Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü

Doğu, Özlem; Sipahi, Savaş; Sevimli Güler, Döndü; ÖZTOP, KENAN EVREN

Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü

ÖZLEM DOĞU, (Sakarya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Sakarya, Türkiye)

Döndü Sevimli Güler, (Sakarya Üniversitesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Eğitim Koordinatörlüğü, Sakarya, Türkiye)

Savaş Sipahi, (Sakarya Üniversitesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nefroloji Ana Bilim Dalı, Sakarya, Türkiye)

Kenan Evren Öztop (Sakarya Özel Nefromed Diyaliz Merkezi, Sakarya, Türkiye)

Sakarya Tıp Dergisi

10 0

Yıl: 2019 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 412 - 419 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-05-2021

Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü

Öz:

Amaç Çalışma, hemodiyaliz hastalarının hastane anksiyete-depresyon düzeyi, uyku kalitesi ve öğrenim gereksinimlerinin, glomerular filtrasyon değeri (GFR) üzerindeki ilişkisiniaraştırmak amacıyla yapıldı. ( Sakarya Tıp Dergisi 2019, 9(3):412-419 )Gereç veYöntemlerTanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipindeki bu çalışmanın evrenini Sakarya’ da bir eğitim ve araştırma hastanesinde nefroloji ve diyaliz ünitelerinde tedavi gören tüm hastalar,örneklemini ise araştırmanın sınırlılıklarına uyan 218 hasta oluşturdu. GFR değeri doğrultusunda diyalize giren ve girmeyen gruplar belirlendi. İstatistiksel analizlerdeSPSS 21 programı kullanıldı.Bulgular Çalışma sonucunda hastaların 15>GFR olan bireylerin %21.7'sinde anksiyete, %39.1'inde depresyon eşik seviyesinin üzerinde iken, 15<GFR bireylerin %91.3'ündeanskiyete, %95.0'ında depresyon eşik seviyesinin üzerinde idi. Öğrenme gereksinimi toplam puan ortalamaları 15>GFR bireylerde 182.00-67.5 ve 15<GFR bireylerde ise;95.50-41.5 idi. Uyku skalası toplam puanına cut-off değeri olan 5 puanına göre baktığımızda 15>GFR olan bireylerin %85.5'inin (n=118), 15<GFR ise %100'ünün uykukalitesi kötü olduğu belirlendi. Varyans analizleri sonucu anskiyete-depresyon ile GFR düzeyi arasında ilişki olduğu ve birbirlerini %50 tahmin ettiği belirlendi (p<0.001).Sonuç Bu sonuçlar doğrultusunda diyaliz tedavisi gören bireylerin emosyonel problemlerinin değerlendirilmesi ve gerekli durumlarda psikiyatrik desteğin başlatılması önerilebilir.

Anahtar Kelime:

Predictability of Glomerular Filtration Value of Chronic Renal Failure Patients with Independent Variables

Öz:

Objective The study was conducted to investigate the effects of hospital anxiety-depression level, sleep quality and learning needs on glomerular filtration value (GFR) of hemodialysis patients. ( Sakarya Med J 2019, 9(3):412-419 ). Materials and Methods The population of this descriptive and relationship seeker study was composed of all patients who were treated in nephrology and dialysis units in an education and research hospital in Sakarya, and sample consists of the patients that fit the limitations of the study. GFR values and groups with and without dialysis were identified. SPSS 21 was used for statistical analysis. Results According to the results of the study; of patients with 15>GFR, anxiety was found to be over the threshold for 21.7%, and depression for 39.1%; of patients with 15<GFR, anxiety was found to be over the threshold for 91.3, depression for 95.0%. The learning needs total mean scores was 182.00-67.5 for 15>GFR individuals and 95.50-41.5 for 15<GFR individuals. When the sleep scale scores are checked in terms of cut-off vale of 5, 85.5% (n=118) of individuals with 15>GFR and 100% of individuals with 15<GFR were found to have poor sleep quality. Analysis of variance showed that there is a relationship between the levels of anxiety- depression and GFR and that they predict each other by 50% (p <0.001). Conclusion As the result of this study, it is suggested that evaluation of emotional problems of individuals who have dialysis treatment and initiation of psychiatric support for required cases should be provided.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Çelik C, Acar T. Kronik hemodiyaliz hastalarında depresyon ve anksiyete düzeylerininçeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Fırat Tıp Dergisi 2007;12(1):23-27.
2. Bilgic A, Akgul A, Sezer S, Arat Z, Ozdemir FN, Haberal M. Nutritional status anddepression, sleep disorder, and quality of life in hemodialysis patients. Journal of RenalNutrition 2007: 17(6); 381–388.
3. Teles F, Albuquerque LA, Guedes Lins IKF, Medrado PC, Pedrosa Costa AF. Quality ofl ife and depression in haemodialysis patients. Psychology, Health & Medicine 2018; 2:10.https:// doi.org/10.1080/13548506.2018.1469779
4. Sandwijk MS, Arashi DA, Hare FM, Torren R, Kersten MJ, Bijlsma JA, Berge IJM, Bemelman FJ. Fatigue, anxiety, depression and quality of life in kidney transplant recipients, haemodialysis patients, patients with a haematological malignancy and healthy controls. Nephrol Dial Transplant 2018;1-5. doi: 10.1093/ndt/gfy103
5. Szeifert L, Molnar MZ, Ambrus C ve ark. Symptoms of depression in kidney transplantrecipients: a cross-sectional study. Am J Kidney Dis 2010; 55: 132–140
6. Alikari V, Tsironi M, Matziou V, Tzavella F, Fradelos E, Zyga S. Reliability and validityof the kidney disease questionnaire among greek patients undergoing hemodialysis.American Journal of Nursing Science 2018; 7(3-1): 97-102. doi:10.11648/j.ajns.s.2018070301.24
7. Finnegan-John J, ve Th omas V J. Th e psychosocial experience of patients withend-stage renal disease and its impact on quality of life: Findings from a needs assessment toshape a service. ISRN Nephrology 2013; 308986. 1-8. doi:10.5402/2013/308986
8. Teles F, Azevedo VF, Miranda CT, Miranda MP, Teixeira Mdo C, ve Elias RM. Depression in hemodialysis patients: Th e role of dialysis shift . Clinics (Sao Paulo) 2014; 69(3): 198–202. doi:10.6061/clinics/2014;3:10
9. Kusleikaite N, Bumblyte IA, Razukeviciene L, Sedlickaite D, Rinkūnas K. Sleep disorders and quality of life in patients on hemodialysis. Medicina (Kaunas, Lithuania) 2005; 41:69- 74.
10. Chu G, Choi P, McDonald VM. Sleep disturbance and sleep-disordered breathing inhemodialysis patients. Seminars in Dialysis 2018; 31:48–58. doı:10.1111/sdi.12617
11. Harris TJ, Nazir R, Khetpal P, Peterson RA, Chava P, Patel SS, Kimmel PL. Pain, sleep disturbance and survival in hemodialysis patients. Nephrol Dial Transplant 2012;27:758–765.
12. Iliescu EA, Coo H, McMurray MH, Meers CL, Quinn MM, Singer MA, Hopman WM.quality of sleep and health-related quality of life in haemodialysis patients. Nephrol DialTransplant 2003;18:126-32.
13. Mutlu E. hemodiyaliz hastalarının sosyo-demografik özellikleri, sosyal destek kaynakları ve hastalık sürecinin benlik saygısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, HacettepeÜniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007 (Yayınlanmamış tez).
14. Çatal E, Dicle A. Hasta Öğrenim Gereksinimleri Ölçeği’nin Türkiye’de geçerlikve güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;1(1): 19-32.
15. Howland RH. What should patients be told about their medications? Journal of Psychosocial Nursing 2009; 47(2): 17-20.
16. Doğu Ö, Kaya H, Gündüz H, ve Parlak Z. Web based distance learningsuggestion in training and consultation for myocardial ınfarction patients. MN Kardiyoloji 2015; 22(4); 217-22.
17. Curtin RB, Sitter DCB, Schatell D, Chewning BA. Self-management, knowledge, andfunctioning and well-being of patients on hemodialysis. Nephrology Nursing Journal 2004;31(4): 378-396.
18. Köse E. Hemodiyaliz hastalarının beslenme durumları ve uyku kalitesi arasındaki ilişki. Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek LisansTezi Şanlıurfa 2009 (Yayınlanmamış tez).
19. Wells JR. Hemodialysis knowledge and medical adherence in African Americansdiagnosed with end stage renal disease: results of an educational intervention. Nephrol NursJ 2011; 38:155-162.
20. Agargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh Uyku Kalite İndeksinin geçerliliği vegüvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7, 107-115.
21. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Hoch CC, Yeager AL, Kupfer DJ. Quantification of subjective sleep quality in healthy elderly men and women using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Sleep 1991; 14(4), 331-338.
22. Bubela N, Galloway S, McCay E, McKibbon A, Nagle L, Pringle D, Ross E, Shamian J. Th e patient learning needs scale: reliability and validity. Journal Advanced Nursing 1990;15: 1181-1187.
23. Aydemir O, Güvenir T. Validity and reliability of Turkish version of hospital anxiety and depression scale. Turk J Psychiatry 1997;8:280–287.
24. Zigmond AS, Snaith PR. Th e hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand1983;67:361-70.
25. Szeto CC, Wong TY, Chow KM, Leung CB, Law MC, Li PK. Independent eff ects ofrenal and peritoneal clearances on the mortality of peritoneal dialys is patients. Perit Dial Int2004; 24: 58-64.
26. Pai MF, Hsu SP,Yang SY, Ho TL. Sleep disturbance in chronic hemodialysis patients: thimpact of depression and anemia. Ren Fail 2007; 29(6): 673-677.
27. Roumelioti ME, Buysse DJ, Sanders MH, Strollo P, Newman AB, Unruh ML. Sleepdisordered breathing and excessive daytime sleepiness in chronic kidney disease andhemodialysis. Clin J Am Soc Nephrol. 2011;6:986–994
28. Zyoud SH, Daraghmeh DN, Mezyed DO, Khdeir RL, Sawaft a MN, Ayaseh NA, Tabeeb GH, Sweileh WM, Awang R, Al-Jabi SW. Factors aff ecting quality of life in patients on haemodialysis: A cross-sectional study from Palestine. BMC Nephrology 2016; 17. doi:10.1186/ s12882–016-0257-z
29. Ebben JP, Gilbertson DT, Foley RN, Collins AJ. Hemoglobin level variability: Associations with comorbidity, intercurrent events, and hospitalizations. Clinical Journal of the American Society of Nephrology 2006;1(6): 1205–1210. doi:10.2215/cjn.01110306
30. McDade-Montez EA, Christensen AJ, Cvengros JA, ve ark. Th e role of depressionsymptoms in dialysis with drawal. Health Psychol. 2006; 25: 198- 204.

APA	Doğu Ö, Sevimli Güler D, Sipahi S, ÖZTOP K (2019). Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. , 412 - 419.
Chicago	Doğu Özlem,Sevimli Güler Döndü,Sipahi Savaş,ÖZTOP KENAN EVREN Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. (2019): 412 - 419.
MLA	Doğu Özlem,Sevimli Güler Döndü,Sipahi Savaş,ÖZTOP KENAN EVREN Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. , 2019, ss.412 - 419.
AMA	Doğu Ö,Sevimli Güler D,Sipahi S,ÖZTOP K Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. . 2019; 412 - 419.
Vancouver	Doğu Ö,Sevimli Güler D,Sipahi S,ÖZTOP K Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. . 2019; 412 - 419.
IEEE	Doğu Ö,Sevimli Güler D,Sipahi S,ÖZTOP K "Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü." , ss.412 - 419, 2019.
ISNAD	Doğu, Özlem vd. "Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü". (2019), 412-419.

APA	Doğu Ö, Sevimli Güler D, Sipahi S, ÖZTOP K (2019). Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. Sakarya Tıp Dergisi, 9(3), 412 - 419.
Chicago	Doğu Özlem,Sevimli Güler Döndü,Sipahi Savaş,ÖZTOP KENAN EVREN Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. Sakarya Tıp Dergisi 9, no.3 (2019): 412 - 419.
MLA	Doğu Özlem,Sevimli Güler Döndü,Sipahi Savaş,ÖZTOP KENAN EVREN Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. Sakarya Tıp Dergisi, vol.9, no.3, 2019, ss.412 - 419.
AMA	Doğu Ö,Sevimli Güler D,Sipahi S,ÖZTOP K Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. Sakarya Tıp Dergisi. 2019; 9(3): 412 - 419.
Vancouver	Doğu Ö,Sevimli Güler D,Sipahi S,ÖZTOP K Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü. Sakarya Tıp Dergisi. 2019; 9(3): 412 - 419.
IEEE	Doğu Ö,Sevimli Güler D,Sipahi S,ÖZTOP K "Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü." Sakarya Tıp Dergisi, 9, ss.412 - 419, 2019.
ISNAD	Doğu, Özlem vd. "Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Glomerüler Filtrasyon Değerinin Bağımsız Değişkenler ile Yordama Gücü". Sakarya Tıp Dergisi 9/3 (2019), 412-419.