TY  - JOUR
TI  - HİCRÎ II. VE III. ASIRLARDA YAŞAYAN HANEFÎFAKİHLERİN RESMÎ GÖREV ALMA TUTUMLARI AÇISINDAN SİYASÎ OTORİTE İLE İLİŞKİLERİ
AB  - Hanefîler, teşekkül döneminde siyasî otoriteyle çeşitli sebeplerle ilişki kurmuşlardır. Mezhebin kendisine izafe edildiği Ebû Hanîfe, Emevîler ve Abbâsîler döneminde siyasî otoriteye mesafeli durmuş onların resmî görev tekliflerini geri çevirmiştir. Ebû Hanîfe’nin kendisine yapılan görev tekliflerini kabul etmemesinin nedenleri olarak Emevî ve Abbâsî idarelerinin Ehl-i beyte karşı takınmış olduğu katı tutum, Emevî ve Abbâsî iktidarlarının Müslümanların istişaresi ve hür iradeleriyle vermiş oldukları biatle seçilmesi gerektiği ilkesine muhalif olarak istişare olmaksızın ve baskı ile biat almaları, Ebû Hanîfe’nin mevcut şartlarda siyasî otoriteye tabi olarak görev alması dışarıdan meşruiyetinde sıkıntı olan bir iktidara tam meşruiyet verdiği şeklinde okunacağı endişesi gibi ihtimaller sayılabilir. Ebû Hanîfe’nin öğrencileri arasında ve sonraki nesillerde onun bu tutumunu benimseyenler olmasına karşın Züfer, Ebû Yûsuf, Muhammed b. Hasan gibi önde gelen öğrencileri yanında sonraki nesil Hanefîlerden de siyasî idarenin resmî görev tekliflerini kabul edenler olmuştur. Resmî görev alan Hanefî fakihlerin bu kararlarında mezhebin yayılmasına katkıda bulunma, şeriatın gerekleri doğrultusunda kadılık görevinin yerine getirilmesi, halifenin talebi gibi sebepler etkili olmuştur. Resmî görev almayanların kararlarında ise Ebû Hanîfe’den farklı olarak, ilimle meşgul olma istekleri, sağlık durumlarının el vermemesi gibi kişisel nedenler etkili olmuştur. Bunun yanında bazı dönemlerde, devletin siyasal politikaları çerçevesinde Hanefî fakihlerin kadı atamalarında öncelikli tercih edildikleri bazı dönemlerde de arka planda kaldıkları görülmektedir.
AU  - Hoyladı, Adnan
AU  - DUMAN, SONER
DO  - 10.33415/daad.727980
PY  - 2021
JO  - Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi
VL  - 21
IS  - 1
SN  - 1303-9199
SP  - 143
EP  - 178
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/461036
ER  -