ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ
Yıl: 2023 Cilt: 14 Sayı: 51 Sayfa Aralığı: 168 - 182 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35826/ijoess.3237 İndeks Tarihi: 24-05-2023
ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ
Öz: Sosyal, ekonomik, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin hız kazandığı küresel çağda farklı kültürlerin birbirleri ile ilişki ve sürekli etkileşim halinde olması artmıştır. Bu gelişmelerin sonucu olarak farklılıklara saygı ve hoşgörü değerlerinin önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır. Farklılıkların eğitim ortamına yansıtılması, saygı ve hoşgörüyle karşılanması çok kültürlü eğitim ile sağlanabilir. Bu çerçeveden bakıldığında bu konunun önemi ve bu konuda yapılan çalışmaların sayısı giderek artmaktadır. Lisansüstü̈ çalışmaların alanyazına en önemli faydalarından birisi, araştırmacılara güncel gelişmeleri, uygulamaları veya eksiklikleri ortaya koyarak çözüm önerilerini sunmasıdır. Bu bakımdan, özellikle başta sosyal bilgiler alanında olmak üzere çeşitli alanlar ile ilişkilendirilen çok kültürlü eğitim konusu üzerine yapılan tezlerdeki eğilimlerin belirlenmesi alanyazın açısından önem taşımaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı çok kültürlü eğitim konusu üzerine yapılmış̧ lisansüstü̈ tezleri analiz ederek, tezlerdeki genel eğilimleri tespit etmektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırma, çok kültürlü eğitim üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin incelenmesine ilişkin bir betimsel içerik analiz çalışmasıdır. Araştırma kapsamında çok kültürlü eğitim üzerine yapılmış Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı’nın Ulusal Tez Veri Tabanı’nda yer alan erişim izni olan yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. Veri toplama sürecinin bu aşamasında resmi internet sitesindeki “gelişmiş tarama’’ sekmesiyle araştırmanın konusuna bağlı olarak “Çok kültürlü eğitim” anahtar kelimesi kullanılarak detaylı taramalar gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2009-2022 yıllarını kapsamaktadır. Araştırmanın sonucunda çok kültürlü eğitim konusu üzerine yapılan lisansüstü tezlerin çoğunlukla yüksek lisans tezlerinden oluştuğu, çalışma grubu olarak sıklıkla öğretmenlerin tercih edildiği görülmüştür. Araştırmadan elde edilen diğer sonuçlara göre, incelenen tezlerin en fazla 2019 yılında, eğitim programları ve öğretimi alanında, nicel yöntemler kullanılarak hazırlandığı tespit edilmiştir. Yüksek lisans ve doktora tezlerinde çoğunlukla “çok kültürlü eğitime yönelik tutum” konularının çalışıldığı görülmüştür.
Anahtar Kelime: A REVIEW OF GRADUATE STUDIES ON MULTICULTURAL EDUCATION
Öz: In the global age, where social, economic, scientific and technological developments accelerate, the relationship and constant interaction of different cultures with each other has also increased. As a result of these developments, the importance of respect and tolerance for differences becomes more important. Reflecting the differences in the educational environment and meeting them with respect and tolerance can be achieved through multicultural education. From this perspective, the importance of this subject and the number of studies on this subject are increasing. One of the most important benefits of postgraduate studies to the literature is that it presents solutions to researchers by presenting current developments, practices or deficiencies. In this respect, it is important for the literature to determine the tendencies in the theses on the subject of multicultural education, which is associated with various fields, especially in the field of social studies. In this context, the aim of the research is to analyze the graduate theses on the subject of multicultural education and to determine the general tendencies in theses. This research, in which the qualitative research method is used, is a descriptive content analysis study on the examination of graduate theses on multicultural education. Within the scope of the research, master's and doctoral theses on multicultural education, which are in the Thesis Database of the Council of Higher Education (CoHE), were examined. At this stage of the data collection process, detailed searches were carried out using the keyword "multicultural education" depending on the subject of the research, with the "advanced search" tab on the official website. The research covers the years 2009-2022. As a result of the research, it was seen that the postgraduate theses on the subject of multicultural education mostly consisted of master’s theses, and teachers were often preferred as the study group. According to the other results obtained from the research, it has been determined that the theses were prepared using quantitative methods in the field of education programs and teaching, mostly in 2019. It has been observed that the subjects of "attitude towards multicultural education" are mostly studied in master's and doctoral theses.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ateş, S. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve ortaokul öğrencilerinin çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algı ve farkındalıkları: Kocaeli Örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
- Baloğlu Uğurlu, N. ve Akdovan, M. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenleri perspektifinden mülteci öğrenciler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 782-801. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-501401
- Banks, J.A. (2009). An introduction to multicultural education. Pearson Education.
- Başbay, A. ve Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 30-43.
- Bektaş, Ö. Ş. (2022). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim algıları ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişki. [Doktora Tezi], Kastamonu Üniversitesi.
- Brown, S. C. ve Kysilka, M. (2002). Applying multicultural and global concepts in the classroom and beyond., MA: Allyn ve Bacon.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Cogan, J. J. ve Morris, P. (2001). The development of civics values: an overview. ınternational journal of Educational Research, 35, 1- 9.
- Çapçı, S. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü yeterlik algıları ve çok kültürlü eğitim uygulamaları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Çelik, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin gözünden sınıflarındaki Suriyeli öğrenciler. Sakarya University Journal of Education, 9(2), 383-407.
- Dewilde J. ve Skrefsrud T-A. (2021) Revisiting studies of multicultural school events from the perspective of strategic essentialism. Nordisk tidsskrift for pedagogikk & kritikk.;7:196-209
- Dey, P. ve Bandyopadhyay, S. (2019). Blended learning to improve quality of primary education among underprivileged school children in India. Education and Information Technologies, 24(3). https://doi.org/10.1007/s10639-018-9832-1.
- Durmuş, A. (2022). Hizmet öncesi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitim algıları ve mesleki hazırlık düzeylerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Durmuş, E. ve Baş, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mülteci kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analiz edilmesi. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu V Bildiri Kitabı içinde (ss. 340-359), Pamukkale Üniversitesi Yayınları.
- Ekiz, D. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 2. Baskı). Anı Yayıncılık.
- Engin, G. ve Genç, S. Z. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği). Route Educational and Social Journal, 2(2), 30-39.
- Erdem, C. (2018). Medya okuryazarlığı araştırmalarında eğilimler: Lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Journal of Theoretical Educational Science, 11(4), 693-717. https://doi.org/10.30831/akukeg.390260
- Faas D, Hajisoteriou C. ve Angelides P. (2014) Intercultural education in Europe: Policies, practices and trends. British Educational Research Journal.40,300-318.
- Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53, 106-116.
- Gholgzadeh Avval, T. (2018). Sosyal bilgiler eğitimcilerinin ve sosyal bilimcilerin çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime bakış açıları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Jayadi, K., Abduh, A. ve Basri, M. (2022). A meta-analysis of multicultural education paradigm in Indonesia. Heliyon. 8. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e08828.7
- Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 94-114.
- Kaya, Y. (2014). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitim hakkındaki bilgi, farkındalık ve yeterliliklerinin belirlenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 102-115.
- Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Marmara Üniversitesi.
- Kuş, Z. ve Yakar, H. (2017). Türkiye’de demokrasi eğitimi alanında yapılan araştırmalarda eğilim: bir içerik analizi çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences International (AJESI), 7 (3), 486-513.
- Lin, T. C., Lin, T. J. ve Tsai, C. C. (2014). Research trends in science education from 2008 to 2012: A systematic content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 36(8), 1346-1372.
- Lune, H. ve Berg, B. L. (2017). Qualitative research methods for the social sciences. (9th Edition). England, Essex: Pearson.
- Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. (2nd Edition). California: Sage Publications.
- Neuman, W. L. (2022). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar I-II. Cilt (2.Baskı). (Akkaya, Ö, Çev.). Siyasal Kitapevi (Orijinal eserin basım tarihi 2019, 8.Baskı).
- Nieto, S. ve Bode, P. (2011). Affirming diversity: the sociopolitical context of multicultural education., MA: Pearson Education Inc
- Oğuz Hacat, S. ve Demir, F.B.(2019). Eğitim alanında okuryazarlık üzerine yapılan lisansüstü tezlerin analizi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 116-145.
- Özdemir, M. ve Dil, K. (2013). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik tutumları: Çankırı ili örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2),215-232.https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001302
- Özer Koçak, Y. ve Çiftçi, B. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitim tutumları ile kültürel zekaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
- Öztürk, C. (2006). Sosyal Bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Ed), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım (s. 21-50) içinde. Pegem A Yayıncılık.
- Parekh, B. (1999). Political theory and the multicultural society. Radical Philosophy, (95), 27-32.
- Patterson Rivera, M. R. (2014). Student perception of multicultural competence in the graduate programs in the school of education at a small private college in the midwest [Unpublished doctoral dissertation]. Edgewood College.
- Pehlivan, H. (2014). Genel liselerde görev yapan öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarının sosyoekonomik statüleri açıdan incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 95-11
- Strickland, D. L. (2018). Factor relating to the multicultural efficacy and attitudes of teachers [Unpublished doctoral dissertation]. Georgia Southern University.
- Suri, H. ve Clarke, D. (2009). Advancements in research synthesis methods: From a methodologically inclusive perspective. Review of Educational Research, 79(1), 395-430.
- Tangülü, Z. ve Karakuş, A. Sosyal bilgiler alanında vatandaşlık eğitimi konuları üzerine yapılan tezlerin eğilimleri. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 399-417. https://doi.org/10.51725/etad.910681
- Ulukaya Öteleş, Ü. (2020). Çok kültürlü eğitimin yenilenen sosyal bilgiler öğretim programına yansımaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (3), 500-516.
- Wilson, J., Ward, C., Fetvadjiev, V. H. ve Bethel, A. (2017). Measuring cultural competencies: the development and validation of a revised measure of sociocultural adaptation. Journal of Cross-Cultural Psychology, 48(10), 1475-1506. https://doi.org/10.1177/0022022117732721.
| APA | OZTÜRK D, Recepoğlu S (2023). ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. , 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| Chicago | OZTÜRK DURDANE,Recepoğlu Serpil ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. (2023): 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| MLA | OZTÜRK DURDANE,Recepoğlu Serpil ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. , 2023, ss.168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| AMA | OZTÜRK D,Recepoğlu S ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. . 2023; 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| Vancouver | OZTÜRK D,Recepoğlu S ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. . 2023; 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| IEEE | OZTÜRK D,Recepoğlu S "ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ." , ss.168 - 182, 2023. 10.35826/ijoess.3237 |
| ISNAD | OZTÜRK, DURDANE - Recepoğlu, Serpil. "ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ". (2023), 168-182. https://doi.org/10.35826/ijoess.3237 |
| APA | OZTÜRK D, Recepoğlu S (2023). ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14(51), 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| Chicago | OZTÜRK DURDANE,Recepoğlu Serpil ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 14, no.51 (2023): 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| MLA | OZTÜRK DURDANE,Recepoğlu Serpil ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, vol.14, no.51, 2023, ss.168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| AMA | OZTÜRK D,Recepoğlu S ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 14(51): 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| Vancouver | OZTÜRK D,Recepoğlu S ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 14(51): 168 - 182. 10.35826/ijoess.3237 |
| IEEE | OZTÜRK D,Recepoğlu S "ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ." Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14, ss.168 - 182, 2023. 10.35826/ijoess.3237 |
| ISNAD | OZTÜRK, DURDANE - Recepoğlu, Serpil. "ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM KONUSU ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ". Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 14/51 (2023), 168-182. https://doi.org/10.35826/ijoess.3237 |
