Yıl: 2022 Cilt: 2022 Sayı: 160 Sayfa Aralığı: 151 - 180 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 31-10-2022

FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:
Vergi hukukunun en önemli temel ilkelerinden biri olan kanunilik ilkesi gereği vergilendirmenin asli unsurlarının kanun yoluyla düzenlenmesi şarttır. Bu unsurlardan biri de Anayasa Mahkemesi içtihatlarında ve doktrinde genel kabul gördüğü üzere “süreler”dir. Vergi hukukunda belge düzeni ile ilgili de pek çok süre belirlenmiştir. Bunların başında gelen fatura düzenleme süresi ile ilgili yakın zamanda yapılan kanuni değişiklikle, yedi günlük standart sürenin çeşitli kriterler çerçevesinde kısaltılabilmesine yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığı’na kanun koyucu tarafından yetki verilmiştir. Bu çalışmada fatura düzenleme süresi ile ilgili olarak bahsi geçen Bakanlığa verilen yetki anayasal ilkeler olan hukuki belirlilik ve eşitlik ilkeleri açısından literatürdeki görüşler ve yargı kararları çerçevesinde irdelenmektedir. Söz konusu yetki detaylıca incelendiğinde sonuçları itibariyle hukuki belirlilik ve eşitlik ilkeleri açısından tartışmaları durumlara mahal verebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında hukuki belirlilik ve eşitlik ilkesi açısından verilen yetkinin tartışmalı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

EVALUATION OF THE AUTHORITY GIVEN TO THE MINISTRY OF TREASURY AND FINANCE REGARDING THE DURATION OF INVOICE ARRANGMENT ACCORDING TO CONSTITUTIONAL APPROACH

Öz:
In accordance with the principle of legality, which is one of the most important basic principles of tax law, it is important that the essential elements of taxation is regulated by law. One of these elements is “durations” as it is generally accepted in the doctrine. In tax law, many durations have been determined for document regime. With the recent legislative amendment regarding the billing period, which is one of document regimes, the Ministry of Treasury and Finance has been authorized by the legislator to shorten the standard seven-day-period within the framework of various criteria. In this study, the authority given to the Ministry regarding the billing period is examined in terms of legal certainty and equality, which are constitutional principles, within the framework of opinions in literature and judicial decisions. When this mentioned authority is examined in detail, it has been concluded that it can lead to discussions in terms of legal certainty and equality principles. Within the scope of the study, it has been concluded that the authority given is controversial in terms of legal certainty and the principle of equality.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Kitaplar
  • Ateş Leyla, Vergilendirmede Eşitlik, Derin Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Biyan Özgür, Mali Hukuk Açısından Mücbir Sebep, Legal Yayınları, İstanbul, 2020.
  • Çağan Nami, Vergi Hukukunda Süreler, Sevinç Matbaası, Ankara, 1975.
  • Çağan Nami, Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul, 1982.
  • Ergül Ozan, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Türkiye Barolar Birliği Yayınları No: 236, Ankara, 29-30 Eylül, 2012.
  • Erginay Akif, Vergi Hukuku, 13. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 1988.
  • Güneş Gülsen, Verginin Yasallığı İlkesi, 12 Levha Yayınları, Temmuz 2008.
  • Kaneti Selim, Ekmekçi Esra, Güneş Gülsen, Kaşıkcı Mustafa, Vergi Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019.
  • Karakoç Yusuf, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
  • Öncel Mualla, Kumrulu Ahmet, Çağan Nami, Vergi Hukuku, 23.b. Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
  • Şenyüz Doğan, Yüce Mehmet, Gerçek Adnan, Vergi Hukuku, 12.b., Ekin Kitabevi, Bursa, 2021.
  • Makaleler
  • Canyaş Oytun, Seçilmiş, İ. Erdem. (2013), “Anayasa Mahkemesinin Mali Güç İlkesine Yaklaşımına İktisadi Bakış”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi (C.XV, S I,), 301-315.
  • Çağlar Selda, Anayasa Mahkemesi Kararlarında Eşitliğin Dar Yorumu, Ankara Barosu Dergisi, (3), 2012, ss.43-86.
  • Doğanay Gülmenek “Eril Yargıya Karşı Kadının Soyadı Mücadelesi Anayasa Mahkemesi Kararlarının Değerlendirilmesi”, SAD / JSR Sosyoloji Araştırmaları Dergisi / Journal of Sociological Research, 2015, Cilt:18, Sayı:2, (Ekim/October), ss.46-107.
  • Gülçür Abdülkadir, “AHİM ve Türk Anayasa Mahkemesinin Kararları Işığında Hukuki Kesinlik (Belirlilik) İlkesinin İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2018, Cilt:24, Sayı:1, ss.149-175.
  • Gerçek Adnan, Bakar Feride, Mercimek Fulya, Çakır Erdem Utku, Asa Semih, “Vergilemenin Anayasal Temellerinin Çeşitli Ülkeler Açısından Karşılaştırılması ve Türkiye İçin Çıkarımlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, AÜHFD, 63 (1), ss.81-130.
  • Kumrulu Ahmet “Vergi Hukukunun Bir Kısım Anayasal Temelleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1979, Cilt 36, Sayı 1, ss.147-162.
  • Lang Joachim, (Çev: Funda Başaran), “Vergi Adaletinin Anayasal Temelleri”, XIII. Türkiye Maliye Sempozyumu: Anayasal Mali Düzen, 14-16 Mayıs 1998, https:// maliyesempozyumu.sakarya.edu.tr/sites/maliyesempozyumu/file/1372373051- 13-turkiye-maliye-sempozyumu-pdf.pdf, (Erişim tarihi: 15.06.2021).
  • Soydan Billur Yaltı, “Vergi Adaleti Kavramında Soyuttan Somuta: Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarını Eşitlik, Özgürlük ve Sosyal Devlet Kavramları ile Okumak”, XIII. Türkiye Maliye Sempozyumu: Anayasal Mali Düzen, 14-16 Mayıs 1998, https://maliyesempozyumu.sakarya.edu.tr/sites/maliyesempozyumu/ file/1372373051-13-turkiye-maliye-sempozyumu-pdf.pdf, (Erişim tarihi: 15.06.2021).
  • Şenyüz Doğan, “Vergi İncelemesinde Zaman Bakımından Yetki”, TAAD, 2020, Yıl:11, Sayı:43 (Temmuz).
  • Şişman Gülden, “Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Vergi Hukukunda Öngörülebilirlik”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 65, Sayı:4, ss.2423-2444.
  • Mahkeme Kararları
  • TBMM, Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu, Sıra Sayısı:260, s. 7-8, https://www.tbmm. gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss260.pdf, (Erişim tarihi: 03.05.2021).
  • 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, RG, 17863/09.11.1982, (mükerrer).
  • AYM, E.2004/14, K.2004/84, RG. 22.10.2005 – 25974, https://normkararlarbilgibankasi. anayasa.gov.tr, (Erişim: 10.06.2021).
  • AYM, E. 2014/183, K.2015/122, R.G. 13.01.2016-29592, https://normkararlarbilgibankasi. anayasa.gov.tr, (Erişim: 11.06.2021).
  • AYM E.1989/6, K.1989/42, 07/11/1989 RG tarihli kararı, https://normkararlarbilgibankasi. anayasa.gov.tr, (Erişim: 11.06.2021).
  • AYM, E.1977/109, K.1977/131, R.G. 08.03.1978- 16222; AYM, E.1976/54, K.1977/8, R.G. 08.05.1977-15931, AYM, E.1986/20, K.1987/9, R.G. 28.05.1987 -19473, https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr, (Erişim: 10.06.2021).
  • Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Kararı, E: 2020/992, K: 2021/160, https://karararama. danistay.gov.tr/getDokuman?id=647637300&arananKelime=yurtta%C5 %9Fl%C4%B1k%20g%C3%B6revi.
  • AYM, E: 2018/104, K:2020/39, R.G.27/11/2020 – 31317; AYM, E: 2019/53, K: 2019/75, R.G.12/11/2019-30946.
  • AYM, E.2019/53, K.2019/75, 19/9/2019; AYM E.2014/72, K.2014/141, 11/9/2014; AYM, E.2020/15, K.2020/78, 24/12/2020, R.G.25/04/2021-31468.
  • AYM, E.2017/21, K.2020/77,24/12/2020, R.G. 08/04/2021-31448.
  • Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E:2020/7766, K:2021/4217, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E:2021/764, K:2021/7863, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/); AYM, E: 2014/183, K: 2015/122, R.G. 13.01.2016 – 29592
  • AYM, E:2019/53, K:2019/75, R.G.12/11/2019-30946.
  • AYM E:2020/15, K:2020/78, R.G. 28/4/2021-31468.
  • AYM, E:2020/15, K: 2020/78, R.G. 28/4/2021-31468; AYM, E: 2019/106, K:2019/100, R.G. 14/2/2020 – 31039.
  • AYM, E: 2006/124, K: 2009/146, R.G. 08.01.2010-27456; AYM, E: 2004/14, K: 2004/84, R.G. 22.10.2005- 25974.
  • AYM, E: 1996/49, K: 1996/46, R.G. 02.12.2000-24248; AYM, E: 2010/62, K: 2011/175, R.G. 19.05.2012-28297; AYM, E: 2003/33, K: 2004/101, R.G. 02.03.2005 – 25743 (https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr), Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, E:2012/1578, K: 2012/6820.
  • AYM Kararı, Esas Sayısı: 1985/31, Karar Sayısı: 1986/11, Karar Günü: 27/3/1986, R.G. Tarih-Sayı:09.05.1986-19102; Esas Sayısı: 1990/5, AYM Kararı, Karar Sayısı: 1990/28, Karar Günü: 14.11.1990, R.G. Tarih-Sayı:14.03.1991-20814.
  • AYM Kararı, Sayısı: 1990/28, Karar Günü: 14.11.1990, R.G. Tarih-Sayı:14.03.1991-20814.
  • AYM kararı, Esas sayısı:1980/34, Karar sayısı:1980/58, Karar günü:18/11/1980, AYM Kararı, Esas sayısı:1980/20, Karar sayısı:1980/57, Karar günü:18/11/1980, Resmî Gazete tarih/sayı:18.1.1981/17224, Resmî Gazete tarih/sayı:18.1.1981/17224, https://www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/, Danıştay 10. Daire, 1996/993 E., 1999/3627 K., https://karararama.danistay.gov.tr/getDokuman?id =17389900&arananKelime=e%C5%9Fitlik%20ilkesi. AYM, E. 2017/124, K. 2018/9, https://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/GenelKurul/ Basvuru_Karari/2018-9.pdf.
  • AYM, E. 2017/124, K. 2018/9, https://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/GenelKurul/ Basvuru_Karari/2018-9.pdf AYM, E. 2017/124, K. 2018/9, https://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/GenelKurul/ Basvuru_Karari/2018-9.pdf.
  • AYM, E. 2013/23, K.2013/123, T.31.10.2013, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2014/03/20140315-17.pdf.)
  • AYM, E. 2017/124, K. 2018/9, https://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/GenelKurul/ Basvuru_Karari/2018-9.pdf).
APA Biyan Ö, Yılmaz G (2022). FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 151 - 180.
Chicago Biyan Özgür,Yılmaz Güneş FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2022): 151 - 180.
MLA Biyan Özgür,Yılmaz Güneş FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2022, ss.151 - 180.
AMA Biyan Ö,Yılmaz G FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2022; 151 - 180.
Vancouver Biyan Ö,Yılmaz G FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2022; 151 - 180.
IEEE Biyan Ö,Yılmaz G "FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.151 - 180, 2022.
ISNAD Biyan, Özgür - Yılmaz, Güneş. "FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2022), 151-180.
APA Biyan Ö, Yılmaz G (2022). FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2022(160), 151 - 180.
Chicago Biyan Özgür,Yılmaz Güneş FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2022, no.160 (2022): 151 - 180.
MLA Biyan Özgür,Yılmaz Güneş FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, vol.2022, no.160, 2022, ss.151 - 180.
AMA Biyan Ö,Yılmaz G FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2022; 2022(160): 151 - 180.
Vancouver Biyan Ö,Yılmaz G FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2022; 2022(160): 151 - 180.
IEEE Biyan Ö,Yılmaz G "FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ." Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2022, ss.151 - 180, 2022.
ISNAD Biyan, Özgür - Yılmaz, Güneş. "FATURA DÜZENLEME SÜRESİ İLE İLGİLİ HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NA VERİLEN YETKİNİN ANAYASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2022/160 (2022), 151-180.