Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi

Neyire AKPINARLI, (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Uluslararası Hukuk Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Alanur ŞAHİN (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
6 0
Yıl: 2022 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 353 - 390 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-05-2023

Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi

Öz:
Devletlerarası hukuk tarihi hem mevcut devletlerarası hukukun müesseselerini anlama ve eleştirel yaklaşabilme hem de uluslararası hukuka konu mevcut sorunlara çözüm üretebilme açısından önemli bir alt disiplindir. Mevcut devletlerarası hukuk tarihi yazımı, her ne kadar “evrensel devletlerarası hukukun tarihi” söylemi üzerinden kurgu- lanmış ise de esasen Avrupa merkezli bir yaklaşım ile kaleme alınmıştır. Bu tarih yazımı, özellikle 1990’lı yıllarla birlikte Eleştirel Hukuk Okulu ve Uluslararası Hukuka Üçüncü Dünya Yaklaşımına mensup akademisyenler başta olmak üzere uluslararası hukukçular tarafından sorgulanmaya başlanmıştır. Söz konusu devletlerarası hukuk tarihi kurgusunun tartışılması gereken unsurlarından birisi ise devletlerarası hukukun başlangıç tarihinin nereye götürü- leceği, daha özel olarak İlk Çağ medeniyetlerinin devletlerarası hukuk birikimlerine dair yaklaşımın nasıl olması gerektiğidir. Devletlerarası hukuku tarihi konusuna, Türkiye’deki devletlerarası hukuk ders kitaplarının giriş bölümünde ya da ilk bölümlerinde yer verilmektedir. Bu çalışmada ders kitaplarında yer alan devletlerarası hukuk tarihi verileri analiz edilerek Türkiye’deki devletlerarası hukuk tarihi yaklaşımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu analiz, ders kitapla- rında 1) Devletlerarası hukuk tarihinin nasıl tanımlandığı, 2) Devletlerarası hukuk tarihinin başlangıcının hangi zaman dilimine götürüldüğü ve 3) Batı medeniyeti dışındaki Antik Çağ medeniyetlerine dair verilerin ne olduğu ve nasıl değerlendirildiği sorularına cevap aranarak yapılmıştır. Araştırmada, 1847 ile 2021 yılları arasında yazılmış olan 43 ders kitabı dört zaman dilimi aralığında incelenmiştir.
Anahtar Kelime:

Perception of the History of International Law in Turkish International Law Textbooks and Analysis of Data on Antiquity

Öz:
The history of international law is an important sub-discipline in terms of understanding, critically approaching current international law institutions, and finding solutions to existing problems in international law. The current historiography of international law is essentially written with a Eurocentric approach although it is built on the discourse of the “history of universal international law”. This historiography has begun to be questioned by international lawyers, especially academics belonging to the Critical Law School and the Third World Approach to International Law, especially with the 1990s. One of the elements that needs to be discussed in the current understanding of the history of international law is where the starting date of international law would be taken, and more specifically, how the approach should be towards the interstate law experiences of the First Age civilizations. The introductory part or the first part of the interstate law textbooks in Turkey is devoted to the history of interstate law. In this study, the data on the history of international law in the textbooks is analyzed, and the approach to the history of public international law in Turkey is revealed. This analysis is conducted by seeking answers to the following questions. 1) how the history of international law is defined in the textbooks, 2) what time period the beginning of the history of international law is taken and 3) what the data on the Ancient Age civilizations other than the Western civilization are and how they are evaluated. In this study, 43 textbooks written between 1847 and 2021 were examined in four time periods.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Ahmed Selâhaddin, Hukuk-ı Beyne’l-düvelin Mukaddemat-ı Nazariye ve Safahat-ı Tekâmiliyyesi, İstanbul, Kütübhâne-i Kanaat, 1913 (1331).
  • Ahmet Reşit, Hukuku Umumiyei Düvel Notları, 2. Baskı, İstanbul, Arkadaş Matbaası, 1932.
  • Ali Şehbaz, Mufassal Hukuk-ı Düvel, (C: 1) , İstanbul, Bağdadlıyan Matbaası, 1906 (1324).
  • Ali, Hukuk-ı Düvel, İstanbul, Cihan Matbaası, 1906 (1324).
  • Aslan Gündüz, Milletlerarası Hukuk, 3. Baskı, İstanbul, Beta Basım Yayım, 1998. Celal Nuri İleri, Kendi Nokta-i Nazarımdan Hukûk-ı Düvel, İstanbul, Osmanlı Matbaası, 1912 (1330).
  • Cemil Bilsel, Devletler Hukuku - Birinci Kitap: Devletler, 1. Baskı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1941.
  • Cenap Çakmak, Uluslararası Hukuk- Giriş, Teori ve Uygulama: Bir Uluslararası İlişki- ler Yaklaşımı, 1. Baskı, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 2014.
  • Edip F. Çelik, Milletlerarası Hukuk, 1. Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1984.
  • Elif Uzun, Galip Engin Şimşek ve Ayşe Nur Tütüncü, Uluslararası Hukuk-I, 1. Baskı, Eskişehir, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, 2018.
  • Enver Bozkurt, Yasin Poyraz ve Selcan Erdal, Devletler Hukuku, 10. Baskı, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 2018.
  • Ethem Menemencioğlu, Devletler Umumi Hukuku, 1. Baskı, İstanbul, Devlet Basımevi, 1938.
  • Hamza Eroğlu, Devletler Umumi Hukuku El Kitabı, 1. Baskı, Ankara, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Cilt I, 1979.
  • Hasan Fehmi, Telhis-i Hukuk-ı Düvel, 1. Baskı, İstanbul, Matbaa-i Osmaniye, 1883 (1300).
  • Hasan Mor, Uluslararası Hukuka Giriş 1, 1. Baskı, Konya, Çizgi Kitabevi, 2014.
  • Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk Dersleri, 1. Baskı, Ankara, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1985.
  • Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, 1. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi, 2003.
  • İbrahim Hakkı, Medhali Hukuk-ı Beyne’d-düvel, 1. Bası, İstanbul, Kasbar Matbaası, 1886 (1303).
  • İbrahim Hakkı, Târih-i Hukûk-ı Beyne’d-düvel, 1. Bası, İstanbul, Kasbar Matbaası, 1886 (1303).
  • İbrahim Kaya ve Yücel Acer, Uluslararası Hukuk: Temel Ders Kitabı, 1. Baskı, Anka- ra, Usak Yayınları, 2010.
  • İlhan Lütem, Devletler Hukuku Dersleri, 1. Baskı, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1958.
  • İlyas Doğan, Devletler Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Astana Yayınları, 2013.
  • İslam Safa Kaya, Uluslararası Hukuk Temel Bilgiler, 1. Baskı, Ankara, Adalet Yayınla- rı, 2017.
  • Kamuran Reçber, Uluslararası Hukuk, 2. Baskı, Bursa, Dora Yayıncılık, 2016.
  • Kemalpaşazade Said ve Cebrail Gregor, Hukuk-ı Düvel, 1. Baskı, İstanbul, Ebüzziya Matbaası, 1882 (1299).
  • Mahmud Esad b. Emin Seydişehirî, Hukuk-ı Düvel, 1. Baskı, İstanbul, Matbaai Osma- niye, 1908 (1326).
  • Mahmut E. Bozkurt, Devletler Arası Hak, 1. Baskı, İstanbul, Ulusoğlu Basımevi, 1940.
  • Mehmet C. Bilsel, Sulhte ve Harpte Hukûk-i Düvel, İstanbul, Erkân-i Harbiye Mektebi Matbaası, 1920 (1339).
  • Melda Sur, Uluslararası Hukukun Esasları, 2. Baskı, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2006.
  • Mesut Hakkı Caşın, Modern Uluslararası Hukukun Temel Esasları, 1. Baskı, İstanbul, Yeditepe Üniversitesi Yayınevi, 2019.
  • Muammer Raşit. Seviğ, Özel Devletler Umumi Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1958.
  • Ömer İlhan Akipek, Devletler Hukuku, 1. Baskı, Ankara, İstiklal Matbaası, 1963.
  • Rona Aybay ve Elif Oral, Kamusal Uluslararası Hukuk, 1. Baskı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2016.
  • Rona Aybay, Kamusal Uluslararası Hukuk, 1. Baskı, İstanbul, Seçkin Yayıncılık, 2011.
  • Schlechta Ottokar, Kitab-ı Hukuk-ı Milel, 1. Baskı, Dârü’t -Tıbâatü’l-İmparatoriye fi’l Medînetü’l Mahrûse-i Wien, 1847 (1263).
  • Seha L. Meray, Devletler Hukukuna Giriş, 1. Baskı, İstanbul, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fa- kültesi, 1959.
  • Serap Telli Akipek, Ömer İlhan Akipek ve Erkan Akdoğan, International Law, 1. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi, 2018.
  • Sevin Toluner, Milletlerarası Hukuk, 1. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık, 2017.
  • Şakir Fazıl Berki, Devletler Umumi Hukuku, 1. Baskı, Ankara, Güzel Sanatlar Matbaası, 1960.
  • Şeref Ünal, Uluslararası Hukuk, 1. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2005.
  • Yazar bilgisi yok, Hukûk-ı Düvel, Kandiye, Matbaa-i Maârif, 1892 (1310).
  • Yılmaz, Altuğ, Devletler Umumi Hukuku El Kitabı - Devletüstü Hukuk, 1. Baskı, İstan- bul, Sermet Matbaası, 1972.
  • Yusuf Aksar, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2015.
  • Zeki Mesut Alsan, Yeni Devletler Hukuku, 1. Baskı, Ankara, Ankara Üniversitesi Hu- kuk Fakültesi Yayınları, 1950.
  • “Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı”, http://kutuphane.ankara.edu.tr/en/mainpage/ (25.05.2021).
  • “İBB Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar”, https://katalog.ibb.gov.tr/yordambt/ yordam.php?aTumu=hukuku%20düvel (25.05.2021).
  • “Journal of the History of International Law”, https://brill.com/view/journals/jhil/jhil- overview.xml (11.06.2021).
  • “Türk Tarih Kurumu Kataloğu, Nadir Eserler Kataloğu”, https://kutuphane.ttk.gov.tr/ search?query=Kataloglar.&page=24 (25.05.2021).
  • Abdullahi A. An-Na ́im, “Islam and International Law: Toward a Positive Mutual En- gagement to Realize Shared Ideals”, American Society of International Law Procee- dings, (C: 98), 2004, (s. 159-166).
  • Ahmet R. Turnagil, İslamiyet ve Milletler Hukuku, 1. Baskı, Kenan Matbaası, 1944.
  • Alfred Verdross, Völkerrecht, 2. Baskı, Austria, Springer, 1950.
  • Amnon Altman, Tracing the Earliest Recorded Concepts of International Law: The Ancient Near East (2500-330 BCE), Boston, Martinus Nijhoff Publishers, 2012.
  • Anthea Roberts, Is International Law International?, Oxford University Press, 2017.
  • Antonia Truyol Y Serra, Der Wandel der Staatenwelt in neuer Zeit im Spiegel der Völ- kerrechtsliteratur des 19 und 20 Jahrhundert, 3. Baskı, Bad Homburg Gehlen, 1968.
  • Antony Anghie, “History and International Law”, Birleşmiş Milletler Görsel ve İşitsel Kütüphanesi, https://legal.un.org/avl/intro/introduction.html?tab=2 (12.06.2021).
  • Antony Anghie, “Third World Approaches to International Law”, Birleşmiş Milletler Görsel ve İşitsel Kütüphanesi, http://webtv.un.org/news-features/audiovisual- library-of-international-law-avl/watch/antony-anghie-on-third-world-approaches-to- international-law/3565964334001/?term= (12.06.2021).
  • Baron S. Korff, “An Introduction to the History of International Law”, The American Journal of International Law, (C: 18), (No: 2), 1924, (s. 246-259).
  • Berdal Aral, “An Inquiry into the Turkish ‘School’ of International Law”, The Euro- pean Journal of International Law, (C: 16), (No: 4), 2005, (s. 769-785).
  • Boğaç Erozan, “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Disiplininin Uzak Tarihi: Hukuk-ı Düvel (1859-1945)”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, (C: 11), (No: 43), 2014, (s. 53- 80).
  • Brett Bowden, “The Colonial Origins of International Law, European Expansion and the Classical Standard of Civilization”, Journal of the History of International Law, (C: 7), (No: 1), 2005, (s. 1-24).
  • Burak Güneş, “Uluslararası Hukuk’ta Üçüncü Dünya Yaklaşımları”, 21. Yüzyılda Sos- yal Bilimler Dergisi, (No: 13), 2015, (s. 867-875).
  • Carl Schmitt, Der Nomos der Erde im Völkerrecht des Jus Publicum Europeum, 3. Baskı, Berlin, Duncker & Humblot, 1950.
  • Christoph Stumpf, “Christian and Islamic Traditions of Public International Law”, Jo- urnal of the History of International Law, (C: 7), (No: 1), 2005, (s. 69-80).
  • Claus Wilcke, Early Ancient Near Eastern Law a History of its Beginnings The Early Dynastic and Sargonic Periods, 2. Baskı, München, Bayerische Akademie Der Wis- senschaften, 2003.
  • Daniel C. Snell, Flight and Freedom in the Ancient Near East (Culture and History of the Ancient Near East), 1. Baskı, Boston, Brill, 2001.
  • David J. Bederman, International Law in Antiquity, 1. Baskı, Cambridge, Cambridge Un. Press, 2001.
  • Erdem Denk, 50 Bin Yıllık, Dünya Düzeni, Kalkedon Yayınları, 2022.
  • Hans Kruse, Islamische Völkerrechtslehre, 2. Baskı, Brockmeyer, 1979.
  • Isam K. Salem, Islam und Völkerrecht, Das Völkerrecht in der islamischen Weltansc- hauung, 1. Baskı, Kai Homilius, 2009.
  • Jörn Axel Kämmerer, “Das Völkerrecht des Kolonialismus: Genese, Bedeutung und Nachwirkungen”, Verfassung und Rechte in Übersee (VRÜ), (C: 39), (No: 4), 2006, (s. 397-424).
  • Karl H. Ziegler, Völkerrechtsgeschichte, ein Studiebuch, 1. Baskı, München, Verlag C.H. Beck, 1994.
  • M. Akif Kütükçü, “Osmanlı’da İslam Devletler Hukukundan Batılı Hukuk Anlayışına: Şeyhbani’nin Es-Siyer’ül Kebir’inden Ottakar’ın Hukuku Mileline”, Selçuk Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (C: 12), (No: 1-2), 2004, (s. 187-201).
  • M. Beheşti Aydoğan, “Üçüncü Dünya ve Milletlerarası Hukuk: Bir Hareket Olarak TWAIL”, Mesail, (No: 3), 2020, (s. 29-31).
  • Martti Koskenniemi, “Why History of International Law Today?”, Rechtsgeschichte, (C: 4), 2004, (s. 61-66).
  • Martti Koskenniemi, The Gentle Civilizer of Nations, Cambridge University Press, 2001.
  • Martti Koskenniemi, To the Uttermost Parts ot the Earth, Legal Imagination and Inter- national Power 1300-1870, Cambridge University Press, 2021.
  • Mohsen Attar, “TWAIL: A Paradox within a Paradox”, International Community Law Review, (C: 22), (No: 2), 2020, (s. 163-196).
  • Nihat Erim, “Devletler Hukuku Türk Enstitüsünün Kuruluşu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (C: 1), (No: 3), 1944, (s. 343-350).
  • Ntina Tzouvala, Capitalism as Civilisation: A History of Internationa Law, Cambridge University Press, 2020.
  • Onuma Yasuaki, “The Birth of International Law as the Law of International Society”, American Society of International Law, (C: 94), 2000, (s. 44).
  • Osman Özalp, “Küreselleşmenin Uluslararası Hukuka Etkileri”, İÜHFM, (C: 71), (No: 1), 2013, (s. 927-946).
  • Pervin Somer, “Umumi Hukuk Tarihinin Konusu ve Önemi Üzerine Kısa Bir Değerlen- dirme”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (C: 4), (No: 8), 2005/2, (s. 221-232).
  • Peter N. Stearns, “Neden Tarih Öğreniyoruz? (Why Study History?)”, (çev.: Erkan Dinç), Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (C: 2), (No: 1), 2009, (s. 118-127).
  • Raymond Westbrook, A History of Ancient Near Eastern Law, 1. Baskı, Leiden, Brill, 2003.
  • Sevgi T. Yavuz, “Uluslararası Hukuku Çalışmak ve Öğretmek: Türkiye’de Erken Cum- huriyet Döneminde Uluslararası Hukuk Eğitimi ve Literatürünün Analizi (1923- 1945) (Yüksek Lisans Tezi)”, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler, Ankara, 2020.
  • Taleh Hüseynov, “Uluslararası Hukuk Açısından Yasal Örgütlerin Kuruluşu ve Faali- yetleri (Lisans Bitirme Tezi)”, Azerbaycan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı Azerbay- can Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İktisat Fakültesi, Uluslararası İlişkiler, Bakü, 2019.
  • Wilhelm Grewe, Epochen der Völkerrechtsgeschichte, 1. Baskı, Baden-Baden, Nomos, 1984.
APA Akpinarli N, Şahin A (2022). Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. , 353 - 390.
Chicago Akpinarli Neyire,Şahin Alanur Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. (2022): 353 - 390.
MLA Akpinarli Neyire,Şahin Alanur Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. , 2022, ss.353 - 390.
AMA Akpinarli N,Şahin A Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. . 2022; 353 - 390.
Vancouver Akpinarli N,Şahin A Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. . 2022; 353 - 390.
IEEE Akpinarli N,Şahin A "Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi." , ss.353 - 390, 2022.
ISNAD Akpinarli, Neyire - Şahin, Alanur. "Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi". (2022), 353-390.
APA Akpinarli N, Şahin A (2022). Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(2), 353 - 390.
Chicago Akpinarli Neyire,Şahin Alanur Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, no.2 (2022): 353 - 390.
MLA Akpinarli Neyire,Şahin Alanur Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.7, no.2, 2022, ss.353 - 390.
AMA Akpinarli N,Şahin A Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 7(2): 353 - 390.
Vancouver Akpinarli N,Şahin A Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 7(2): 353 - 390.
IEEE Akpinarli N,Şahin A "Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi." Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7, ss.353 - 390, 2022.
ISNAD Akpinarli, Neyire - Şahin, Alanur. "Türkçe Devletlerarası Hukuk Ders Kitaplarında Devletlerarası Hukuk Tarihi Algısı ve Antik Çağ’a Dair Verilerin Analizi". Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7/2 (2022), 353-390.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
08-05-2024 5:52

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları