Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık
Yıl: 2011 Cilt: 0 Sayı: 29 Sayfa Aralığı: 331 - 348 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık
Öz: Avrupa’yı sarsan Fransız İhtilali Osmanlı Devletini de etkiledi. Batı’da gelişen milliyetçilik, kültür ve ulus devlet anlayışı, Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de yaşayan gayrimüslim toplulukları üzerinde büyük tesir meydana getirdi. Siyasî, idarî ve askerî pek çok sorunu olan Osmanlı Devleti, yeni bir sorunla karşı karşıya geldi. Osmanlı Devleti gelişen milliyetçilik fikrine karşı planlı ve programlı alternatif hiçbir çözüm yoluna sahip değildi. Fakat II. Mahmut devrinde uygulamaya konulan bir dizi tedbirler Tan-zimat döneminde de devam ettirilince ortaya yeni bir anlayış çıktı. Kısaca Osmanlıcılık denilen bu düşünce ile gayrimüslimlerin Osmanlı Devleti çatısı altında birleştirilmesi amaçlandı. Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, 1868 Vatandaşlık Kanunu ve ilk anayasa Kanun-ı Esasi-de Osmanlıcılık düşüncesinin izlerini görmek mümkündür. Devletin gayrimüslimleri bir ara-da tutma düşüncesi ve Osmanlıcılık politikası gayrimüslimler tarafından kabul görmemiş politika başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Ottomanism As The Policy Of The State In The Tanzimât Reform Era
Öz: French Revolution which Europe also affected the Ottoman Empire. Growing nationalism, culture and nation-state concept in the West had so much influence on non-Muslim communities of the Ottoman Empire living in Rumelia. The Ottoman Empire that had so many political, administrative and military problems faced a new problem. The Ottoman Empire did not have an alternative planned and programmed way of solution for the the idea of growing nationalism. Hovewer, a new concept emerged as the series of measures which were introduced during the reign of II. Mahmud continued also in the Tanzimât Reform Era . In short, with this thought called Ottomanism, it was aimed to unificate non-Muslims under the umbrella of the Ottoman Empire. It was possible to see traces of the idea of Ottomanism in Tanzimat Firmân, Islâhat Firmân,
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ABADAN Yavuz, “Tanzimat Fermanı’nın Tahlili”, Tanzimat, C.I, İstanbul 1940, s 31-58
- ABDURRAHMAN ŞEREF EFENDİ, Tarih Musahabeleri, İstanbul 1339
- AKARLI Engin Deniz, “XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun Avrupa’daki Nüfusunun Dini ve Irki Birleşimi”, Belgelerle Türk Tarih Dergisi, 59, Ağustos 1972, s. 17-22
- AKÇURA Yusuf, Üç Tarz-ı Siyaset, Yay. E.Z. Karal, Ankara 1991
- “Üç Tarz-ı Siyaset”, Türkiye Günlüğü, S. 31, Kasım-Aralık 1994, s.9-18
- Yeni Türk Devletinin Öncüleri, haz. N. Sefercioğlu, Ankara 2001
- Osmanlı Devletinin Dağılma Devri XVIII ve XIX. Asırlarda, Ankara 1985
- ALİ RIZA - MEHMET GALİB, XIII. Asr-ı Hicride Osmanlı Ricali, C. I, Haz. F. Çetin Derin, İstanbul 1977
- [ALTINAY] Ahmet Refik, “Türkiye’de Islahat Fermanı”, Türk Tarih Encümeni Mec-muası, S. 4 (81), İstanbul 1 Temmuz 1340, s. 193-215
- ANAGNOSTOPULU Athanasia, “Tanzimat ve Rum Milletinin Kurumsal Çerçeve-si”, 19. Yüzyıl İstanbul’unda Gayrimüslimler, Edt. P. Stathis, Çev. Foti ve Stefo Benlisoy, İstanbul 1999, s. 1-35
- ATEŞ Toktamış, Siyasal Tarih, İstanbul 1981
- BAYRAKTUTAN Yusuf, Türk Fikir Tarihinde Modernleşme, Milliyetçilik ve Türk Ocak-ları (1912-1931), Ankara 1996
- BERKES Niyazi, Türkiye de Çağdaşlaşma, İstanbul 1978
- BİLGEGİL M. Kaya, Ziya Paşa Üzerine Bir Araştırma, Erzurum 1970
- BİLSEL Cemil, “Tanzimat’ın Harici Siyaseti”, Tanzimat, C.I, İstanbul 1940, s 661-722.
- BOZKURT Gülnihal, Alman- İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin Işığı Altında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukukî Durumu (1839-1914), Ankara1996
- CİN Halil, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Hukuk ve Yargılama Usulleri,” 150. Yı-lında Tanzimat, Haz: Hakkı Dursun Yıldız, Ankara 1992, s. 11-32
- ÇAY Abdulhalük, “Büyük Devletlerin Osmanlı Azınlıkları Üzerindeki Amaçları ve Siyasetleri”, Tarih Boyunca Türkler’ de İnsani Değerler ve İnsani Haklar (Osmanlı İmparatorluğu Dönemi), C.II, İstanbul 1992, s. 429-446.
- ÇELİK Hüseyin, Ali Suavî ve Dönemi, İstanbul 1994
- DAVİSON Roderic H., Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform, çev. Osman Akınhay, C.I, İstanbul 1997
- DEMİR Şerif, “Tanzimat Dönemi Eğitim Politikalarında Osmanlıcılık Düşüncesinin Etkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. IX, S. 31, Kış-2009, s. 284-294
- DUMONT Paul, “Tanzimat Dönemi 1839-1878”, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, C.II, Haz. R. Mantran, Çev. S. Tanilli, İstanbul 1995, s. 59-143
- EBUZZİYA TEVFİK, Yeni Osmanlılar Tarihi, Yay. Ş. Kutlu, İstanbul 1973
- ENGELHARDT, Ed., Tanzimat, Çev. A. Düz, İstanbul 1976
- ERASLAN Cezmi, II. Abdülhâmid ve İslâm Birliği, İstanbul 1995
- EREN A. Cevad, “Tanzimat”, İslam Ansiklopedisi, C.IX, Eskişehir 1997, s. 709-765 ERYILMAZ Bilal, Osmanlı Devletinde Gayrimüslim Teb’anın Yönetimi, İstanbul 1990
- Osmanlı Devletinde Millet Sistemi, İstanbul 1992
- ESMER A. Şükrü, Siyasi Tarih, İstanbul 1944
- FINDIKOĞLU Ziyaeddin Fahri, “Tanzimat’ta İçtimai Hayat”, Tanzimat, C. I, İstanbul 1940, s 619-659.
- GÖKALP Ziya, Türkçülüğün Esasları, Haz. M. Kaplan, İstanbul 1996
- Türkleşmek, Muasırlaşmak, İslamlaşmak, Haz. İ. Kutluk, Ankara 1976
- GÜLER Ali, XX. Yüzyıl Başlarının Askeri ve Stratejik Dengeleri İçinde Türkiye’deki Gay-rimüslimler, Ankara 1996
- GÜNER Fethullah, Milliyetçilik Akımına Bir Alternatif Olarak ‘Osmanlıcılık’ Hareketi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi), Bolu, 2008
- HANİOĞLU Şükrü, “Osmanlıcılık”, T.C.T.A., C.V, İstanbul 1985, s 1389-1393 İNALCIK Halil, “Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümayunu” Belleten, (XXVIII/112), Ankara 1964, s 603-622
- …………………, “Tanzimat ve Fransa”, Tarih Vesikaları, II/8, Ağustos 1942, s. 128-139 KARAL Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C. V-VII, Ankara 1983
- KAYNAR Reşat, Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat, Ankara 1991
- KİLİ Suna, “1876 Anayasası’nın Çağdaşlaşma Sorunları Açısından Değerlendirilme-si”, Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, Edt. E. Kalaycıoğlu-A.Y. Sarıbay, İstanbul 1986, s. 89-103
- KOÇLAR Bekir- DEMİR Şerif, “Hukuk Alanında Osmanlıcılık Düşüncesi (1839-1871)”
- , Osmanlı, C. VII, Edt. Güler Eren, Ankara 1999, s. 348-354
- KORAY Enver, Türkiye’nin Çağdaşlaşma Sürecinde Tanzimat, İstanbul 1991
- KURAN Ercüment, Türk Çağdaşlaşması, Der: Mehmet Erdoğan, Ankara 1997
- ,Türkiye’nin Batılılaşması ve Milli Meseleler, Der. M. Türköne, Ankara 1994.
- , “XIX. Yüzyılda Türkiye’de Kültür Değişmesi”,Erdem, VI/16, An-kara 1992, s 215-223 .
- MARDİN Şerif, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu, İstanbul 1996
- MEHMED MEMDUH, Mir’ât-ı Şuûnât, Haz: Hayati Develi, İstanbul 1990
- NAMIK KEMAL, “Tanzimat”, Türkiye Günlüğü, Yay. S. Çalık, Kasım 1989, s. 3-5
- OKANDAN Recai G., Umumi Amme Hukukumuzun Ana Hatları, İstanbul 1948
- ORTAYLI İlber, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul 1995
- ,“İmparatorluk Döneminde Mahalli İdarelerin ve Belediyeciliğin Evrimi”, Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi, Ed. E. Türkcan, İstanbul 1977, s 1-24.
- “Osmanlı İmparatorluğunda Millet”, TCTA, C. V, İstanbul 1985, s. 996-1001
- , “Tanzimat”, T.C.T.A., C.VI, İstanbul 1985, s 1545-1547
- “Osmanlı Devletinde Laiklik Hareketleri Üzerine”, Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, Edt. E. Kalaycıoğlu-A.Y. Sarıbay, İstanbul 1986, s. 159-170
- ,“Yerel Yönetim: Devraldığımız Miras”, Türk Belediyeciğinde 60. Yıl Uluslararası Sempozyumu” Ankara 1990, s. 63-74
- ÖGÜN Süleyman Seyfi, “Türk Milliyetçiliğinde Hakim Millet Kodunun Dönüşü-mü”, Türkiye Günlüğü, S.50, Mart-Nisan 1998, s. 17-37.
- ÖZCAN Azmi, Pan-İslamizm Osmanlı Devleti Hindistan Müslümanları ve İngiltere (1877 -1924), İstanbul 1997
- ÖZEK Çetin, Din ve Devlet, İstanbul tarihsiz,
- ÖZKAYA C. İnayetullah, Osmanlılık İçinde ve Dünya Milletleri Arasında Türk Milleti, İstanbul 1952
- SARINAY Yusuf, Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları 1912-1931, İs-tanbul 1994
- SONYEL Salâhi R., Minorities And The Destruction Of The Ottoman Empire, Ankara 1993
- SOYKAN T. Tankut, Osmanlı İmparatorluğu’nda Gayrimüslimler, İstanbul 2000 SUNGU İhsan, “Tanzimat ve Yeni Osmanlılar”, Tanzimat C.I, İstanbul 1940, s. 777-857
- TANPINAR, Ahmet Hamdi 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1997 TUNAYA Tarık Zafer, Türkiye’nin Siyasî Hayatında Batılılaşma Hareketleri, İstanbul 1996
- TURHAN Mümtaz, Kültür Değişmeleri, İstanbul 1994
- “Tanzimat’ta Millet Fikrinin Doğuşu”, Türkiye Günlüğü, S. 8, Ka-sım 1989, s 36-41.
- Türkiye 1850, C.I-II, Çev. Ç. Karaağaçlı, İstanbul [1977]
- ÜLKEN Hilmi Ziya, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul 1994
- ÜNAL Tahsin, Türk Siyasi Tarihi 1700–1938, İstanbul 1974
- VAHAPOĞLU M.Hidayet, “Yönetim ve Azınlıklara Bakış Açısından Osmanlı Dev-leti”, Erdem, Türklerde Hoşgörü Özel Sayısı, VIII/22, Ocak 1996, s 41-51.
- [VELİDEDEOĞLU]Hıfzı Veldet, “Kanunlaştırma Hareketleri ve Tanzimat, Tanzimat, C.I, İstanbul 1940, s. 139-209
| APA | DEMİR Ş (2011). Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. , 331 - 348. |
| Chicago | DEMİR ŞERİF Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. (2011): 331 - 348. |
| MLA | DEMİR ŞERİF Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. , 2011, ss.331 - 348. |
| AMA | DEMİR Ş Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. . 2011; 331 - 348. |
| Vancouver | DEMİR Ş Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. . 2011; 331 - 348. |
| IEEE | DEMİR Ş "Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık." , ss.331 - 348, 2011. |
| ISNAD | DEMİR, ŞERİF. "Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık". (2011), 331-348. |
| APA | DEMİR Ş (2011). Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(29), 331 - 348. |
| Chicago | DEMİR ŞERİF Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.29 (2011): 331 - 348. |
| MLA | DEMİR ŞERİF Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.29, 2011, ss.331 - 348. |
| AMA | DEMİR Ş Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2011; 0(29): 331 - 348. |
| Vancouver | DEMİR Ş Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2011; 0(29): 331 - 348. |
| IEEE | DEMİR Ş "Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık." Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.331 - 348, 2011. |
| ISNAD | DEMİR, ŞERİF. "Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık". Türkiyat Araştırmaları Dergisi 29 (2011), 331-348. |
