SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI
Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 836 - 850 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24315/tred.940602 İndeks Tarihi: 05-09-2022
SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI
Öz: Bu araştırmada, öğretmen adaylarının etik kavramıyla ve etik davranışlarla ilgili görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda çalışmada, etik kavramının öğretmen adayları için ne anlama geldiği, üniversitede eğitim öğretim ortamında, öğretmen adaylarının öğretim elemanlarına karşı yaptığı etik dışı davranışların neler olduğu, öğretmen adaylarının arkadaşlarına karşı yaptığı etik dışı davranışların neler olduğu ve öğretmen adaylarının etik davranışların geliştirilmesine yönelik önerilerin ne olduğu araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler ve Fen Bilimleri bölümlerinde okuyan 32 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma nitel araştırma yaklaşımı ile yapılmış betimsel bir çalışmadır. Soru formları katılımcılara elektronik posta yoluyla iletilmiş ve aynı şekilde elektronik posta yoluyla toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmen adayları etik kavramını en çok ahlak kavramlarıyla ilişkilendirmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunluğunun etiğin tanımını olumlu ahlaki davranışlar olarak değerlendirdiği söylenebilir. Araştırma bulgularına göre, öğretmen adayları, öğretim elemanlarına yapılan etik dışı davranışları, öğrencilerin birbirine yaptığı etik dışı davranışları belirtmişlerdir. Araştırmanın diğer bulgularında ise, öğretim elemanlarına yapılan etik dışı davranışlar sonucunda ortaya çıkacak durumları öğretmen adayları, çoğunlukla öğrencinin zarar görebileceği ve öğretim ortamının bozulacağı yönünde açıklamışlardır. Araştırma sonucuna göre bazı öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelime: ETHICAL PERCEPTIONS AND BEHAVIORS OF SOCIAL STUDIES AND SCIENCE TEACHER CANDIDATES IN EDUCATIONAL ENVIRONMENTS
Öz: The aim of this study is to determine the opinions of the teacher candidates about the concept of ethics and ethical behavior. In the context of this study, what the concept of ethics means for teacher candidates, what unethical behaviors of teacher candidates towards teaching staff are, what are the unethical behaviors of teacher candidates towards their peers, and what are the suggestions of teacher candidates for improving ethical behaviors has been investigated. The participants of the research consists of 32 teacher candidates studying in the Social Studies and Science departments of Kastamonu University Faculty of Education. The research is a case study conducted with a qualitative research approach. Questionnaires were sent to the participants via e-mail. In this study, prospective teachers mostly associated the concept of ethics with doing right behavior, questioning right and wrong and morality. According to the research findings, teacher candidates, unethical behaviors towards academic staff; They stated the most as disrespect, distorting the teaching of the lesson, ignoring the lesson, insulting. In another finding of the study, it was determined that the most unethical behaviors students do to each other are insulting, lying and being selfish. Some suggestions have been developed based on the research results.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altınkurt, Y. T. & Yılmaz, K. T. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlerin mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19395/205998 (Erişim Tarihi: 03/01/2021)
- Aybek, B. & Karataş, T. (2016). Öğretmen adaylarının etik ve mesleki etik hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(Özel Sayı), 96-108. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/12.birsel_aybek.pdf (Erişim Tarihi: 03/01/2021)
- Bendik-Keymer, J. (2013): The moral and the ethical: What conscience teaches us about morality. In V. Gluchman (Ed.), Morality: Reasoning on different approaches (pp.11-23). Amsterdam: Rodopi.
- Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum (11. baskı). Ankara: Pegem A yayıncılık.
- Campbell, E. (2000). Professional ethics in teaching: towards the development of a code of practice. Cambridge Journal of Education, 30(2), 203-222. https://doi.org/10.1080/03057640050075198
- Charles, C.M. (1992). Building classroom discipline: From models to practice. London: Longman.
- Coşkun, N. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik meslek etiği değerlerine ilişkin görüşleri: Mesleki etik değerlerin kazanımı surecinde örtük program. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Doğaner, S. & Özbek, O. (2019). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının mesleki etik ilkelere ve öğretmenliğe yönelik tutumlarına ilişkin görüşleri. Spormetre, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 197-208. https://doi.org/10.33689/spormetre.526089
- Elçi, M. & Alpkan, L. (2006). Etik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 141-170. https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf/issue/7876/103489 (Erişim Tarihi: 06/01/2021)
- Fiske, S. (2004). Social beings. New York: Wiley.
- Gençoğlu, M. (2015). Öğretim elemanlarının akademik etik kapsamındaki davranışlara ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Girne: Yüksek Lisans Tezi.
- Gerçek, H., Güven, M. H., Özdamar, Ş. O., Yanpar-Yelken, T. ve Korkmaz, T. (2011). Yükseköğretim kurumlarında etik ilkeler, sorumluluklar ve davranış kuralları. Yüksek Öğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 80–88. DOI:10.5961/jhes.2011.013
- Gözütok, F. D. (1999). Öğretmenlerin etik davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32(1), 83-99. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000021
- Gündüz, Y.& Coşkun, S. Z. (2011). İlköğretim öğrencilerinin öğretmenlerin mesleki etik ilkelere uyma düzeyine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 95-110. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRNek56STJOZz09 (Erişim Tarihi: 03/01/2021)
- Gündüz, Y. & Coşkun, S. Z. (2012). Öğrenci algısına göre öğretmen etik değerler ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 111-131. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefad/issue/59493/855096 (Erişim Tarihi: 11/02/2021)
- Harding, T. S., Carpenter, D. D., Finelli, C. J. & Passow, H. J. (2004). Does academic dishonesty relate to unethical behavior in professional practice? An exploratory study. Science and Engineering Ethics, 10, 311-324.
- Haynes, F. (2002). Eğitimde Etik. (çev. S.K. Akbaş). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (24. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi
- Karataş, A. (2013). İlköğretim öğretmen adayları için meslek etiğinin önemi, Marmara Coğrafya Dergisi, (28), 304- 318. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/475/3935 (Erişim Tarihi: 07/01/2021)
- Karataş, S., Caner, M., Kahyaoğlu, R. & Kahya, S. (2019). Öğretmen adaylarının gözünden etik öğretmen ve öğretmenlik meslek etiği dersi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 29-49. https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/43049/521315 (Erişim Tarihi: 03/02/2021)
- Keser, S., Kocabaş, İ. & Yirci, R., (2013). The ethical perceptions of elementary school teachers in the triple perspective of classification of ethics, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 4(3), 1-16. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojqi/issue/21400/229393?publisher=tojqi%3B (Erişim Tarihi: 22/01/2021)
- Kutlu, H. A. (2017). Meslek etiği. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. s.37.
- Levy, S. E. & Rakovski, C. C. (2006). Academic dishonesty: a zero tolerance professor and student registration choices. Research in Higher Education, 47(6), 735-754.
- Mahony, P. (2009). Should ‘ought’ be taught? Teaching and Teacher Education, 25(7), 983-989. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.04.006
- Maxwell, B. (2017). Codes of professional conduct and ethics education for future teachers. Philosophical Inquiry in Education, 24(4), 323–347.
- Maxwell, B., & Schwimmer, M. (2016). Professional ethics education for future teachers: A narrative review of the scholarly writings. Journal of Moral Education, 45(3), 354–371.
- Mercader, V. (2006). Study of the ethical values of college students . University of South Florida. Graduate Theses and Dissertations.
- Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. London: Sage Publications.
- Özdevecioğlu, M. & Aksoy, M. S. (2005). Organizasyonlarda sabotaj türleri, amaçları, hedefleri ve yönetimi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 95-109. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1067.pdf (Erişim Tarihi: 09/01/2021)
- Öztürk, Ş. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin etik ilkelerle ilgili görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1), 365. https://docplayer.biz.tr/9057085-Okul-oncesi-ogretmenlerinin-etik-ilkelerle-ilgili-gorusleri.html (Erişim Tarihi: 11/01/2021)
- Park, C. (2003). In other (people’s) words: Plagiarism by university students-literature and lessons. Assessment & Evaluation in Higher Education, 28(5), 471-488.
- Pelit, E. ve Güçer, E. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik dışı davranışa yönelten faktörlere ilişkin algılamaları. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-119. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziticaretturizm/issue/49900/639594 (Erişim Tarihi: 24/01/2021)
- Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş (Çev.: V. Atayman), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Seghedin, E. (2014). From the teachers professional ethics to the personal professional responsibility. Acta Didactica Napocensia (7)4, 13-22.
- Strike, K. (1990). Teaching ethics to teachers: What the curriculum should be about. Teaching and Teacher Education, 6(1), 47–53.
- Şahin, B. (2011). Seyahat acentalarının pazarlama faaliyetlerinde etik karar verme süreci: İstanbul örneği. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- TDK (2014). Türk dil kurumu Etik. https://www.tdk.gov.tr/2014/
- Uzun, E. M. & Elma, C. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik ikilemleri çözümleme biçimleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 279-287. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/29z.uzun.pdf (Erişim Tarihi: 04/01/2021)
- Walters, S., Heilbronn, R. & Daly, C. (2017): Ethics education in initial teacher education: pre-service provision in England. Professional Development in Education, (44)3. 385-396. DOI:10.1080/19415257.2017.131877.
- Warnick, B. R., & Silverman, S. K. (2011). A framework for professional ethics courses in teacher education. Journal of Teacher Education, 62(3) 273–28
- Willemse, M., Lunenberg, M. and Korthagen, F. (2005). Values in education: a challenge for teacher educators. Teaching and Teacher Education, 21(2), 205–217.
- Willis, D. G., Sullivan-Bolyai, S., Knafl, K. & Cohen, M. Z. (2016). Distinguishing features and similarities between descriptive phenomenological and qualitative description research. Western Journal of Nursing Research, 38(9), 1185-1204. doi: 10.1177/0193945916645499
- Yaman, E., Çetinkaya Mermer, E. & Mutlugil, S. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin etik davranışlara ilişkin görüşleri: nitel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 93-108. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRFMk16SXdNQT09 (Erişim Tarihi: 04/01/2021)
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık
- Yıldız, G. (2010). Muhasebe mesleğinde meslek etiği ve Kayseri il merkezinde bir uygulama, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 155-178. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5893/78006 (Erişim Tarihi: 04/01/2021)
- Yılmaz, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Yost, D. S. (1997). The moral dimension of teaching and preservice. Journal Of Teacher Education, 48(4), 281-293. https://doi.org/10.1177%2F0022487197048004006
| APA | Recepoğlu S, KILIÇ M (2022). SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. , 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| Chicago | Recepoğlu Serpil,KILIÇ Mahmut Sami SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. (2022): 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| MLA | Recepoğlu Serpil,KILIÇ Mahmut Sami SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. , 2022, ss.836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| AMA | Recepoğlu S,KILIÇ M SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. . 2022; 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| Vancouver | Recepoğlu S,KILIÇ M SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. . 2022; 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| IEEE | Recepoğlu S,KILIÇ M "SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI." , ss.836 - 850, 2022. 10.24315/tred.940602 |
| ISNAD | Recepoğlu, Serpil - KILIÇ, Mahmut Sami. "SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI". (2022), 836-850. https://doi.org/10.24315/tred.940602 |
| APA | Recepoğlu S, KILIÇ M (2022). SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| Chicago | Recepoğlu Serpil,KILIÇ Mahmut Sami SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. Trakya Eğitim Dergisi 12, no.2 (2022): 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| MLA | Recepoğlu Serpil,KILIÇ Mahmut Sami SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. Trakya Eğitim Dergisi, vol.12, no.2, 2022, ss.836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| AMA | Recepoğlu S,KILIÇ M SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. Trakya Eğitim Dergisi. 2022; 12(2): 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| Vancouver | Recepoğlu S,KILIÇ M SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI. Trakya Eğitim Dergisi. 2022; 12(2): 836 - 850. 10.24315/tred.940602 |
| IEEE | Recepoğlu S,KILIÇ M "SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI." Trakya Eğitim Dergisi, 12, ss.836 - 850, 2022. 10.24315/tred.940602 |
| ISNAD | Recepoğlu, Serpil - KILIÇ, Mahmut Sami. "SOSYAL BİLGİLER VE FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ORTAMLARINDAKİ ETİK ALGILARI VE DAVRANIŞLARI". Trakya Eğitim Dergisi 12/2 (2022), 836-850. https://doi.org/10.24315/tred.940602 |
