Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları
Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 42 Sayfa Aralığı: 103 - 128 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları
Öz: Bu araştırmanın amacı, kırsaldan gelip ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algılarını otoriter, demokratik ve ilgisiz ilişki tipleri çerçevesinde betimlemek ve bazı değişkenler bakımından incelemektir. Araştırma 436 öğrenciden oluşan bir örneklem üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda öğrencilerin, öğretmenleri ile olan ilişkilerini otoriter, demokratik ve ilgisiz ilişki tiplerinde orta düzeyde gördükleri anlaşılmıştır. Araştırma sonunda ayrıca demokratik ilişki tipinde cinsiyete göre anlamlı bir fark bulunmazken; otoriter ve ilgisiz ilişki tiplerinde erkek öğrencilerin algılarının, kız öğrencilerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Diğer yandan devam edilen sınıf seviyesine göre, Otoriter ilişki tipinde, 10, 11, ve 12. Sınıftaki öğrencilerin otoriter ilişki algıları 9. Sınıftaki öğrencilerden; ilgisiz ilişki tipinde, 10, 11 ve 12. sınıftaki öğrencilerin ilgisiz ilişki algıları 9. sınıftaki öğrencilerden, ayrıca11, sınıftaki öğrencilerin ilgisiz ilişki algıları 10. Sınıftaki öğrencilerden anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur. Demokratik ilişki tipinde ise, 9 ve 10. sınıf öğrencilerinin algılarının 11 ve 12. sınıf öğrencilerinden anlamlı şekilde daha yüksek olduğu görülmüştür. Devam edilen okul türüne göre, otoriter ilişki tipinde Fen Lisesi öğrencilerinin algılarının, Teknik ve Mesleki Lise öğrencilerine; demokratik ilişki tipinde, Anadolu ve Genel Lise öğrencilerinin algılarının, Fen Lisesi öğrencilerine; ayrıca Teknik ve Mesleki Lise öğrencilerinin algılarının da, Anadolu Lisesi, Genel Lise ve Fen Lisesi öğrencilerine oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Son olarak ilgisiz ilişki tipinde, Fen ve Genel Lise öğrencilerinin algılarının, Teknik ve Mesleki Lise öğrencilerinden anlamlı şekilde daha yüksek olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime: Secondary school students staying in a boarding house and their relationship with teacher
Öz: The aim of this study is to investigate perceptions of secondary school students, who come from rural areas and stay in a secondary school pension, about teacher-student relationship on authoritarian, democratic, and idle dimensions. Research was carried out on a sample of 436 students. At the end of the research, it has been found that students’ perceptions of authoritarian, democratic and idle dimensions of the T-S relationship are generally at mean level. It has been also found that there is not a significant difference according to sex/gender perceptions on democratic dimension of the relationship but perceptions of male students on authoritarian and idle dimensions of the relationship are higher than female students. On the other hand according to the class variable and on authoritarian dimension of the relationship perception of 9th grade students are lower than 10th, 11th, and 12th grade students, on democratic dimension of the relationship, the perceptions of 11th grade students are lower than 9th and 10th grade students; on idle dimension of the relationship, the perceptions of 9th grade students are lower than 10th, 11th and 12th grade students; also 10th grade students’ perceptions are found lower than 11th grade students. According to the type of enrolled school it is also found that on the authoritarian dimension of the relationship, the perceptions of Science High School students are higher than Technical and Vocational High School, on the democratic dimension of the relationship, the perceptions of Anatolian and General High School students are higher than Science High School, the perceptions of Technical and Vocational high school students are higher than Science, General and Anatolian High School students. Finally, on idle dimension of the relationship, the perceptions of Technical and Vocational High School students’ are found lower than Science and General high school students.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aykaç, N. (2005). İlköğretimde aktif öğretim yöntemlerini kullanma ve öğretim yöntemlerini kullanma ve öğretim ortamını düzenleme durumunun öğrencilerin derse karşı tutumlarına, sınıf içi iletişim becerilerine, erişi düzeylerine ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Turkey .
- Bangir, G. (1997). Sınıf içi iletişime ilişkin öğretmen-öğrenci davranışları görüşleri ve önerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Turkey .
- Barth, J. M., Dunlap, S. T., Dane, H., Lochman, J. E. & Wells, K. C. (2004). Classroom environment influences on aggression, peerrelations, and academicfocus, Journal of School Psychology, 42, 115- 133.
- BM (UN). (1990). BM çocuk hakları sözleşmesi. Retrieved October 9, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.yargitay.gov.tr/content/view/147/80/.
- Başar, H. (2001). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Berberoğlu, G ve Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PİSA Analizi, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4 (7), 21-35.
- Brekelmans, M. Wubbles, Th., & Van Tartwijk, J. (2006).Teacher – student relationship across the teaching career. Paper presented at the Annual Meeting of the American Association Research Association (AERA), San Fransisco, USA.
- Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
- Çepni, S. (2002). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Trabzon: Üçyol Kültür Merkezi. Demirtaş, Z. & Ormanoğlu H. (2010). “Öğretmenlerin sınıf yönetiminde izledikleri stratejileri belirlemeye yönelik nitel bir araştırma.” 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Elazığ, Turkey, 20-22 Mayıs.
- Dinler, Z. (2005). Bölgesel iktisat. Bursa: Ekin Kitapevi Yayıncılık.
- Duman, T. (2000). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar. (L. Küçükahmet (Ed.), Yeni bir döneme başlangıç, 155-174, Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Durmaz, S. (2007). Öğretmenlerin sınıf içi iletişim becerilerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya, Turkey.
- Ekici, G. (2009). Lise öğrencilerinin biyoloji öğretmenlerinin iletişim davranışlarına ilişkin algıları, Milli Eğitim Dergisi, 181.
- Ergün, M. & Duman, T. (1998). Kritik durumlarda öğretmen davranışları, Millî Eğitim Dergisi, Sayı 137.
- Ertekin, Y. (1978 ). Örgütsel iklim. Ankara: TODAİE.
- Gündüz, A. Y. (2006), Bölgesel kalkınma politikası. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
- Gürkan, T. (1987). Orta öğretim kurumlarında öğretime ilişkin sorular. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt, 20 Sayı 1-2.
- İnal, U. (2009). Adana il sınırları içerisindeki yatılı ilköğretim bölge okullarında bulunan öğretmen ve öğrencilerin okul yaşam kalitesi algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Turkey.
- İpek, C. (1999). Resmi ve özel liselerde örgüt kültürü ve öğretmen öğrenci ilişkisi, Eğitim Yönetimi Dergisi, 19, 411-442.
- İpek, C. (1999). Resmi liseler ile özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen-öğrenci ilişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Turkey..
- Keskin, P. (1995). Lise öğrencilerinde görülen ruhsal belirtiler ve öğretmenlerin ruhsal sorunları seçebilmeleri. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Turkey.
- Korkmaz, G. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kalitesini algılama düzeyleri ve mesleki tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Turkey.
- Kulaksız, Y. (2008). Türkiye’de bölgesel gelişmişlik farkları, istihdam ve kurum hizmetlerinin çeşitlendirilmesi. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Uzmanlık tezi, Ankara, Turkey..
- Kutluca, T. (2009). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Çağdaş Eğitim Dergisi, 346 (32), 28-35.
- Külahoğlu, Ş, Ö. (2000). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar. (L. Küçükahmet (Ed.), Öğrenci davranışlarını etkileyen psikolojik ve sosyal faktörler, 1-22, Ankara: Nobel Yayıncılık, 1-22.
- Küçükoğlu, A & Köse, E. (2008). Yükseköğretim düzeyinde sınıf atmosferinin öğrenci başarısına etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12 (2). Retrieved December 23, 2010 (de indirildi) from the World Wide Web: http://e-dergi.atauni.edu.tr
- Künkül, T. (2008). Öğrencilerin sınıf içi etkinliklere katılım düzeyleri ile algıladıkları sınıf atmosferi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Turkey.
- Malin, A. & Linnakyla, P. (2001), Multilevel modeling in repeated measures of the quality of Finnish school life, Scandinavian Journal of Educational Research, 45(2), 145-166.
- MEB. (1973). 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu. MEB Mevzuat Bankası. Retrieved October 9, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web: www.mevzuat.meb.gov.tr/html/
- MEB. (1983). Millî Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği. MEB Mevzuat Bankası. Retrieved October 9, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web:www.mevzuat.meb.gov.tr/html/
- Ounpigul, C. (2000). Relationship university students’ perception of teachers’ styles and teacher performance in first year spanish classes, PhD Thesis, The University of Mississipi, Publication No: AAT 9988753, USA. Retrieved October 9, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web:http://wwwlib.umi.com/dissertations/preview/ 9988753.
- Ölçer, S. (2004). Okul öncesi eğitim kurumlarında öğretmen çocuk etkileşimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, Turkey.
- Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program, düşük ve yüksek okul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim nitel bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Turkey..
- Sarı, M. & Cenkseven, F. (2007), İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi ve benlik kavramı. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat, Turkey, 5–7 Eylül.
- Sarı, M.,Ötünç, E. & Erceylan, H. (2007). Liselerde okul yaşam kalitesi, Adana ili örneği, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, c.13. S.50, 297 – 320.
- Sartori, M. A. H. (2001). The Relationships among student membership in group qality of school life, sense of belongingness and sellected performance factors.” PhD Thesis, Sam Houston University the Faculty Of The Department of Educational Leadership and Counseling, Huntsville, USA.
- Şaban, Ç. (2001). İdeal öğretmen üzerine bir araştırma, Milli Eğitim Dergisi, Sayı 149.
- Şeker, A. (2000). Sınıf öğretmenlerinin iletişim becerileri ile sınıf atmosferi arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Turkey.
- Taş, S. (2009). Öğretim elemanlarının sınıf içi ve sınıf dışı davranışlarının öğretim elemanı-öğrenci iletişimine yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1/9.
- Tatar, M. (2005). Öğretmen beklentisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:II, Sayı:II. Retrieved October 9, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web: http://efdergi.yyu.edu.tr
- Telli, S., Den Brok, P. & Çakıroğlu, J. (2008). Teachers’ and students’ perceptions of the ideal teacher. Education and Science, Vol. 33.
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). Kanun No: 2700. Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 09.11.1982-17863, MEB Mevzuat Bankası. Retrieved October 9, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web:www.mevzuat.meb.gov.tr/html/ tcanayasasi2.html
- UNICEF Türkiye (2004). Çocuk haklarına dair sözleşme. Retrieved June 28, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23a.html
- Uslu, A. (2002). Yüzüncü yıl üniversitesinde sınıf atmosferinin öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Turkey.
- Smith, C. J & Laslett, R. (1996). Effective classroom management: a teacher guide. 2nd Edition, London and New York: Routledge.
- Wragg, E. C. (1995). Class management, New York: Routledge.
- Yalçın-Durmuş, G. & Demirtaş, H. (2009). Genel lise öğretmenlerinin sınıf yönetiminde gösterdikleri davranışların demokratikliğine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 28, 121-138.
- Yalın, H.İ. (2001). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Zoralıoğlu, Y. (1998) Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Üniversiteye Giriş Sınavları. Retrieved June 28, 2012 (de indirildi) from the World Wide Web:http://e-kutuphane.egitimsen.org.tr/pdf/193.pdf
| APA | BALAY R, KAYA A, doğu z (2012). Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. , 103 - 128. |
| Chicago | BALAY Refik,KAYA Ahmet,doğu zekiye Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. (2012): 103 - 128. |
| MLA | BALAY Refik,KAYA Ahmet,doğu zekiye Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. , 2012, ss.103 - 128. |
| AMA | BALAY R,KAYA A,doğu z Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. . 2012; 103 - 128. |
| Vancouver | BALAY R,KAYA A,doğu z Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. . 2012; 103 - 128. |
| IEEE | BALAY R,KAYA A,doğu z "Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları." , ss.103 - 128, 2012. |
| ISNAD | BALAY, Refik vd. "Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları". (2012), 103-128. |
| APA | BALAY R, KAYA A, doğu z (2012). Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 11(42), 103 - 128. |
| Chicago | BALAY Refik,KAYA Ahmet,doğu zekiye Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 11, no.42 (2012): 103 - 128. |
| MLA | BALAY Refik,KAYA Ahmet,doğu zekiye Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.11, no.42, 2012, ss.103 - 128. |
| AMA | BALAY R,KAYA A,doğu z Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2012; 11(42): 103 - 128. |
| Vancouver | BALAY R,KAYA A,doğu z Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2012; 11(42): 103 - 128. |
| IEEE | BALAY R,KAYA A,doğu z "Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 11, ss.103 - 128, 2012. |
| ISNAD | BALAY, Refik vd. "Ortaöğretim pansiyonlarında kalan lise öğrencilerinin öğretmen-öğrenci ilişkisine ilişkin algıları". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 11/42 (2012), 103-128. |
