Yıl: 2022 Cilt: 35 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 106 - 134 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-05-2023

HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ

Öz:
Hukuk sistemlerinde metruk normlar olabilmektedir. Günümüz Türk hukukunda da birçok metruk norm vardır. Kanun koyucu otorite tarafından vazedilmesine karşın birçok normun metruk hale gelmesi öncelikle metrukiyet kavramını, daha sonra kavramın meşruiyet ile ilişkisini incelemeye değer kılmaktadır. Çalışmada metrukiyet ile meşruiyet arasındaki ilişki metrukiyet kavramının hukuk düzeninde bir nevi düzensizliklere yol açması nedeniyle ‘Kırık Camlar Teorisi’ vasıtasıyla özellikle anayasal bağlamda incelenmiştir. Çalışmada meşruiyetini yitiren bir normun metruk hale geleceği, metruk bir normun hem cüzi hem de külli meşruiyet üzerinde olumsuz etkilere neden olabileceği, normun metrukiyetinin külli meşruiyete etkisinin normun önemine ve hiyerarşideki yerine göre değişebileceği sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmayla bir hukuk devletinde hiyerarşinin hangi basamağında olursa olsun metruk normların yer almaması ve kanun koyucu otoritenin normun meşruiyetini sağlamak ve metruk hale gelmesini önlemek adına halkın inanç, değer ve alışkanlıklarıyla uyumlu kanunlar ihdas etmesi gerektiği ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelime:

THE RELATIONSHIP BETWEEN UNENFORCEMENT AND LEGITIMACY IN LAW: A CONSTITUTIONAL EXAMPLE

Öz:
There may be unenforced norms in legal systems. In today’s Turkish law, there are many unenforced norms. The fact that many norms have become unenforced despite being enacted by the legislator makes the concept of unenforcement as well as its relationship with legitimacy worth examining. In this paper, the relationship between unenforcement and legitimacy is examined especially in the constitutional context, through the ‘Broken Windows Theory’, since unenforcement causes further irregularities in legal order. It is concluded that a norm that has lost its legitimacy will become unenforced, that an unenforced norm may cause negative effects in terms of both partial and total legitimacy of the legal system, and that the effect of the unenforced norm on the overall legitimacy may change according to its place in the hierarchy of norms. In addition, it is revealed that in a state of law, unenforced norms should not exist at any level of the hierarchy of norms and that the legislator should establish laws that are compatible with the values, and habits of the people in order to prevent the norm from becoming unenforced and thereby reducing the legitimacy of the legal system.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdemir, M.H. (2016). Siirt İlinde Medrese Olgusuna Sosyolojik Bir Yaklaşım. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
  • Aksoy, B. (2020). ‘İnkılap Kanunlarının Hukuki Statüsü, Normatif Değeri ve Anayasal Bağlamı Üzerine Bir İnceleme.’ Yasama Dergisi, s.41, 39-85
  • Atay, E. E. (1997). Hukukta Meşruiyet Kavramı. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c.1 s.2, 121-166.
  • Aybakan, B. & Dönmez, İ. K. (2004). Meşrû. TDV İslâm Ansiklopedisi, https:// islamansiklopedisi.org.tr/mesru [14.01.2022].
  • Bardakçı, M. (2018). Tek Parti zamanında yasak olan sadece Arapça ezan değildi; hem Müslümanlar, hem de diğer dinlerin mensupları çok sıkı takip altındaydı!
  • Habertürk. https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/2217307-tekparti- zamaninda-yasak-olan-sadece-arapca-ezan-degildi-hem-muslumanlar-hemde- diger-dinlerin-mensuplari-cok-siki-takip-altindaydi [28.04.2022].
  • Bektaş, M. & Erkal, P. & Tülgen Çetin, D. (2019). Kırık Camlar Teorisinin İşletmelere Uyarlanması: Ölçek Geliştirme Çalışması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c.21, s.3, 596-617.
  • Bingöl, A. (2004). Hukuk Devleti Açısından Yasaların Metrukiyeti Uygulanmazlığı ve Uygulanamazlığı Sorunu. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arşivi, 10. Kitap (50-55), İstanbul Barosu Yayınları.
  • Civelek, Y. & Koç, İ. (2003). Türkiye’de İmam Nikâhı. Nüfusbilim Dergisi Hacettepe Üniversitesi, c.25, s.1, 1-14.
  • Çaymaz, B. (2020). Bir Politik Mücadele Süreci Olarak Türkiye’de Harf Devrimi. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, c.17, s.65, 92-112.
  • Değirmenci, R. (2021). Meşruiyet ve Hukukilik Çerçevesinde Saf Hukuk Kuramı, Ankara: Astana yayınları.
  • Demir, A. (2017). Hukuki Terimler Sözlüğü. Ankara: Astana yayınları.
  • Gönenç, L. (2001). Meşruiyet Kavramı ve Anayasaların Meşruiyeti Problemi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c.50 s.1, 131-152.
  • Gözler, K. (2016). 1982 Anayasası Hâlâ Yürürlükte mi? Anayasasızlaştırma Üzerine Bir Deneme. Türk Anayasa Hukuku Sitesi. http://www.anayasa.gen.tr/ anayasasizlastirma-uzun.pdf [13.01.2022].
  • Gözler, K. (2020). Korona Virüs Salgınıyla Mücadele İçin Alınan Tedbirler Hukuka Uygun mu? (2). Türk Anayasa Hukuku Sitesi. www.anayasa.gen.tr/korona-2. htm [13.01.2022].
  • Güneş, M. & Gündüz, M. (2015). Kamu Görevlisine Rücu Edilmesinde Hukuki Sorunlar ve İdari yargı Kararları Işığında Güncel Bir Değerlendirme. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.7, 7-19.
  • Güriz, A. (2014). Hukuk Başlangıcı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Habermas, J. (1997). Kamu Vicdanına Çağrı: Sivil İtaatsizlik. Sivil İtaatsizlik: Demokratik Hukuk Devletinin Denektaşı. Almanya’da Otoriter Legalizm Karşıtlığı (116-134). Ayrıntı Yayınları.
  • Heywood, A. (2012). Siyasetin Temel Kavramları. Ankara: Adres Yayınları.
  • Hürdoğan, İ. K. (2019). Türkiye’de Anayasa Tartışmaları (1990-2010): Anayasa’nın Meşruiyet Sorunsalı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
  • Kapani, M. (2020). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Serbest Akademi.
  • Kaya, E. (2018). Hukuk Zihniyeti. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Keser, İ. & Seyidoğlu, S. (2017). Medrese ve Otorite: Siirt Tillo Medreseleri Örneği. Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi. s.12, 8-17.
  • Keskin, E. & Özcan, P. M. (2020). Vergi Affı Uygulamaları: Türkiye ve Seçilmiş Ülkeler Açısından Bir Değerlendirme. International Journal of Public Finance, c.6, s.1, 137- 158.
  • Nişancı, Ş. (2000). Sivil İtaatsizliğin Teorik Temelleri ve Meşruiyeti Meselesi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi.
  • Öztürk, N. K. & Ok, A. (2020). Siyasal Meşruiyet Düşüncesinin Evrimi. Türk İdare Dergisi, s.484, 270- 306.
  • Rawls, J. (2001). Justice as Fairness: A Restatement, Cambridge: Harvard University Press.
  • Sakal, F. (2007). Şapka İnkılâbının Sosyal ve Ekonomik Yönü Destekler ve Köstekler.
  • Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, c.2, s.4, 1308-1318.
  • Schmitt, C. (Çev: Ozansü, M. C.) (2016). Kanunilik ve Meşruiyet. İthaki Yayınları.
  • Solak, M. (2013). Atatürk’ün Bakanı Şükrü Kaya. İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Teziç, E. (2020). Anayasa Hukuku. İstanbul: Beta.
  • Turhan, M. (2020). Hans Kelsen’in Normatif Alternatifler Kuramı’nın Gözden Geçirilmesi. Anayasa Yargısı Dergisi, c.37, s.1, 1–32.
  • Türk Dil Kurumu [TDK]. (2022). Büyük Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ [13.01.2022].
  • Weber, M. (Çev: Akın, H. B.) (2005). Bürokrasi ve Otorite. Adres Yayınları.
  • Wilson, J. Q. & Kelling, G. L. (1982). Broken Windows. Atlantic Monthly, s.249, 29-38.
  • Yaşar, M.R. (2010). Kayıt Dışı Yaşamlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, c.9, s.32, 312-340.
  • Yelman, E (2017). Türkiye’de Çıkarılan Vergi Aflarının Nedenleri ve 6736 Sayılı Kanun’un Mali Yönden İncelenmesi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, s.15, 67-84.
  • Yosmaoğlu, İ. (1996). Kanun, Yasallık ve Meşruiyet: Osmanlı’da Meşruiyet Meselesi Hakkında Bir Deneme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, c.51, s.01, 507-519.
  • Zengin, Z. S. (2002). Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun Hazırlanmasından Sonraki İlk Dönemde Uygulanışı ve Dini Eğitim. Dini Araştırmalar Dergisi, c.5, s.13, 81-106.
APA Aydın F (2022). HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. , 106 - 134.
Chicago Aydın Furkan HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. (2022): 106 - 134.
MLA Aydın Furkan HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. , 2022, ss.106 - 134.
AMA Aydın F HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. . 2022; 106 - 134.
Vancouver Aydın F HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. . 2022; 106 - 134.
IEEE Aydın F "HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ." , ss.106 - 134, 2022.
ISNAD Aydın, Furkan. "HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ". (2022), 106-134.
APA Aydın F (2022). HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 35(35), 106 - 134.
Chicago Aydın Furkan HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi 35, no.35 (2022): 106 - 134.
MLA Aydın Furkan HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, vol.35, no.35, 2022, ss.106 - 134.
AMA Aydın F HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 35(35): 106 - 134.
Vancouver Aydın F HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 35(35): 106 - 134.
IEEE Aydın F "HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ." TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 35, ss.106 - 134, 2022.
ISNAD Aydın, Furkan. "HUKUKTA METRUKİYETMEŞRUİYET İLİŞKİSİ: ANAYASA ÖRNEĞİ". TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi 35/35 (2022), 106-134.