NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ

Kerim ilker BULUNUR (Sakarya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü)
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
50 8
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 81 - 98 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-06-2020

NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ

Öz:
Namus cinayetleri, geçmişten günümüze Akdeniz havzasında yaşayandeğişik toplumlarda benzer kalıplarla görülen bir olgudur. Konu, genelliklesosyolog ve antropologlar tarafından ele alınmakla birlikte tarihsel olarakyeterince çalışıldığını söylemek mümkün değildir. Bunun en önemli sebebi,namus cinayetleri ile ilgili geçmişten bugüne yeterli verinin ulaşmamışolmasıdır. Bu makalede 16. ve 17. yüzyıla ait şer‘iyye sicillerine yansıyandavalardan hareketle Osmanlı toplumunda meydana gelen namus cinayetivakaları ele alınmaktadır. Namus cinayetlerinin Osmanlı ve İslam hukukundakiyeri ve kökenleri, kâtiller ile kurbanlar arasındaki akrabalık bağları ve bubağların mahkemenin davaya yaklaşımını nasıl etkilediği, bu makalenincevaplamaya çalıştığı başlıca sorulardır. Makalede namus cinayetleriningenellikle Orta Doğu ve İslam toplumlarında görüldüğü şeklinde tezahür edengörüşün aksine, bu olgunun kökenlerinin hiçbir din ve toplum ilebağdaştırılamayacak kadar eskiye dayandığı ve geçmişten beri süre gelenuygulamaların örf ve adet olarak dönemin hukuk anlayışında kendine yerbulduğu iddia edilmektedir.
Anahtar Kelime:

Killing in the Name of Honour: Honour Killings in the Ottoman Empire in the 16th and 17th Centuries

Öz:
Honour or shame killings follow similar patterns in different societies of the Mediterranean basin in the long duree. Although sociologists and anthropologists generally focused on the subject, it seems that it lacks sufficient historical attention, the most significant reason being that there is not sufficient data on honour killings. This article based on cases registered in the 16th and 17th century court records, analyses the instances of honor killings in the Ottoman society. The study focus on the importance and the origins of honor killings in the Ottoman and Islamic law; the relationship between murderers and victims, and how these links affect the court's approach to the case. Contrary to the view that honor killings are generally seen in Middle Eastern and Islamic societies, it is argued that the origins of this phenomenon go back to ancient times, and that continuous customary practices of the past have found their place in the legal understanding of the period.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akgündüz, A. (1992). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri (IV. Kitap). İstanbul: FEY Vakfı Yayınları.
  • Akgündüz, A. (1994). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri (VII. Kitap). İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları.
  • Albayrak, H. (1991). 982-994/1574-1585 Tarihinde Bursa’da Sosyal Düzen (A 139/166 No’lu B.Ş.S.’ne Göre) (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Avcı, M. (2004). Osmanlı Hukukunda Suçlar ve Cezalar. İstanbul: Gökkubbe Yayınları. Aydın, M. Â. (2007). Türk Hukuk Tarihi (6. bs.). İstanbul: Hars Yayıncılık.
  • Bulunur, K. İ. (2016). An Honour Killing in Aintab: The Issue of Killing Fornicators in the Ottoman Empire. Acta Orientalia, 69 (3), ss. 231-248.
  • Demirbağ, H. (2007). 509 Numaralı Afyon Şer‘iyye Sicili’nin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Ebu Zehra, M. (1994). İslam Hukukunda Suç ve Ceza (C. II) (İ. Tüfekçi, Çev.). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • Ekiz, Z. (2003). 1828 Numaralı Trabzon Kadı Sicili (Transkripsiyon-Değerlendirme) (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
  • Faroqhi, S. (ty). Bursa’da Cinayet: Bir Cui Bono Vakası. N. Lévy ve A. Toumarkine, (Ed.), Osmanlı’da Asayiş, Suç ve Ceza: 18-20. Yüzyıllar içinde (ss. 68-79). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Gündoğdu, R. (1992). Balıkesir Şer‘iyye Sicili (Evâil-i Cemâziye’l-evvel 1021 – 25 Safer 1027) (4 Temmuz 1612 - 21 Şubat 1618) (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Güner, H. (2006). 21 Numaralı Ayıntab Şer‘iyye Sicili Defteri H. 1059-1060 (M. 1649- 1650) Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
  • Hallaq, W. B. (2009). An Introduction to Islamic Law. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Heyd, U. (1973). Studies in Old Ottoman Criminal Law. Oxford: Oxford University Press.
  • İbrahim Halebî. (ty). Mülteka el-Ubhur (C. 4) (M. Uysal, Çev.). İstanbul: Çelik Yayınevi.
  • Jennings, R. C. (1978). Kadi, Court, and Legal Procedure in 17th C. Ottoman Kayseri: The Kadi and the Legal System. Studia Islamica, 48, ss. 133-172.
  • Libson, G. (1997). On the Development of Custom as a Source of Law in Islamic Law. Islamic Law and Society, 4(2), ss. 131-155.
  • Mojab, S. ve Abdo, N. (Ed.). (2006). Namus Adına Şiddet: Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Oğuz, M. (2002). Girit (Resmo) Şer‘iyye Sicil Defterleri (1061-1067) (Basılmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Othman, A. (2007). And Amicable Settlement is Best: Sulh and Dispute Resolution in Islamic Law. Arab Law Quarterly, 21(1), ss. 64-90.
  • Peirce, L. (2005). Ahlak Oyunları: 1540-1541 Osmanlı’da Ayntab Mahkemesi ve Toplumsal Cinsiyet (Ü. Tansel, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Peters, R. (1990). Murder on the Nile: Homicide Trials in 19th Century Egyptian Shari‘a Courts. Die Welt des Islams, 30, ss. 98-116.
  • Schacht, J. (1977). İslam Hukukuna Giriş (M. Dağ ve A. Şener, Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
  • Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi. (2013). Ma‘rûzât. P. Düzenli (Haz.). İstanbul: Klasik Yayınları.
  • Tamdoğan, I. (2008). Sulh and the 18th Century Ottoman Courts of Üsküdar and Adana. Islamic Law and Society, 15, ss. 55-83.
  • Tillion, G. (2006). Harem ve Kuzenler (Ş. Tekeli ve N. Sirman, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Toğrul, N. (2010). 129 Numaralı Ayıntab Şer‘iyye Sicili’nin (H. 1061, 1108, 1142 / M. 1650, 1696, 1729) Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Udeh, A. (1990). Mukayeseli İslam Hukuku ve Beşerî Hukuk (C. II) (A. Şafak, Çev.). Ankara: Rehber Yayıncılık.
  • Zarinebaf, F. (2010). Crime and Punisment in Istanbul, 1700-1800. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
  • Zarinebaf-Shahr, F. (1998). Women and the Public Eye in Eighteenth-Century Istanbul. G. R. G. Hambly, (Ed.), Women in the Medieval Islamic World: Power, Patronage, and Piety içinde (ss. 301-324). New York: St. Martin’s Press.
APA Bulunur K (2019). NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. , 81 - 98.
Chicago Bulunur Kerim İlker NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. (2019): 81 - 98.
MLA Bulunur Kerim İlker NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. , 2019, ss.81 - 98.
AMA Bulunur K NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. . 2019; 81 - 98.
Vancouver Bulunur K NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. . 2019; 81 - 98.
IEEE Bulunur K "NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ." , ss.81 - 98, 2019.
ISNAD Bulunur, Kerim İlker. "NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ". (2019), 81-98.
APA Bulunur K (2019). NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(31), 81 - 98.
Chicago Bulunur Kerim İlker NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.31 (2019): 81 - 98.
MLA Bulunur Kerim İlker NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.31, 2019, ss.81 - 98.
AMA Bulunur K NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(31): 81 - 98.
Vancouver Bulunur K NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(31): 81 - 98.
IEEE Bulunur K "NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ." Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.81 - 98, 2019.
ISNAD Bulunur, Kerim İlker. "NAMUS ADINA ÖLDÜRMEK: 16 ve 17. YÜZYILLARDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NAMUS CİNAYETLERİ". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 31 (2019), 81-98.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 12:0

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları