5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 1149 - 1161 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.14394 İndeks Tarihi: 19-07-2019
5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Öz: Bu çalışma ile okul öncesi eğitime devam eden 5 yaş çocuklarınınsorumluluk kazanma düzeyleri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkininincelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel yöntem ve taramamodeli kullanılmıştır. Çalışma grubu 2016-2017 eğitim ve öğretimyılında Çanakkale ilinde yer alan ve basit rastgele örnekleme yöntemiyleseçilen okul öncesi eğitim kurumlarında devam eden 50 çocuktanoluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak Gresham ve Elliott (1990)tarafından geliştirilen ve Elibol Gültekin (2008) tarafından geçerlik vegüvenirlik çalışmaları yapılan “Sosyal Becerileri Değerlendirme Sistemi”ile Şahan (2011) tarafından geliştirilen “Okul Öncesi 5-6 Yaş GrubuÖğrencilerinin Sorumluluk Düzeyleri Anketi” kullanılmıştır. Çalışmadanelde edilen veriler uygun istatistiki yöntemler kullanılarak analizedilmiştir. Çalışmanın sonucunda Sorumluluk Ölçeği ile Sosyal BeceriDerecelendirme Sistemi Alt Ölçeklerinden Sosyal Beceriler Ölçeğipuanları arasında pozitif yönde yüksek ve anlamlı bir ilişki; ProblemDavranışlar Alt Ölçeği puanları arasında negatif yönde orta ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca Sorumluluk Ölçeği puanı ileSosyal Beceri Ölçeği işbirliği ve özdenetim alt boyutlarıyla arasındapozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı; atılganlık alt boyutu ile arasındaise yine pozitif yönde yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğubulunmuştur. Problem davranışlar alt ölçeği dışsal ve içsel problemleralt boyutlarıyla Sorumluluk Ölçeği puanları arasında negatif yönde ortadüzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bu araştırmasonucunda çalışma grubunu oluşturan çocuklar üzerinden elde edilensonuçlara göre çocukların sorumluluk düzeyleri yükseldikçe olumlusosyal davranışlarında da artış olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime: Konular:
INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN RESPONSIBILITY AND THE SOCIAL SKILLS OF 5 YEARS OLD CHILDREN
Öz: The study aims to investigate the relationship between social skills of 5-year-old children and their level of responsibility gain. Descriptive method and survey model are employed in the study. 50 randomly selected children enrolled in pre-school institutions in Çanakkale during the 2016-2017 academic year participated in the study. Social Skills Rating System developed by Gresham and Elliott (1990) and validity and reliability measures conducted by Elibol Gültekin (2008) and the survey assessing the responsibility level of 5-6- year-old pre-school children developed by Şahan (2011) were employed as data collection instruments. The collected data was analyzed by statistical methods in line with the purpose of the study. As a result of the study, there was a positive and significant relationship between Responsibility Scale and Social Skills Scale scores. It was found that there was a negative and moderate relationship between the Problem Behaviors subscale scores. In addition between the Social Responsibility Scale score and cooperation and self-control sub-dimensions were found positive moderately significant relationship. Also it was found that there was positive high and significant relationship between the assertiveness sub-dimension. It was found that there was a moderate and significant relationship between the Problem Behaviors subscale external and internal problems sub-dimensions and Responsibility Scale scores. Consequently, it can be said that children’s level of prosocial behaviors related directly proportional the level of responsibility.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acar, I. H. & Ucus Güldalı, S.(2017). Assessment of the relationships between parents and teachers: Validation and reliability study of the parent-teacher relationship scale. Turkish Studies, 12(28)
- Aslan, E. (2008). Drama temelli sosyal beceri eğitiminin 6 yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Avcıoğlu, H. (2009). Etkinliklerle sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Berk, L. (2007). Exploring lifespan development. Illinois: Pearson Education Inc.
- Bilgiç, N. (2003). Sorumluluk eğitimi. Ankara: Mamak Rehberlik Araştırma Merkezi.
- Bukatko, D. & Daehler, M. (2004). Child development: a thematic approach. (5th Ed.). New York: Houghton Mifflin Company.
- Caldarella, P., & Merrell, K. W. (1997). Common dimensions of social skills of children and Adolescents: a taxonomy of positive behaviors. School Psychology Review, 26(2), 264-278.
- Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal Beceriler. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 37,155-174. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/234388 adresinden 20.18.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Dizman, H.(2003). Anne-babası ile yasayan ve anne yoksunu olan çocukların saldırganlık Eğilimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Elibol Gültekin, S. (2008). 5 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Elliot, S.N & R.T. Busse (1991). Social skills assesment and intervention with children and adelescens: guidelines for assesment and training procedures. School Psychology International. 12, 63-83.
- Gresham, F. M., & Elliot, S. N. (1990). Social skills rating system manual. Circle Pines, MN: American Guidance Service.
- Gresham, F. M., & Reschly, D. J. (1987). Dimensions of social competence: method factors in the assessment of adaptive behavior, social skills and peer acceptance. Journal of School Psycholog, 25, 108-117.
- Gülay, H. ve Akman, B., (2009). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- İnci, M. A. & Deniz, Ü. (2015). Anasınıfı ve ilkokul birinci sınıfa devam eden çocukların sosyal beceri gelişimlerinin incelenmesi, Turkish Studies, 10 (3), 545-552
- Kapıkıran, N., İvrendi, A. ve Adak, A. (2006). Okul öncesi çocuklarında sosyal beceri: durum saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1): 20-21. http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/ adresinden 20.10.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Karaoğlu, M. (2011). Başarıya ilk adım erken müdahale programının 5-6 yaş grubu çocuklarının problem davranışlarına, sosyal becerilerine ve akademik etkinliklerle ilgilenme sürelerine etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Kostelnik, M. J., Whiren, A. P., Soderman,A. K. ve Gregory, K.(Eds.). (2006). Guiding children’s social development theory to practice. United States:Thomson DelmarLearning.
- Merrell, K. W. (2001). Assessment of children’s social skills: recent developments, best practices, and new directions. Exceptionality, 9(1), 3-18. http://psycnet.apa.org/record/2001-17747-001 adresinden 20.10.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Merrell, K. W., Streeter, A. L., Boelter, E. W., Caldarella, P., & Gentry, A. (2001). Validity of the home and community social behavior scales: comparisons with five behavior-rating scales. Psychology in the Schools, 38, 313-325. http://psycnet.apa.org/record/2001-07561-003 adresinden 20.10.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Neslitürk S., Çamlıbel Çakmak, Ö. ve Karakuş Özdemir, E., (2016). Annelerin sosyal sorun çözme becerileriyle çocukların sosyal becerileri arasındaki ilişki. The Journal of Academic Social Science Studies. Sayı 44. https://www.jasstudies.com/dergitamdetay.aspx?id=3245 adresinden 20.10.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Öncü-Çelebi, E. (2002). Erken çocukluk döneminde sorumluluk eğitimi. Çoluk Çocuk Dergisi, 21, 14- 17.
- Özbey, S. (2009). Anaokulu ve anasınıfı davranış ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması ve destekleyici eğitim programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Özbey, S. (2010). Okul öncesi çocuklarda uyum ve davranış problemleriyle başa çıkmada ailenin rolü. Aile ve Toplum, 6 (22).
- Özdemir Beceren, B. (2012). Güçlü başlangıç sosyal duygusal öğrenme programı’nın 5 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimleri üzerine etkisi. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Polat Unutkan, Ö.(2007). Okul öncesi dönemde sorumluluk eğitimi. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan (Ed.). Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular (189–197). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Powell, M.F. (1985). A program of life-skills training through ınterdisciplinary group processes. Journal of Group Psychotherapy, Psychodrama, & Sociometry, 38(1), 23-34. http://asgppjournal.org/ adresinden 18. 01.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Poyraz-Tüy, S. (1999). 3-6 yaş arasındaki işitme engelli ve işiten çocukların sosyal beceri ve problem davranışları yönünden karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ramazan M. O., Ünsal F. Ö. (2012). A study on the relationship between the social-emotional adaptationand behavioral problems of 60-72 month old preschoolers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 5828-5832.
- Santrock, J. (2010). Educational psychology. (5th Edition). New York: Mc Graw Hill.
- Sürücü, Ö. (2007). Çocuklarda Otokontrol ve Sorumluluk Bilinci. Çoluk Çocuk Dergisi Aylık Anne Baba ve Eğitimci Dergisi, 16-17.
- Şahan, B. (2011). Okulöncesi 5-6 yaş grubu öğrencilerin sorumluluk kazanma düzeylerinin, öğretmen ve veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale
- Trawick-Swith, J. (2013). Erken çocukluk döneminde gelişim [çok kültürlü bir bakış açısı]. (Early Childhood Development [A Multicultural Perspective]). (Çev. Ed. Berrin Akman). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Tunçeli, H. İ. (2012). Anaokullarına devam eden 6 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin okul olgunluklarına etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Türk Dil Kurumu (2018). Büyük Türkçe Sözlük www.tdk.gov.tr adresinden 20.10.2018 tarihinde edinilmiştir.
- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2009). Understanding Life Skills. http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001469/146963e.pdf adresinden 20.10.2018 tarihinde edinilmiştir.
- Uysal, A. & Balkan, İ.K. (2015). Sosyal beceri eğitimi alan ve almayan okul öncesi çocukların, sosyal beceri ve benlik kavramı düzeyleri açısından karşılaştırılması. 2. Psikoloji Çalışmaları / Studies in Psychology, 35(1), 27-56.
- Ünsal, F. Ö. (2010). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal duygusal uyumları ile davranış sorunları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ünsal, F. Ö. (2016). Okul öncesi çocuklar için psikolojik dayanıklılık programının 5 yaş çocuklarının sosyal becerilerine ve problem davranışına etkisi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ünsal, F. Ö.,Uyanık Balat G. (2016). The effects of resilience program for preschoolchildren on 5 year old children’ s social skills. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2, 1-10.
- World Health Organization (WHO). (1997). Life skills education for children and adolescents in schools: ıntroduction and guidelines to facilitate the development and implementation of life skills programmes. Geneva, Switzerland: WHO Programme on Mental Health.
- Yaşar-Ekici, F. (2013). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki aile katılım çalışmalarına katılan ve katılmayan ailelerin çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışlar açısından karşılaştırılması. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yıldırım, G. & Karaman, N.N. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal duygusal uyumları ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Turkish Studies, 11 (9), 965- 978.
- Yiğit, R. ve Yılmaz, H. (2011). İlköğretim ıı. Kademe öğrencilerinin sosyal beceri düzeyleri ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 31, 335- 347.
| APA | ÖZDEMİR BECEREN B, ÜNSAL F, TUNÇELİ H (2018). 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| Chicago | ÖZDEMİR BECEREN BURCU,ÜNSAL FATMA OZGE,TUNÇELİ HİLAL İLKNUR 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. (2018): 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| MLA | ÖZDEMİR BECEREN BURCU,ÜNSAL FATMA OZGE,TUNÇELİ HİLAL İLKNUR 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 2018, ss.1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| AMA | ÖZDEMİR BECEREN B,ÜNSAL F,TUNÇELİ H 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2018; 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| Vancouver | ÖZDEMİR BECEREN B,ÜNSAL F,TUNÇELİ H 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2018; 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| IEEE | ÖZDEMİR BECEREN B,ÜNSAL F,TUNÇELİ H "5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." , ss.1149 - 1161, 2018. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| ISNAD | ÖZDEMİR BECEREN, BURCU vd. "5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". (2018), 1149-1161. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14394 |
| APA | ÖZDEMİR BECEREN B, ÜNSAL F, TUNÇELİ H (2018). 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik), 13(27), 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| Chicago | ÖZDEMİR BECEREN BURCU,ÜNSAL FATMA OZGE,TUNÇELİ HİLAL İLKNUR 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.27 (2018): 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| MLA | ÖZDEMİR BECEREN BURCU,ÜNSAL FATMA OZGE,TUNÇELİ HİLAL İLKNUR 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.27, 2018, ss.1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| AMA | ÖZDEMİR BECEREN B,ÜNSAL F,TUNÇELİ H 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(27): 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| Vancouver | ÖZDEMİR BECEREN B,ÜNSAL F,TUNÇELİ H 5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(27): 1149 - 1161. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| IEEE | ÖZDEMİR BECEREN B,ÜNSAL F,TUNÇELİ H "5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.1149 - 1161, 2018. 10.7827/TurkishStudies.14394 |
| ISNAD | ÖZDEMİR BECEREN, BURCU vd. "5 YAŞ ÇOCUKLARININ SORUMLULUK KAZANMA DÜZEYLERİ İLE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". Turkish Studies (Elektronik) 13/27 (2018), 1149-1161. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14394 |
