Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması

26 14

Proje Grubu: SBAG Sayfa Sayısı: 24 Proje No: 216S681 Proje Bitiş Tarihi: 15.09.2018 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-03-2020

Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması

Öz:
Sigara bağımlılığının tedavisinde kullanılan ilaçların başarı oranları, davranış ve motivasyondan oluşan destek tedavisi olmadan kullanıldığında oldukça düşüktür. Bu tedavilerin başarısı; kişilerin sigarayı bırakma istekleri, kesin kararlı olma tutumları, bağımlılık derecesi, psikolojik duygu-durumları gibi faktörlere bağlı olarak geniş bir aralıkta değişmekte, bazı hasta gruplarında bırakma oranları çok düşük, bazı hastalarda ise yüksek olabilmektedir. Sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçlar oldukça pahalıdır ve 300-600 TL arasında bir maliyeti vardır. Sigarayı bırakma konusunda yetersiz hazıroluşluluk ve karar düzeyine sahip olan hastalar ilaca rağmen sigarayı bırakamamaktadır. Bu durum, hem ilaç israfına, hem stokların erken tükenerek, gerçekten bırakabilecek olan kişilerin ilaca erişiminin kısıtlanmasına, hem de toplumda ilaca olan güvenin kaybolmasına sebep olmaktadır. Bırakma potansiyeli yüksek olan hastaların önceden tahmin edilmesi ile, kısıtlı ve sınırlı sağlık desteğinin bu hastalara yönlendirilmesi suretiyle hem daha çok hastanın sigarayı bırakması sağlanabilir, hem de ilaca ödenen maddi kaynak israfı azaltılabilir. Bununla birlikte, şu anda bireyin sigara bırakma başarısını tahmin edebilecek bir ölçüm yöntemi bulunmamaktadır. Bu projenin amacı, sigara bırakma başarısını tahmin edebilecek bir ölçek geliştirmektir. Çalışmaya sigara bırakma polikliniğine başvuran 148 birey dâhil edildi. Literatür taraması ve uzman görüşleri ile beşli likert tipte bir ölçek geliştirildi. Kapsam geçerliği analizi sonucunda uzmanların makalenin içeriği üzerinde mutabık kaldığı ve ölçeğin ölçülecek istenen alanı temsil ettiği tespit edildi. Yapı geçerliliği analizinde, değişkenler arasında anlamlı düzeyde yüksek ilişki bulundu. Ardından açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapıldı ve faktör yükü 0,5 altındaki değerlere sahip olan 5 madde çıkarıldı. Ölçek güvenilirliği ve test-tekrar test analizi anlamlı bulundu. Ölçeğin cronbach alfa katsayısı 0,782 olarak hesaplandı. Geliştirilen ölçeğin sigarayı bırakabilme potansiyeli yüksek kişileri öngörebilen hassasiyeti yüksek, geçerli, güvenilir ve yeterli psikometrik özelliklere sahip olduğu görüldü. Bu ölçekle sigarayı bırakacağı yüksek oranda öngörülen bireyler belirlenebilir. Bu sayede, bu gruba, ilaçların ve diğer destek tedaviler öncelikli uygulanabilir, daha fazla kaynak ve iş gücü aktarılabilir ve sigara bırakma başarısı arttırılabilir kanaatindeyiz.
Anahtar Kelime: ölçek geliştirme ölçek sigara bırakma başarısı Sigara bırakma

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Madde Bağımlılığı
Erişim Türü: Erişime Açık
APA AYDEMİR Y, DOĞU Ö, DEDE C, Çınar N (2018). Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. , 1 - 24.
Chicago AYDEMİR Yusuf,DOĞU Özlem,DEDE Cemile,Çınar Nursan Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. (2018): 1 - 24.
MLA AYDEMİR Yusuf,DOĞU Özlem,DEDE Cemile,Çınar Nursan Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. , 2018, ss.1 - 24.
AMA AYDEMİR Y,DOĞU Ö,DEDE C,Çınar N Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. . 2018; 1 - 24.
Vancouver AYDEMİR Y,DOĞU Ö,DEDE C,Çınar N Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. . 2018; 1 - 24.
IEEE AYDEMİR Y,DOĞU Ö,DEDE C,Çınar N "Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması." , ss.1 - 24, 2018.
ISNAD AYDEMİR, Yusuf vd. "Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması". (2018), 1-24.
APA AYDEMİR Y, DOĞU Ö, DEDE C, Çınar N (2018). Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. , 1 - 24.
Chicago AYDEMİR Yusuf,DOĞU Özlem,DEDE Cemile,Çınar Nursan Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. (2018): 1 - 24.
MLA AYDEMİR Yusuf,DOĞU Özlem,DEDE Cemile,Çınar Nursan Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. , 2018, ss.1 - 24.
AMA AYDEMİR Y,DOĞU Ö,DEDE C,Çınar N Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. . 2018; 1 - 24.
Vancouver AYDEMİR Y,DOĞU Ö,DEDE C,Çınar N Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması. . 2018; 1 - 24.
IEEE AYDEMİR Y,DOĞU Ö,DEDE C,Çınar N "Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması." , ss.1 - 24, 2018.
ISNAD AYDEMİR, Yusuf vd. "Sigara Bırakma ilaçlarının Akılcı Kullanımını Sağlamak Amacıyla, Sigara Bırakma Başarısını Öngörü Ölçeği Geliştirme ve Doğrulama Çalışması". (2018), 1-24.