ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Sevilay GÜLER, (Girilmemişş)
Hasan TUTAR, (Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü, Türkiye)
Mahmut AKBOLAT (Sakarya Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, makbolat@sakarya.edu.tr, Sakarya, Türkiye,)
Yönetim Bilimleri Dergisi
6 2
Yıl: 2021 Cilt: 19 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 603 - 630 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35408/comybd.860637 İndeks Tarihi: 20-05-2022

ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz:
Bu çalışmanın temel amacı, işgören davranışlarını örgüt yanlısı yaklaşımların yanında, alternatif kuramların varsayımları üzerinden incelemeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu amaçla örgüt yanlısı yaklaşımlara eleştirel bir bakış açısı geliştirilmiş ve konuyla doğrudan ilişkili olduğu düşünülen davranışsal iktisat kuramlarında ileri sürülen insan davranışları perspektifinde ölçek geliştirme çalışması yapılmıştır. Örgütlerde Davranışsal Karar Ölçeği (ÖDKÖ) ile örgüt yanlısı yaklaşımların alternatif kuramlar tarafından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 542 kişiden oluşan bir örneklemden elde edilen verilerle yapılmıştır. Verilerin analizinde keşfedici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Keşfedici faktör analizi sonucunda toplam 35 madde ve beş alt boyuttan oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Ortaya çıkan alt boyutlar; rasyonellik, sezgisellik, benlik saygısı, betimsellik ve normatiflik olarak adlandırılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen bulgular ölçeğin kabul edilebilir uyum değerlerine sahip olduğunu göstermiştir. Ölçeğin güvenirliği için 0,968 olarak hesaplanan Cronbach Alfa kat sayısı ölçeğin oldukça güvenilir olduğunu göstermektedir. Analiz bulgularına göre Örgütlerde Davranışsal Karar Ölçeği, işgörenlerin davranışsal kararlarının analizinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.
Anahtar Kelime:

BEHAVIORAL DECISION SCALE IN ORGANIZATIONS: RELIABILITY AND VALIDITY STUDY

Öz:
This study’s primary purpose is to develop a scale to examine employee behavior over the assumptions of alternative theories and pro-organizational approaches. For this purpose, a critical perspective was developed for pro-organizational approaches and a scale development study was carried out in the perspective of human behaviors put forward in behavioral economic theories, which are thought to be directly related to the subject. It is aimed to examine pro-organizational approaches by alternative theories with the Behavioral Decision Scale in Organizations (DACS). The research was conducted with data obtained from a sample of 542 people. In the analysis of the data, exploratory factor analysis, and confirmatory factor analysis were used. As a result of the exploratory factor analysis, a scale consisting of 35 items and five sub-dimensions was obtained. The resulting sub-dimensions; It has been named rationality, intuition, self-esteem, descriptiveness, and normativity. Findings obtained as a result of the confirmatory factor analysis showed that the scale has acceptable fit values. The Cronbach Alpha coefficient calculated as 0.968 for the scale’s reliability shows that the scale is quite reliable. According to the analysis findings, Behavioral Decision Scale in Organizations is a valid and reliable measurement tool that can be used to analyze employees’ behavioral decisions.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altunışık, R. (2008). Anketlerde Veri Kalitesinin İyileştirilmesi İçin Öntest (Pilot Test) Yöntemleri, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2, 1-17.
  • Bagozzi, R. P., & Edwards, J. R. (1998). A general approach for representing constructs in organizational research. Organizational Research Methods, 1(1), 45-87.
  • Barnard, C. I. (1976). The functions of the executive. London: Harvard University Press.
  • Blau, M.P. (1964). Exchange and power in social life. NewYork: Wiley.
  • Brief, A. P. & Motowidlo, S. J. (1986), Prosocial organizational behaviors, Academy of Management Review, 11(4), 710-725.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
  • Clark, L. A., & Watson, D. (1995). Constructing validity: basic issues in objective scale development. Psychological Assessment, 7(3), 309-319.
  • Çapan B. E. ve Korkut F. O. (2017). Çocukların Kendilik Değerini Geliştirmede Kendilik Değeri Geliştirme Programı ve Sosyal ve Duygusal Eğitim Programının Etkililiği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 16(62):756-769.
  • Dardot, P. ve Laval, C. (2009), Dünyanın yeni aklı-Neoliberal toplum üzerine deneme, I. Ergüden (Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Davidshofer, K. R., & Murphy, C. O. (2005). Psychological testing: principles and applications (6. Baskı). New Jersey: Pearson/Prentice Hall.
  • Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5, 194-197.
  • Davis, D. (2005). Business research for decision making. Belmont, CA: Thomson/Brooks/ Cole.
  • DeVellis, R.F. (2003), Scale development: theory and applications. Newbury Park: SAGE.
  • DeVellis R.F. (2012). Scale development theory and applications (3rd ed.). Thousand Oaks: SAGE.
  • Erkuş, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme- I. Ankara: Pegem Akademi.
  • Esin, N. (2014). Veri Toplama Yöntem ve Araçları & Veri Toplama Araçlarının Güvenirlik ve Geçerliği. İçinde S. Erdoğan, N. Nahcivan, M.N. Esin (Eds.), Hemşirelikte Araştırma. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
  • George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by Step: A simple guide and reference. 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
  • Getzels,1. W. & Guba, E. (1957). Social behaviour and the administrative process. School Review, 65, 423-441.
  • Habermas, J. (1994). Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje, (Çev. Gülengül Naliş), İstanbul: Kıyı Yayınları.
  • Habermas, J. (1998). Sosyal Bilimlerin Mantığı Üzerine, (Çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Hair, J.F., W.C. Black, B.J. Babin & R.E. Anderson (2010), Multivariate data analysis (7. Baskı), New Jersey: Prentice Hall.
  • Hinkin, T. (1998). A Brief Tutorial On Development Of Measures For Use İn Survey Questionnaires. Organizational Research Methods, 1(1), 104-121.
  • Howard, R. (2007). The Foundations of Decision Analysis Revisited. İçinde W. Edwards, R. Miles Jr., & D. Von Winterfeldt (Eds.), Advances in Decision Analysis: From Foundations to Applications (pp. 32-56). Cambridge: Cambridge University Press.
  • İsbir, E. (2019). Eleştirel Bir Sosyal Bilimin Olanağı Üzerine. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 369-386.
  • Karagöz, Y. (2014). SPSS 21.1 uygulamalı biyoistatistik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karakoç, F.Y. ve Dönmez, L. (2014). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Temel İlkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 40, 39-49.
  • Kılıç, S. (2012). Örnek büyüklüğü, güç kavramları ve örnek büyüklüğü hesaplaması. Journal Of Mood Disorders, 2(3), 140-142.
  • Kline, R.B. (1998), Principles and practice of structural equation modeling. NewYork: Guilford Press.
  • Likert, R. (1932). A technique for the measurement of attitudes. Archives of Psychology, 22, 5-55.
  • Lynn, M.R. (1986). Determination and quantificationof content validity. Nursing Research, 35(6), 382–386
  • Maldonato, M., & Dell’orco, S. (2010). Toward an evolutionary theory of rationality. World Futures, 66 (2), 103-123.
  • Morgado, F.F.R., Meireles, J.F.F., Neves, C.M., Amaral, A.C.S. & Ferreira, M.E.C. (2017). Scale development: ten main limitations and recommendations to improve future research practices. Psicologia Reflexão e Crítica, 30(3), 1-20. Erişim adresi: http://prc.springeropen. com/articles/10.1186/s41155-016-0057-1 (Erişim tarihi: 31.12.2020).
  • Murphy, M. (2018). Sosyal Teori ve Eğitim: Foucault, Habermas, Bourdieu ve Derrida’yı Anlamak. M. Korumaz ve Y. E. Ömür (Çev.), Konya: Eğitim Yayınevi.
  • Netemeyer, R. G., Bearden, W. O., & Sharma, S. (2003). Scaling procedures: Issues and applications. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychological theory. New York, NY: Mac- Graw-Hill.
  • Organ, D.W. & Ryan, K. (1995). A meta-analytic reviev of attitudinal and dispositional predictors and organizational citizenship behaviour. Journal Of Personel Psychology. 48, 775-802.
  • Özcan, K. & Balyer, A. (2013). Liderlik oryantasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 136-150.
  • Özdemir, M. (2018). Eğitim yönetiminde olgu-değer sorunsalına ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi, Amme İdaresi Dergisi, 51(3), 155-172.
  • Pedhazur, E. J., & Pedhazur S. L. (1991). Measurement, design and analysis: An integrated approach. New York: Psychology Press.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B. & Bachrach, D. G. (2000), Organizational citizenship behaviours: A Critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research, Journal of Management, 26 (3), 513-563.
  • Polit, D.F., & Beck, C. T. (2006). The Content Validity Index:Are You Sure You Know What’sBeing Reported? Critiqueand Recommendations. Research in Nursing & Health, 29, 489 –497
  • Rossiter, J. R. (2011). Marketing measurement revolution: The C-OAR-SE method and why ıt must replace psychometrics. European Journal of Marketing, 45(11/12), 1561-1588. Scherer, R. F., Wiebe, F. A., Luther, D. C. & Adams, J. S. (1988). Dimensionality of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire, Psychological Reports, 62(3): 763-770.
  • Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve LISREL uygulamaları (1. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Simon, H. A. (1955). A behavioral model of rational choice, The Quarterly Journal of Economics. 69(1), 99-118.
  • Simon, H. A. (1972). Theories of bounded rationality. İçinde C. B. McGuire, & R. R. (Eds.), Decision and Organization (ss. 161-176). North-Holland Publishing Company.
  • Simon, H., Dantzig, G., Hogarth, R., Plott, C., Raiffa, H., Schelling, T., Shepsle, K. A., Thaler, R., Tversky, A. & Winter, S. (1987). Decision Making and Problem Solving. Interfaces, 17(5), 11-31.
  • Simon, A. H. (1997), Administrative behavior (4th Ed.), New York: Free Press.
  • Slavec, A. & Drnovsek, M. (2012). A perspective on scale development in entrepreneurship research. Economic and Business Review, 14(1),39-62.
  • Straub, D. & M.C. Boudreau, D. Gefen (2004), Validation Guidelines for IS Positivist Research. Communications of the Association for Information Systems, 13, 380-427.
  • Sweeney, K., (2008). Crisis decision theory: Decisions in the face of negative events, Psychological Bulletin, 134(1), 61-76.
  • Taylor, S. E., Peplau, L. A. & Sears, D. O. (2003). Social Psychology. Prentice Hall, New Jersey.
  • Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Erişim adresi: www.academia. edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu (Erişim tarihi: 29.12.2020).
  • Thaler, R. & Sunstein, C.R. (2019), Dürtme. İstanbul: Pegasus Yayınları.
  • Thatcher, J. B., Stepina, L. P., & Boyle, R. J. (2002). Turnover of information technology workers: Examining empirically the influence of attitudes, job characteristics, and external markets. Journal of Management Information Systems, 19(3), 231-261.
  • Turan, İ., Şimşek, Ü. & Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 186- 203.
  • Tutar, H, Erdem AT (2020) Örnekleriyle Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ve-SPSS Uygulamaları, Seçkin Yayıncılık,
  • Tversky, A. ve Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases, Science, 185(4157),1124-1131.
  • Uğur, N.G.& Turan, A. H. (2016). Mobil uygulama kabul modeli: bir ölçek geliştirme çalışması, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 97- 126.
  • Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: a content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806- 838.
  • Wren, D. ve Bedeian, A. (2009). The evolution of management thought. Westford, MA: John
  • Wiley & Sons, Inc.
  • Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli.
APA Guler S, Tutar H, Akbolat M (2021). ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
Chicago Guler Sevilay,Tutar Hasan,Akbolat Mahmut ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2021): 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
MLA Guler Sevilay,Tutar Hasan,Akbolat Mahmut ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2021, ss.603 - 630. 10.35408/comybd.860637
AMA Guler S,Tutar H,Akbolat M ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
Vancouver Guler S,Tutar H,Akbolat M ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
IEEE Guler S,Tutar H,Akbolat M "ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.603 - 630, 2021. 10.35408/comybd.860637
ISNAD Guler, Sevilay vd. "ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2021), 603-630. https://doi.org/10.35408/comybd.860637
APA Guler S, Tutar H, Akbolat M (2021). ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(41), 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
Chicago Guler Sevilay,Tutar Hasan,Akbolat Mahmut ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Yönetim Bilimleri Dergisi 19, no.41 (2021): 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
MLA Guler Sevilay,Tutar Hasan,Akbolat Mahmut ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.19, no.41, 2021, ss.603 - 630. 10.35408/comybd.860637
AMA Guler S,Tutar H,Akbolat M ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2021; 19(41): 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
Vancouver Guler S,Tutar H,Akbolat M ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2021; 19(41): 603 - 630. 10.35408/comybd.860637
IEEE Guler S,Tutar H,Akbolat M "ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." Yönetim Bilimleri Dergisi, 19, ss.603 - 630, 2021. 10.35408/comybd.860637
ISNAD Guler, Sevilay vd. "ÖRGÜTLERDE DAVRANIŞSAL KARAR ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". Yönetim Bilimleri Dergisi 19/41 (2021), 603-630. https://doi.org/10.35408/comybd.860637
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 22:20

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları