Yıl: 2021 Cilt: 1 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 82 - 107 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-10-2021

İKİ TUTKU İKİ DÜNYA

Öz:
Bu çalışma, David Hume’un tutkular teorisinin, klasik felsefe tarihiyle olan karşıtlığını René Descartes’ın tutkular teorisi örnekleminde göstermeyi amaçlamaktadır. Descartes’ın ruh ve beden ayrımına ilişkin görüşlerinin, tutkuların ahlakla ilişkisine dair fikirlerini şekillendirdiği ve ahlak soruşturmasının, beden ile tutkular arasında yapılan köktenci ayrım üzerinden okunmasına dayandığı savlanmıştır. Hume açısından bu bakış açısı son derece sorunlu olduğu gibi, kısır tartışmaların da kaynağıdır. O’na göre temel problem tutkuların kaynağı değildir. Hatta bu tutum, tutkuların üzerini örtmekten başka bir işe yaramayan sahte problemler silsilesini doğurmaktadır. Tutkular üzerine soruşturma, onların tanım ve kaynakları ile ilgili değil, kendileri de izlenimler ve tasarımlar oldukları için, birbirleri arasındaki ilişkiler ile ilgilidir. Ahlaka dair soruşturma, izlenimlerin ve tasarımların ilişkilerine dayalıdır ve bu ilişkiler, tasarımların kendilerinden türetilemeyeceği için, söz konusu etkinin nereden kaynaklandığına ilişkin soruşturmayla aynı sınırları paylaşır. Hume için tutkular, ahlakın ve tüm toplumsal biçimlerin de kaynağındadır. Descartes’ın tutkuları, ahlakı bireysel alana hapsederken, Hume’un tutkuları, ahlakın toplumsal temelini öne çıkaran bir bakış açısına sahiptir.
Anahtar Kelime:

TWO PASSIONS TWO WORLDS

Öz:
This study aims to show the contrast of David Hume’s theory of passionswith the history of classical philosophy in the sample of René Descartes’theory of passions. The current study hypothesises that Descartes’ views onseparation of soul and body shaped his ideas about relationship betweenpassions and morality, and that his moral inquiry is based on afundamentalist distinction between body and passions. From Hume’s pointof view, this point of view is extremely problematic and is the source ofvicious arguments. For Hume, the main problem is not the source ofpassions. In fact, this attitude creates a series of false problems that donothing but cover the passions. The investigation into passions is not abouttheir definition and origin, but about the relationships between each other,as they are impressions and ideas themselves. Moral inquiry is based on therelationships of impressions and ideas, and these relationships share thesame boundaries with the inquiry as to where the effect in questionoriginates, since these relationships cannot be derived from ideas. ForHume, passions are also at the source of morality and all social forms. WhileDescartes’ passions confine morality to the individual sphere, Hume’spassions have a point of view that highlights the social basis of morality.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Bumin, Tülin. Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza. İstanbul: YKY, 2010.
  • Clarke, M. Desmond. Descartes. Çevirenler Nur Nirven-Berkay Ersöz. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
  • Cottingham, John. Descartes Sözlüğü. Çevirenler Bülent Gözkan, Necati Ilgıcıoğlu, Ayhan Çitil, Aliye Kovanlıkaya. İstanbul: Doruk Yayınları, 2002.
  • Cottingham, John. “Cartesian Ethics: Reason And The Passions”. Revue Internationale de Philosophie. Sayı 50 (1996):193-216.
  • Deleuze, Gilles. Ampirizm ve Öznellik. Çeviren Ece Erbay. İstanbul: Norgunk Yayınları, 2008.
  • Descartes. The Philosophical Writings of Descartes. Çevirenler John Cottingham, Robert Stoothoff, Dugald Murdoch, Anthony Kenny. New York: Cambridge Press, 1991.
  • Descartes. Yöntem Üzerine Konuşma. Çeviren Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2013.
  • Descartes. Ruhun Tutkuları. Çeviren Murat Erşen. İstanbul: Say Yayınları, 2014.
  • Descartes. Meditasyonlar. Çeviren Engin Sunar. İstanbul: Say Yayınları, 2016.
  • Descartes. Aklın Yönetimi İçin Kurallar. Çeviren Engin Sunar. İstanbul: Say Yayınları, 2016.
  • Descartes. Felsefenin İlkeleri. Çeviren Mesut Akın. İstanbul: Say Yayınları, 2017.
  • Descartes. Ahlak Üzerine Mektuplar. Çeviren Sanem Sollers. İstanbul: Say Yayınları, 2019.
  • Freud, Sigmund. Düşlerin Yorumu. Çeviren Emre Kapkın. İstanbul: Payel Yayınevi, 1998.
  • Freud, Sigmund. İçgüdüler ve Yazgıları. Çeviren Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınları, 2011.
  • Greenberg, Sean. “Descartes on the Passions. Function, Representation, and Motivation”. Noûs. Sayı 41(2007): 714-734.
  • Hume,David. “Of the Standard of Taste”. English Essays from Sir Philip Sidney to Macaulay içinde 215–236. Editör C. W. Eliott. P F Collier &Son: 1757.
  • Hume,David. İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Soruşturma. Çeviren Oruç Aruoba, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1976.
  • Hume,David. İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme. Çeviren Ergün Baylan. Ankara: Bilgesu Yayınları, 2009.
  • Hume,David. Ahlâk. Çeviren Nil Şimşek. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2010.
  • Kail, J. E. Peter. Projection and Realism in Hume’s Philosophy. New York: Oxford University Press, 2007.
  • Koyré, Alexandre. Platon’a Giriş, Descartes Üzerine Konuşmalar. Çeviren Kurtuluş Dinçer. Ankara: Pharmakon Yayınevi, 2020.
  • Loeb, E. Louis. “Kartezyen Kısırdöngü”. Çeviren Doğan Şahiner. Cogito. Sayı 10 (1997): 83-103.
  • Norman, Kemph Smith. Philosophy of David Hume. New York: Palgrave Macmillan UK, 2005.
  • Penelhum, Terence. Hume. London: Palgrave Mamillian UK, 1975.
  • Proust, Marcel. Swann’ların Tarafı. Çeviren Roza Hakmen. İstanbul: YKY, 2020.
  • Sayın, Zeynep. “Yeniçağ: Descartes ve Montaigne”. Cogito. Sayı 10 (1997): 155-160.
  • Sorel, Tom. Descartes, Çeviren Hakan Gür, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2009.
  • Timuçin, Afşar. Descartes Felsefesine Giriş. İstanbul: Kuram Yayınları. 1980.
APA Erol T, ERGÜN E (2021). İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. , 82 - 107.
Chicago Erol Taşkın,ERGÜN ELIF İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. (2021): 82 - 107.
MLA Erol Taşkın,ERGÜN ELIF İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. , 2021, ss.82 - 107.
AMA Erol T,ERGÜN E İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. . 2021; 82 - 107.
Vancouver Erol T,ERGÜN E İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. . 2021; 82 - 107.
IEEE Erol T,ERGÜN E "İKİ TUTKU İKİ DÜNYA." , ss.82 - 107, 2021.
ISNAD Erol, Taşkın - ERGÜN, ELIF. "İKİ TUTKU İKİ DÜNYA". (2021), 82-107.
APA Erol T, ERGÜN E (2021). İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 1(16), 82 - 107.
Chicago Erol Taşkın,ERGÜN ELIF İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 1, no.16 (2021): 82 - 107.
MLA Erol Taşkın,ERGÜN ELIF İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, vol.1, no.16, 2021, ss.82 - 107.
AMA Erol T,ERGÜN E İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2021; 1(16): 82 - 107.
Vancouver Erol T,ERGÜN E İKİ TUTKU İKİ DÜNYA. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2021; 1(16): 82 - 107.
IEEE Erol T,ERGÜN E "İKİ TUTKU İKİ DÜNYA." Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 1, ss.82 - 107, 2021.
ISNAD Erol, Taşkın - ERGÜN, ELIF. "İKİ TUTKU İKİ DÜNYA". Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 1/16 (2021), 82-107.