TY  - JOUR
TI  - Mikrobiyoloji Laboratuvarlarında Çalışan Güvenliği ve Biyogüvenlik Uygulamaları Açısından Türkiye’de Çok Merkezli Bir Değerlendirme
AB  - Tıbbi laboratuvar çalışanları, rutin aktiviteleri esnasında başta biyolojik ve kimyasal olmak üzere çeşitlitehlikelere maruz kalabilmektedirler. Ülke genelini yansıtabilecek olan bu çok merkezli çalışmada; tıbbimikrobiyoloji laboratuvarlarında, çalışan güvenliği ile biyogüvenlik uygulamalarının belirlenmesi ve mevcut durumun ortaya konulması amaçlanmıştır. Farklı illerden 23 hastanenin (14 tıp fakültesi hastanesi,yedi eğitim ve araştırma hastanesi, iki devlet hastanesi) tıbbi mikrobiyoloji laboratuvarında çalışan toplam 1072 personele çalışan güvenliği ve biyogüvenlik uygulamaları ile ilgili kurallar, görüşler, tutum vedavranışları sorgulayan 33 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Kurumlar, yaş grupları, cinsiyet, eğitimdurumu, çalışma süreleri ve meslek grupları ile biyolojik ve kimyasal tehlikelere maruziyet açısından istatistiksel analiz yapılmıştır. Üniversite/eğitim ve araştırma hastanelerinde yaklaşık %50, devlet hastanelerindeyaklaşık %70 oranında laboratuvar içerisinde yiyecek ve içecek tüketildiği belirlenmiştir (p< 0.05). Diğerkurumlarla karşılaştırıldığında devlet hastanelerinde; ayrı bir dinlenme odası olmadığı (%35), personelinkendi bilgi ve uygulamalarını yetersiz (%28.9) bulduğu, laboratuvar önlüklerinin yüksek oranda (%95)evde yıkandığı, eğitim düzenlenme ve katılım oranları (%90) ile personelin tıbbi atık bilgi düzeylerinindaha yüksek olduğu anlaşılmıştır (p< 0.05). Yaş ilerledikçe; eğitim alma, laboratuvarda yiyecek ve içecektüketimi, koruyucu ekipmanlarla (önlük, eldiven ve maske) laboratuvar dışına çıkmama, laboratuvar kaynaklı enfeksiyon geçirmiş olma oranı artmıştır (p< 0.05). Genç yaş grubunda önlükleri evde yıkama, ileriyaş grubunda ise hastanede yıkama daha yüksek orandadır (p< 0.05). Laboratuvar içerisinde yiyecek veiçecek tüketimi konusunda cinsiyete göre anlamlı bir fark bulunmamıştır (p= 0.09). Her iki cinsiyette de1/3 oranında periyodik sağlık kontrollerinin yaptırılmadığı ve erkeklerde eldiven kullanımı ile tıbbi atıkkurallarına uyumun daha düşük olduğu belirlenmiştir. Kadın çalışanlar, bilgi ve uygulamalar konusundakendilerini daha yetersiz görmektedir (p< 0.05). Periyodik kontrollerini düzenli aralıklarla yaptırmayanların oranı, lise ve yüksek lisans grubunda daha yüksektir. Tıbbi atık kurallarına uyum ilköğretim düzeyindedaha düşük bulunmuştur. Laboratuvar ortamında yiyecek ve içecek tüketimi; ilköğretim ve lise düzeyindeen yüksek iken, yüksek lisans ve doktora/uzmanlık düzeyinde en düşük orandadır (p< 0.05). Uzmanhekimler, laboratuvar teknisyenleri ve hizmet süresi fazla olanlar, daha yüksek oranda sağlık kontrolleriniyaptırmaktadır (p< 0.05). Koruyucu ekipmanla laboratuvar dışına çıkmama kuralına meslekte > 35 yılçalışan grubunda tam uyulduğu, diğer gruplarda %70-85 oranında uyum olduğu görülmüştür (p< 0.05).Hepatit B aşısı yaptırma oranı; uzman hekimlerde en yüksek, temizlik ve diğer personel grubunda iseen düşüktür (p< 0.05). Temizlik personeli grubunda tıbbi atık kurallarına uymama daha yüksek orandagözlenmiştir (p< 0.05). Sonuç olarak; son yıllarda ülkemizde tıbbi mikrobiyoloji laboratuvarlarında çalışan güvenliği uygulamalarında ilerlemeler katedilmiş olmasına rağmen, henüz yeterli düzeyde olmadığısaptanmıştır. Sonuçlar, ülkemizdeki tıbbi laboratuvarların genel profilini de dolaylı olarak yansıtmaktadır.Fiziki mekan ve ekipman eksiklikleri giderilmeli, personelin periyodik sağlık kontrolleri ve aşılanmaları sağlanmalı, laboratuvara ilgisiz kişilerin girişi engellenmeli, laboratuvar ortamında yiyecek/içecek ve sigara tüketimi engellenmeli, laboratuvar önlüklerinin hastanede yıkanması sağlanmalı, tıbbi atık eğitimi dahil hizmet içi eğitimler yapılmalı ve bu eğitimler davranış değişikliği sağlayacak mekanizmalarla geliştirilmelidir.
AU  - ALTINDIS, Selma
AU  - Altindis, Mustafa
AU  - YÜKSEL, Büşra
AU  - Erkorkmaz, Ünal
AU  - Koroglu, Mehmet
AU  - Otlu, Baris
AU  - Demiray, Tayfur
AU  - AYDEMIR, OZLEM
AU  - ASLAN, Ferhat Gürkan
DO  - 10.5578/mb.69634
PY  - 2020
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 54
IS  - 3
SN  - 0374-9096
SP  - 347
EP  - 367
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/452183
ER  -