TY  - JOUR
TI  - BAĞIMSIZLIK DÖNEMİ AZERBAYCAN EDEBİYATINDA KLASİK GELENEĞİN DEVAMI
AB  - Nesimî, Kişverî, Habibî, Hatâî, Fuzûlî, Vâkıf, Vedâdî, Sâbir gibi çok sayıda ünlü şair tarafından geliştirilmiş olan Azerbaycan edebiyatı günümüzde ne kadar modernleşse de hâlâ klasik geleneği yaşatan şairler yetişmektedir. XIX. yüzyılda Azerbaycan edebiyatı Bakü, Şuşa, Gence, Lenkeran, Şamahı ve diğer şehirlerde faaliyet göstermiş olan edebî meclislerde ilerleme kaydetmiştir. Azerbaycan edebiyatı tarihini dikkatli bir şekilde gözden geçirdiğimizde Sovyetlerin en sıkı zamanında bile klasik edebiyat geleneğinin şekil açısından terk edilmediğini gözlemliyoruz. Azerbaycan'da asırlarca zengin örneklerle devam eden klasik edebiyat geleneği günümüze kadar varlığını sürdürmektedir. 1920-1950'li yıllarda Sovyet totaliter muhitinin diğer alanlarında olduğu gibi edebiyat da radikal metotlarla yönetilmiş ve böylece sosyalist-proleter edebiyatı oluşturulmuştur. Sosyalist-realist edebiyatı şekillendirmek için klasik edebî miras ötekileştirilmiş, klasik şiiri ayakta tutan edebî meclislerin faaliyetine son verilmiş, muğam musikisine ve millî musiki enstrümanlarına karşı kampanya başlatılmıştır. Edebiyat, dil, din ve sanat alanında alınan tedbirler klasik şiire de tesirsiz kalmamış ve “yumuşama” dönemine kadar bu sükût devam etmiştir. 1920'li yıllarda Bakü, Karabağ, Gence, Lenkeran ve Şamahı'da faaliyet gösteren edebî meclisler resmî olarak kapatılmıştır. Akabinde bu gibi şiir meclisleri gizli bir şekilde faaliyetine devam etmiş ve klasik geleneği günümüze taşımışlardır. Bağımsızlık dönemi Azerbaycan edebiyatında klasik ananenin yaşatılmasında Mecma'u'ş-Şu'arâ, Fuzulî ve Vahid edebî meclislerinin büyük rolü olmuştur. Günümüzde aruz vezniyle yazan şairleri Bakü'de bir araya getiren Mecma'u'ş-Şu'arâ edebî meclisi ve Azerbaycan Yazarlar Birliği Hazar Şubesi faaliyet göstermektedir. Geleneği şekil ve konu itibariyle devam ettiren şairlerin büyük bir kısmı bu meclislerde yetişmişlerdir. Makalede, 1991 yılından günümüze kadar çağdaş Azerbaycan edebiyatı temsilcilerinin klasik tür ve şekillerde yazdığı eserler ele alınarak değerlendirilmeye tâbi tutulmuş, klasik geleneği şekil ve içerik açısından devam ettiren çağdaş şairlerin şiire hangi yenilikleri getirdikleri incelenmiştir. Bunun yanı sıra çalışmada çağdaş edebî meclislerin faaliyetine ışık tutulmuş ve klasik edebî geleneğin yaşama sebepleri açıklanmış, çağdaş Azerbaycan edebiyatında müracaat edilen klasik nazım şekilleri ve edebi türler, külliyat ve divanlar, tezkirecilik geleneği, şiirlerin vezni, dili ve konusu araştırılmıştır.
AU  - MUSALI, Vusala
DO  - 10.33171/dtcfjournal.2023.63.1.29
PY  - 2023
JO  - Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
VL  - 63
IS  - 1
SN  - 0378-2905
SP  - 771
EP  - 826
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1187314
ER  -