Yıl: 2022 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 540 - 580 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47136/asbuhfd.1164658 İndeks Tarihi: 20-09-2023

METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI

Öz:
Bilişim teknolojilerindeki gelişmeler, insanların gerçek hayatlarını yakından etkileyecek sanal ortamların oluşmasını sağlamıştır. Metaverse olarak adlandırılan ortamlarda internet üç boyutlu hale gelmiştir. Kişilerin bir parçası oldukları sanal ortamlarda kendilerini temsil edecek avatarlar oluşturmaları gerekmiştir. Her gün aktif olarak binlerce kullanıcının yer aldığı sanal ortamlardaki avatarların fikir eseri olarak nitelenip nitelenemeyeceği, nitelenirse hangi türü kapsamında değerlendirileceği, kullanıcıların avatarları üzerinde telif hakkı sahibi olup olmadığı gibi konuların tartışılarak çözümlenmesi gerekmektedir. Günümüz gerçekliğinde özellikle metaverse gibi sanal ortamlardaki hızlı gelişmeleri takip edemeyen hukuk nedeniyle veya internetin ülke hudutlarını aşan dünyasında devletlerin düzenleme yapmasındaki ve yaptırım uygulamasındaki zorluklar gibi nedenler dolayısıyla metaverse gibi dijital platformlardaki telif hakları oldukça karmaşık bir sorun olarak gündeme gelmektedir. Metaverse üzerinde gerçekleştirilen hukuki işlemlerin ve üretilen ürünlerin çeşitliliği düşünülerek bu çalışmanın kapsamı metaverse avatarlarının telif hakkına konu olmasını analiz edecek şekilde belirlenmiştir. Çalışma ile metaverse avatarlarının telif hakkına konu olup olmadığı ve metaverse avatarını oluşturan kullanıcının telif hakkı sahibi veya içerik sağlayıcı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceğinin mevcut düzenlemeler uyarınca analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda öncelikle metaverse ve avatar kavramları tanımlanmıştır. Ardından avatarın fikri hukuk kapsamında bir fikri eser olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği tartışılmış ve çeşitli ihtimaller analiz edilerek 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK olarak anılacaktır) 2. maddesi uyarınca ilim ve edebiyat eseri olarak kabul edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Metaverse avatarının hukuki niteliği tartışmasında avatarın ilk kez üretilmesi ile avatarın dijital ortam içerisinde geliştirilmesi –ileri seviyeye terfi ettirilmesi- durumları ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bunlardan farklı olarak avatarın oluşturulması sürecinde kullanılan nesnelerin telif hakkına konu olması tartışılmıştır. Avatarın oluşturulmasındaki farklı durumlar analiz edilmiş, bu durumlara göre kullanıcının avatar üzerindeki telif hakkı tartışılmıştır. Avatarın oluşturulduğu dijital platform veya uygulamalarda kullanım şartlarında aksi öngörülmediği veya sınırlanmadığı takdirde avatar oluşturma sürecinde kullanıcının sarf ettiği emek sonucu kişiselleştirdiği orjinal avatarı üzerinde telif hakkı sahibi olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Mevcut düzenlemelerdeki sorunlar üzerinde durularak metaverse avatarlarını kapsayacak şekilde dijital platformlar karşısında güçsüz durumdaki kullanıcıların haklarını gözeten yeni düzenleme ve yükümlülükler için örnekler sunulmuştur.
Anahtar Kelime: Metaverse dijital platform avatar telif hakkı dijital eser FSEK sanal evren bilişim hukuku.

Copyright of Metaverse Avatars

Öz:
Developments in information technologies have created virtual environments that affect the real life. Internet is now three-dimensional. People need to create avatars to represent themselves in these digital environments of which they are a part. It is discussed whether avatars in virtual environments can be qualified as intellectual works. The dispute whether users have copyright on their avatars should be settled. Copyright in digital platforms such as metaverse is a very complex issue because law cannot keep up the rapid developments in virtual environments. There are other difficulties for states to regulate and impose sanctions due to the structure of the internet that transcends country borders. The scope of this work is to analyze the copyrighting of metaverse avatars. This study aims to analyze whether metaverse avatars are subject to copyright and whether the user who created the metaverse avatar can be qualified as a copyright owner or content provider in accordance with current regulations. In this context, first of all this work defines metaverse and avatar. This work then discusses whether the avatar can be considered as an intellectual work within the scope of Intellectual Property Law. Under Turkish Intellectual Property Law, avatar can be claimed as scientific and literary works under Article 2 of the Law on Intellectual and Artistic Works. To determine the legal nature of the metaverse avatar, this work evaluates creating an avatar and crafting an avatar separately. It also discusses the copyright of the objects used in the creation of an avatar. The work analyses copyright of the user on the avatar due to different procedures of the creating an avatar. Unless otherwise stipulated in the terms and conditions of the digital platform or applications where the avatar is created, the user is claimed to be the copyright owner considering the labour and originality of the personalised avatar. It is suggested to update current regulations to impose relevant obligations on digital platforms to protect users as a weaker party in the meantime to balance the users’ rights, and interest of digital platforms to foster economic and technologic growth.
Anahtar Kelime: Metaverse digital platform avatar copyright digital work the Law on Intellectual and Artistic Works virtual environment Cyber Law.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA KULULAR İBRAHİM M (2022). METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. , 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
Chicago KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. (2022): 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
MLA KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. , 2022, ss.540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
AMA KULULAR İBRAHİM M METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. . 2022; 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
Vancouver KULULAR İBRAHİM M METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. . 2022; 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
IEEE KULULAR İBRAHİM M "METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI." , ss.540 - 580, 2022. 10.47136/asbuhfd.1164658
ISNAD KULULAR İBRAHİM, Merve Ayşegül. "METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI". (2022), 540-580. https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1164658
APA KULULAR İBRAHİM M (2022). METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, 4(2), 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
Chicago KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi 4, no.2 (2022): 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
MLA KULULAR İBRAHİM Merve Ayşegül METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, vol.4, no.2, 2022, ss.540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
AMA KULULAR İBRAHİM M METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi. 2022; 4(2): 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
Vancouver KULULAR İBRAHİM M METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi. 2022; 4(2): 540 - 580. 10.47136/asbuhfd.1164658
IEEE KULULAR İBRAHİM M "METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI." Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, 4, ss.540 - 580, 2022. 10.47136/asbuhfd.1164658
ISNAD KULULAR İBRAHİM, Merve Ayşegül. "METAVERSE AVATARLARLARININ TELİF HAKKI". Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi 4/2 (2022), 540-580. https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1164658