TY  - JOUR
TI  - Adapazarı’nda şehirsel büyüme süreci ve arazi kullanım değişiminin izlenmesi (1985-2019)
AB  - İnsanoğlunun yerleşik hayata geçişi, mekânın doku ve fonksiyon özellikleri üzerinde değişikliklere nedenolmuştur. Bu süreçte köy, kasaba ve şehir yerleşmeleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Şehirler, zaman içerisindebu hiyerarşide ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri barındıran cazibe merkezleri haline gelmiştir.Böylelikle dünya nüfusunun %55’i şehir alanlarında yaşamaya başlamıştır. Gelişmiş ülkelerdemekânın fiziksel özellikleri dikkate alınarak yapılan planlar ile şehirsel arazi daha verimli kullanılmış vekullanılmaktadır. Buna karşın hızlı büyümenin etkisi altındaki geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerdeşehirsel arazi plansız bir şekilde büyümüş ve büyümeye devam etmektedir. Sürdürülebilir ve akıllı şehiryönetiminin sağlanabilmesi için şehrin gelişim sürecinin takip edilmesi önem arz eder. Geçmişten günümüzeşehirsel gelişimin ve arazi kullanım değişimlerinin izlenebilmesi için farklı metotlar denenmiştir.Bunlar içerisinde Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)’nin etkili ve doğru araçlar olduğuyapılan çalışmalar ile ortaya konmuştur. Zamansal ve mekânsal değişimleri ortaya çıkarmak için farklıtarih aralıklarında alınan veriler bu teknikler ile incelenerek şehirsel arazi kullanım değişimleri, büyümeve gelişme oranları belirlenmektedir. Mekânsal değişimlerin belirlenmesi, şehrin gelişiminde etkili olancoğrafi faktörler ile birlikte ele alındığında geleceğe yönelik yapılan planlama çalışmalarında yol göstericiolmaktadır. Bu çalışmada Adapazarı Ovası (Akova) üzerinde kurulan Adapazarı Şehri’nin 1985 yılındangünümüze şehirsel gelişim süreci nesne tabanlı sınıflandırma (OBIA) tekniği ile belirlenmiş ve gelişimdeetkili olan coğrafi faktörler incelenmiştir. Bu analizler ışığında 19852019yılları arasında Adapazarı şehiriçi arazi kullanımında yerleşim alanlarının 1979 hektardan 5713 hektara ulaşarak, 3 kat arttığı tespit edilmiştir.Bu gelişimin yoğun olarak verimli tarım arazileri üzerinde gerçekleştiği görülmüştür. AdapazarıŞehri’nde nüfus, yerleşme ve sanayi faaliyetleri dengeli ve planlı dağılmadıkça verimli arazilerin kaybıgelecekte de devam edecek bir olgudur. Bu nedenle geçmişten günümüze meydana gelen şehirsel gelişimve bunu etkileyen coğrafi faktörlerin doğru analiz edilmesi geleceğe yönelik planlama çalışmalarıiçin bir altyapı oluşturmaya ve kaynakların doğru aktarımına yardımcı olacaktır.
AU  - Gül, Ahmet
AU  - Döker, Mehmet Fatih
PY  - 2019
JO  - Türk Coğrafya Dergisi
VL  - 0
IS  - 73
SN  - 1302-5856
SP  - 67
EP  - 78
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/337520
ER  -