Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi
Yıl: 2021 Cilt: 2 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 75 - 126 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-05-2022
Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi
Öz: Sûfi ve esnâf ahlakının esaslarını anlatan fütüvvetnâmeler,değerli birer kaynak olmalarının yanında muhtevaları ile deedebî, tarihî, dinî, tasavvufî ve sosyolojik araştırmalarınkonusunu oluştururlar. Makalemizin konusu, İstanbulAraştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi Şevket Rado YazmalarıSR 431-01 (1b-19a)’da kayıtlı Molla Yusuf’un (ö. ?) fütüvvetrisalesidir1. Çalışmamızda fütüvvet kavramı, tarihi ve Türkçefütüvvetnâmeler hakkında bilgi verilecek, risalenin kaynağı vemuhtevasındaki temel kavramlar açıklanarak çeviri yazılı metniortaya konacaktır.
Anahtar Kelime: A Futuwwa Treatise by Molla Yusuf
Öz: Futuwwa books, works that reveal the principles of sufiand artisan ethics, have been the subject of literary,historical, religious, mystical and sociological studies withrich acquaintance they contain, as well as being a valuablewritten source. The subject of Manuscripts Section SR431-01 (1b-19a) written by Molla Yusuf (d. ?). In thisarticle, after briefly dwelling on the concept of futuwwa,its history and futuwwa books written in Turkish, the textof the treatise will be revealed, its our article is a treatiseregistered at the Istanbul Research Institute LibraryŞevket Rado source will be addressed and some conceptsrelated to its content will be explained.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALGAR, Hamid, “Molla”, https://islamansiklopedisi.org.tr/molla, (28.11.2020).
- ALGAR, Hamid, “Şed”, https://islamansiklopedisi.org.tr/şed, (29.10.2020).
- ALGÜL, Hüseyin, “Muâhât”, https://islamansiklopedisi.org.tr/muahat, (20.11.2020).
- ALGÜL, Hüseyin, “Hind b. Ebû Hâle”, https://islamansiklopedisi.org.tr/hind-bebu-hale, (01.10.2020).
- ALTIN, Beyza Özden (2018), Fütüvvetnâme Yazımı Açısından Minhâcü'lMürîdîn ve Mecmûa’nın Yeri ve Önemi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- APAK, Adem, “Muhammed b. Ebî Bekr es-Sıddîk”,, https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed-b-ebu-bekir-es-siddik, (28.11.2020).
- ARPAGUŞ, Safi, “Post”, https://islamansiklopedisi.org.tr/post, (01.01.2020).
- ARSLANOĞLU, İbrahim (2005), “Fütüvvetnameler ve Bir Fütüvvetname”, I. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu 12-13 Ekim2004, Bildiriler, Haz. M. Fatih Köksal, Kırşehir: I, 101-118.
- AYDINLI, Abdullah, “Ebû Zer el-Gıfârî”, https://islamansiklopedisi.org.tr/ebuzer-el-gifari, (26.11.2020).
- AYDINLI, Abdullah, “Ebü’d-Derdâ”, https://islamansiklopedisi.org.tr/ebudderda (20.10.2020). AZİMLİ, Mehmet, “Sa’d b. Ubade”, https://islamansiklopedisi.org.tr/sad-b-ubade, (28.10.2020).
- BAŞ, Derya (2016), “Rifaiyye”, Ahilik Ansiklopedisi, Ankara: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, II, 222-224.
- BAŞ, Derya (2019), “Fütüvvet ve Tasavvuf Buluşması: Tarîkat Alevîliği ve Fütüvvet Erkânı”, Hz. Peygamber ve Fütüvvet, İstanbul: Nefes Yayınları, 61-90.
- BEKKİ, Salahaddin (2005), “Ahiliğe Giriş Törenlerinin Bilmecelerle İlişkisi”, I. Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu Kırşehir, 12-13 Ekim 2004 Bildiriler, hzl., M. Fatih Köksal, Kırşehir: Gazi Ü. Ahilik Kültürünü Araştırma Merkezi Y., I, 163–176.
- BİLGEN, H. Mustafa (2019), Tarihi Süreçte Turhal, Hazırlayanlar: Hasan Akar, Mahmut Hasgül, Burhan Kurddan, Sivas, Es-Form Ofset.
- CİN Ali ve Kübra Akçan (2018), “15. Yüzyılda Dâî Tarafından Yazılmış Manzum Bir Fütüvvetname”, Mediterranean Journal of Humanities, VIII/I, 101-130.
- ÇEBİ, Resul (2002), Hadisleri Bakımından Fütüvvetnâmeler ve Muhammed b. Hüseyin er-Radavî’nin “Fütüvvetnâme-i Kebir” Adlı Eserdeki Hadislerin Tahrici ve Tahlili, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ÇEKER, Semih (2008), Anadolu Selçukluları Zamanında Gelişen Fütüvvet Teşkilatı ve Bu Teşkilatın Halkın Eğitimine Olan Katkıları, Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.
- ÇELİK, Rıfat İlhan (2014), ’’Türkiye Selçukluları Zamanında Anadolu’da Ahilik Müessesesi’’, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- EFENDİOĞLU, Mehmet, “Saîd Bin Cübeyr”, https://islamansiklopedisi.org.tr/said-b-cubeyr, (28.11.2020).
- EFENDİOĞLU, Mehmet, “Suheyb b. Sinân”, https://islamansiklopedisi.org.tr/suheyb-b-sinan, (17.10.2020).
- ELİAÇIK, Muhittin (2018), “Anadolu İkliminde Gelişmiş Bektaşilik Ve Ahilik Üzerinde Ortak Ritüeller İncelemesi” “Common Rituals Review For Advanced “Bektaşilik And Ahilik” In Anatolian Climate”, IV. Uluslararası Alevilik ve Bektaşilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, I. Cilt, 511-516.
- EMECEN Feridun, “Cüllâh”, https://islamansiklopedisi.org.tr/cullah, (01.10.2020).
- ERDOĞ, Cihat (2012), Yeşil Turhal Dünyayı Tatlandıran Şehir, Turhal: Tasarım Ofset Matbaacılık.
- ERTÜRK, Mustafa , “Mikdâd bin Amr”, https://islamansiklopedisi.org.tr/mikdad-b-amr, (28.11.2020). ERÜNSAL, İsmail E. (2013), Osmanlılarda Sahaflık ve Sahaflar, İstanbul: Timaş Yay.
- ERÜNSAL, İsmail E. (2021), Yirmi İki Mürekkep Damlası Osmanlı Sosyal ve Kültürel Tarihi Üzerine Sohbetler, İstanbul: Timaş Yay.
- FAYDA, Mustafa, “Amr b. Ümeyye”, https://islamansiklopedisi.org.tr/amr-bumeyye,(28.11.2020).
- GENÇ, H. Mustafa (2013), “Müslüman Türkün Ahlak ve Meslek Okulu”, Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yay.
- GÖLPINARLI, Abdülbaki (2011), “İslâm ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilâtı ve Kaynakları’’, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası - İÜ İktisat Fakültesi Yayınevi
- GÜLŞEN, Gönül (1995), Türk, Tasavvuf Kültüründe Derviş Kitap Münasebeti ve Tekke Kütüphaneleri, Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- GÜNDÜZÖZ, Güldane (2015), “Sembolizm ve Mitoloji Bağlamında Tasavvuf Kültüründe Hırka, Alem ve Seccade”, IV. Türkiye Lisansüstü Çalışma Kongresi Bildiriler Kitabı IV (İlahiyat), 14-17 Mayıs 2015 Kütahya, İstanbul: 2015, 123-136.
- GÜRAY Cenk ve Sadettin Kalenderoğlu (2019), “Miraç Kavramının Alevî Sözlü Kültürü Açısından İncelenmesi: Çubuk-Şabanözü Örneği”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 92, 143-170. Işık, Nevzat, “Reten b. Nasr”, https://islamansiklopedisi.org.tr/reten-b-nasr, (12.10.2020).
- KAHRAMAN, Ramazan (2014), “Türk Ahi Teşkilatının İşleyişi ve Çorum Tarihinde Ahilik’’, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, VII/ 1, 93-109.
- KAHRAMAN, Seyit Ali, “Evliya Çelebi'nin Müzik Dünyası”, https.// www.zdergisi.istanbul/makale/evliya-celebinib-muzik-dunyasi-369, (14.03.2020).
- KALA, Ahmet (2012), Debbağlıktan Dericiliğe İstanbul Merkezli Deri Sektörünün Doğuşu ve Gelişimi, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yay.
- KANDEMİR M. Yaşar Kandemir, “Câbir b. Abdullah”, https://islamansiklopedisi.org.tr/ cabir-b-abdullah , (26.11.2020).
- KAYA, Bayram Ali, Ozan Yılmaz, Vildan S. Coşkun, Orhan Kaplan (2019), Klasik Türk Edebiyatı Temel Bilgiler, İstanbul: Kesit Yay.
- KÖKSAL, M. Fatih (2015), Ana Kaynaklarıyla Türk Ahiliği Ahilik-Fütüvvet Yazıları, İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yay.
- KÖKSAL, M. Fatih (2010), “Ayin, Erkân ve Adap Benzerlikleri Açısından Ahilik-Bektaşilik Münasebetleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, LV, 59-70.
- KÖKSAL, M. Fatih ve Kamil Ali Gıynaş (2011), “Bir Bektaşi Fütüvvetnâmesi”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli - Araştırma Dergisi, LIX, 403-422.
- KÖKSAL, M. Fatih (2019), Manzum Fütüvvetnâme Tarsuslu Dâ’î, Ankara: TÜBA Yayınları.
- KÖKSAL, M. Fatih, B. Ayçiçeği (2020), İki Fütüvvetnâme Sabuncuoğlu Şerefeddîn Fütüvvetnâmesi Bursalı Hoca Cân Fütüvvetnâmesi, Ankara: T.C. Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar Ve Kooperatıfçılık Genel Müdürlüğü.
- KÜÇÜKAŞÇI, M. Sabri, “Seyyid”, https://islamansiklopedisi.org.tr/seyyid, (01.10.2020).
- GÖKMEN, M. Ali (2009), “Ahi Şecerename ve Fütüvvetnâmelerine Göre Ahi Zaviyeleri”, Selçuklu’dan Osmanlı’ya Bilim, Kültür ve Sanat Prof. Dr. Mikail Bayram’a Armağan, Editör: Mustafa Demirci, Konya: Kömen Yayınları.
- MERİÇ, Numan (2013), Radavi’nin Haza Kitabu Fütüvvetname (Manisa İl Halk Kütüphanesi 45hk 1137/7), Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- MOGHADDAM, Alireza (2017), 13.-15. Yüzyıllarda Anadolu’da Ahilik: Kurumsallaşma, Toplumsal Yapı Ve İdeoloji, Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniverstesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- MURADOV, Safa (2019), Ehl-İ Sünnet Ve Şia'nın Farklılaşmasında Hadis Rivâyetlerinin Rolü, Doktora Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- OCAK, Ahmet Yaşar, “Fütüvvet”, https://islamansiklopedisi.org.tr/futuvvet#2, (10.10.2020).
- ORAL, M. Zeki (1962), “Yeni Bulunan Kitabeler”, TTK Belleten, XXVI, 101, 147-150.
- ÖZ, Mustafa, “Kümeyl b. Ziyâd, https://islamansiklopedisi.org.tr/kumeyl-b-ziyad, (25.11.2020).
- ÖZKAN, Mustafa (1995), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
- ÖZKÖSE; Kadir (2015), “Tokat’ta Tasavvuf Kültürü”, https://www.gop.edu.tr/depo/menuler/birim_32/yayinlarimiz_157/html_i cerik/files/tokat_tarihi_ve_kulturu_sempozyumu_cilt3.pdf, (25.11.2020).
- SARIKAYA, M. Saffet (1993), XII-XVI. Asırlardaki Anadolu’daki Fütüvvetnâmelere Göre Dinî İnanç Motifleri, Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- SARIKAYA M. Saffet ve Necmettin Bardakçı (2012), “Bir Rifâî Fütüvvetnâmesi Üzerine Bir İnceleme”, Tasavvuf: İlmî ve Akdemik Araştırma Dergisi, İstanbul XIII/29, 169- 183.
- SARIKAYA, M. Saffet (Kış/Winter 2012), “Bektaşî ve Alevî Kültürünün Yazılı Kaynağı Olarak Fütüvvetnâmeler”, Alevilik Araştırmaları Dergisi The Journal of Alevi Studies, Sayı/Volume 4, 35-66.
- SARIKAYA, M. Saffet (2018), “Türk Dinî Tarihinde Fütüvvetnâmelerin Yeri ve Önemi”, IV. Uluslararası Ahilik Sempozyumu: XIII-XVI. Yüzyıllarda Ahilik, 27-29 Eylül 2018, Kırşehir = The IV. International Symposium of Akhism, 27-29 September 2018, Kırşehir: II, 403-419.
- SELVİ, Dilaver (2016), “Fütüvvet Ve Ahîlik Teşkilatlarının Ahlâkî İlkelerinin Oluşmasında Tasavvufun Öncülüğü”, İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, II/I, 1-37.
- ŞENÖDEYİCİ, Özer (2011), “Maneviyatın Somut Göstergesi Olarak Ahilikte Şed ‘Shed’ As An Concrete Indicator of Morale”, I. Uluslararası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu 15-17 Ekim 2008 Kırşehir Bildiriler: The First International Symposium on Culture of Akhism and Kırsehir 15-17 October 2008 Kırsehir : II, 983-990.
- TAESHNER, Franz (1956), “Kırşehir’de Ahi Evran Zaviyesinin Mütevellisine Ait 1238/1822-23 Tarihli Bir Berat”, Trc: Şükrü Akkaya, Vakıflar Dergisi, III, 93-96.
- TEMİZEL, Ali (2016), “Ahi Yusuf Perende (ö. 1323)”, Ahilik Ansiklopedisi, Ankara: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yayınları.
- TOK, Vedat Ali, “Yarın Hakk’ın Dîvânına Varınca”, https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=1335, ( 29.10.2020).
- TORUN, Ali (1998), Türk Edebiyatında Türkçe Fütüvvetnâmeler Üzerinde Bir İnceleme, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- ULUDAĞ, Süleyman, “Hallac-ı Mansur”, https://islamansiklopedisi.org.tr/
- /hallac-i-mansur, (26.11.2020) .
- ULUDAĞ, Süleyman, “Fütüvvet”, https://islamansiklopedisi.org.tr/futuvvet#1, (20.10.2020).
- UYAR, Gülgun, “Nakib”, https://islamansiklopedisi.org.tr/nakib, (17.10.2020).
- YILMAZ, Hasan Kamil, “Şehabeddin Sühreverdi”, https://islamansiklopedisi.org.tr/suhreverdi-sehabeddintt, (05.12.2020).
- YILMAZ, Ozan (Eylül 2011), “Farsça Fütüvvetnâamelerden Hareketle Esnaf Pîrleri ve Fütüvvet Âdâbı Üzerine Bir Değerlendirme”, 1. Uluslararası Ahîlik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu, The 1st International Symposium on Culture of Akhism and Kirsehir, 15-17 Ekim / October 2008 Kırşehir –Bildiriler- , Kırşehir: II, 1174-1193. Elektronik Kaynaklar:
- https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=1335 (01.08.2020).
- https://kuran-ikerim.org/meal/diyanet (01.08.2020).
- http://www.ehlisunnetbuyukleri.com/ıslam-tarihiansiklopedisi/detay/saıd-bın-cubeyr/603 (28.11.2020).
- http://lugatim.com/(5.12.2020).
- https://www.zdergisi.istanbul/makale/evliya-celebinin-muzik-dunyasi369, (14.03. 2021)
| APA | Coşkun V (2021). Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. , 75 - 126. |
| Chicago | Coşkun Vildan Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. (2021): 75 - 126. |
| MLA | Coşkun Vildan Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. , 2021, ss.75 - 126. |
| AMA | Coşkun V Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. . 2021; 75 - 126. |
| Vancouver | Coşkun V Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. . 2021; 75 - 126. |
| IEEE | Coşkun V "Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi." , ss.75 - 126, 2021. |
| ISNAD | Coşkun, Vildan. "Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi". (2021), 75-126. |
| APA | Coşkun V (2021). Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2(27), 75 - 126. |
| Chicago | Coşkun Vildan Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 2, no.27 (2021): 75 - 126. |
| MLA | Coşkun Vildan Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, vol.2, no.27, 2021, ss.75 - 126. |
| AMA | Coşkun V Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2021; 2(27): 75 - 126. |
| Vancouver | Coşkun V Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2021; 2(27): 75 - 126. |
| IEEE | Coşkun V "Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2, ss.75 - 126, 2021. |
| ISNAD | Coşkun, Vildan. "Molla Yusuf’un FütüvvetRisalesi". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 2/27 (2021), 75-126. |
