Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma

Refik BALAY (Harran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri, Bölümü, Şanlıurfa, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
12 0
Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2461 - 2486 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma

Öz:
Bu araştırma öğretim elemanlarının öğrenen örgüt algılarının, örgütsel bağlılıklarına etkisini nicel yöntemle incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, biri özel (Zirve Üniversitesi), diğeri devlet (Harran Üniversitesi) üniversitesi olmak üzere iki üniversitede görev yapan 172 öğretim elemanından oluşmaktadır. Araştırma sonunda, özel üniversitede görev yapan öğretim elemanları, devlet üniversitesinde görev yapanlara göre, üniversitelerinin öğrenen örgüt özelliklerine daha çok sahip olduğunu; ayrıca çalıştıkları kuruma daha yüksek düzeyde bağlılık duyduklarını belirtmişlerdir. Sonuçlar ayrıca, özel üniversitede çalışanların öğrenen örgüt boyutları ile örgütsel bağlılık düzeylerine ilişkin algılarının (uyuma dayalı bağlılık hariç) tüm boyutlarda, devlet üniversitesinde görev yapanlara göre daha olumlu olduğunu göstermiştir. Sonuçlara göre ayrıca, öğrenen örgüt boyutlarından güçlendirilmiş çalışanlar boyutunun uyuma dayalı örgütsel bağlılığı olumsuz yönde; takımlar halinde öğrenme ve paylaşılan sistemler boyutlarının ise özdeşleşmeye dayalı örgütsel bağlılığı olumlu yönde yordadığı; özellikle paylaşılan sistemler boyutunun özdeşleşme düzeyindeki bağlılık üzerinde daha güçlü bir etki meydana getirdiği görülmüştür. Son olarak öğrenen örgüt boyutlarından hiç birinin içselleştirmeye dayalı örgütsel bağlılık üzerinde önemli bir etki meydana getirmediği bulunmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri

Effect of learning organization perception to the organizational commitment: A comparison between private and public university

Öz:
This research aims to examine the impact of faculty members' learning organization perceptions to the organizational commitment through quantitative method. The study group consists of 172 faculty members working in two universities, which are private (Zirve University) and public (Harran University) ones. The research results show that faculty members working in private university have a higher level of learning organization perceptions than faculty members in public university and feel a higher level of commitment to universities which they work. Results also indicate that private university's faculty members' perceptions of learning organization dimensions with perceptions of levels of organizational commitment (except for commitment based on compliance), in all dimensions, were more positive than those working in public university. Also, the dimension of reinforced employees from learning organization dimensions negatively predicts organizational commitment based on compliance and the dimensions of team learning and shared systems positively predict the organizational commitment based on identification. Especially, the dimension of shared systems constitutes a more powerful effect on the commitment on the level of identification. Finally it was found that none of the learning organization dimensions made a significant impact on organizational commitment based on internalization.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
  • Argyris, C., & Schön, D. A. (1978). Organizational learning II: The theory, method, and practice. USA: Addıson- Wesley Publishıng Company.
  • Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Balay, R. (2007). Predicting conflict management based on organizational commitment and selected demographic variables. Asia Pacific Education Review, 8 (2), 321-336.
  • Balay, R., & İpek, C. (2010). Teachers’ perception of organizational culture and organizational commitment in Turkish primary schools. Journal of World of Turks, 2 (1), 363-384.
  • Balcı, A. (2000). Örgütsel sosyalleşme: Kuram strateji ve taktikler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Basım, N., & Şeşen, H. (2007). Transformation to a learning organization: A comparative study on textile industry in Turkey. İktisat Işletme ve Finans, 21 (251), 114–122.
  • Basım, N., Şeşen, H. ve Meydan, H. C. (2009). Öğrenen örgüt algısının örgüt içi girişimciliğe etkisi: Kamuda bir araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 64 (3), 27-44.
  • Basım, N., Şeşen, H., & Korkmazyürek, H. (2007). A Turkish translation, validity and reliability study of the learning organization questionnaire. World Applied Sciences Journal, 2 (4), 368–374.
  • Becker, T. E., Billings, R. S., Eveleth, O. M., & Gilbert, N. L. (1996). Focı and bases of employee commitment: Implications for job performance. Academy of Management Journal, 39 (2), 464-482.
  • Bennett, R. (1999). Carporate strategy (2nd ed.). London: Financial Times Pitman Publishing. Biggart, N. W., & Hamilton, G. G. (1984). The power of obediance. Administrative Science Quarterly, 29, 540-549.
  • Blau, G. J., & Boal, K. B. (1987). Conceptualizing how job involvement and organizational commitment affect turnover and absenteeızm. Academy of Management Reviev, 12 (2), 288-300.
  • Brockner, J., Tyler, T. R., & Schneider, R. C. (1992). The influence of prior commitment to an institution on reactions to perceived unfairness: The higher they are, the harder they fall. Administrative Science Quarterly, 37 (1-4), 241-261.
  • Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work organizations. Administrative Science Quarterly, 19 (4), 533-546.
  • Celep, C. (1996). Eğitim örgütlerinde öğretmenlerin örgütsel adanmışlığı. Yayımlanmamış doçentlik tezi, Ankara. Chatman, J. A. (1991). Matching people and organizations: Selections and socialization in public accounting firms. Administrative Science Quarterley, 36 (1), 459-484.
  • Cullen, J. (1999). Socially constructed learning: A commentary on the concept of the learning organization. The Learning Organization, 6 (1), 45-52.
  • Cummings, T. G., & Worley, C. (1997). Organization development and change. Cincinnati, Ohio: South-Western College Publishing. Çelik, V. (1997, Mayıs). Okulların kalitesini artırmada yeni bir yaklaşım: Örgütsel öğrenme. 3. Verimlilik Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara, MPM Yayınları.
  • Dailey, R. C., & Kirk, D. J. (1992). Distributive and procedural justice as antecedents of job dissatisfaction and intend to turnover. Human Relations, 45 (3), 305-317.
  • DeCotiis, T. A., & Summers, T. P. (1987). A path analysis of a model of the antecedents and consequences of organizational commitment. Human Relations, 40 (7), 445-470.
  • DiBella, A., & Nevis, E. C. (1998). How organizations learn? San Francisco: Jossey-Bass. Dubin, R., Champoux, J. E., & Porter, L. W. (1975). Central life interests and organizational commitment of blue-collar and clerical workers. Administrative Science Quarterly, 20 (3), 411-421.
  • Dunphy, D., Turner, D., & Crawford, M. (1997). Organizational learning as the creation of corporate competencies. Journal of Management Development, 16 (4), 232-244.
  • Etzioni, A. (1975). A comparative analysis of complex organizations. New York: Free Press. Fiol, C. M., & Lyles, M. A. (1985). Organizational learning. Academy of Management Review, 10 (4), 803-813.
  • Firestone, W. A., & Pennel, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of Educational Research, 63 (4), 489-525.
  • Fukami, C. V., & Larson, E. W. (1984) Commitment to company and union: Parallel models. Journal of Applied Psychology, 69 (3), 367-371.
  • Garvin, D. A. (1993). Building a learning organization. Harvard Business Review, 71 (4), 78-91.
  • Giriego, O. V., Geroy, G. D., & Wright, P. C. (2000). Predictors of learning organizations: A human resource development practitioner’s perspective. The Learning Organization, 7 (1), 5-12.
  • Gold, J. (1997). Learning and story telling: The next stage in the journey for the learning organization. Journal of Workplace Learning, 9 (4), 133-141.
  • Gündüz, H. B. ve Sezik, S. (2005). Devlet ve özel ilköğretim okullarında örgütsel öğrenmenin değerlendirilmesi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (c. 1., s. 49- 56). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını. Handy, C. B. (1985). Understanding organizations. (3rd ed.). England: Penguin Business.
  • Hitt, W. (1995). The learning organization: Some reflections on organizational renewal. Leadership And Organizational Development Journal, 16 (8), 17-25.
  • Ho, S. K. M. (1999). Total learning organization. The Learning Organization, 6 (3), 116-120.
  • Hrebiniak, L. G., & Alutto, J. A. (1972). Personel and role-relatad factors in the development of organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 17 (4), 555-573.
  • Huber, G. P. (1991). Organizational learning: The contributing processes and the literatures. Organization Science, 2 (1), 88- 112.
  • Katz, D. ve Kahn, R. L. (1977). Örgütlerin toplumsal psikolojisi (çev. H. Can, Y. Bayar). Ankara: Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
  • Kavrakoğlu, İ. (1996). Öğrenen örgüt. İstanbul: Kal-der Yayını.
  • Kelman, H. C. (1958). Compliance, identification, and internalization: Three processes of attitude change. Journal of Conflict Resolution, 2, 51-60.
  • Kiesler, C. A. (1971). The psychology of commitment: Experiments linking behavior to belief. New York and London: Academic Press. Locke, E. A., Latham, G. P., & Erez, M. (1988). The determinants of goal commitment. Academy of Management Reviev, 13 (1), 23-39.
  • Lowery, A. (1994). Principals organizational commitment, role conflict, and role ambiguity as related to perceived conflict management styles (Ph.D.). Dissertation Abstracts International, 54 (7), 2411-A. Maeroff, G. I. (1988). The empowerment of teachers: Overcoming the crisis of confidance. New York: Teachers College Press. Mathieu, J. E., & Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents. correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108 (2), 171-194.
  • Monchak, P. V. (1994). Relationships betwen organizational structure, conflict resolution, and organizational commitment in elementary schools (Ph.D.). Dissertation Abstracts International, 54 (7), 2413-A. Morrison, K. (1998). Management theories for educational change. London: Paul Chapman Publishing Ltd.
  • Morrow, P. C. (1983). Concept redundancy in organizational research: The case of work commitment. Academy of Management Review, 8 (3), 486-500. O’Reilly, C., & Chatman J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.
  • Örtenblad, A. (2001). On differences between organizational learning and learning organization. The Learning Organization, 8 (3), 125-133.
  • Parks, M. B. (1992). Participation, commitment and organizational change: The case of the University of Maine Cooperative Extension (E.d.D.). Dissertation Abstracts International, 53 (1), 38-A. Randall, D. M. (1987). Commitment and organization: The organization man revisited. Academy of Management Reviev, 12 (1), 460-471.
  • Randall, D. M., & Cote, J. A. (1991). Interrelationships of work commitment constructs. Work and Occupations, 18 (2), 194- 211.
  • Reichers, A. E. (1985). A reviev and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10 (3), 465-476.
  • Richardson, B. (1995). Learning contexts and roles for the learning organization leader. The Learning Organization, 2 (1), 15-33.
  • Robbins, S. P. (1994). Örgütsel davranışın temelleri (çev. S. A. Öztürk). Prentice Hall International. Inc. Rosenholtz, S. J. (1989). Teachers workplace: The social organization of schools. New York: Longman. Rozenblum, E. F. (1993). Why teachers stay: A process of developing commitment. (Ph.D.). Dissertation Abstracts International, 54 (4), 1188-A. Schwenk, C. R. (1986). Information, cognitive biases, and commitment to a course of action. Academy of Management Review, 11 (2), 298-310.
  • Senge, P. M. (1993). Beşinci Disiplin (2. bs., çev. A. İldeniz, A. Doğukan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Seymour, D. (1992). Causing quality in higher education. New York: Macmillan. Sheldon, M. E. (1971). Investments and involvements as mechanisms pruducing commitment to the organization. Administrative Science Quarterly, 16 (2), 143-150.
  • Tannenbaum, A. S. (1966). Social psychology of the work organization, USA: Wadsworth Publishing Company. Inc. Teare, R., & Dealtry, R. (1998). Building and sustaining a learning organization. The Learning Organization, 5 (1), 47-60.
  • Tekin, A. (2002). İşletmelerde örgütsel bağlılık ve bir karşılaştırma: Türkiye-Pakistan Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Töremen, F. (2001). Öğrenen okul. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tsui, A, S., Egan, T. D., & O’Reilly, C. A. (1992). Being diffrent: Relational demography and organizational attachment. Administrative Science Quarterly, 37 (1-4), 549-579.
  • Tuncer, A. (1995). Milli Eğitim Bakanlığı Bilgisayar Eğitimi ve Hizmetleri Genel Müdürlüğü personelinin iş doyumu ve örgütsel bağlılık durumları. Yayınlanmamış lisansüstü uzmanlık tezi, Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara.
  • Turan, S., Karadağ, E. ve Bektaş, F. (2011). Üniversite yapısı içerisinde öğrenen örgüt ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (4), 627-638.
  • Ulrich, D. (1998). Intellectual capital = competence x commitment. Sloan Management Review, 39 (2), 15-26.
  • Uyguç, N. ve Çımrın, D. (2004). Dokuz Eylül Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuarı çalışanlarının örgüte bağlılıklarını ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), 91–99.
  • Ünüvar, T. G. (2006). An integrative model of job characteristics, job satisfaction, organizational commitment, and organizational citizenship behavior. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Social Sciences Institute, Ankara.
  • Varoğlu, D. (1993). Kamu sektörü çalışanlarının işlerine ve kuruluşlarına karşı tutumları, bağlılıkları ve değerleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Veisi, H. (2010). Organizational learning in the higher education institutions: A case study of agricultural and natural recourses campus of University of Tehran. International Online Journal of Educational Sciences, 2 (1), 21-36.
  • Vroom, P. V. (1992). Role conflict, commitment and coping and scholarly productivity and satisfaction of social work academics (Ph.D.). Dissertation Abstracts International, 52 (7), 2433-2434-A. Wallace, J. E. (1995). Organizational and professional Commitment in professional and nonprofessional organizations. Administrative Science Quarterly, 40 (1-4), 228-255.
  • Watkins, K., & Marsick, V. (1997), Dimensions of the learning organization questionnaire [survey]. Warwick, RI: Partners for the Learning Organization. Weber, J. (1997). Leading the instructional program. In S. C. Smith & P. K. Pıele (Eds.), School leadership handbook for excellenge (3rd ed., pp. 253-278). University of Oregon. Wiener, Y. (1982). Commitment in organizations: A normative view. Academy of Management Review, 7 (3), 418-428.
  • Yener, L. (1997). Learning organizations. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldırım, F. (2002). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ve örgütsel adalet ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yılmaz, E. (2009). Examining organizational commitment of primary school teachers regarding to their job satisfaction and their school’s organizational creativity. Elementary Education Online, 8 (2), 476-484.
APA BALAY R (2012). Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. , 2461 - 2486.
Chicago BALAY Refik Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. (2012): 2461 - 2486.
MLA BALAY Refik Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. , 2012, ss.2461 - 2486.
AMA BALAY R Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. . 2012; 2461 - 2486.
Vancouver BALAY R Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. . 2012; 2461 - 2486.
IEEE BALAY R "Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma." , ss.2461 - 2486, 2012.
ISNAD BALAY, Refik. "Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma". (2012), 2461-2486.
APA BALAY R (2012). Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2461 - 2486.
Chicago BALAY Refik Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12, no.4 (2012): 2461 - 2486.
MLA BALAY Refik Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.12, no.4, 2012, ss.2461 - 2486.
AMA BALAY R Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(4): 2461 - 2486.
Vancouver BALAY R Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(4): 2461 - 2486.
IEEE BALAY R "Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, ss.2461 - 2486, 2012.
ISNAD BALAY, Refik. "Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/4 (2012), 2461-2486.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:29

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları