Yıl: 2023 Cilt: 16 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 1450 - 1468 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.1339092 İndeks Tarihi: 26-09-2023

DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR

Öz:
Gelişen teknoloji ile beraber Endüstri 4.0 teknolojileri ile bilinirliği artan dijital ikiz uygulamaları pek çok sektörde sıklıkla kullanır hale gelmiştir. Daha hızlı, esnek, kaliteli ve kişileştirilmiş ürünler sunan dijital ikiz aynı zamanda değerlendirme, tahmine etme, öğrenme, analiz ve geliştirme gibi konularda işletmelere ve kurumlara zaman kazandırarak, hataya payını en aza indirmekte ve kar oranını artırmaktadır. Sağlıktan kamu denetimine, eğitimden ulaşıma, havacılık sektöründen neredeyse tüm mühendislik dallarında kullanılan dijital ikiz görsel işitsel dünyada da kullanılmaya başlanmıştır. Bu hali ile yapay zekânın sinemaya getirdiği yenilikler arasında olan dijital ikizin, sinema sektöründe diğer sektörlere nazaran kullanım oranı hali hazırda çok yüksek olmasa da, sektörde konuya ilişkin tartışmalar yoğunluklu olarak devam etmektedir. Bu makalenin amacı, Endüstri 4.0 ile önemi artan dijital ikiz uygulamasının yaratacağı etik ihlaller tartışılmaktadır. Bu makalenin amacı Netflix platformunda yer alan Blackmirror dizisinin konu ile ilgili John is Awful ve (Ally Pankiw,2023) Beyond the Sea (John Crowley,2023 ) bölümlerinin özel hayatın gizliliğinin korunması hakkı, kişisel verilerin korunması hakkı, dijital mecralarda lekelenmeme hakkı ve toplumsal etik değerlerin ihlali çerçevesinde çözümleyerek literatüre katkı sağlamaktır. İnsanın dijital ikizinin oluşturulmasının pek çok etik sorunu beraberinde getirdiği görülmektedir. Dijital ikiz kavramının ortaya çıkması yeni olmamakla beraber sinema sektörü için kavrama ilişkin bir boşluk bulunmaktadır. Bu çalışma, dijital ikiz uygulamaları hakkında bilgi verirken, uygulamanın sinemada yer alış biçimi üzerine odaklanan öncü çalışmalar arasındadır.
Anahtar Kelime: Dijital ikiz sinema etik ihlal endüstri 4.0

The REFLECTION of DIGITAL TWING TECHONOLOGY ON CINEMA and ETHICAL ISSUES

Öz:
Along with the developing technology, digital twin applications, which have become more popular with Industry 4.0 technologies, have become frequently used in many sectors. Offering faster, flexible, quality and personalized products, the digital twin also saves time for businesses and institutions in subjects such as evaluation, estimation, learning, analysis and development, minimizing the margin of error and increasing the profit rate. The digital twin, which is used in almost all branches of engineering from health to public inspection, from education to transportation, from the aviation sector, has also started to be used in the sinema industry. Although the usage rate of the digital twin, which is among the innovations brought by artificial intelligence to the cinema, is not very high compared to other sectors in the cinema sector, discussions on the subject continue intensely in the sector. The purpose of this article is to discuss the ethical violations that will be created by the digital twin application, which has increased in importance with Industry 4.0. The purpose of this article is to protect the privacy of private life, the right to protect personal data, the right not to be tarnished in digital media, and the violation of social ethical values of John is Awful and (Ally Pankiw, 2023) Beyond the Sea (John Crowley,2023 ) episodes of the Blackmirror series on the Netflix platform. To contribute to the literature by analyzing within the framework of It is seen that the creation of a human's digital twin brings along many ethical problems. Although the emergence of the concept of digital twin is not new, there is a gap regarding the concept for the cinema industry. While this study provides information about digital twin applications, it is among the pioneering studies focusing on the way the application takes place in the cinema.
Anahtar Kelime: Indstry 4.0 cinema digital twin ethics violation

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar, H. M. & İmik Tanyıldızı, N. (2022). Reklamda yapay zekâ kullanımı: Ziraat Bankası #Senhepgülümse reklam filminde deepfake uygulamasının görsel anlatıya etkisi. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 8, 78-99.
  • Anadolu, B. (2019). Dijital hikâye anlatıcılığı bağlamında yapay zekânın sinemaya etkisi: Sunspring ve It’s No Game filmlerinin analizi. Erciyes İletişim Dergisi, Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı, 39-56.
  • Aynacı, İ. (2020). Dijital ikiz ve sağlık uygulamaları. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 70-79.
  • Aytekin, M. (2022). Dijital sinema ve demokrasi ilişkisi. Dijital Demokrasi, (ed.: S. Çil), İstanbul: Eğitim Yayınevi.
  • Basl, J. (2016). The pilot survey of the Industry 4.0 principles penetration in the selected Czech and Polish companies. Journal of Systems Integration, 7(4), 3-8.
  • Baudrillard, J. (1997). Aesthetics illusion and virtual reality. Art and Artefacts, (ed.: N. Zurbrugg), 19-27, London: Sage Publication.
  • Baudrillard, J. (2005). Simülakr ve simülasyon. (çev.: Oğuz Adanır), Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
  • Bayzan, Ş. (2019). Dijital hak ve sorumluluklarımız nelerdir? https://www.guvenliweb.org.tr/haber-detay/dijital-hak-ve-sorumluluklarimiz-nelerdir (Erişim: 06.12.2023)
  • Çelen, S. (2017). Sanayi 4.0 ve simülasyon. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 1(1), 9-26.
  • Çelenk, S. (2015). Görsel gerçekçilik rejiminin sonu mu? “Yeni” medya döneminde sinema, Mülkiye Dergisi, 39(1), 215-245.
  • Dambrot, S. M. at al. (2018). IEEE Symbiotic autonomous systems white paper II.
  • Dengiz, O. (2017). Endüstri 4.0: Üretimde kavram ve algı devrimi. Makina Tasarım ve İmalat Dergisi, 15(1), 38-45.
  • Elitaş, T. (2022). Dijital manipülasyon ‘deepfake’ teknolojisi ve olmayanın inandırıcılığı. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (49), 113-128.
  • Erkılıç, H. (2017). Dijital sinema teorisi üzerine: Akışkan sinema ve akışkan sinema teorisi. SineFilezofi Dergisi, 4, 56-72.
  • Erturan, İ. - Ergin, E. (2018). Dijital denetim ve dijital ikiz yöntemi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 810-830.
  • Faller, C. - Feldmuller, D. (2015). Industry 4.0 learning factory for regional SMEs. Procedia CIRP, 32, 88-91.
  • Freeman, A. (2021). The Highest-Paid Dead Celebrities 2021.
  • Fuller, A. at al. (2020). Digital twin: Enabling technology, challenges and open research. IEEE Access.
  • Gartner, (2018). Gartner top 10 strategic technology trends for 2019.
  • Göçen, S. (2020). Açık ve uzaktan öğrenmede dijital ikiz teknolojisinin kullanımına ilişkin bir değerlendirme. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(4), 155-173.
  • Grieves, M. - Vickers, J. (2017). Digital twin: Mitigating unpredictable, undesirable emergent behavior in complex systems, transdisciplinary perspectives on complex systems. New York: Springer.
  • Grieves, M. (2003). PLM- Beyond lean manufacturing. Manufacturing Engineering, 130 (3), 23.
  • Grieves, M., Virtually intelligent product systems: digital and physical twins. Complex Systems Engineering: Theory and practice. (eds.: S. Flumerfelt et al), 175-200, American Institute of Aeronautics and Astronautics.
  • Güntay, V. - Yılmaz Güntay, G. (2019). Sinemada dijital görsel efekt kullanımı ve alternatif gerçeklik kurgusu. SineFilozofi Özel Sayı, 1, 275-296.
  • Haag, S. - Anderl, R. (2018) Digital twin–proof of concept. Manufacturing Letters, 15, 64–66.
  • Heinemann, F. (1997). “Etik. Günümüzde felsefe disiplinleri. (çev.: Doğan Özlem), İstanbul: İnkılap Yayınları.
  • Jain, V., et al. (2022). Digital twin technology: An evaluation. Digital twin technology, (eds.: G. Chaudhary at al.), 1-21, Florida: CRC Press.
  • Kahraman, M. E. (2022). Blok zincir, deepfake, avatar, kripto para, NFT ve metaverse ile yaygınlaşan sanal yaşam. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 149-162.
  • Karaca, H. (2012). Kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine bağlılık algılarının değerlendirilmesi ve etik eğitimi: Bitlis ili örneği. Türk İdare Dergisi, 475, 101- 118.
  • Karaduman, B. (2022). Tek taraflı gözetimden çift taraflı gözetime geçiş: The Truman Show filmi analizi. Konya Sanat, 5, 93-104.
  • Kiritsis, D. (2011). Closed-loop PLM for intelligent products in the era of the internet of things. Computer Aided Design, 43(5), 479–501.
  • Kitain, L. (2018). Digital twin. The New age of manufacturing. https://medium.datadriveninvestor.com/digital-twin-the-new-age-of- manufacturing- d964eeba3313.
  • Kocabay, İ. Veli, (2019). Dijital ikizler gömülü gerçek zamanlı üretim yürütme sistemi tasarımı: Kitlesel özelleştirme ile üretim yapan bir firmada uygulama. Anlara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Koç, Ş. - Özcan, G. (2023). Endüstri 4.0’ın ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin incelenmesi: G7 ülkeleri için panel veri analizi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 5 (1), 1-16.
  • Koulamas, C. - Kalogeras, A. (2018). Cyber-physical systems and digital twins in the industrial internet of things. Computer, 51(11), 95-98.
  • Kumaş E. - Erol S. (2021). Endüstri 4.0’da anahtar teknoloji olarak dijital ikizler. Politeknik Dergisi, 24 (2), 691-701.
  • Liang Li. (2022). The influence of digital twins on the methods of film and television creation. Computers and Electronic Engineering, 103, 1-11.
  • Medium. (2017). Avrupa Parlamenterleri için dijital haklar şartı. https://medium.com/dijitaldemokrasi/avrupa-parlamenterleri.
  • Mendi, A. F. vd. (2021). Dijital denekler. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (29), 174- 180.
  • Molo, Ü. (2021). Artırılmış sonsuzluk: Dijital kalıntılar ile ölümsüzleşme arayışları. Kesit Akademi Dergisi,7 (27), 82-98.
  • Özturan, H. (2011). Etik ile ahlak arasında: Türkçe ahlâk felsefesi literatürüne dair etik kavramı kullanımı üzerinden bir değerlendirme. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (17), 167-204.
  • Pieper, A.(1999). Etiğe giriş. (çev.: Gönül Sezer-Veysel Atayman), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Rao, S. - Lee, S. T. (2005). Globalizing media ethics. An assessment of universal ethics among international political journalists. Journal Of Mass Media Ethics, 20(2/3), 99-120.
  • Saddik, A. El. (2018). Digital twins: The convergence of multimedia technologies, IEEE MultiMedia, 25 (2), 87-92.
  • Seçmen, E. A. (2020). Dijitalin sineması. İstanbul: Doruk Yayınları.
  • Singh, S. et al. (2021). Advancing digital twin implementation: A toolbox modelling and simulation. Procedia CIRP, (99), 567-572.
  • Taşar, İ. (2022). Sinemada dijitalleşme ile gerçekliğin inşası. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 32-47.
  • Tuğan, N. H. (2022). Post-sinema çağında film eleştirisinde geleneksel yaklaşımları aşmak: Bütüncül bir film eleştirisi yaklaşımı. Pamukkale Üniversitesi İletişim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 2-24.
  • Yurdigül, Y. - Zinderen, İ. E. (2013). Sinema ve televizyonda özel efekt. İstanbul: Doğu Kitabevi.
  • Yükçü, S. - Aydın, Ö. (2020). Maliyet düşürme yöntemi olarak dijital ikiz. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(3), 563-579.
  • Yüksel, H. (2022). Temel hak ve özgürlüklerin kullanılması bağlamında dijital teknolojiler, Dijital Demokrasi, (ed. S. Çil), İstanbul: Eğitim Yayınevi.
  • https://digitalreality.ieee.org/images/files/pdf/SAS-WP-II-2018-Finalv3.2.pdf
  • https://www.forbes.com/sites/abigailfreeman/2021/10/30/the-highest-paid- dead-celebrities-2021/?sh=5fe1f8323839
  • https://www.gartner.com/smarterwithgartner/gartner-top-10-strategic- technology-trends-for2019/.
  • URL-1: https://milafilm.com/. (Erişim: 22.05.2023).
  • URL-2: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/yapay-zeka-hollywood-oyuncularini- neden-korkutuyor-2099545. (Erişim: 15.07.2023).
  • URL-3: (https://www.webtekno.com/netflix-yapay-zek-icin-is-ilani-acti-h136238.html) (Erişim: 26.07.2023).
APA SEYLAN S (2023). DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. , 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
Chicago SEYLAN SEHER DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. (2023): 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
MLA SEYLAN SEHER DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. , 2023, ss.1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
AMA SEYLAN S DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. . 2023; 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
Vancouver SEYLAN S DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. . 2023; 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
IEEE SEYLAN S "DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR." , ss.1450 - 1468, 2023. 10.12981/mahder.1339092
ISNAD SEYLAN, SEHER. "DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR". (2023), 1450-1468. https://doi.org/10.12981/mahder.1339092
APA SEYLAN S (2023). DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16(43), 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
Chicago SEYLAN SEHER DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16, no.43 (2023): 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
MLA SEYLAN SEHER DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.16, no.43, 2023, ss.1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
AMA SEYLAN S DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(43): 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
Vancouver SEYLAN S DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(43): 1450 - 1468. 10.12981/mahder.1339092
IEEE SEYLAN S "DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16, ss.1450 - 1468, 2023. 10.12981/mahder.1339092
ISNAD SEYLAN, SEHER. "DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16/43 (2023), 1450-1468. https://doi.org/10.12981/mahder.1339092