Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu

Yıl: 2013 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 311 - 323 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu

Öz:
Bu makale Amerikan Board’a bağlı misyonerlerin 1912 yılında Konya’da açtıkları Amerikan Hastanesi ve bu hastanede çalışan Amerikalı sağlıkçıların misyonerlik faaliyetlerini incelemektedir. Osmanlı kaynaklarında belirtildiği üzere, Osmanlı yetkilileri Amerikalı doktorların sağlık hizmetleri yanında açıkça misyonerlik faaliyetlerinde bulunmalarını bilmelerine rağmen I. Dünya Savaşı yıllarına kadar hastanenin ve personelinin faaliyetlerine izin vermişlerdir. Daha sonra aralıklarla açılıp kapanan bu hastane 1923 yılına kadar hizmette kalmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Temel Sağlık Hizmetleri

An example of missionary activities in the medical field in the ottoman empire: The medical mission of the American board in Konya

Öz:
This article examines the missionary activities of the American personnel in the American Christian Hospital of Konya, which was opened by the missionaries of the American Board in 1912. According to Ottoman sources, although the Ottoman authorities were aware of the explicit missionary effort to proselytize the local Muslim population, they allowed the hospital to remain open until World War I. Later on the hospital was reopened and reclosed several times until it was closed permanently in 1923.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Temel Sağlık Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi
  • BEO,4050/303692, 24/CA/ 1330
  • BEO. 4048/303580, 20/M/1330
  • BEO, 4048/303580, 20/CE/1330
  • DH,İD, 117/67, 9/CA/1330
  • DH.EUM.5.İb. 35/45, 10/M/1334
  • DH.EUM.5.İb. 35/45, 21/M/1334
  • DH.EUM.5.İb. 35/45, 09/RA/1335
  • BİBLİYOĞRAFYA
  • Akgün, Seçil; “Amerikalı Misyonerlerin Anadolu‟ya Bakışları”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırmaları Merkezi Dergisi (OTAM), S. 3, Ankara-1992. s.1-16.
  • Akgün, Seçil; “Kendi Kaynaklarından Amerikalı Misyonerlerin Türk Sosyal Yaşamına Etkisi(1829-1914)”, X. Türk Tarih Kongresi (22-26 Eylül 1986), C.V, Türk Tarih Kurumu (TTK) Yayını, Ankara-1994, s.2121-2145.
  • Aras,Ahmet: “ Konya Salnameleri Işığında Gayr-i Müslimlere Ait İbadet ve Eğitim Kurumları”, Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi,(Konya Özel Sayısı), S.5 Konya-2008, s.183-192.
  • Armaoğlu,Fahir : Belgelerle Türk-Amerikan Münasebetleri, Ankara-1991
  • Asiatic Turkey A Sketch of The Missions of the American Board, Boston-1908.
  • Aydın, Dicle; “Osmanlı‟nın Son Döneminde Konya‟da Bir Maruni Mekanı „Araboğlu Kosti Evi‟”, Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, S.1, Konya-2006, s.135-146.
  • Aydın, Erdem; “19.Yüzyıl‟da Osmanlı Sağlık Teşkilatlanması”, OTAM, S.15, 2004, s.185- 207.
  • Aydın, Mehmet; “Türkiye‟ye Yönelik Katolik Misyonerliğin Dünü Bugünü”, Türkiye‟de Misyonerlik Faaliyetleri, İstanbul-2004, s.93-122.
  • Aydın, Mehmet; “Hristiyan Misyonerliğin Başlangıcı, Gelişimi ve Hedefleri”, Dinler Tarihçileri Gözüyle Türkiye‟de Misyonerlik, Yay.Haz. Asife Ünal Ankara-2005, s.35-47.
  • Cevizliler, Erkan ve Nilüfer Cevizliler; “Van Vilayetinde Amerikan Misyonerlerine ait Kurumlar”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, S.9,2004, s.169-180.
  • Cilacı, Osman; Hristiyanlık Propagandası ve Misyonerlik Faaliyetleri, Ankara-1982
  • Conference Upon Missionary Work For Mohammedans 13 January, Newyork-1913
  • Demirci, Kürşad; “ Misyonerlik Metotlarındaki Değişimler”, Türkiye‟de Misyonerlik Faaliyetleri, İstanbul-2004, s.83-86.
  • Erhan, Çağrı; “Ottoman Oficial Attitudes Towards American Missionaries” The Turkish Year Book, S.XXX, Ankara-2001, s.191-212.
  • Gülcan, Mustafa; “Konya Azınlıkları”, Tarih ve Medeniyet Dergisi, S.44, Aralık-1997, s.20- 22.
  • Günay, Ünver ve Harun Güngör; Türklerin Dini Tarihi, İstanbul-2003
  • Gündüz, İinasi; “ Misyonerlik ve Hristiyan Misyonerler”, Din Bilimleri Araştırma Dergisi, S.1, 2002, s.1-21.
  • Güngör, Erol; Türkiye’de Misyonerlik Faaliyetleri, İstanbul-1999.
  • Halaçoğlu,Ahmet; Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1913), Ankara - 1995
  • Harutune,H.S.; Harutune or Lights or Shadows in the Orient, Toronto-1898.
  • İdris, Yücel; “Yakın şarkta Batı Nüfuzu Üzerine Bir Değerlendirme: Anadolu‟daki Amerikan Misyon Hastaneleri (1880-1930), Türkiyat Araştırmaları, S.15, Güz-2011, s.229-249.
  • İncil, Kitap-ı Mukaddes Şirketi, İstanbul-1999
  • Kocabaşoğlu, Uygur; Anadolu’daki Amerika, İstanbul-2000.
  • Korlaelçi, Murtaza; “Hilmi Ziya Ülken‟in Din Anlayışı”, Felsefe Dünyası S.36, 2002/2, S.9- 36.
  • Kuzgun, Şaban; “Misyonerlik ve Hristiyan Misyonerliğinin Doğuşu”, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.1, Kayseri-1983, s.60-65.
  • Kuzgun, Şaban; Dört İncil Farklılıkları ve Çelişkileri, Ankara-1996.
  • Küçük, Mehmet Alparslan; “Anadolu‟da Protestan Ermeni Milletinin Oluşumu”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 50:2(2009), s.153-186.
  • Mears, Eliot Grinnel; Modern Turkey, New York- 1924.
  • Medical Missionary Work at Konia, Asia Minor Report of the American Christian Hospital For the Year Ending June 30, 1913.
  • Medical Missions at Konia, Asia Minor Report of the American Christian Hospital For the Year Ending June 30, 1914.
  • Mutlu, Şamil; Osmanlı Devletinde Misyoner Okulları, İstanbul-2005.
  • Öksüz, Melek; Osmanlı Topraklarında Hukuki Statü Arayışı ve Varlık Mücadelesinde Amerikan Kurumları”, History Studies”, Vol:2/1, 2010
  • Richter, D.D.Julius; A History of Protestant Missions İn the Near East, 1910.
  • Salt, Jeremy, Imperialism and The Ottoman Armenians, London-1993
  • Sarıçelik, Kerim; Konya’da Modern eğitim Kurumları (1869-1919), Konya-2010.
  • Sezer,Ayten; “Osmanlı‟dan Cumhuriyet‟e; Misyonerlerin Türkiye‟de Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri”, Hacettepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, Osmanlı Devleti‟nin Kuruluşunun 700. Yılı, Özel Sayısı, (1999), s.169-183.
  • Strong, William; The Story of the American Board, Boston: The Plimpton Pres-1910.
  • Şahin, Gürsoy; “Türk-Ermeni İlişkilerinin Bozulmasında Amerikalı Misyonerlerin Rolleri Üzerine Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. VII, S. 1, Haziran-2005, s.184-207.
  • The Apostolic Instutute Catalogue 1910, Konia-1910.
  • Uçar, Ahmet; “Konya Amerikan Hastanesi-3”, Merhaba Akademik C.8, S.30, Konya-2008, s.494-496.
  • Uçar, Ahmet; “Konya Amerikan Hastanesi -1”, Merhaba Akademik, C.8, S.27, Konya-2008, s.444-448.
  • Uçar, Ahmet; “Amerikan Hastanesi”,Konya Ansiklopedisi, C.I, s.222-223
  • Uzunçarşılı, İ.Hakkı; Osmanlı Tarihi, C.3, Ankara-1983.
  • Vahapoğlu, Hidayet; Osmanlı’dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okullar, İstanbul-1997
  • Yalduz, Alparslan; “Konsüllerin Hristiyanlık Tarihindeki Yeri ve İznik Konsülü”, Uludağ Üniversitesi ilahiyat Fakültesi , Cilt.12, S.2, 2003, s.257-296.
  • Yazıcıoğlu, M.Mümtaz, Hatipoğu, Nihal ve Hasan Basri Üstünbaş; “1900‟ lerin başında Kayseri Amerikan Hastanesinin Faaliyetleri” Türk Aile Hekimleri Dergisi, S.13(2), 2009. s.104-108.
  • Yılmaz, Mehmet; Konya Vilayetinde Muhacir Yerleşmeleri(1854-1914), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Konya -1996.
APA ÖZDEMİR E (2013). Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. , 311 - 323.
Chicago ÖZDEMİR Emin Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. (2013): 311 - 323.
MLA ÖZDEMİR Emin Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. , 2013, ss.311 - 323.
AMA ÖZDEMİR E Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. . 2013; 311 - 323.
Vancouver ÖZDEMİR E Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. . 2013; 311 - 323.
IEEE ÖZDEMİR E "Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu." , ss.311 - 323, 2013.
ISNAD ÖZDEMİR, Emin. "Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu". (2013), 311-323.
APA ÖZDEMİR E (2013). Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. History Studies, 5(1), 311 - 323.
Chicago ÖZDEMİR Emin Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. History Studies 5, no.1 (2013): 311 - 323.
MLA ÖZDEMİR Emin Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. History Studies, vol.5, no.1, 2013, ss.311 - 323.
AMA ÖZDEMİR E Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. History Studies. 2013; 5(1): 311 - 323.
Vancouver ÖZDEMİR E Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu. History Studies. 2013; 5(1): 311 - 323.
IEEE ÖZDEMİR E "Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu." History Studies, 5, ss.311 - 323, 2013.
ISNAD ÖZDEMİR, Emin. "Osmanlı devleti'nde sağlık alanında yapılan misyonerlik faaliyetlerine bir örnek: Amerikan board'un Konya tıbbî misyonu". History Studies 5/1 (2013), 311-323.