Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri

Nazlı Gamze ÖZEL, (Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Konya, Türkiye)
Mert İNAL, (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İşletme Bölümü, Çanakkale, Türkiye)
Sima NART (Sakarya Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Sakarya, Türkiye)
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
0 0
Yıl: 2021 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 357 - 373 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17494/ogusbd.1040426 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri

Öz:
Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemi sürecinin tüketicilerin sosyal sorumlu tüketim davranışına yönelik algılamalarına etkilerini incelemektir. Sosyal sorumlu tüketim davranışı; tüketicilerin satın alma kararlarında ve tüketim davranışlarında kişisel ihtiyaçlarını tatmin etme amacının yanında sosyal amaçları da dikkate almalarını ifade eder. Sosyal sorumlu tüketim doğal kaynakların sürdürülebilirlik ölçütleri kapsamında kullanılmasını temel alan ve çevreye verilen zararı en aza indiren yöntemleri arayan tüketim şeklidir. Araştırma amacı kapsamında yürütülen literatür incelemesi sonucunda bir araştırma modeli kurgulanmıştır. Araştırma modelinde bulunan ilişkileri test etmek üzere yapısal denklem modellemesi uygulanmıştır. Analizler için ihtiyaç duyulan veriler 385 tüketicinin katılımı ile online anket aracılığı ile toplanmıştır. Araştırma bulguları sürdürülebilirlik odaklı değerler ve tüketim kalıplarına yönelik risk algısının sosyal sorumlu tüketime yönelik tutum ve davranışları olumlu yönde etkilediğini göstermektedir.
Anahtar Kelime: COVID-19 Sürdürülebilirlik Sosyal Sorumlu Tüketim

The Effects Of The COVID-19 Pandemic Process On Socially Responsible Consumption Behaviors

Öz:
The aim of this study is to investigate the effect of COVID-19 pandemic process on consumers' perceptions of socially responsible consumption behavior. Socially responsible consumption behavior; it refers to consumers' consideration of social goals as well as the purpose of satisfying their personal needs in their purchasing decisions and consumption behavior. Socially responsible consumption is a form of consumption that is based on the use of the natural resources within the scope of sustainability criteria and seeks methods that minimize the damage to environment. As a result of the literature review carried out within the aim of the study, a research model was designed. Structural equation modeling was applied to test the relationships in the research model. The data needed for analysis was collected through an online survey with the participation of 385 consumers. Research findings show that sustainability-oriented values and risk perception towards consumption patterns positively affect attitudes and behaviors towards socially responsible consumption.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ajzen, I. (2001). Nature and operation of attitudes. Annual Review of Psychology, 52(1), 27-58.
  • Ajzen, I. and Fishbein, M. (2000). Attitudes and the attitude-behavior relation: reasoned and automatic processes. European Review of Social Psychology, 11(1), 1-33.
  • Akenji, L., Bengtsson, M. Briggs, E., Chiu, A., Daconto, G., Fadeeva, Z., Fotiou, S., Gandhi, R., Mathews, C., Metternicht, G., Mohanty, B., Salem, J., Sang-Arun, J., Srisakulchairak, T., Schandl, H. and Tabucanon, M. (2015). Sustainable consumption and production (Global edition) a handbook for policymakers, UNEP, United Nations Environment Programme.
  • Anderson Jr, W. T. and Cunningham, W. H. (1972). The socially conscious consumer. Journal of Marketing, 36(3), 23-31.
  • Arora, N. K. and Mishra, J. (2020). Covid-19 and importance of environmental sustainability. Environmental Sustainability, 3, 117-119.
  • Auger, P. and Devinney, T. M. (2007). Do what consumers say matter? The misalignment of preferences with unconstrained ethical intentions. Journal of Business Ethics, 76(4), 361-383.
  • Ay, U. (2017). Çevreci tüketim davranışlarının değer-inanç-norm kuramı temelinde incelenmesi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-33.
  • Bauer, R. A. (1960). Consumer behavior as risk taking. in: Hancock, R.S., Ed., Dynamic Marketing for a Changing World, Proceedings of the 43rd. Conference of the American Marketing Association, 389-398.
  • Berné-Manero, C., Pedraja-Iglesias, M. and Ramo-Sáez, P. (2014). A measurement model for the socially responsible consumer. International Review on Public and Nonprofit Marketing, 11(1), 31-46.
  • Buerke, A., Straatmann, T., Lin-Hi, N. and Müller, K. (2017). Consumer awareness and sustainability-focused value orientation as motivating factors of responsible consumer behavior. Review of Managerial Science, 11(4), 959-991.
  • Buğday, E. B. (2015). Bilinçli tüketici ölçeği geliştirme çalışması. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Chan, R. Y. (2001). Determinants of chinese consumers' green purchase behavior. Psychology & Marketing, 18(4), 389-413.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral Sciences (2nd edition), Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, New York.
  • Cohen, M. J. (2020). Does the covid-19 outbreak mark the onset of a sustainable consumption transition? Sustainability: Science, Practice, and Policy 16 (1), 1-3.
  • Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık, Dokuzuncu Baskı, Sakarya.
  • Çifci, S. ve Koçak, A. (2008). Sosyal sorumlu tüketim anlayışının boyutları ve ölçümüne ilişkin Ankara Üniversitesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. 13. Ulusal Pazarlama Kongresi, 25-29 Ekim, Nevşehir, 132-141.
  • Davis, K. (1975). Five propositions for social responsibility. Business Horizons, 18(3), 19-24.
  • Demir, M. Ö. (2011). Risk algısının marka sadakatine etkisi: cep telefonları kategorisinde bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 11 (2), 267- 276.
  • Erel, Cem. (2008). İnternetten alışverişlerde algılanan risk üzerine bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Pazarlama Bilim Dalı, Ankara.
  • Fornell, C. and Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39-50.
  • Frederick, E. and Webster, Jr. (1975). Determining the characteristics of the socially conscious consumer. Journal of Consumer Research, 2(3), 188-196.
  • Gonzalez, C., Korchia, M., Menuet, L. and Urbain, C. (2009). How do socially responsible consumers consider consumption? An Approach With The Free Associations Method, Recherche et Applications en Marketing (English Edition), 24(3), 25-41.
  • Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M. and Sarstedt, M. (2016). A primer on partial least square structural equations modeling (PLS-SEM) (2nd edition), Sage Publications.
  • He, H. and Harris, L. (2020). The impact of covid-19 pandemic on corporate social responsibility and marketing philosophy. Journal of Business Research, 116(2020), 176-182.
  • Henseler, J., Ringle, C. M. and Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discirimant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43, 115-135.
  • Hines, J. M., Hungerford, H. R. and Tomera, A. N. (1987). Analysis and synthesis of research on responsible environmental behavior: A meta-analysis. The Journal of Environmental Education, 18(2), 1-8.
  • Iftekhar, H., Ayub, A., Razzaq, A. and Aslam, M. S. (2013), Detrimental effects of marketing practices on consumers’ buying behaviors. Business Management Dynamics, 2(10), 1-5.
  • IMF (2020). The great lockdown: Worst economic downturn since the great depression https://www.imf.org/en/News/Articles/2020/03/23/pr2098-imf-managing-director-statement-following-a-g20-ministerial-call-on-the-coronavirus-emergency Erişim Tarihi: 27.02.2021.
  • Jacoby, J. and Kaplan, L. B. (1972). The components of perceived risk. Proceedings of the Third Annual Conference of the Association for Consumer Research, Chicago, IL, 382-393.
  • Jribi, S., Ismail, H. B., Doggui, D. and Debbabi, H. (2020). COVID-19 virus outbreak lockdown: What impacts on household food wastage?. Environment, Development and Sustainability, 22(5), 3939-3955.
  • Karalar, R. ve Kiracı, H. (2010). Bireysel değerlerin sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik öğretmenler üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(2), 79–106.
  • Keegan, W. J. (1995). Marketing. Prenctince Hall: Englewood Cliffs.
  • Leigh, J. H., Murphy, P. E. and Enis, B. N. (1988). A new approach to measuring socially responsible consumption tendencies. Journal of Macromarketing, 8(1), 5-21.
  • Liu, Z., Ciais, P., Deng, Z., Lei, R., Davis, S. J., Feng, S., Zheng, B., Cui, D., Dou, X., Zhu, B., Guo, R., Ke, P., Sun, T., Lu, C., He, P., Wang, Y., Yue, X., Wang, Y., Lei, Y., Zhou, H., Cai, Z., Wu, Y., Guo, R., Han, T., Xue, J., Boucher, O., Boucher, E., Chevallier, F., Tanaka, K., Wei, Y., Zhong, H., Kang, C., Zhang, N., Chen, B., Xi, F., Liu, M., Bréon, F. M., Lu, Y., Zhang, Q., Guan, D., Gong, P., Kammen, D. M., He, K. and Schellnhuber H. J. (2020). Near-real-time monitoring of global co2 emissions reveals the effects of the Covid-19 pandemic. Nature Communications, 11(1), 1-12.
  • Manzano, N. L., Rivas, L. and Bonilla, G. (2012). Explanatory models of change of consumer behavior applied to social marketing. Scientific Research, 4, 246-255.
  • McCarty, J. A. and Shrum L. J. (1993). A structural equation analysis of the relationships of personal values, attitudes and beliefs about recycling, and the recycling of solid waste products. Advances in Consumer Research, 20: 641-646.
  • Mohr L. A, Webb D. J. and Harris K. E. (2001). Do consumers expect companies to be socially responsible? The impact of corporate social responsibility on buying behavior. Journal of Consumer Affairs, 35(1), 45–72.
  • Mouwen, J. C. and Minor, M. (1998). Consumer behavior (5th Edition). Prentice Hall: Englewood Cliffs, NJ, USA.
  • Newhouse, N. (1990). Implications of attitude and behavior research for environmental conservation. The Journal of Environmental Education, 22(1), 26-32.
  • Orcutt, M., Patel, P., Burns, R., Hiam, L., Aldridge, R., Devakumar, D., Kumar, B., Spiegel, P. and Abubakar, I. (2020). Global call to action for inclusion of migrants and refugees in the COVID-19 response. Lancet 395 (10235), 9-15.
  • Paswan, A., Guzmán, F. and Lewin, J. (2017), Attitudinal determinants of environmentally sustainable behavior. Journal of Consumer Marketing, 34(5), 414-426.
  • Pedersen, E. R, and Neergaard, P. (2006). Caveat emptor—let the buyer beware! environmental labelling and the limitations of ‘green’ consumerism. Business Strategy and the Environment, 15,(1) 15–29.
  • Pepper, M., Jackson, T. and Uzzell, D. (2009). An examination of the values that motivate socially conscious and frugal consumer behaviours. International Journal of Consumer Studies, 33(2), 126-136.
  • Pollet, M. (2020). Today is earth overshoot day, here's what it means. https://www.euronews.com/2020/08/22/explainer-today-is-earth-overshoot-day-here-s-what-it-means Erişim Tarihi:31.03.2021.
  • Prendergast, G. P. and Tsang, A. S. (2019). Explaining socially responsible consumption. Journal of Consumer Marketing. 36(1), 146–154.
  • Roberts, J. A. (1995). Profiling levels of socially responsible consumer behavior: a cluster analytic approach and ıts ımplications for marketing. Journal of Marketing Theory and practice, 3(4), 97-117.
  • Roux C. and Jacques N. (2009). Conscious consumption and its components: An exploratory study. McGill, A. N. & Shavitt, S. (Ed.), Association for Consumer Research, 903-904.
  • Sarkis, J., Cohen, M. J., Dewick, P. and Schröder, P. (2020). A brave new world: Lessons from the covid-19 pandemic for transitioning to sustainable supply and production. Resources, Conservation & Recycling, 159(2020), 1-4.
  • Schwartz, S. H. and Bilsky, W. (1987). Toward a universal psychological structure of human values. Journal Of Personality And Social Psychology, 53(3), 550-562.
  • Seyfang, G. (2005). Shopping for sustainability: Can sustainable consumption promote ecological citizenship?. Environmental Politics, 14(2), 290-306.
  • Shalal, A. and Nebehay, S. (2020). Global downturn due to coronavirus 'way worse' than global financial crisis –IMF. https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-imf-idUSL1N2BR1RW Erişim Tarihi:27.02.2021.
  • Shamdasani, P., Chon-Lin, G. O. and Richmond, D. (1993). Exploring green consumers in an oriental culture: role of personal and marketing mix factors. Advances in Consumer Research, 20, 488-493.
  • Sharma, R. (2021) Reinventing the universal structure of human values: Development of a new holistic values scale to measure Indian values. Journal of Human Values, 27(2), 175-196.
  • Sharma, R. and Jha, M. (2017). Values influencing sustainable consumption behaviour: Exploring the contextual relationship. Journal of Business Research, 76, 77-88.
  • Sheth, J. (2020). Impact of covid-19 on consumer behavior: Will the old habits return or die?. journal Of Business Research, 117, 280-283.
  • Shrum, L. J., McCarty, J. A. and Lowrey, T. M. (1995). Buyer characteristics of the green consumer and their ımplications for advertising strategy, Journal of Advertising, 24(2), 71-82.
  • Stern, P. C. (2000). Toward a coherent theory of environmentally significant behavior. Journal of Social Issues, 56 (3), 407-424.
  • Şener, A. ve Hazer, O. (2008). Values and sustainable consumption behavior of women: a Turkish sample. Sustainable Development, 16(5), 291-300.
  • Tanner, C. and Wölfing Kast, S. (2003). Promoting sustainable consumption: determinants of green purchases by swiss consumers. Psychology & Marketing, 20(10), 883-902.
  • Thøgersen, J. and O’lander, F. (2002). Human values and the emergence of a sustainable consumption pattern: A panel study. Journal of Economic Psychology 23(5), 605-630.
  • Verbeke, W. and Viaene, J. (1999). Beliefs, attitude and behaviour towards fresh meat consumption in Belgium: Empirical evidence from a consumer survey. Food Quality and Preference, 10(6), 437-445.
  • Webb, D. J., Mohr, L. A. and Harris, K. E. (2008). A re-examination of socially responsible consumption and its measurement. Journal of business research, 61(2), 91-98.
  • World Health Organization (2020). https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020, Erişim Tarihi : 14.12.2020.
  • World Health Organization (2020). https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200121-sitrep-1-2019-ncov.pdf, Erişim Tarihi : 14.12.2020.
  • World Health Organization (2021). WHO Coronavirus (COVID-19) dashboard. https://covid19.who.int/, Erişim Tarihi:20.04.2021.
  • Yıldız, E. ve Bozoklu, Ç. P.(2019). Bilgi toplama ile reklam şüpheciliği arasındaki ilişki: yetkisiz ikincil bilgi kullanımı ve ürün kalitesinin seri aracılık rolü. Journal of Yaşar University, 14 (Special Issue), 34-45.
  • Zhu, H. and Deng, F. (2020). How to influence rural tourism intention by risk knowledge during covid-19 containment in China: Mediating role of risk perception and attitude. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(10), 3514.
APA OZEL N, İnal M, nart s (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. , 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
Chicago OZEL NAZLI GAMZE,İnal Mert,nart sima Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. (2021): 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
MLA OZEL NAZLI GAMZE,İnal Mert,nart sima Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. , 2021, ss.357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
AMA OZEL N,İnal M,nart s Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. . 2021; 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
Vancouver OZEL N,İnal M,nart s Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. . 2021; 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
IEEE OZEL N,İnal M,nart s "Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri." , ss.357 - 373, 2021. 10.17494/ogusbd.1040426
ISNAD OZEL, NAZLI GAMZE vd. "Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri". (2021), 357-373. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1040426
APA OZEL N, İnal M, nart s (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
Chicago OZEL NAZLI GAMZE,İnal Mert,nart sima Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22, no.2 (2021): 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
MLA OZEL NAZLI GAMZE,İnal Mert,nart sima Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.22, no.2, 2021, ss.357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
AMA OZEL N,İnal M,nart s Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 22(2): 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
Vancouver OZEL N,İnal M,nart s Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 22(2): 357 - 373. 10.17494/ogusbd.1040426
IEEE OZEL N,İnal M,nart s "Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, ss.357 - 373, 2021. 10.17494/ogusbd.1040426
ISNAD OZEL, NAZLI GAMZE vd. "Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyal Sorumlu Tüketim Davranışlarına Etkileri". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22/2 (2021), 357-373. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1040426
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 21:9

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları