Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği

İNANÇLI, Selim; Torusdağ, Mustafa

Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği

Selim İNANÇLI, (Sakarya University, Turkey)

Mustafa TORUSDAĞ (Van Yüzüncü Yıl University)

Sosyoekonomi

3 1

Yıl: 2021 Cilt: 29 Sayı: 50 Sayfa Aralığı: 299 - 316 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-02-2022

Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği

Öz:

Bu çalışmada 1990-2019 dönemi için Türkiye’de net tasarruf oranı ve faiz oranları kapsamında ‘ikiz açık’ ve ‘üçüz açık’ hipotezlerinin geçerliliği Bayer-Hanck (2012) eşbütünleşme testi ve HackerHatemi J (2006) nedensellik testi ile analiz edilmektedir. Hacker ve Hatemi-J (2006) nedensellik analizi bulgularına göre, bütçe açığından cari açığa, bütçe açığından faiz oranına, faiz oranından cari açığa ve faiz oranından tasarruf oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye için incelenen dönem için, ‘İkiz Açık’ hipotezinin geçerliliği kabul edilmekte ancak üçüz açık hipotezinin geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Validity of Twin Deficit and Triplet Deficit Hypothesis in The Relation of Current Account Deficit - Budget Deficit and Interest Rate: 1990-2019 Case of Turkey

Öz:

In this study, 1990-2019 period for Turkey, 'twin deficits' and 'triplet deficit’ validity was analysed with Bayer-Hanck (2012) cointegration test and Hacker-Hatemi-J causality test. According to the findings of the causality analysis of Hacker and Hatemi-J (2006), it is concluded that there is a one-way causality relationship from budget deficit to current account deficit, from budget deficit to interest rate, from interest rate to current account deficit, and from interest rate to net savings rate. In the period analysed for Turkey, ‘Twin Deficits that the hypothesis is valid but that the triplet deficit hypothesis is not valid.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akıncı, M. & Ö. Yılmaz (2013), “Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Sınır Testi Yaklaşımı”, İMKB Dergisi, 13(50), 2013, 1-28.
Akıncı, M. vd. (2016), “Dördüz Açıklar: Ütopya Mı Yoksa Gerçek Mi? Paradoks Ekonomi”, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12(1), 22-47.
Alkswani, A.M. (2000), “Twin Deficit Phenomenon in Petroleum Economy: Evidence From Saudi Arabia”, Seventh Annual Conference, Economic Research Forum, Amman.
Alper, F.Ö. (2017), “Türkiye’deki Enflasyon ve Nominal Faiz Oranı İlişkisinin Analizi: BayerHanck Eşbütünleşme Testi”, 3nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 09-11 Nov. 2017.
Altun, N. & N. Ince (2014), “Türkiye’de Üçüz Açıklara Ampirik Bir Yaklaşım: 1975-2010”, Sakarya İktisat Dergisi, 3(2), 40-61.
Altunöz, U. (2014), “İkiz açık hipotezinin geçerliliğinin sınır yöntemiyle sınanması: Türkiye örneği”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(17), 426-446.
Azgün, S. (2012), “Twin De cit Hypothesis: Evidence From The Turkish Economy”, Doğuş University Journal, 13(2), 189-196.
Balan, F. (2016), “BRIC ve MINT ekonomilerinde üçüz açık hipotezinin ampirik analizi”, Journal of Life Economics, 3(1), 57-70.
Banerjee, A. vd. (1998), “Error-correction Mechanism Tests for Cointegration in a Single-equation Framework”, Journal of Time Series Analysis, 19(3), 267-283.
Barro, R.J. (1974), “Are government bonds net wealth?”, Journal of Political Economy, 82(6), 1095- 1117.
Bayer, C. & C. Hanck (2013), “Combining Non‐Cointegration Tests”, Journal of Time Series Analysis, 34(1), 83-95.
Bayrak, M. & Ö. Esen (2012), “Bütçe açıklarının cari işlemler dengesi üzerine etkileri: İkiz açıklar hipotezinin Türkiye açısından değerlendirilmesi”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 23(82), 23-49.
Berke, B. vd. (2015), “Üçüz Açık ve Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 47-63.
Bolat, S. vd. (2014), “Does triple de cits have (UN) stable causality for the EU members? Evidence from bootstrap-corrected causality tests”, Procedia Economics and Finance, 16, 603- 612.
Boswijk, H.P. (1994), “Testing for an Unstable Root in Conditional and Structural Error Correction Models”, Journal of Econometrics, 63(1), 37-60.
Chowdhury, K. & S.S. Ali (2007), “Testing the Keynesian proposition of twin de cits in the presence of trade liberalisation: Evidence from Sri Lanka”, Wollongong Economics Working Paper, No: 07-09, 1-33.
Çoban, H. & E. Balıkçıoğlu (2016), “Triple deficit or twin divergence: A dynamic panel analysis”, The International Journal of Economic and Social Research, 12(1), 271-280.
Dağ, M. (2018), Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Cari Açık Arasındaki İlişkinin Analizi: 1960-2016 Dönemi, Modern Dönemde Eğitim, İktisat ve Güzel Sanatlar, Publisher: Berikan Yayınevi.
Darrat, D. (1988), “Have Large Budget Deficits Caused Rising Trade Deficits?”, Southern Economic Journal, 54, 879-887.
Dickey, D.A. & W.A. Fuller (1981), “The Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4), 1057-1072.
Dineri, E. & I. Taş (2016), “İkiz Açık Hipotezi: Türkiye’de Teorik ve Ampirik İnceleme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(32), 372-390.
Doménech, R. vd. (1997), The Effects of Budget Deficits on National Saving in the OECD, <http://iei.uv.es/~rdomenec/saving.pdf>, 05.05.2013.
Dooley, M. vd. (1987), “International Capital Mobility: What Do Saving- Investment Correlations Tell Us?”, IMF Staff Papers, 34(3), 503- 530.
Ebrill, L.P. & O. Evans (1988), “Ricardian Equivalence and National Saving in the United States”, International Monetary Fund Working Paper, No:88/96.
Efron, B. (1979), “Bootstrap Methods: Another Look at the Jackknife”, The Annals of Statistics, 7(1), 1-26.
Eisner, R. (1994), “National saving and budget deficits”, The Review of Economics and Statistics, 7(1), 181-186.
Emirkadı, Ö. (2017), “Türkiye Ekonomisinde İkiz Açıklar: Kuramsal Yaklaşımlar ve Ampirik Literatür Üzerine Değerlendirmeler”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 81-99.
Engle, R.F. & C.W Granger (1987), “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica: Journal of the Econometric Society, 251-276.
Feldstein, M. (1986), “The Budget Deficit and The Dollar”, NBER Working Paper No: 1898.
Fischer, S. & W. Easterly (1990), “The Economics of the Government Budget Constraint”, The World Bank Research Observer, 5(2), 127-142.
Gebremariam, T.K. (2018), “The Effect of Budget Deficit on Current Account Deficit in Ethiopia: Investigating the Twin Deficits Hypothesis”, International Journal of Economics &Management Sciences, 7(4), 1-6.
Govindaraju, V.C. & C.F. Tang (2013), “The Dynamic Links between CO2 Emissions, Economic Growth & Coal Consumption in China and India”, Applied Energy, 104, 310-318.,
Güder, F. & C. Kılıç (2016), “Üçüz Açık Sorunu ve Üçüz Açık Bileşenlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(2), 46-77.
Güngör, B. & S. Kurt (2010), “Dışa Açıklık ve Kalkınma İlişkisi (1968-2003): Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 197-210.
Hacker, R.S. & A. Hatemi-J (2006), “Tests for Causality between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application”, Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
Ipek, E. & Ö.A. Kızılgöl (2016), “Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açik/Triple Deficit in Turkish Economy”, Ege Akademik Bakış, 16(3), 425.
Johansen, S. (1988), “Statistical Analysis of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
Kamacı, A. & S. Şahin-Kara (2019), “Üçüz Açıklar Hipotezi: 1974-2015 Yılları Arası Türkiye Örneği”, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(8), 143-154.
Karanfil, M. & C. Kılıç (2015), “Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Zaman Serisi Analizi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), 1-20.
Kızılkaya, O. & F. Öztutuş (2018), “Türkiye’de Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Nedensellik Analizi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1476-1488.
Kim, S. & N. Roubini (2008), “Twin deficit or Twin Divergence? Fiscal Policy, Current Account, and Real Exchange Rate in the U.S.”, Journal of International Economics, 74(2), 362- 383.
Klein, L.R. (2006), “Issues Posed by Chronic US Deficit”, Journal of Policy Modeling, 28(6), 673- 677.
Kouassi, M. vd. (2004), “Causality Tests of the Relationship between the Twin Deficits”, Empirical Economics, 29(3), 503-525.
McTeer, B. (2008), Our Triple Deficits, National Center for Policy Analysis, <http://www.ncpa.org/pub/ba613>, 01.03.2017.
Mixon, F.G. & J.B. Wilkinson (1999), “Maintaining The Status Quo: Federal Government Budget Deficits And Defensive Rent Seeking”, Journal of Economic Studies, 26, 5-14.
Özdemir, D. vd. (2014), “Geçiş ekonomilerinde üçüz açık hipotezinin geçerliliği”, International Conference on Eurasian Economies, 2014.
Papadogonas, T. & Y. Stournaras (2006), “Twin Deficits and Financial Integration in EU MemberStates”, Journal of Policy Modeling, 28(5), 595-602.
Parasız, İ. (2002), Enflasyon, Kriz Ayarlamalar Dünyada ve Türkiye’de Kalkınma Makro Ekonomisi Sorunları, Bursa: Ezgi Kitabevi.
Pata, U.K. (2018), “Türkiye’de Enflasyon, Tasarruf ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testleri ile Analizi”, Maliye Dergisi, 174, 92-111.
Poterba, J.M. & L.H. Summers (1987), “Finite Lifetimes and the Effects of Budget Deficits on National Saving”, Journal of Monetary Economics, 20(2), 369-391.
Pradhan, G. & K.P. Upadhyaya (2001), “The Impact of Budget Deficits on National Saving in the USA”, Applied Economics, 33(13), 1745-1750.
Samırkaş, M.C. & M. Samırkaş (2015), “Türkiye'de Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 23-32.
Saraç, S. (2019), “Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliğine İlişkin Panel Veri Analizi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1), 77-93.
Sever, E. & M. Demir (2007), “Türkiye’de Bütçe Açığı ile Cari Açık Arasındaki İlişkilerin VAR Analizi ile İncelenmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 47-63.
Sürekçi, D. (2011), “Türkiye’de üçüz açıklar olgusunun analizi: Dinamik bir yaklaşım”, Yönetim ve Ekonomi, 18(1), 51-59.
Szakolczai, G. (2006), “The Triple Deficit of Hungary”, Hungarian Statistical Review, 10, 40-62. Şen, H. & A. Kaya (2016), “Are the twin or triple de cits hypotheses applicable to post-communist countries?”, Bank of Finland, BOFIT, Discussion Paper, <http://www.suomenpankki./boten/tutkimus/tutkimusjulkaisut/dp/Documents/2016/dp03 16.pdf>, 08.11.2018.
Şengönül, A. (2008), “Different Twin Deficits in Different Time Intervals: Evidence from Turkey”, Asian-African Journal of Economics and Econometrics, 8(2), 139-152.
Tang, T.C. (2014), “Fiscal Deficit, Trade Deficit and Financial Account Deficit: Triple Deficit Hypothesis with the U.S. Experience”. Monash University Discussion Paper, 6(14), 1- 13.
Toda, H.Y. & Y. Yamamoto (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, 66(1), 225-250.
Tülümce, Y.S. (2013), “Türkiye’de Üçüz Açığın Ampirik Analizi (1984- 2010)”, Maliye Dergisi, 165, 97-114.
Türkay, H. (2013). “Türkiye’de cari açık, bütçe açığı ve yatırım tasarruf açığı ilişkisi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 253-269.
Van Bon, N. (2014), “Current Account and Fiscal Deficits Evidence of Twin Divergence from Selected Developing Economies of Asia”, Southeast Asian Journal of Economics, 2(2), 33-48.
Vyshnyak O. (2000), Twin Deficits Hypothesis: The Case of Ukraine, <https://kse.ua/wpcontent/uploads/2019/02/Vyshnyak-1.pdf>, 11.09.2020.

APA	İNANÇLI S, Torusdağ M (2021). Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. , 299 - 316.
Chicago	İNANÇLI Selim,Torusdağ Mustafa Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. (2021): 299 - 316.
MLA	İNANÇLI Selim,Torusdağ Mustafa Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. , 2021, ss.299 - 316.
AMA	İNANÇLI S,Torusdağ M Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. . 2021; 299 - 316.
Vancouver	İNANÇLI S,Torusdağ M Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. . 2021; 299 - 316.
IEEE	İNANÇLI S,Torusdağ M "Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği." , ss.299 - 316, 2021.
ISNAD	İNANÇLI, Selim - Torusdağ, Mustafa. "Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği". (2021), 299-316.

APA	İNANÇLI S, Torusdağ M (2021). Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. Sosyoekonomi, 29(50), 299 - 316.
Chicago	İNANÇLI Selim,Torusdağ Mustafa Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. Sosyoekonomi 29, no.50 (2021): 299 - 316.
MLA	İNANÇLI Selim,Torusdağ Mustafa Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. Sosyoekonomi, vol.29, no.50, 2021, ss.299 - 316.
AMA	İNANÇLI S,Torusdağ M Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. Sosyoekonomi. 2021; 29(50): 299 - 316.
Vancouver	İNANÇLI S,Torusdağ M Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği. Sosyoekonomi. 2021; 29(50): 299 - 316.
IEEE	İNANÇLI S,Torusdağ M "Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği." Sosyoekonomi, 29, ss.299 - 316, 2021.
ISNAD	İNANÇLI, Selim - Torusdağ, Mustafa. "Cari Açık - Bütçe Açığı ve Faiz Oranı İlişkisi Bağlamında İkiz Açık ve Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: 1990-2019 Dönemi Türkiye Örneği". Sosyoekonomi 29/50 (2021), 299-316.