İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi

Kula, Sultan Selen; ÖZASLAN, Dildar

doi:10.31592/aeusbed.1101757

İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi

Sultan Selen KULA, (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir, Türkiye)

Dildar ÖZASLAN (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir, Türkiye)

Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

32 6

Yıl: 2023 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 457 - 476 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31592/aeusbed.1101757 İndeks Tarihi: 14-08-2023

İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz:

Araştırmanın temel amacı ilkokul İngilizce ders kitaplarındaki görsellerin kapsayıcı eğitim bağlamında değerlendirilmesidir. Bu temel amaç doğrultusunda, araştırmada cinsiyet rolleri, özel gereksinimli bireyler, farklı milletlerden bireyler ile farklı inançlardan bireylerin ilkokul İngilizce ders kitaplarındaki temsil durumu incelenmiştir. Çalışma nitel araştırma yönteminde İngilizce ders kitabı dokümanlarını incelemek üzere tasarlanmış, betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. 2021-2022 yılında MEB tarafından ilkokullarda okutulması kararlaştırılan 2., 3. ve 4. sınıf İngilizce ders kitapları araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma sonucunda tüm sınıf düzeylerindeki kitaplarda erkek bireylere ait görsellerin kadın görsellerinden fazla olduğu, erkeklerin kadınlardan daha çeşitli mesleklerde resmedildiği, aile içi rollerde kadınların yemek hazırlarken, çocuklarla ilgilenirken, erkeklerin ise televizyon izlerken, araba tamiri yaparken yer aldığı belirlenmiştir. Kitaplardaki sporlara ilişkin görsellerde erkekler kadınlardan daha çok sayıda spor dalıyla ilgilenmekte, futbol ve basketbol sporları ile ilgilenen kadınları temsil eden görsellerin oldukça az olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Her iki cinsiyetin oynadıkları oyunlar ve oyuncaklar ile yaptıkları aktiviteler incelendiğinde ise erkeklerin bisiklete binerken, araba veya uçakla oynarken ve uçurtma uçururken olan görsellerinin kadın görsellerine göre daha fazla olduğu; kızların ise ip atlarken, şarkı söylerken, dans ederken, bebek veya oyuncak ayı oynarken, resim çizerken ve müzik aleti çalarken daha fazla sayıda görselle temsil edildiği, toplama bakıldığında kızlara ilişkin görsellerin erkeklerden sayıca üstün olduğu sonucuna varılmıştır. Çeşitli milletlerden bireylere ve özel gereksinimli bireylere ilişkin görsellere çok az sayıda yer verildiği ortaya konulmuştur. Ayrıca, ilkokul İngilizce ders kitaplarında yalnızca İslam dinine ait görseller yer almakta, farklı din ve inançlara mensup bireyleri temsilen herhangi bir görsel bulunmamaktadır.

Anahtar Kelime: İngilizce ders kitapları kapsayıcı eğitim dezavantajlı bireyler bireysel farklılık

Evaluating the Primary School ELT Coursebooks within the Scope of Inclusive Education

Öz:

The focus of this research is to examine the visuals of primary school ELT coursebooks in the context of inclusive education. Accordingly, the representation of gender roles, individuals in need of special education, and different nationalities and beliefs in primary school ELT coursebooks were examined in the present study. The study was structured to examine English course book documents in qualitative research method and analysed by descriptive analysis method. The sample consists of 2nd, 3rd, and 4th grade ELT coursebooks, which were decided to be taught in primary schools by the Ministry of National Education in 2021-2022. As a result of the research, it was concluded that the images of male are more than the images of women in the books at all levels, men are depicted in more diverse professions than women, women in family roles take place in the books while preparing food, taking care of children, while men watching TV and repairing cars. In the visuals related to sports in the books, men are more interested in sports than women, and there are very few images representing women who are interested in football and basketball sports. In the visuals of the games, toys and activities that both genders play, it was concluded that the visuals of the males while riding a bicycle, playing with a toy car or plane and flying a kite are more common than the female visuals; women are represented with more visuals while jumping rope, singing, dancing, playing dolls or teddy bears, drawing pictures and playing instruments; when the total is considered, the visuals of girls outnumber boys. It was revealed that very few images are given to individuals from different nationalities and in need of special education. Also, the primary school ELT coursebooks contain only images of the religion of Islam, and there are no images representing individuals belonging to different religions and beliefs.

Anahtar Kelime: English language teaching coursebooks inclusive education disadvantageous individual individual differences

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ainscow, M. (2015). Towards self-improving school systems: Lessons from a city challenge. London: Routledge.
Anderson, D. A., and Hamilton M. (2005). Gender role stereotyping of parents in children’s picture books: The invisible father. Sex Roles, 52, 145-151.
Arastaman, G., Fidan, İ. Ö. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
Atay, M., and Danju, İ. (2012). Analysis of 1st grade and 5th grade textbooks and primary school students’ views about personal traits in gender role in society. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 47, 64-73.
Balcı, E. ve Sel, B. (2017). İlkokul ders kitaplarında yer alan çocuk edebiyatı ürünlerinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğine ilişki bir araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(3), 723-740.
Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
Bandura, A. (2004). Social Learning and Self-Efficacy- Lecture Notes. Retrieved from http://www.sonoma.edu/users/d/daniels/Bandura.html in 20.03.2022.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Behnam, B., and Mozaheb, M. A. (2013). Identity, religion and new definition of inclusiveness in Iranian high school EFL textbooks. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 70, 1099-1108.
Bereiter, C. (2005). Education and mind in the knowledge age. New York: Routledge.
Budak, Y., Gençtanırım Kurt, D. ve Kula, S. S. (2018). Bilişsel gelişimde farklı bir görüş geliştiren Henry Wallon ve Jean Piaget’nin görüşlerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 415-436.
Bulut M., and Arıkan A. (2015). Socially responsible teaching and English language coursebooks: Focus on ethnicity, sex, and disability. E-Journal of Yaşar University, 10(39), 13-20.
Carlson, M., and Kancı, T. (2017). The nationalised and gendered citizen in a global World- examples from textbooks, policy and steering documents in Turkey and Sweden. Gender and Education, 29(3), 313-33.
Cheng, K. K. Y., and Beigi, A. B. (2012). Education and religion in Iran: The inclusiveness of EFL (English as a Foreign Language) textbooks. International Journal of Educational Development, 32(2), 310-315.
Çelik, S., and Erbay, Ş. (2013). Cultural perspectives of Turkish ELT coursebooks: Do standardized teaching texts incorporate intercultural features? Eğitim ve Bilim, 38(167), 336-351.
Denzin, N. K. (2017). The research act: A theoretical introduction to sociological methods (1st ed.). Routledge.
Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet ayrımcılığının sosyolojik açıdan incelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 12-27.
Diktaş, M. Y. (2010). Gender representations in EFL coursebooks: A comparative study of textbooks designed by Minister of Education of Turkey and Non-Turkish publishers. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Dimici, K., Yıldız, B. ve Başbay, A. (2018). Hazırlık sınıfı İngilizce ders kitabının çokkültürlülük açısından incelenmesi: English File örneği. Journal of Language Education and Research, 4(3), 175-200.
Doytcheva, M. (2009). Çokkültürlülük (T. Akıncılar Onmuş, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Esen, Y. ve Bağlı, M. T. (2002). İlköğretim ders kitaplarındaki kadın ve erkek resimlerine ilişkin bir inceleme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 143-154.
Giddens, A. (2005). Sosyoloji (C. Güzel, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
Güney, N. (2016). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet incelemesi. Journal of Turkish Studies, 11(3), 1229-1248.
Güvenli, G. ve Uğur Tanrıöver, H. (2009). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. G. Tüzün (Ed.), Ders kitaplarında insan hakları II: Tarama sonuçları içinde (ss. 97-114). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
Hibbing, A. N., and Rankin-Erickson, J. L. (2003). A picture is worth a thousand words: Using visual images to improve comprehension for middle school struggling readers. The Reading Teacher, 56(8), 758-770.
Hussain, R. (2012, 1-3 November). Students’ views of impact of textbooks on their achievements. In Search of Relevance and Sustainability of Educational Change: An International Conference at Aga Khan University Institute for Educational Development, Karachi. Retrieved from https://ecommons.aku.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1240&context=pakistan_ied_pdck in 15.03.2022.
Kahyaoğlu, İ. (2013). Postmodern toplumda ataerkil düzen değişiyor mu? Popüler kültür içinde cinsellik kullanımına eleştirel bir bakış: Biscolata reklamları ve erkek imgesi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 3(1),34-44.
Kale, M., and Demir, S. (2022). Determining the effects of interactive book reading implementations on the social acceptance of students with special needs. Reading & Writing Quarterly, 1-18.
Karahan Üzülmez, Y. ve Karakuş, F. (2018). Ortaokul İngilizce dersi öğretim programının ve İngilizce ders kitaplarının çokkültürlülük açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(11), 773-802.
Kasa, B. ve Şahan, B. (2016). İlkokul Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Journal of Human Sciences, 13(3), 4152-4167. https://doi.org/10.14687/jhs.v13i3.3968
Kasmaienezhadfard, S., Pourrajab, M., and Rabbani, M. (2015). Effects of pictures in textbooks on students’ creativity. Multi Disciplinary Edu Global Quest (Quarterly), 4(2), 83-96.
Keskin, Y. ve Yaman, E. (2014). İlköğretim Sosyal Bilgiler programı ve ders kitaplarında yeni bir paradigma: Çokkültürlü eğitim. Turkish Studies, 9(2), 933-960.
Kılıç, D. (2008). Ders kitabının öğretimdeki yeri. Ö. Demirel ve K. Kıroğlu (Ed.), Ders kitabı incelemesi içinde (ss. 37-53). Ankara: Pegem Akademi.
Kula, S. S. (2021). Mutlu ve başarılı çocuk yetiştirme. N. Çetin ve E. Şener (Ed.), Kadın ve Aile (ss. 371-400). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kula, S. S., and Akbulut, O. F. (2020). The relationship between pre-service teachers’ sensitivity to violence against children and empathic tendencies. Trakya Journal of Education, 10(3), 917- 932.
Lee, J. S. (2014). The relationship between student engagement and academic performance: Is it a myth or reality?. The Journal of Educational Research, 107(3), 177-185.
Mahmood, K. (2011). Conformity to quality characteristics of textbooks: The illusion of textbook evaluation in Pakistan. Journal of Research and Reflections in Education, 5(2), 170-190.
Mccabe, J., Fairchild, E., Grauerholz, L., Pescosolido, B.A., and Tope, D. (2011). Gender in twentieth century children’s books, patterns of disparity in titles and central characters. Gender & Society, 25(2), 197-226.
Miles, M, B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). California: Sage Publications.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2016). PISA 2015 Ulusal raporu. http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf adresinden 25.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). İngilizce dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=327 adresinden 17.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2020). Ders kitapları il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerine gönderildi. http://www.meb.gov.tr/ders-kitaplari-il-ve-ilce-milli-egitim-mudurluklerine- gonderildi/haber/21222/tr adresinden 15.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2021). Millî Eğitim istatistikleri. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_09/10141326_meb_istatistikleri_orgun_egitim_ 2020_2021.pdf adresinden 15.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
Mitchell, D. (2005). Sixteen propositions on the contexts of inclusive education. In D. Mitchell (Ed.), Contextualising inclusive education (pp. 1–21). London: Routledge.
Morris, W. (2006). Creativity: Its place in education. Retrieved from http://www.jpb.com/creative/Creativity_in_Education.pdf in 14.03.2022.
Özen, D., and Dağyar, M. (2020). Investigation of the English books in secondary education within the context of multiculturalism. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 53(2), 601-636.
Özkan, R. (2013). İlköğretim ders kitaplarında kadın figürü. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 617-631.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd Ed.). California: Sage Publications.
Peeck, J. (1993). Increasing picture effects in learning from illustrated text. Learning and Instruction, 3(3), 227-238.
Sakız, H. (2019). Kapsayıcılık paradigması çerçevesinde göçmen bireyler. H. Sakız ve H. Apak (Ed.), Türkiye’de göçmen kapsayıcılığı: Sorundan fırsata dönüşüm önerileri içinde (ss. 1-16). Ankara: Pegem Akademi.
Sapancalı, F. (2007). Avrupa birliğinde sosyal içerme politikaları. TİSK Akademi Dergisi, 2(4), 56- 108.
Sawhney, S. (2015). Unpacking the nature and practices of inclusive education: The case of two schools in Hyderabad. International Journal of Inclusive Education, 19(9), 887-907.
Sinagatullin, M. (2003). Constructing multicultural education in a diverse society. London: The Scarecrow Press.
Strayhorn, T. L. (2018). College students’ sense of belonging: A key to educational success for all students. New York: Routledge.
Stubbs, S. (2008). Inclusive education: Where there are few resources. Oslo: The Atlas Alliance Publications.
Tarrayo, V. N. (2014). Gendered Word (or World): Sexism in Philippine preschool English Language textbooks. Journal on English Language Teaching, 4(2), 25-32.
Taub, D. E., and Fanflik, P. L. (2000). The inclusion of disability in introductory sociology textbooks. Teaching Sociology, 28(1), 12-23.
TEDMEM. (2018). Okullar dezavantajlı öğrenciler için fark yaratabilir mi? https://tedmem.org/mem- notlari/degerlendirme/okullar-dezavantajli-ogrenciler-icinfark-yaratabilir-mi adresinden 20.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2009). Policy guidelines on inclusion in education. France: UNESCO.
Ünveren Kapanadze, D. (2018). Dil ve kültür aktarımında işlevsel bir araç olarak ders kitapları: Türkçe ders kitapları örneği. Electronic Turkish Studies, 13(27), 1575-1592.
Yamada, M. (2010). English as a multicultural language: Implications from a study of Japan’s junior high schools’ English language textbooks. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 31(5), 491-506.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yiğit, B. (2018). Ortaokul 7 ve 8. sınıf İngilizce ders kitaplarının toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Yorgancı, F. (2008). İlköğretim ders kitaplarında toplumsal cinsiyet rollerinin inşası. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.

APA	Kula S, ÖZASLAN D (2023). İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. , 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
Chicago	Kula Sultan Selen,ÖZASLAN Dildar İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. (2023): 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
MLA	Kula Sultan Selen,ÖZASLAN Dildar İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. , 2023, ss.457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
AMA	Kula S,ÖZASLAN D İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. . 2023; 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
Vancouver	Kula S,ÖZASLAN D İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. . 2023; 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
IEEE	Kula S,ÖZASLAN D "İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi." , ss.457 - 476, 2023. 10.31592/aeusbed.1101757
ISNAD	Kula, Sultan Selen - ÖZASLAN, Dildar. "İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi". (2023), 457-476. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1101757

APA	Kula S, ÖZASLAN D (2023). İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
Chicago	Kula Sultan Selen,ÖZASLAN Dildar İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9, no.2 (2023): 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
MLA	Kula Sultan Selen,ÖZASLAN Dildar İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.9, no.2, 2023, ss.457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
AMA	Kula S,ÖZASLAN D İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023; 9(2): 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
Vancouver	Kula S,ÖZASLAN D İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023; 9(2): 457 - 476. 10.31592/aeusbed.1101757
IEEE	Kula S,ÖZASLAN D "İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi." Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, ss.457 - 476, 2023. 10.31592/aeusbed.1101757
ISNAD	Kula, Sultan Selen - ÖZASLAN, Dildar. "İlkokul İngilizce Ders Kitaplarının Kapsayıcı Eğitim Bağlamında Değerlendirilmesi". Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9/2 (2023), 457-476. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1101757