable contributions in this regard.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ansary, Nadia S. ve Raja Sallaoum. "Toplum Temelli Önleme ve Müdahale,"Müslümanlar İçin Psikolojik Danışma Kültüre ve Dine Duyarlı Ruh Sağlığı Mü- dahaleleri, Editörler: Sameera Ahmed ve Mona M. Amer. Çev. Vahap Yorgun.
  • Ankara: Nobel Yayınları (2015): 161-180.
  • Arslantürk, Zeki. "Dindarlığın Bağımsız Değişkenleri," Dindarlık Olgusu (Sempozyum Tebliğ ve Müzakereleri), Bursa: Kurav Yayınları (2006): 239-257.
  • Atalay, Ahmet, A. Kürşad Akbulut, A. Serdar Yücel. "Bireylerin Sosyal Algı Ve Sosyalleşme Düzeylerinin Gelişiminde Rekreasyonel Uygulamaların Önemi."
  • Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, İlk Bahar Dönemi, 1, sy. 1(2013): 18- 29.
  • Bilgin, Vejdi. "Dinî Sosyalleşme ve Dinî Bilinçlenmede Caminin Yeri ve Önemi.", Sosyal ve Ferdi İşlevleri Açısından Namaz ve Cami, İstanbul: Ensar Neşriyat (2009): 187-209.
  • Bulut, Aytekin. Din Eğitiminde Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2004.
  • Büyüköztürk, Şener, Ebru Kılıç Çakmak, Ö. Erkan Akgün, Şirin Karadeniz ve Funda Demirel. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2012.
  • Cebeci, Suat. Dinî Danışma ve Rehberlik. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2012. www.cisead.org,http://www.cisead.org/aile-danismanligi/aile-danismanliginedir.html, (Erişim tarihi: 02.12.2016).
  • Colman, Andrew. M. Dictionary of Psychology. Third Edition, New York: Oxford Universty Press, 2009.
  • Çerik Oğuz. "Yaşlılıkta Sosyal ve Manevi Bakım."Yaşlılık Dönemi ve Problemleri, Editör: M. Faruk Bayraktar. İstanbul: Ensar Neşriyat(2007): 141-160.
  • www.diyanet.gov.tr, http://www.diyanet.gov.tr/tr/kategori/istatistikler/136, (Erişim Tarihi: 20.12.2016).
  • Düzgüner, Sevde."Maneviyat Algısı Ve Diğerkamlıkla İlişkisi (Kan Bağışı Örneğinde Türkiye Ve Amerika Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma)." Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi,2013.
  • Güngör, Özcan. "Amerika'daki Türk Gençleri İçin Camı ve Dinî Sosyalleşme (New Jersey Örneği),"Diyanet İlmî Dergi, 48-4 (2012): 117-136.
  • Haque, Amber ve Najeeb Kamil. "İslam, Ruh Sağlığı ve Müslümanlar," Müslümanlar İçin Psikolojik Danışma Kültüre ve Dine Duyarlı Ruh Sağlığı Müdahaleleri, Editörler: Sameera Ahmed ve Mona M. Amer. Çev. Vahap Yorgun. Ankara: Nobel Yayınları (2015): 3-14.
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003.
  • Işıkdoğan, Davut ve Müberra Aktürk. "Kuran Kurslarının Kadınların Din Eğitimine Katkısı (Diyarbakır Örneği," Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 14, sy. 1(2012): 75-106.
  • İnce, Abdullah. "Yaşlanma Döneminde Dini Hayat (Sakarya İli-Merkez İlçeler Örneği)." Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2012.
  • Kaptan, Sami. Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Tek Işık Web Ofset Tesisleri, 1995.
  • Karagül, Arslan. "Manevi Bakım, Anlamı, Önemi, Yöntemi ve Eğitimi (Hollanda Örneği),"Dini Araştırmalar 14, sy. 40(2012): 5-27.
  • Karaköse, Rukiye. "Kur'an Kurslarında Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik," Etkili Din Öğretimiiçinde, İstanbul: Türkiye İlahiyat Tedrisatına Yardım Dernekler Federasyonu, (2010): 447-498.
  • Kepçecioğlu, Muharrem. Psikolojik Danışma ve Rehberlik. İstanbul: Alkım Yayınları, 1999.
  • Koç, Mustafa. Manevi (Psikolojik) Danışmanlık Müslüman-Türk Diasporası Örneği. Bursa: Emin Yayınları, 2014.
  • Kuş, Elif. Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Veri Analizi, Örnek Program NVivo İle Gösterimler. Ankara: Anı Yayıncılık, 2006.
  • Mensching, Gustav. Dinî Sosyoloji. Çev. Mehmet Aydın. Konya: Din Bilimleri Yayınları, 2006.
  • Nazlı Serap. Aile Danışmanlığı. Genişletilmiş 11. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık, 2014.
  • Ok, Üzeyir. "İnanç Bakım ve Danışmanlığı: Bir Model Geliştirme Denemesi,"I. Din Hizmetleri Sempozyumu, Cilt 2, Editör: Mehmet Bulut. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı(2008): 550-574.
  • Özden, Sezgin. (Yayına hazırlayan), Türkiye'de Ailelerin Eğitim İhtiyacı. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara: Net Ofset, 2011.
  • Özdoğan Öznur. "İnsanı Anlamaya Yönelik Bir Yaklaşım: Pastoral Psikoloji," Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47, sy. 2 (2006): 127-141.
  • Özoğlu, Süleyman. Ç. Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Hiperlink, 2007.
  • Rahıem, Farah Tasleema ve Hamada Hamid. "Ruh Sağlığı Görüşmesi ve Kültürel Formülasyon," Müslümanlar İçin Psikolojik Danışma Kültüre ve Dine Duyarlı Ruh Sağlığı Müdahaleleri, Editörler: Sameera Ahmed ve Mona M. Amer. Çev. Vahap Yorgun. Ankara: Nobel Yayınları (2015): 51-69.
  • Seyyar, Ali. "Dünya ve Türkiye Uygulamaları Açısından Manevi Bakım" (http://www.manevibakim.com/bilim_alanlari/sosyal_bakim/index.asp, Erişim Tarihi: 16.11.2016).
  • ________. "Dünyada Ve Türkiye'de Manevî Bakım Hukuku" http://www.manevibakim.com/bilim_alanlari/manevi_bakim/makale_17.pdf (Erişim Tarihi: 12.12. 2016).
  • Shafranske, Edward P. "Klinik Psikoloji Ve Danışmanlık Psikolojisinde Din Psikolojisi," Din ve Maneviyat Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları, Çev: Şeyma Turan. Derleyen: Raymond F. Paloutzian- Crystal L. Park. Çeviri Editörleri: İhsan Çapçıoğlu- Ali Ayten. Ankara: Phoneix (2013): 409-442.
  • Şirin Turgay. "Bilişsel Davranışçı Psikoterapi Yaklaşımıyla Bütünleştirilmiş Dini Danışmanlık Modeli." Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi,2013. TDK, Büyük Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TD K.GTS.58353aab0f66d0.40875429, (Erişim Tarihi: 23.11.2016).
  • Toker, İhsan. "Bir Yapılaşma İlişkisi Olarak Kadınlar ve Din: -Başkent Kadın Platformu Örnek -Olayı-." Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi,2005.
  • Utz Aisha. "Ruh sağlığı, Ruhsal Bozukluklar ve Başa Çıkmanın Kavramsallaştırılması,"Müslümanlar İçin Psikolojik Danışma Kültüre ve Dine Duyarlı Ruh Sağlığı Mü- dahaleleri, Editörler: Sameera Ahmed ve Mona M. Amer. Çev. Vahap Yorgun. Ankara: Nobel Yayınları (2015): 15-31.
  • Woodruff, C. Roy. "In Practıce Pastoral Counselling: an American Perspective,"British Journal of Guidance & Counselling, Vol. 30, No. 1,(2002): 93-102.
  • Yaparel, Recep. "Pozitif Ruh Sağlığına Katkıları Açısından Kur'an Kurslarının PsikoSosyal Fonksiyonlarına İlişkin Bir Değerlendirme," Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu 1 içinde, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, (2013): 125-132.
  • Yıldırım, Ahmet ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi, 1999.
APA ince a (2017). KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). , 121 - 149.
Chicago ince abdullah KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). (2017): 121 - 149.
MLA ince abdullah KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). , 2017, ss.121 - 149.
AMA ince a KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). . 2017; 121 - 149.
Vancouver ince a KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). . 2017; 121 - 149.
IEEE ince a "KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ)." , ss.121 - 149, 2017.
ISNAD ince, abdullah. "KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ)". (2017), 121-149.
APA ince a (2017). KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(35), 121 - 149.
Chicago ince abdullah KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19, no.35 (2017): 121 - 149.
MLA ince abdullah KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.19, no.35, 2017, ss.121 - 149.
AMA ince a KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 19(35): 121 - 149.
Vancouver ince a KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ). Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 19(35): 121 - 149.
IEEE ince a "KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ)." Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19, ss.121 - 149, 2017.
ISNAD ince, abdullah. "KUR'AN KURSLARININ DANIŞMANLIK VE REHBERLİK FONKSİYONU: ÖĞRETİCİ GÖRÜŞLERİNE DAYALI SOSYO-PSİKOLOJİK BİR ANALİZ (SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ)". Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/35 (2017), 121-149.