ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME
Yıl: 2021 Cilt: 19 Sayı: 221 Sayfa Aralığı: 2121 - 2200 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2021
ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME
Öz: Ulusal ve uluslararası ticarette oldukça büyük önemi haiz olan çek, poliçe ve bononun yanı sıra bir kambiyo senedi teşkil etmesi nedeniyle hem 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda hem de 5941 sayılı Çek Ka-nunu’nda düzenlenmiştir. Her iki kanunî düzenlemede de bir senedin çek vasfını kazanması için taşıması gereken unsurlara yer verilmiş olup, bun-ların bir kısmı zorunlu unsur olarak düzenlenmiştir. Senedin kanunda öngörülen zorunlu unsurlara sahip olması halinde çeke bağlanan hüküm-ler işlerlik kazanır. Çekin geçerliliğinin ulusal boyutu bu şekilde olmakla birlikte bir senedin çek olup olmadığı uluslararası ticaret açısından da önemlidir. Bu nedenle çekin geçerlilik unsurları incelenirken yalnızca Türk hukukundaki mevzuat değil aynı zamanda kanunlar ihtilafı kuralla-rı da ele alınmalı ve çekin geçerliliğine ilişkin değerlendirme bu surette gerçekleştirilmelidir. Bu çalışmada öncelikle Türk hukukunda çekin ge-çerlilik şartlarına değinilmiş olup; ardından kanunlar ihtilafı kuralları çerçevesinde ve uluslararası mevzuat da dikkate alınarak bir değerlen-dirme yapılmıştır.
Anahtar Kelime: MANDATORY FORMAL REQUIREMENTS OF CHECK: AN EXAMINATION WITHIN THE SCOPE OF TURKISH MATERIAL LAW AND CONFLICT OF LAWS
Öz: Check, which is regulated in Turkish Commercial Code No. 6102 and Check Code No. 5941, is a bill of exchange as well as policy and bond while having a significant role in national and international trade. Both regulations designate the elements of the check, some of which are mandatory. A bill that consists these mandatory elements is subject to the regulations regarding checks. The international aspect of the validity of checks, however, is as important as national regulations. Thus, not only the regulations in Turkish law but also the rules regarding conflict of laws must be discussed and the validity of a check must be examined in this regard. In this study, the element of the validity of the check is mentioned; subsequently, the validity of the check is examined in the scope of conflict of law and international regulations.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Aktan H Y, ‘Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunda Çekte Bulun-ması Gereken Zorunlu Koşullar’, (1990) 10 (6) MBD 17- 27
- Arı Z and Diğerleri, Kıymetli Evrak Hukuku (1st edn, Mimoza Yayınları 2013)
- Aybay R and Dardağan E, Uluslararası Düzeyde Yasaların Çatış-ması (Kanunlar İhtilafı) (2nd edn, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 2008)
- Aygün M, ‘Güncel Gelişmelerin Işığında Çekten Doğan Yabancı Unsurlu Uyuşmazlıklara Uygulanacak Hukukun Tespiti’, (2012) 61 (2) AÜHFD 925-972
- Aygün M, ‘Milletlerarası Özel Hukukta Kambiyo Senetleri’ (Ya-yınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü 2008)
- Ayli A and Yardımcıoğlu D, ‘Çekte Düzenlenme Tarihi Ve Öne-mi’, (2015) 16 (Özel Sayı, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan) DE-ÜHFD 3195-3239
- Bahtiyar M, Kıymetli Evrak Hukuku (Yeni TTK’ ya Uyarlanmış 11th edn, Beta 2013)
- Bahtiyar M, ‘Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Dili Ve İfadeleri Yönünden Değerlendirilmesi’, (2005) 31 LHD 2457- 2464
- Bahtiyar M, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Keşide Tarihi ve İmkânsızlığı’, Makaleler I (İstanbul 2008) 237- 248
- Bilgili F and Demirkapı E, Kıymetli Evrak Hukuku (10th edn, Do-ra Yayıncılık 2019).
- Bozer A and Göle C, Kıymetli Evrak Hukuku (9th edn, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2020)
- Can M, Kıymetli Evrak Hukuku (İmaj Yayınevi, 2012)
- Coşkun M, Kıymetli Evrak Hukuku (Adalet 2012)
- Çamoğlu E, Kıymetli Evrak Hukukunun Temel İlkeleri (Vedat Ki-tapçılık 2020)
- Çelikel A and Erdem B, Milletlerarası Özel Hukuk (14th edn, Beta 2016)
- Devres N. M. (Çeviren), ‘Ticari Senetlerde Kanunlar İhtilâfı’, (1936) 13 Adliye Ceridesi, 784-813
- Doğangün T, Türk Hukukunda Yabancı Unsurlu Hukukî İşlemle-rin Şekline Uygulanacak Hukuk (Yetkin Yayınları 1996)
- Eriş G, Uygulamalı Çek Hukuku (5th edn, Seçkin Yayınları, An-kara 2004)
- Erkan M, ‘Kambiyo Senetlerinin Şekil Bakımından Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk: Tamamlayıcı Kuralda Vatandaşlık Faktörü’, (2012) 18 (2) MÜHF-HAD 751-768
- Feller, A. H, ‘The International Unification of Laws Concerning Checks’, (1932) 45 (4) HarvLRev, 668-696
- Gauch P, Aepli V, Stöckli H (Herausgeber), Präjudizienbuch OR Die Rechtsprechung des Bundesgerichts, İçinde: Luca Dalla Tore, (19th edn, Schultess Juristiche Medien AG 2016)
- Gutteridge H C, ‘The Unification of the Rules of Conflict Relating to Negotiable Instruments’, (1934) 16 (1) JCompLeg 53-77
- Hirsch E, Ticaret Hukuku Dersleri Cilt 3 Kıymetli Evrak, (İstanbul 1939)
- Hudson M O and Feller A H, ‘The International Unification of Laws Concerning Bills of Exchange’, (1931) 44 (3) HarvLRev 333-377
- Kayıhan Ş and Yasan M, Kıymetli Evrak Hukuku (Seçkin 2012)
- Kendigelen, A, Çek Hukuku (5th edn, On İki Levha 2019)
- Kendigelen, A, Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler (3rd (Tıpkı) edn, On İki Levha Yayıncılık 2016)
- Kendigelen A and Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku (3rd edn, On İki Levha Yayıncılık 2020)
- Kınacıoğlu N, ‘Çekte Şekil Şartları’, (1969) 1 (1) AİTİAD 1- 28
- Kostkiewicz J K, Wolf S, Amstutz M, Fankhauser R(Herausgeber), OR Kommentar Schweizerisches Obligationenrecht, OFK – Orell Füssli Kommentar, İçinde: Jörg Schwarz ve Michel Pel-laschio (3rd edn, Orel Füssli Verlag AG 2016)
- Köle M and Görgülü F, ‘Son Düzenlemeler Işığında Çekin Şekil Şartları ve Çeke Dayalı Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Yolları’ (2016) 21 (35) DÜHFD 79- 157
- Kuhn A K, ‘The International Conference for the Unification of Laws on Cheques’, (1931) 25 (4) AJIL 730-733
- Kuhn A, ‘The International Conferences for Unification of Laws on Bills of Exchange, Promissory Notes and Cheques’, (1931) 25 (2) AJIL 318-321
- Lord Collins of Mapesbury (Genel Ed.) and Diğerleri, Dicey, Mor-ris and Collins on Conflict of Laws Volume 2 (15th edn, Sweet and Maxell 2012)
- Moroğlu E, ‘Kambiyo Senetlerinde Düzenleme Yeri’, Prof. Dr. Fahiman Tekil Anısına Armağan (İstanbul 2003) 155- 163
- Narbay Ş, ‘3167 Sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunun 10' uncu Maddesi Hükmü Uyarınca Muhatap Bankanın Sorumlu Olduğu Miktar Hakkında Bir İn-celeme’, (2009) 4 (9) THD 15-44
- Narbay Ş, ‘Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nda Kıymetli Evrak Hu-kuku Kitabında Yapılan Düzenlemeler Ve Değişiklik Önerilerimiz’, (2005) 7 (Özel Sayı Prof. Dr. İrfan Baştuğ Anısına Armağan) DEÜHFD 173-222
- Narbay Ş and Al-Kılıç Ş, ‘Yargıtay 11’inci Hukuk Dairesi’nin 23.01.2017 Tarih ve 2017/38 Esas, 2017/444 Karar Sayılı Kararı Çerçe-vesinde Şirketin Yetkili Temsilcisi Aracılığıyla Düzenlenen Bonolarda Asıl Borçlu Sıfatının Belirlenmesi Üzerine Düşünceler’ (2020) 78 (1) İÜHFM 193-223
- Narbay Ş and Güney Z, ‘Karekodlu Çek Uygulamasında “Yabancı Banka” Kavramı’, Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil’in Anısına Armağan, (İstanbul 2019) 787-802
- Narbay Ş and Güney Z, ‘6728 Sayılı Kanun’un Çeke İlişkin Hü-kümlerinin “Çekte Şekil Şartları” Bakımından Değerlendirilmesi’, (2017) 126 THD 42-60
- Nomer E, Devletler Hususi Hukuku (22nd edn, Beta Yayıncılık 2017).
- Oy O and Esin D, Çek (Beta Yayıncılık 2011)
- Özdemir H, ‘Kambiyo Taahhütlerinin Şekil Bakımından Geçerlili-ğine Uygulanacak Hukuk’, Prof. Dr. Nihal Uluocak’a Armağan (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Yardımlaşma Vakfı 1999) 261-276
- Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (23rd edn,, Yetkin Yayınları 2019)
- Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (Turhan Kitabevi 1997)
- Philips J M and Diğerleri, Byles on Bills of Exchange and Cheques (30th Edition, Sweet and Maxwell 2020)
- Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (22nd edn, Vedat Kitapçılık 2018).
- Pulaşlı H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (8th edn, Adalet Yayınevi 2020)
- Rabel E, The Conflict of Laws A Comparative Study, Volume 4 Property: Bills and Notes: Inheritance: Trusts: Application of Foreign Law: Intertemporal Relations, Ann Arbor (University of Michigan Law School 1958)
- Reisoğlu S, Çek Hukuku (Ankara 2011)
- Roberto V, Trüeb H R (Herausgeber), CHK – Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, İçinde: Hans Kuhn (3rd edn, Schultess Juris-tiche Medien AG 2016).
- Rogers J S, The Early History of the Laws of Bills and Notes A Study of the Origins of Anglo-American Commercial Law (Cambridge University Press 1995)
- Şanlı C and Diğerleri, Milletlerarası Özel Hukuk (6. Bası, Vedat Kitapçılık 2018)
- Tekinalp G, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama ve Usul Hukuku Kuralları (13th ed, Vedat Kitapçılık 2020) Uyar T, ‘Çekin Geçerlilik Koşulları’, (2000) 75 (19) MBD 71-86
- Ülgen H and Diğerleri, Kıymetli Evrak Hukuku (12th edn, Vedat Kitapçılık 2019)
- Yılmaz İ, ‘Türk Hukukunda Yabancılık Unsuru Bakımından Çek’, Turhan Tufan Yüce’ye Armağan (İzmir 2001) 282
- Yntema H E, ‘Unification of Laws Respecting Negotiable Instru-ments’, (1951) 4 (2) ILQ178-191
| APA | ALBAYRAK CEYLAN N, DEVELİ AYVERDİ E (2021). ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. , 2121 - 2200. |
| Chicago | ALBAYRAK CEYLAN NAZLI,DEVELİ AYVERDİ EMİNE ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. (2021): 2121 - 2200. |
| MLA | ALBAYRAK CEYLAN NAZLI,DEVELİ AYVERDİ EMİNE ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. , 2021, ss.2121 - 2200. |
| AMA | ALBAYRAK CEYLAN N,DEVELİ AYVERDİ E ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. . 2021; 2121 - 2200. |
| Vancouver | ALBAYRAK CEYLAN N,DEVELİ AYVERDİ E ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. . 2021; 2121 - 2200. |
| IEEE | ALBAYRAK CEYLAN N,DEVELİ AYVERDİ E "ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME." , ss.2121 - 2200, 2021. |
| ISNAD | ALBAYRAK CEYLAN, NAZLI - DEVELİ AYVERDİ, EMİNE. "ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME". (2021), 2121-2200. |
| APA | ALBAYRAK CEYLAN N, DEVELİ AYVERDİ E (2021). ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. Legal Hukuk Dergisi, 19(221), 2121 - 2200. |
| Chicago | ALBAYRAK CEYLAN NAZLI,DEVELİ AYVERDİ EMİNE ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. Legal Hukuk Dergisi 19, no.221 (2021): 2121 - 2200. |
| MLA | ALBAYRAK CEYLAN NAZLI,DEVELİ AYVERDİ EMİNE ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. Legal Hukuk Dergisi, vol.19, no.221, 2021, ss.2121 - 2200. |
| AMA | ALBAYRAK CEYLAN N,DEVELİ AYVERDİ E ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. Legal Hukuk Dergisi. 2021; 19(221): 2121 - 2200. |
| Vancouver | ALBAYRAK CEYLAN N,DEVELİ AYVERDİ E ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. Legal Hukuk Dergisi. 2021; 19(221): 2121 - 2200. |
| IEEE | ALBAYRAK CEYLAN N,DEVELİ AYVERDİ E "ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME." Legal Hukuk Dergisi, 19, ss.2121 - 2200, 2021. |
| ISNAD | ALBAYRAK CEYLAN, NAZLI - DEVELİ AYVERDİ, EMİNE. "ÇEKİN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARI: TÜRK MADDİ HUKUKU VE KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME". Legal Hukuk Dergisi 19/221 (2021), 2121-2200. |
