Yıl: 2022 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1126 - 1136 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-09-2022

Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği

Öz:
Sovyetlerin himayesinde diğer ulusların etkisinden kurtulmak için kendi ulusal kimlik inşa sürecini başlatan Tacikler, 1920’li yılların başından itibaren yeniden bir “öze dönüş” süreci içine girmişlerdir. Çalışmada Tacikistan’ın tarihsel olarak içinden geçtiği süreç ele alınmış ve ulusal kimlik inşası sürecinde temel başvuru kaynakları olan dil ve tarihleri irdelenmiştir. Bu bağlamda Taciklerin ulusal kimlik inşasına yoğunlaşılan 1920-1930 yılları arasındaki yayınlar incelenmiş ve söz konusu süreçte dil ve tarih temelli bir kimlik oluşumu için medyanın etkin bir araç olarak kullandığı saptanmıştır. Tacikistan’ın Büyük Horasan’dan kalan bir parça olduğunu savunan Tacikler, Farsça dili üzerinden bir aidiyet oluşturmaya çalışmışlardır. Farsça ve Samani Devleti’ni referans alarak tarihi kimliklerini güçlendirmeyi amaçlayan Tacikler, bölgenin kadim halkı oldukları iddiasını dönemin çeşitli gazete ve dergilerinde vurgulamışlardır. Bu yaklaşım doğrultusunda Tacik dilinde (Farsça) gazeteler yayımlamaya başlamışlardır. Söz konusu dönemde Farsça dilinde yayımlanan Danesh ve Amuzegar, Avaze Tacike Kem Begel ve Danesh-Binesh (Rehber’e Danesh) neşriyeleri incelenmiş ve bu yayınlarda sıklıkla Tacik dili, Tacik tarihi ve kültürüne ilişkin konuların ele alındığı, ulusal bilincin uyandırılması hususunda medyaya önemli bir rol atfedildiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

The Role/Function of the Media in the National Identity Construction Process: The Case of Tajikistan

Öz:
Tajiks, who started the process of building their own national identity to get rid of the influence of other nations under the auspices of the Soviets, entered a "return to essence" process again from the beginning of the 1920s. In this study, the historical process of Tajikistan was taken and the language and history, which are the main reference sources in the process of national identity construction, were examined. In this context, the publications between the years 1920- 1930, which focused on the construction of the national identity of the Tajiks, were examined and it was determined that the media was used as an effective tool for the formation of a language and history-based identity in the said process. The Tajiks, who defended that Tajikistan is a part of Greater Khorasan, tried to create a sense of belonging through the Persian language. Tajiks, who aimed to strengthen their historical identity by taking Persian and Samani State as a reference, emphasized the claim that they were the ancient people of the region in various newspapers and magazines of the period. In line with this approach, newspapers in Tajik (Persian) began to be published. The newspapers Danesh and Amuzegar, Avaze Tacike Kem Begel, Danesh-Binesh (Rehber’e Danesh) published in Persian during the said period were examined, and the media was an effective tool for raising national consciousness, with publications on the Tajik language, Tajik history, and culture in the newspaper content was found to be used.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aliyov, A. (1926). Meseleye Elif Baye Taze. Danesh ve Amuzegar, 10.
  • Alizade, G. R. (18 Nisan 1930). Chırag Paye Khodra Rushen Nemikoned. Ruznameye Tacikistan’e Sorkh.
  • Amuzegar, D. V. (1926). Mekhsede ma. Danesh ve Amuzegar, (1)2.
  • Anderson, B. (1995). Hayali cemaatler (Çev: İ. Savaşır) İstanbul: Metis Yayınları.
  • Ayni, S. (1924). Mektup. Avaze Tacike Kem Begel, 1.
  • Begel, A. T. (1924). Derbareye Kitaphaye Mektebe Tacikistan. Avaze Tacike Kem Begel, 3.
  • Begel, A. T. (1924). Vazifehaye Ma. Avaze Tacike Kem Begel,(2), 4.
  • Bektaş, N. (15 Mayıs 1928). Destaviz Beraye Teshvigad Cheyane ElifBaye Nov. Ruznameye Bidariye Tacik.
  • Burke, P., & Briggs, A. (2004). Medyanın toplumsal tarihi (Çev: İ. Şener). İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
  • Cihangiri, G. (2017, 9 16). Pishderamedi Ber Ter'e Hoviyete Milliye Taciki 1920-1930. Openasia.Org: Openasia.Org: Https://Openasia.Org/İtem/19113/ پیش-در-آمدی-بر-طرح-هویت-ملی-تاجیکی،-1930-ـ-1920-گ / Adresinden Alındı
  • Deutsch, K. W. (1966). Nationalism and social communication: An inquiry into the foundations of nationality. New York: The Technology Press of The Massachusetts Institute of Technology.
  • Dudoignon, S. A. (1993). Changements Politiques Et Historiographiqure En Asie Centrale Tadjikistan Et Uzbekistan 1987-1993. CEMOTI Cahiers d'Etudes Sur La Mediterranee Orientale Et Le Monde Turco-Iranien, 83-135.
  • Ferecirad, A. ve Derkhor, M. (2009). Berresiye Huviyetyabiye Tacikistan Der Bestere Tarikhiye Khorasane Bozorg. Pejoeshnameye Khorasane Bozorg, 109-114.
  • Grousset, R. (2000). İmparatoriye sehraneverdan (Çev: A. Bakide). Tahran: Neshre İlmi ve Ferhengi.
  • Harwey, D. (1999). Postmodernliğin durumu: Kültürel değişimin kökenleri (Çev: S. Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Herevi, C. (2020). Vakaviye Ruyekerde Tarikhpejohane Muasıre Tacikistan Be Hukumete Samaniyan. Feslnameye Tarikhnıgeri ve Tarikhnegari Daneshgahe El Zehra, 257-279.
  • Hopf, T. (1998). The promise of constructivism in ınternational relation theory 177-200. International Security, 177-200.
  • İsmailzade. (1924). Baz der etrafe meseleye Taciki. Avaze Tacike Kem Begel, 6, 4.
  • Kaşani, E. (1924). Müjde ve tebrik. Avaze Tacike Kem Begel, 3, 4.
  • Kudbuldin, A. (2007). “Cayegahe Din Der Matbuate Tacikistan. Feslnameye Rayizeni Ferhengiye Cumhuriye İslami İran Der Tacikistan. 59-66.
  • Larrain, J. (1995). İdeoloji ve kültürel kimlik: Üçüncü dünya gerçeği (Çev: N. N. Domaniç). İstanbul: Sarmal.
  • Monafzade, S. (1927). Tacikistan ve Elifbaye Nov. Rehbere Danesh, 4.
  • Muhammed, N. ve Gevvam, S. A. (2009). Buhrane Huviyete Milli Ve Shekafe Dovlet Ve Millet Der Esre Cihanishoden: Nekhshe Zeban Ve Mezhep Der Behse Huviyete Milli Der Tacikistan Ve Kazakistan. Feslnameye Ulumi Siyasi Ve Revabıte Beynelmilel, 229-261.
  • Nicholayova, L. (2001). Tacikistan (Tehevvulate Siyasi İctumayi Der Yek Sed Sale Ekhir) (Çev: S. Ekhevan). Tahran: Vezarete Umure Kharici.
  • Rahmetzade. (1926). Cumhuriyete Tacikistan. Danesh Ve Amuzegar, 3-4, 10.
  • Schlesinger, P. (1994). Medya devlet ve ulus: Siyasal şiddet ve kollektif kimlik (Çev: M. Küçük) İstanbul: Ayrıntı.
  • Shukurov, M. C. S. (2003). Costarha: Derbareye Zeban, Edeb ve Ferhenge Tacikistan (Edt: M. Mirshahi). Yayınevi: İntisharate Esatir.
  • Smith, A. (1994). Milli kimlik (Çev: B. S. Şener). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Smith, A. D. (2010). When is a nation. Geopolitics, 7(2), 5-32.
APA Özkan H (2022). Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. , 1126 - 1136.
Chicago Özkan Hülya Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. (2022): 1126 - 1136.
MLA Özkan Hülya Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. , 2022, ss.1126 - 1136.
AMA Özkan H Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. . 2022; 1126 - 1136.
Vancouver Özkan H Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. . 2022; 1126 - 1136.
IEEE Özkan H "Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği." , ss.1126 - 1136, 2022.
ISNAD Özkan, Hülya. "Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği". (2022), 1126-1136.
APA Özkan H (2022). Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. Manas Journal of Social Studies, 11(3), 1126 - 1136.
Chicago Özkan Hülya Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. Manas Journal of Social Studies 11, no.3 (2022): 1126 - 1136.
MLA Özkan Hülya Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. Manas Journal of Social Studies, vol.11, no.3, 2022, ss.1126 - 1136.
AMA Özkan H Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. Manas Journal of Social Studies. 2022; 11(3): 1126 - 1136.
Vancouver Özkan H Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği. Manas Journal of Social Studies. 2022; 11(3): 1126 - 1136.
IEEE Özkan H "Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği." Manas Journal of Social Studies, 11, ss.1126 - 1136, 2022.
ISNAD Özkan, Hülya. "Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği". Manas Journal of Social Studies 11/3 (2022), 1126-1136.