Yıl: 2023 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 160 - 182 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51120/NEUHFD.2023.75 İndeks Tarihi: 07-09-2023

Hesaplamalı Hukuk

Öz:
İnternetin ve bilişim teknolojilerinin gelişimi veriye erişimi kolaylaştırmış, verilerin niteliksel ve niceliksel olarak büyümesi söz konusu olmuştur. Tüm bu gelişmeler, veri analizlerinin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Gelişen teknoloji ile farklı analiz sistemlerinin veri analizlerinde kullanılarak elde edilen sonuçlara göre öngörülen hipotezlerin doğruluğunun veya yasal düzenlemelerin etkinliğinin veya etkili olma ihtimalinin değerlendirilebildiği uygulamalar gündeme gelmiştir. Bu uygulamalarda hukukun sayılarla ifade edilerek yapılan analizler olarak tanımlanabilen hesaplamalı hukuk neticesinde karmaşıklık teorisi yardımıyla mevzuatın uygulamaya yansıması dijital sistemler üzerinden sorgulanmaktadır. Burada amaç hukuk uygulamasındaki somut gerçeklerin tespit edilmesidir. Bu sorgular neticesinde elde edilen çıktılara göre ilgili hukuk kurallarının özgülendiği amacın uygulamada etkili olup olmadığı değerlendirilebilmektedir. Benzer sistemler kullanılarak hukuki düzenlemelerin birbiri ile ilişkisi yahut bir kuralın hukuk sistemi içerisindeki konumu da analiz edilebilmektedir. Toplumların davranışları, suça yönelimleri gibi sosyal olguların da hesaplamalı hukukta analizi mümkün olup bu analiz sonuçları doğrultusunda suçu önleyici mekanizmalar öngörülebilmektedir. Bu çalışmada hesaplamalı hukukun tanımı ve ağ analizi, ampirik analizi ve algoritmik hukuk gibi uygulama alanları analiz edilmiştir. Hesaplamalı hukuk uygulamalarının irdelendiği örnekler üzerinden muhtemel riskleri de belirtilerek hukuki işlevselliğin artırılmasında hesaplamalı hukukun öneminin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın hesaplamalı hukukun Türk hukukunda uygulanması ve doktrin oluşmasında tetikleyici olacağı öngörülmektedir.
Anahtar Kelime: Hesaplamalı hukuk ağ analizi hesaplamalı karmaşıklık teorisi hukukun ampirik analizi algoritmik hukuk

Computational Law

Öz:
The development of the Internet and information technologies has facilitated access to data which increased both qualitatively and quantitatively. As a result, data analysis has become a tool used widespread. Hypotheses -predicted according to the results obtained by data analysis systems- are evaluated whether they are correct or not with respect to data analysis. In addition, using computational law the effectiveness or the possibility of effectiveness of legal regulations might be assessed. Computational law is defined as the analysis made by expressing the law with numbers. The impact of legislation on practice is questioned through digital systems, considering complexity theory. According to the outputs obtained, it can be evaluated whether the purpose of the legal rules is effective in practice. Digital systems also analyze and classify the relationship of legal regulations among each other or the position of a rule in the legal system. Moreover, computational law analyzes social phenomena such as the behavior of societies and their tendency to crime in. Crime prevention mechanisms should be regulated with respect to indication of algorithmic analysis. This article analysis the definition of computational law and its applications such as network analysis, empirical analysis and algorithmic law. By specifying the possible risks through examples where computational law practices are examined, this article aims to reveal the significance of computational law in order to increase legal functionality. This study is expected to trigger the Turkish law doctrine on computational law.
Anahtar Kelime: Computational law Network analysis Computational complexity theory Empirical analysis of law Algorithmic law

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ashley, Kevin D. Artificial Intelligence and Legal Analytics - New Tools for Law Practice in the Digital Age, Cambridge University Press, 2017.
  • Ashley, Kevin D . “Prospects for Legal Analytics: Some Approaches to Extracting More Meaning from Legal Texts.” University of Cincinnati Law Review, C. 90, S. 4, 2022, s. 1207 - 1240. http://hdl.handle.net/20.500.12424/4163495, (Erişim tarihi: 14.10.2022)
  • Aslan, M. Yasin. "Savaş Hukukunun Temel Prensipleri." Düzenleyen: Özlem Bilgilioğlu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C. 21, S. 79, 2008, s. 235 - 274.
  • Atik, Jeffery ve Valentin Jeutner. "Quantum Computing and Computational Law." Law, Innovation and Technology, C. 13, S. 2, 2021, s. 302 - 324.
  • Ayan, Mehmet. Eşya Hukuku – I: (Zilyetlik ve Tapu Sicili), Seçkin, Ankara, 2016.
  • Bell, Felicity. “Empirical Research in Law” Griffith Law Review, S. 25, 2016, s. 1 - 21. https://doi.org/10.1080/10383441.2016.1236440, (Erişim Tarihi: 16.10.2022).
  • Brantingham, Paul ve Patricia Brantingham. "Crime Pattern Theory" İçinde Environmental Criminology and Crime Analysis, düzenleyen: Richard Wortley and Lorraine Mazerolle, Routledge,New York, 2008, s. 78 - 94.
  • Büyüksağiş, Erdem. "Yapay Zeka Karşısında Kişisel Verilerin Korunması Ve Revizyon İhtiyacı" Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 18, S. 2, 2021, s. 529 - 541.
  • Clarke, Ronald V. ve Marcus Felson. Routine Activity and Rational Choice, Transaction Publishers, New Brunswick, 2004.
  • Davis, Paul K., Walter L. Perry, Ryan Andrew Brown, Douglas Yeung, Parisa Roshan ve Phoenix Voorhies. Using Behavioral Indicators to Help Detect Potential Violent Acts: A Review of the Science Base. RAND Corporation, 2013.
  • Dixon-Roman, Ezekiel, Ama Nyame-Mensah ve Allison R. Russell. "Algorithmic Legal Reasoning as Racializing Assemblages" Computational Culture, S. 7, 2019, s. 1 - 56. http://computationalculture.net/algorithmic-legal-reasoning-as-racializing-assemblages/, (Erişim Tarihi: Ekim 25.10.2022).
  • Doğan, Bayram. Karşılaştırmalı Hukukta Anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması Hakkı, Adalet, Ankara, 2022.
  • Du, Ding-Zhu ve Ker-I Ko. Theory of Computational Complexity. New York: John Wiley & Sons, Inc, 2000.
  • Dülger, Murat Volkan, Selin Çetin ve Celal Duruhan Aydınlı. Algoritmik Karar Verme ve Veri Koruması, Yapay Zeka Çalışma Grubu, Görüş. İstanbul, Şubat 2020. https://deliverypdf.ssrn.com/delivery.php?ID=259097009024030103124003023070101029123007000049022045107098123085099069105068126006031042029004023031050118096019127084122123047006035062014095081016004004112076069008040077021096100086025112089023075064070116, (Erişim Tarihi: Ekim 31.10.2022).
  • Epstein, Lee ve Andrew D Martin. An Introduction to Empirical Legal Research, Oxford University Press, Oxford, 2014.
  • Gülener, Serdar. "Çatışmacı Bir Geçmişten Uzlaşmacı Bir Geleceğe Geçişte Adalet Arayışı: Geçiş Dönemi Adaleti ve Mekanizmalarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Hukuk ve Politika, C. 8, S. 32, 2012, s. 43 - 76.
  • Hobbs, Jerry, Donald Walker, and Robert Amsler. "Natural Language Access To Structured Text". İçinde Coling 1982: Proceedings of the Ninth International Conference on Computational Linguistics, 1982. https://doi.org/10.3115/991813.991833, (Erişim Tarihi: 17.10.2022).
  • Jenner, Ronald A. "Boolean Logic and Character State Identity: Pitfalls of Character Coding in Metazoan Cladistics" Contributions to Zoology (Brill), C.71, S. 1-3, 2002, s. 67 - 91.
  • Kades, Eric. "The Laws of Complexity & the Complexity of Laws: The Implications of Computational Complexity Theory for the Law" Rutgers Law Review, C. 49, S. 2, 1997, s. 403 - 484.
  • Kamalipour, Hesam, Gholamhossein Memarian ve Mohsen Faizi. "Urban Crime and Pattern Conceptions: Departuring from Spatiality" Open Journal of Social Sciences, C. 2, S. 6, 2014, s. 441 - 450.
  • Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. "Sosyal Medyaya Yönelik Yeni Düzenlemelerin Hukuken Değerlendirilmesi" Bilişim Hukuku Dergisi, C. 4, S. 1, 2022, s. 1 - 32.
  • Love, Nathaniel ve Michael Genesereth. "Computational Law." Proceedings of the 10th International Conference on Artificial Intelligence and Law (ICAIL '05), New York: Association for Computing Machinery, 2005, s. 205 - 209.
  • Ludvigsen, Kaspar Rosager, Shishir Nagaraja ve Angela Daly. "The Dangers of Computational Law and Cybersecurity; Perspectives from Engineering and the AI Act" arXiv e-prints (Cornell University) 2022, s. 1 - 17.
  • Murray, Jamie, Thomas Webb ve Steven Wheatley. "Encountering Law's Complexity" , Complexity Theory and Law, Mapping an Emergent Jurisprudence, Routledge, New York, 2019.
  • Otte, Evelien ve Ronald Rousseau. “Social Network Analysis: A Powerful Strategy, Also for the Information Sciences.” Journal of Information Science, C. 28, S. 6, 2002, s. 441 - 453. https://doi.org/10.1177/016555150202800601, (Erişim Tarihi: 17.10.2022).
  • Özay, İl Han. "İdari Kolluk- Adli Kolluk." İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası (İÜHFM), C. 71, s. 1, 2013, s. 947 - 962.
  • Perry, Walter L., Brian McInnis, Carter C. Price, Susan C. Smith ve John S. Hollywood. Predictive Policing: The Role of Crime Forecasting in Law Enforcement Operations, RAND Corporation, Washington, 2013.
  • Serrat, Olivier. “Social Network Analysis”, Knowledge Solutions: Tools, Methods, and Approaches to Drive Organizational Performance, düzenleyen: Olivier Serrat, 39 - 43. Springer, Singapore, 2017. https://doi.org/10.1007/978-981-10-0983-9_9, (Erişim Tarihi: 16.10.2022).
  • Şan, Emre. "Bernard Stiegler’in Teknoloji Felsefesi Problemleri: Algoritmik Yönetimsellik ve Bilişsel Proleterleşme." ViraVerita E-Journal, S. 15, 2022, s. 105 - 135. 2022. https://dergipark.org.tr/en/pub/viraverita/issue/70302/1103061, (Erişim Tarihi: Ekim 31.2022).
  • Teramoto, Shinto ve Paulius Jurcys. “Intermediaries, Trust and Efficiency of Communication: A Social Network Perspective”, Mayıs 26, 2013. https://doi.org/10.1007/978-3-642-41212-7_6, (Erişim tarihi: 15.10.2022).
  • Wolfram, Stephen. "Computational Law, Symbolic Discourse, and the AI Constitution", Data-Driven Law, düzenleyen: Edward J. Walters. Auerbach Publications, 2018.
  • Wortley, Richard ve Lorraine Mazerolle. "Environmental Criminology and Crime Analysis: Situating the Theory, Analytic Approach and Application", Environmental Criminology and Crime Analysis, düzenleyen: Richard Wortley and Lorraine Mazerolle, Routledge, New York, 2008, s. 1 - 15.
  • Yampolskiy, Roman V. "AI Personhood: Rights and Laws", Machine Law, Ethics, and Morality in the Age of Artificial Intelligence, düzenleyen: Steven John Thompson, Davis, USA: IGI Global, 2021, s. 1 - 11.
  • Yıldız, Abdulkadir. "Hukuk ve Ahlak Arasındaki İlişki." İçinde Temelleri ve Uygulamalarıyla İş Ahlakı, düzenleyen: Nihat Erdoğmuş, Ömer Torlak and Kübra Bilgin Tiryaki, İGİAD Yayınları, İstanbul, 2018, s.356 - 377.
  • Young, Scott W.H., Improving Library User Experience with A/B Testing: Principles and Process", Weave: Journal of Library User Experience, C. 1, S. 1, 2014. doi:10.3998/weave.12535642.0001.101. hdl:2027/spo.12535642.0001.101, (Erişim tarihi: 14.10.2022).
  • Yuill, Simon. "Section Editorial: Critical Approaches to Computational Law", Computational Culture, S. 7, 2019, s. 1 - 38. http://computationalculture.net/section-editorial-critical-approaches-tocomputational-law/, (Erişim Tarihi: 25.10.2022).
  • Zalta, Edward N. "Computational Complexity Theory", Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2015. https://leibniz.stanford.edu/friends/preview/computational-complexity/, (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
APA KULULAR İBRAHİM M, Çamkerten A (2023). Hesaplamalı Hukuk. , 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
Chicago KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül,Çamkerten Ali Semih Hesaplamalı Hukuk. (2023): 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
MLA KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül,Çamkerten Ali Semih Hesaplamalı Hukuk. , 2023, ss.160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
AMA KULULAR İBRAHİM M,Çamkerten A Hesaplamalı Hukuk. . 2023; 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
Vancouver KULULAR İBRAHİM M,Çamkerten A Hesaplamalı Hukuk. . 2023; 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
IEEE KULULAR İBRAHİM M,Çamkerten A "Hesaplamalı Hukuk." , ss.160 - 182, 2023. 10.51120/NEUHFD.2023.75
ISNAD KULULAR İBRAHİM, Merve Ayşegül - Çamkerten, Ali Semih. "Hesaplamalı Hukuk". (2023), 160-182. https://doi.org/10.51120/NEUHFD.2023.75
APA KULULAR İBRAHİM M, Çamkerten A (2023). Hesaplamalı Hukuk. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, 6(1), 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
Chicago KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül,Çamkerten Ali Semih Hesaplamalı Hukuk. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi 6, no.1 (2023): 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
MLA KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül,Çamkerten Ali Semih Hesaplamalı Hukuk. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, vol.6, no.1, 2023, ss.160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
AMA KULULAR İBRAHİM M,Çamkerten A Hesaplamalı Hukuk. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi. 2023; 6(1): 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
Vancouver KULULAR İBRAHİM M,Çamkerten A Hesaplamalı Hukuk. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi. 2023; 6(1): 160 - 182. 10.51120/NEUHFD.2023.75
IEEE KULULAR İBRAHİM M,Çamkerten A "Hesaplamalı Hukuk." Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, 6, ss.160 - 182, 2023. 10.51120/NEUHFD.2023.75
ISNAD KULULAR İBRAHİM, Merve Ayşegül - Çamkerten, Ali Semih. "Hesaplamalı Hukuk". Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi 6/1 (2023), 160-182. https://doi.org/10.51120/NEUHFD.2023.75