Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi

98 52

Proje Grubu: EEEAG Sayfa Sayısı: 36 Proje No: 121E010 Proje Bitiş Tarihi: 01.02.2022 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2022

Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi

Öz:
Elektrik enerjisinin iletim ve dagıtım sistemleri içerisinde aktif rol alan transformatörlerin, endüstriyel sahada sayıca fazla kullanım alanına sahip türü, dagıtım transformatörleridir. Bu transformatörler kullanıldıkları yerlere göre farklı sogutma sistemleri ile sogutulmakta olup, sogutma tipine göre yaglı tip ve kuru tip transformatörler olarak isimlendirilmektedir. Yaglı tip transformatörlerin sogutulmasında, klasik transformatör yagı olarak adlandırılan naftanik ve parafinik yaglar, yani parafin (mum) içerikli dielektriksel dayanımı yüksek yalıtım malzemeleri kullanılmaktadır. Bu yagların yanma dereceleri ve dielektriksel dayanımlarının arttırılmasını amaçlayan yenilikçi yaklasımlar son yıllarda artmaktadır. Bu çalısmalarda, yenilikçi yaklasımlarla gelistirilen naftanik ya da parafinik trafo yaglarına göre daha iyi özelliklere sahip ester bazlı yaglar, klasik transformatör yaglarının yerine kullanılarak transformatörlerin performansını ve faydalı ömrünü arttıran sonuçlar elde edilmistir. Ancak, transformatör yaglarının özellikleri ne kadar iyi olsa da, çevre kirliligi olusturması, yanma-patlama özelligi, bakım-onarım maliyetleri, transformatör yalıtımında dezavantaj olusturmaktadır. Bu dezavantajların giderilmesi için, bu çalısmada, çevre dostu ve yenilenebilir enerji kaynaklarından olan termoelektrik sogutucular kullanılarak, yaglı tip transformatör sogutulmaktadır. Yapılan çalısma sonucunda termoelektrik sogutma sisteminin naftanik ve ester bazlı yag sogutma tiplerine göre yaklasık % 15-20 daha iyi sogutma sagladıgı tespit edilmistir. Bu sogutma sisteminin, transformatör sogutma sistemleri içerisinde yeni bir teknoloji ve tür olarak yer alacagı degerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime: Yaglı tip trafo Ester bazlı yag Naftanik Yag Termoelektrik sogutma TEC

Konular: Mühendislik, Elektrik ve Elektronik

-

Öz:
The type of transformers that take an active role in the transmission and distribution systems of electrical energy is distribution transformers which have a large number of uses in the industrial field. These transformers are cooled by different cooling systems according to the places in which they are used, and they are named oil-type and dry-type transformers according to this cooling type. In the cooling of oil-type transformers, naphtanic and paraffinic oils, namely paraffin (wax)-containing insulating materials with high dielectric strength, called classical transformer oil, are used. Innovative approaches aiming to increase the combustion degree and dielectric strength of these oils have been increasing in recent years. In these studies, ester-based oils with better properties than naphtanic or paraffinic transformer oils developed with innovative approaches were used instead of conventional transformer oils, resulting in increased performance and useful life of transformers. However, regardless of the characteristics of transformer oils, their features such as burning-explosive properties that cause environmental pollution and excess maintenance-repair costs create disadvantages in their use in transformer insulation. In this study conducted to eliminate such disadvantages, the oil-type transformers are cooled by using thermoelectric coolers, which are environmentally friendly and renewable energy sources. As a result of the study, it was determined that the thermoelectric cooling system provided 15-20% better cooling than naphtanic and ester based oil cooling types. It is considered that this will take place as a new technology and type in distribution transformer cooling systems.
Anahtar Kelime:

Konular: Mühendislik, Elektrik ve Elektronik
Erişim Türü: Erişime Açık
APA TÖREN M, YELGEL Ö, MOLLAHASANOĞLU H (2022). Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. , 0 - 36.
Chicago TÖREN Murat,YELGEL Övgü Ceyda,MOLLAHASANOĞLU HAKKI Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. (2022): 0 - 36.
MLA TÖREN Murat,YELGEL Övgü Ceyda,MOLLAHASANOĞLU HAKKI Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. , 2022, ss.0 - 36.
AMA TÖREN M,YELGEL Ö,MOLLAHASANOĞLU H Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. . 2022; 0 - 36.
Vancouver TÖREN M,YELGEL Ö,MOLLAHASANOĞLU H Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. . 2022; 0 - 36.
IEEE TÖREN M,YELGEL Ö,MOLLAHASANOĞLU H "Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi." , ss.0 - 36, 2022.
ISNAD TÖREN, Murat vd. "Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi". (2022), 0-36.
APA TÖREN M, YELGEL Ö, MOLLAHASANOĞLU H (2022). Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. , 0 - 36.
Chicago TÖREN Murat,YELGEL Övgü Ceyda,MOLLAHASANOĞLU HAKKI Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. (2022): 0 - 36.
MLA TÖREN Murat,YELGEL Övgü Ceyda,MOLLAHASANOĞLU HAKKI Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. , 2022, ss.0 - 36.
AMA TÖREN M,YELGEL Ö,MOLLAHASANOĞLU H Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. . 2022; 0 - 36.
Vancouver TÖREN M,YELGEL Ö,MOLLAHASANOĞLU H Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi. . 2022; 0 - 36.
IEEE TÖREN M,YELGEL Ö,MOLLAHASANOĞLU H "Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi." , ss.0 - 36, 2022.
ISNAD TÖREN, Murat vd. "Termoelektrik Sogutucuların Yaglı Tip Dagıtım Transformatörlerinin Faydalı Ömürlerine Etkisinin Incelenmesi". (2022), 0-36.