Yıl: 2020 Cilt: 2020 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 33 - 50 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47571/ataunigsfd.753750 İndeks Tarihi: 27-07-2021

KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI

Öz:
Doğa ve kadın sömürüsüne dikkat çekmeyi hedefleyen ekofeminizm, ekolojive feminizmin sentezinden oluşan sosyal bir harekettir.Ekofeminizmteorilerini,eril hâkimiyetile doğanın sömürülmesi arasındaki ilişki üzerine kurmuştur. Doğanın ve kadının sömürülmesininnedenlerinidebatı felsefesinindüalistbakışaçılarına dayandırmışlardır. Bu doğrultuda eleştirel bir yaklaşım getirmişler ve çözüm önerileri sunmuşlardır.Ekofeminizminsavunduğu görüşler de çevreci aktivistler ve feminist sanatçılarsayesindegündelikyaşamda görünür olmuştur. Ekofeminizmin sanata yansıması 1960 sonrası feminist sanat hareketleriveçevresanatınıngelişim süreçleriyle paralellik göstermiştir. Ekofeminist sanatın temsilcileri genellikle kadın sanatçılardır ve sanatsal tavırları ise doğa müdahaleleri üzerinedir. Bu sanatçılar, kültürel ekofeminizmin temel çıkış kaynağı olan Gaiave Doğa Anafikirleriyle bağlantılı kavramlardan yola çıktıkları gibi sosyal ekofeminizm savunduğu gezegenini koruma misyonuyla da hareket ederler. Bu çalışmada; kadın-doğa arasındaki tarihsel bağdan yola çıkılarak, batı kültüründeki düalist yaklaşımın kadın ve doğa sömürüsüyle olan ilişkisi irdelenmektedir. Elde edilen bulgulardan yola çıkarak konuyu temellendiren unsurlar genel hatlarıyla ele alınmış ve ekofeminizmin sanata yansımasıreferanssanatçılarüzerinden incelenmiştir.
Anahtar Kelime:

REFLECTION OF ECOFEMINISM TO ART IN THE CONTEXT OF THE RELATIONSHIP BETWEEN WOMAN AND NATURE

Öz:
Aimingtodrawattentiontothe exploitation of nature and woman, ecofeminism is a social movement consisting of the synthesis of ecology and feminism. Ecofeminismbuiltitstheoriesonthe relationship between masculine domination and exploitation of nature. They based their reasons for the exploitation of nature and women on the dualist perspectives of western philosophy. In this regard, they brought a critical approach and offered solutions. The viewsadvocatedbyecofeminismalsobecame visible in daily life under favour of environmental activists and feminist artists. The reflection of ecofeminism to art has paralleled the post-1960 feminist art movements and the development processes of environmental art. Representatives of ecofeminist art are generally female artists, andtheirartisticattitudeisonnature interventions. These artists also act with the mission of protecting the planet that Social Ecofeminism advocatesas they set out the concepts related to the ideas of Mother Nature and Gaia which is the main source of cultural ecofeminism.Thisstudyexaminesthe relationship between the dualist approach of western culture, with the woman and nature exploitation starting from the historical link between women and nature. Based on the findings obtained, the elements that base of ecofeminism are handled in general terms and thereflectionofecofeminismtoartis examined through reference artists.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Antmen, A. (2008). 20.Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar.İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Aydın, İ.,Zümrüt, Y. (2013).“Doğa ve Sanat Ekseninde Farklı Yaklaşımlar”.Sanat ve Tasarım Dergisi,4. Cilt (4),53-78.
  • Bacon, F. (2012). Novum Organum: Tabiatın Yorumu ve İnsan Alemi Hakkında Özlü Sözler.(Çev.S. Önal).Ankara: Say Yayınları.
  • Balkır,N.(2018).“Bir Ana Mendieta Varmış, Bir Ana Mendieta Yokmuş”. Sanat Tarihi Dergisi, 27,Cilt (1), 251-263.
  • Ferry, L. (2000).Ekolojik Yeni Düzen. (Çev.T.Ilgaz).İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Jade, C. W. (2011). “The Artistic Progressions Of Ecofeminism: The Changing Focus Of Women in Environmental Art”.The Internatıonal Journal Of The Arts In Socıety, Cilt 6 (1), 53-65.
  • Kasapoğlu, N. A.(1997).Çevresel Davranış Modeli. Amme İdaresi Dergisi,Cilt 30 (2),19-31.
  • Kılıçbay, M.A. (1989). “Çevrenin Çerçevesi”. Türkiye Günlüğü, Sayı 3, 35-39.
  • Kıran, A. (2019). “Aristoteles, Devlet, Köleler ve Vatandaşlık”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi,Sayı 44,350-359.
  • Öçal, A. K.(2011).Dişil Dil ve Ekofeminist Bağlamda Latife Tekin Ve Muinar.Yüksek Lisans Tezi. Ankara:Ankara ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü.Özdemir, H,, Aydemir, D.(2019).“Dördüncü Dalga Feminizm Üzerine”. International Social Sciences Studies Journal,Sayı5,(32),1706-1711.
  • Özdemir, H,, Aydemir, D. (2019).“Ekolojik Yaklaşımlı Feminizm/Ekofeminizm Üzerine Genel bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihi Süreci ve Türleri”.Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi,Cilt2(2), 261-278.
  • Plumwood, V.(2004).Ekofeminizm ve Doğaya Hükmetmek.(Çev.B.Ertür).İstanbul: Metis Yayınları.Roller, E. L.(2004).Ana Tanrıçanın İzinde. (Çev.B.Avunç).İstanbul: Homer Yayıncılık.
  • Ruether R.R. (1975).New Woman New Earth.Minneapolis: Seabury Press.
  • Saygı, S.(2016).“Çağdaş Sanatta Doğa Algısı ve Ekolojik Farkındalık”. Sanat-Tasarım Dergisi,Sayı 7,7-13.
  • Sevim,A. (2005).Feminizm, İstanbul: İnsan Yayınları.
  • Tamkoç, G.(1996).“Ekofeminizm Amaçları”.İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi.Sayı4, 77-84.
  • Tan, M. (1979).Kadın: Ekonomik Yaşamı ve Eğitimi.Ankara: Türkiye İş BankasıYayınları.
  • Tong, R.P.(2006).Feminist Düşünce.(Çev.Z.Cirhinoğlu).İstanbul: Gündoğan Yayınları.
  • Vatandaş, C. (2007). “Toplumsal Cinsiyet Ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”. Journalof Economy Culture and Society,Sayı 35, 29-56.
  • Yalçın,O.(2010).Çevre Koruma Fikrine Radikal Yaklaşımlar; Derin Ekoloji, Sosyal Ekoloji ve Ekofeminizm.Yüksek Lisans Tezi. Ankara:Gazi Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • İnternet Kaynakça
  • In Memoriam: Jackie Brookner, https://newsgrist.typepad.com/underbelly/2015/05/in-memoriam-jackie-brookner-1945-2015.html. (Erişim Tarihi: 13 Ocak 2020).
  • Christine Simpson Photo Art, https://www.christinesimpsonphotoart.com/shrines. (Erişim Tarihi: 13 Ocak 2020).
  • Ekofeminizm, http://www.sosyaldemokratdergi.org/zeynep-uskul-engin-ekofeminizm. (Erişim Tarihi: 15 Haziran 2020).GörselKaynakçaResim 1.Agnes Denes, Pirinç/Ağaç/Mezar, Performans, 1977, http://cornell70.org/AgnesDenes.aspx. (Erişim Tarihi: 09.01.2020).
  • Resim 2.Agnes Denes, Buğday Tarlası: Yüzleşme, Performans, 1982, https://publicdelivery.org/agnes-denes-wheatfield/. (Erişim Tarihi: 09.01.2020)..
  • Resim 3.Ana Mendieta, Imagen de Yagul, Performans, 1973,https://www.sfmoma.org/artwork/93-220/. (Erişim Tarihi: 11.01.2020).
  • Resim 4.Ana Mendieta, Siluetta Serisi, Performans, 1974, https://www.sleek-mag.com/article/ana-mendieta/. (Erişim Tarihi: 11.01.2020).
  • Resim 5.Jacquie Brookner, Prima Lingua, Enstalasyon, 1996, http://www.fittingtributefunerals.com/stories/2019/3/18/an-eco-artists-last-installation. (Erişim Tarihi: 14.01.2020).
  • Resim 6.Christine Simpson, Ekofeminist Bir Sanatçının Portresi, Fotomontaj, 2019, https://www.christinesimpsonphotoart.com/shrines?pgid=k21y0nca-1cfcc3ac-e848-4d37-a37c-e7e03dc1ec7c. (Erişim Tarihi: 17.01.2020).
APA Özgenç Erdoğdu N, Karaalioğlu O, Ömür İ (2020). KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. , 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
Chicago Özgenç Erdoğdu Neslihan,Karaalioğlu Onur,Ömür İhsanur KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. (2020): 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
MLA Özgenç Erdoğdu Neslihan,Karaalioğlu Onur,Ömür İhsanur KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. , 2020, ss.33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
AMA Özgenç Erdoğdu N,Karaalioğlu O,Ömür İ KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. . 2020; 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
Vancouver Özgenç Erdoğdu N,Karaalioğlu O,Ömür İ KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. . 2020; 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
IEEE Özgenç Erdoğdu N,Karaalioğlu O,Ömür İ "KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI." , ss.33 - 50, 2020. 10.47571/ataunigsfd.753750
ISNAD Özgenç Erdoğdu, Neslihan vd. "KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI". (2020), 33-50. https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.753750
APA Özgenç Erdoğdu N, Karaalioğlu O, Ömür İ (2020). KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, 2020(36), 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
Chicago Özgenç Erdoğdu Neslihan,Karaalioğlu Onur,Ömür İhsanur KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi 2020, no.36 (2020): 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
MLA Özgenç Erdoğdu Neslihan,Karaalioğlu Onur,Ömür İhsanur KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, vol.2020, no.36, 2020, ss.33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
AMA Özgenç Erdoğdu N,Karaalioğlu O,Ömür İ KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. 2020; 2020(36): 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
Vancouver Özgenç Erdoğdu N,Karaalioğlu O,Ömür İ KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI. Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. 2020; 2020(36): 33 - 50. 10.47571/ataunigsfd.753750
IEEE Özgenç Erdoğdu N,Karaalioğlu O,Ömür İ "KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI." Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, 2020, ss.33 - 50, 2020. 10.47571/ataunigsfd.753750
ISNAD Özgenç Erdoğdu, Neslihan vd. "KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI". Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi 2020/36 (2020), 33-50. https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.753750