Yıl: 2020 Cilt: 26 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 83 - 89 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32547/ataunigsed.658285 İndeks Tarihi: 26-12-2020

Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban

Öz:
Bilgisayarlı üretimin dahil olmasıyla, geleneksel yollarla üretimyapılan birçok alan terk edilmekte ve bu üretimi yapansanatkarların isimleri ve ürünleri ortadan kalkmaktadır. Döneminyerel sanatkârları tarafından icra edilen araba ressamlığı dabunlardan biridir. Eli sanata yatkın ve usta-çırak ilişkisi içerisindeformal olmayan bir yolla eğitim alan bu sanatkârlar, bir döneminkent belleğine ve bölgenin görsel kültürüne katkı yaptığı gibi, aynızamanda sanatkârın üslubu bölgenin üslubuna dönüştüğündendolayı bölgenin resimleme geleneğini de belirlerler. Busanatkârlar at arabası, fayton, traktör, römork resimlediği gibi,gerektiğinde tabela da yazarlar. At arabalarının ortadan kalktığı,geleneksel üretimin terk edildiği ve artık çırakların yetişmediğidüşünüldüğünde, unutulmaya yüz tutmuş bir sanatın kanıtları dazamanla yok olmaktadır.Bu çalışmada, Bursa’da 1939 ilâ 1999 yılları arasında varlıkgösteren ticari ressam Enver Ertaban konu edilmektedir. Ertaban,becerisiyle ünü Bursa dışına taşarak belgesellerde kendine yerbulmuş ve yurtdışından ziyaretçi kabul etmiştir. Arabaressamlığının son temsilcilerinden biri olan Enver Ertaban’ınyaşamı ve üretimleri belgelenerek literatürde yerini almasıamaçlanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Car Painter of Bursa: Enver Ertaban

Öz:
Many areas of traditional production are abandoned and the names and products of the commercial artists, who make these productions, disappear with the inclusion of computerized production. Car painting, which is performed by local artists of the period, is one of these productions. These commercial artists, who are educated in a non-formal way in mentor system, contribute not only to the urban memory and visual culture of the period, but also to determine the painting tradition of region because the artist’s style specified the style of the region. These artists paint cars, horse carriages, tractors and trailers, as well as signage when it is necessary. Considering that horse carriages were disappeared, that traditional production was abandoned and that apprentices were no longer trained, the evidence of the craftship, which almost fade into oblivion, disappear in time. In this study, the commercial artist Enver Ertaban, who was active in Bursa between the years 1939 and 1999, is discussed. Ertaban moved his fame out of Bursa and found himself a place in documentaries and received visitors from abroad with his talent. With this study, it is aimed to document the life and the productions of Enver Ertaban, who was one of the last representatives of car painting, and to take his place in the literature.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alp, Ö. (2010). Naif resimde sembolik kurguyu oluşturan özellikler. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 0(23), 15–27. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsed/issue/2579/33172
  • Kaplanoğlu, R. (2015, 13 Temmuz). Bursa’da otomobilin tarihi. Erişim adresi: http://www.bursa.com/makale/ bursada-otomobilin-tarihi-359/
  • Kaplanoğlu, R. (t.y.). Bursa’da arabacılık. Erişim Adresi: http://www.bursa.com/wiki/Bursada_Arabacilik
  • Karanlık, A. G. (1993). At Arabaları ve Son Ustaları. Pegasus Magazin, 5, İstanbul.
  • Kurtarel, T. (Yönetmen). 1989. Araba resimleri 1. bölüm [Belgesel Film]. Türkiye: TRT. Erişim Adresi: https://www.dailymotion.com/video/x51hz2h
  • Nas, E. (2005). Günümüz Konya’sında yaşayan bazı sanatlar (Doktora Tezi). YÖK Tez veri tabanından erişildi. (Tez No. 190484)
  • Yazıcı, E. (1992). Bir yaprak dökümü öyküsü: Kaybolan zanaatlar. İstanbul: Ataol Yayıncılık.
  • Yazıcı, E. (1993). Bursa’nın Araba Ressamı. İlgi Dergisi, 74. İstanbul.
  • Yücebaş, V. (2014, 10 Nisan). Osmanlı’nın Son Yıllarından Beri Fayton Üretiyorlar, Haberler gazetesi. Erişim adresi: https://www.haberler.com/osmanli-nin-son-yillarindan-beri-fayton-5891289-haberi/
  • Görsel Kaynakçası
  • Görsel 1. Zirai Aletleri ve Makineleri Müessesesinde Numan Balıca ve resimlenmiş bir araba. Resul Narin Arşivi.
  • Görsel 2. Enver Ertaban’ın dükkânı (sağda) ve bulunduğu sokağın günümüzdeki hâli. Murat Ertürk kişisel arşivi.
  • Görsel 3. “Araba Resimleri” başlıklı belgeselde Enver Ertaban. Kurtarel, T. (Yönetmen). 1989. Araba Resimleri 1. Bölüm [Belgesel Film]. Türkiye: TRT. Erişim Adresi: https://www.dailymotion.com/video/x51hz2h
  • Görsel 4. “Araba Resimleri” başlıklı belgeselde Ertaban’ın resimlemeleri. Kurtarel, T. (Yönetmen). 1989. Araba Resimleri 1. Bölüm [Belgesel Film]. Türkiye: TRT. Erişim Adresi: https://www.dailymotion.com/video/ x51hz2h
  • Görsel 5. Mustafa Babik’in arşivinden Enver Ertaban’ın resimlediği araba parçaları. Murat Ertürk kişisel arşivi.
  • Görsel 6. Bursa Anadolu Arabaları Müzesi’nde Enver Ertaban’ın resimlediği arabalar. Murat Ertürk kişisel arşivi.
  • Görsel 7. Erdal Yazıcı’nın “Bir Yaprak Dökümü Öyküsü: Kaybolan Zanaatlar” başlıklı kitabında Enver Ertaban.
  • Yazıcı, E. (1992). Bir Yaprak Dökümü Öyküsü: Kaybolan Zanaatlar, İstanbul: Ataol Yayıncılık.
  • Görsel 8. İlgi Dergisi’nde yayımlanan Enver Ertaban röportajından fotoğraflar. Yazıcı, E. (1993). “Bursa’nın Araba Ressamı”, İlgi Dergisi, 74, İstanbul. s. 31-35.
APA ERTÜRK M (2020). Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. , 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
Chicago ERTÜRK MURAT Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. (2020): 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
MLA ERTÜRK MURAT Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. , 2020, ss.83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
AMA ERTÜRK M Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. . 2020; 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
Vancouver ERTÜRK M Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. . 2020; 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
IEEE ERTÜRK M "Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban." , ss.83 - 89, 2020. 10.32547/ataunigsed.658285
ISNAD ERTÜRK, MURAT. "Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban". (2020), 83-89. https://doi.org/10.32547/ataunigsed.658285
APA ERTÜRK M (2020). Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 26(44), 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
Chicago ERTÜRK MURAT Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 26, no.44 (2020): 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
MLA ERTÜRK MURAT Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, vol.26, no.44, 2020, ss.83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
AMA ERTÜRK M Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi. 2020; 26(44): 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
Vancouver ERTÜRK M Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi. 2020; 26(44): 83 - 89. 10.32547/ataunigsed.658285
IEEE ERTÜRK M "Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban." Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 26, ss.83 - 89, 2020. 10.32547/ataunigsed.658285
ISNAD ERTÜRK, MURAT. "Bursa’nın Araba Ressamı: Enver Ertaban". Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 26/44 (2020), 83-89. https://doi.org/10.32547/ataunigsed.658285