İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri

Mehmet ATALAN (Fırat Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)
Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi
3 0
Yıl: 2011 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 9 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri

Öz:
Şii İmamiyye’nin altıncı imamı olan Ca’fer-i Sâdık hilafetin Emeviler’den Abbasilere geçtiği hicri ikinci yüzyılın başlarında meşhur bir sima olarak göze çarpmaktadır. Dönemindeki hiç bir isyana katılmadığı gibi, Şiî is- yanlarda da tarafsızlığını bozmamıştır. Ca’fer-i Sâdık birçok seçkin ule- madan ders almış, birçok değerli âlim yetiştirmiştir. Hadis âlimleri O’nun güvenilir ve sağlam bir ravi olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Ca’fer-i Sâdık herkesin ittifakla kabul ettiği bir imam olduğu için birçok Şii fırka, batıl görüşlerini ona isnat ederek, kendilerine meşruiyet kazandırmak is- temişlerdir. Ca’fer-i Sâdık, gulat fırkaların savundukları ilahlık, peygam- berlik, mucize, bed’a, rec’at, tenasüh, hulul, teşbih gibi sıfatlardan uzak kalmış bu gibi aşırılıkları yapanları lanetlemiş ve onların liderlerini kov- muştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi Kültürel Çalışmalar Felsefe

The Status of Ja’far al-Sâdiq in Islamic Thought

Öz:
Ja’far al-Sâdiq who is the sixth imam in the Shi’ite Imamiyyah has seemed as an important figure in the early years of the second century when Abbasids received the caliphate from the Umayyad. He has been well-known for his scientific personality more than his political identity. He has not taken any part of the Shiite rebels as he has not to be inclined to Shiite rebels in his period. He has been taught by many respected scholars of Islamic Theology and has also trained a lot of respected schol- ars/ulema. The Hadith scholars have agreed on that he is a reliable and trustworthy hadith narrator. Shiite parties have wanted to legitimate themselves by imputing their erroneous views to Ja’far al-Sâdiq, who is a consented Imam. Ja’far al-Sâdiq has been for away from such expressions as divinity, Prophethood, miracle, bed’a, rec’at, metempsychosis, reincar- nation and comparison defended by Gulat groups. He has pronounced a formal anathema against the people talking nonsense and expelled theirs leaders.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi Kültürel Çalışmalar Felsefe
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • el-Amilî, Ebû Abdillah Muhammed b. el-Mekkî, el-Kavaid ve’l-Fevaid fi’l- Fıkh, Matbaatü’l-Âdâb, Necef 1980, IV/19;
  • Atalan, Mehmet, Cafer-i Sâdık, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 2007.
  • Atalan, Şiiliğin Farklılaşma sürecinde Câ’fer es-Sâdık’ın Yeri, Araştırma Yay., Ankara 2005.
  • Bozan, Metin, İmamiyye’nin İmamet Nazariyesi’nin Teşekkül Süreci, Basılma- mış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
  • el-Buhârî, Ebû’l-Kasım Abdurrahmân b. Muhammed (435/1043), Munâzâra
  • Ca’fer b. Muhammed es-Sâdık Maa’r-Râfizî, İstanbul-Süleymâniye Şe- hid Ali Paşa 2763/11, 152-156 v.
  • Ca’fer b. Muhammed es-Sâdık(148/765), Kitâbû’t-Tevhîd, Dersaadet, İstan- bul h.1329.
  • el-Cehşiyârî, Ebî Abdullah Muhammed b. Abdis (310/922), Kitâbu’l-Vuzarâ ve’l-Küttâb, thk. Mustafa es-Sakâ- İbrahim el-Ebyârî- Abdulhafız Şe- lebi, Mısır 1980.
  • Daftary, Farhad, Muhalif İslâm’ın 1400 yılı İsmâîliler Târîh ve Kuram, Çev., Ercüment Özkaya, Raslantı Yay, Ankara 2001.
  • ed-Demirî, Kemaleddin Muhammed b. Musa, Hayatu’l-Hayavan, I-II, Kahi- re 1978.
  • Ebû Nuaym el-Isfahânî, Ahmed b. Abdillah b. Ahmed b. İshâk b. Mûsâ
  • Ebû Nuaym el-Isfahânî (430/1038), Hılyetü’l-Evliyâ’ ve Tabakâtü’l- Asfiyâ, I-X, Mısır 1932-1938,
  • Ebû Yusuf, Kitabu’l-Âsar, Beyrut trz, 130.
  • Ebû Zehrâ, Muhammed, İmam Ca’fer Sâdık, Şafak Yay., İstanbul 1992.
  • Ebû’l-Ayneyn, Ali Halil Mustafa, ‚el-İhtimâmâtü’t-Terbeviyyeti fi Fîkri Ca’fer-i Sâdık‛ Min A’lami’t-Terbiyyeti’l-İslamiyye, I (1988), 93-123.
  • Ebû’l-Ferec el-Isfehânî, Ali b. Hüseyin b. Muhammed (356/967), Mekâtilu’t- Tâlibiyyîn, thk. es-Seyyid Ahmed Sakr, Beyrut 1966, 256.
  • Ebû’l-Muzaffer el-İsferâ’înî (471/1078), et-Tabsîr fi’d-Dîn ve Temyîzi’l- Fırkati’n-Nâciye an Fırakı’l-Hâlikin, thk., K. Yusûf el-Hût, Beyrut 1983.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, İmamiyye Şîası, İstanbul 1984.
  • Goldziher, Ignaz, ‚Das Prinzip der Takija im Islâm‛, ZDMG, LX (1906.
  • Hasan, Sa’d Muhammed, el-Mehdîyyetü fi’l-İslâm, I. Baskı, Kahire 1953.
  • Haydar Esed, el-İmâmu’s-Sâdık ve Mezâhibu’l-Erba’, Dâru’l-Kitâbû’l-Arabî, Beyrut 1390/1969.
  • Horasânî, Muhammed Vaiz Zâde, ‚Ca’fer-i Sâdık‛, Ehli Beyt, II: VIII (1985).
  • el-Hıllî, Allâme el-Hasan b. Yûsuf b. Ali b. el-Mutahhar (726/1325), el-Bâbu Hâdî Aşere, nşr. Mehdî Muhakkik, Meşhed 1989.
  • İbn Hallikân, Ebû’l-Abbâs Şemsuddîn Ahmed Muhammed b. Ebî Bekir (682/1282), Vefâyâtü’l-A’yan ve Enbai’z-Zeman, I-VIII, Beyrut 1977.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Muslim (276/889), Kitâbu’l- İmâme ve’s-Siyâse, thk. Tahâ Muhammed el-Zeyni, I-II, Kahire 1967, 1981.
  • İbn Sa’d, Ebû Abdillah Muhammed(236/850), Tabakâtü’l-Kübrâ, I-IX, Beyrut trz.
  • İbn Şehr Aşûb, Reşidüddin Ebû Ca’fer Muhammed b. Ali el-Mâzenderâniî (588/1192), Menâkıbu Ali b. Ebî Tâlib, I-III, Necef 1375/1956.
  • İbnü’l-Cevzî, Cemâluddîn Ebû’l-Ferec Abdurrahmân b. Muhammed (597/1200), Sıfâtu’s-Safve, thk. Fahûrî Mahmûd, II. baskı, I-IV, Bey- rut 1979.
  • Jafri, S. Husain M., Origins and Development of Shi’a İslâm, Kum 1976.
  • el-Keşşî, Muhammed b. Ömer (lV/X. asrın ortaları), İhtiyâru Ma’rifeti’r- Ricâl, tsh. ve tlk. Mirâbâd el-Esterâbâdî, thk. Mehdî er-Recâî, Kum 1404.
  • el-Kuleynî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Ya’kûb (329/940), Usûl mine’l-Kâfî, I- II, Tahran 1389.
  • el-Mekkî, Muvaffak b.Ahmed (568/1172), Menâkıbu Ebî Hanife, (Kerderî’nin Menâkıbı ile birlikte), Dâru’l-Kitâbû’l-Arabî, Beyrut 1981.
  • el-Mes’ûdî, Ebû’l-Hasan Ali b. Hüseyin (346/957), Murûcu’z-Zeheb ve Mea- dinu’l-Cevher, thk. Muhammed Muhyiddîn Abdulhamîd, I-IV, Ka- hire 1964, IV/182;
  • , İsbâtu’l-Vasiyye li’l-İmâm Ali b. Ebî Tâlib, II. Baskı, Beyrut 1988. Muhammed Hasan, ‚İmâm Ca’fer-i Sâdık ve Gulât‛, Mutemeru’l-İmâmu Ca’fer-i Sâdık ve’l-Mezâhibu’l-İslâmiyye, Beyrut 1417/1917, 422;
  • Mutahharî, Murtaza, ‚İmâm Ca’fer-i Sâdık‛, Mecelletü’s-Sekâfeti’l-İslâmiyye, Dımaşk 1412/1991.
  • en-Necâşî, Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Ali b. Ahmed b. Abbâs el-Esedî el-Kûfî (450/1058), Ricâlu’n-Necâşî, thk. Seyyid Musa eş-Şebirî ez-Zencânî, Kum 1318.
  • en-Nevbahtî, Ebû Muhammed Hasan b. Mûsâ (300/912) ve el-Kummî, Sa’d b. Abdillah Ebû Halef el-Eş’arî(301/913), Şiî Fırkalar, Çev., Ha- san Onat, Sabri Hizmetli, Sönmez Kutlu, Ramazan Şimşek, Ankara Okulu Yay., Ankara 2004.
  • Öz, Mustafa, ‚Ca’fer-i Sâdık‛, DİA., VII (1993).
  • eş-Şeybî, Mustafa Kâmil, Sılâ Beyne’t-Tasavvuf ve’t-Teşeyyü, Mısır 1969.
  • Şeyh Müfîd, Ebû Abdillah İbnü’l-Muallim Muhammed b. Muhammed b. en-Numân el-Ukberî el-Bağdadî(413/1022), Evâilu’l-Makâlât fi’l- Mezâhibi’l-Muhtârât, nşr., Hibetuddîn eş-Şehristânî, Tebriz 1364.
  • , Îrşâd, Beyrut 1975.
  • Şeyh Saduk, Ebû Ca’fer Muhammed b. Ali İbn Babeveyh Kummî(381/991),
  • Şiî İmamiyye’nin İnanç Esasları, Çev., Ethem Ruhi Fığlalı, Ankara 1978.
  • ,Tevhîd, thk. Seyyid Hâşim Hüseynî et-Tahrânî, Beyrut 1398.
  • et-Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr (310/922), Târîhu’l-Umem ve’l- Mulûk, thk., Muhammed Ebû’l-Fazl İbrâhîm, I-XI, Beyrut 1967.
  • et-Tabersî, Ebû Ali el-Fazl b. el-Hasan (548/1153), İ’lâmu’l-Verâ bi A’lâmi’l- Hüdâ, nşr., Ali Ekber el-Ğaffari, Beyrut 1979.
  • Şeyh et-Tûsî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Hasan (460/1067), er-Ricâl, thk. Muhammed Sâdık, Matbaatü’l-Haydariyye, Necef 1961.
  • , Kitâbu’l-Gaybe, thk. İbâdallah et-Tahrânî ve Ali Ahmed Nâsıh, Kum 1411.
  • Türer, Osman, Anahatlarıyla Tasavvuf Tarihi, Seha Neşriyat, İstanbul 1998.
  • el-Ya’kûbî, Ahmed b. Ebî Ya’kûb b. Ca’fer b. Vehb (292/904), Târîhu’l- Ya’kûbî, I-II, Beyrut 1960.
  • ez-Zehebî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed (748/1347), Siyeru A’lami’n-Nubelâ, I-XXV, Beyrut 1981-1988.
  • ,Târîhu’l-İslâm ve Tabâkatü’l-Meşâhîr ve’l-A’lâm, thk. Ömer Abdusse- lam Tedmuri, Beyrut 1997-1999.
  • , Tezkiretü’l-Huffâz, Haydarabad 1333, I/166.
  • ez-Ziriklî, Hayruddîn, A’lâm, II. Baskı, I-VIII, Beyrut 1980.
APA ATALAN M (2011). İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. , 9 - 30.
Chicago ATALAN MEHMET İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. (2011): 9 - 30.
MLA ATALAN MEHMET İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. , 2011, ss.9 - 30.
AMA ATALAN M İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. . 2011; 9 - 30.
Vancouver ATALAN M İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. . 2011; 9 - 30.
IEEE ATALAN M "İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri." , ss.9 - 30, 2011.
ISNAD ATALAN, MEHMET. "İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri". (2011), 9-30.
APA ATALAN M (2011). İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 8(3), 9 - 30.
Chicago ATALAN MEHMET İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 8, no.3 (2011): 9 - 30.
MLA ATALAN MEHMET İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, vol.8, no.3, 2011, ss.9 - 30.
AMA ATALAN M İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi. 2011; 8(3): 9 - 30.
Vancouver ATALAN M İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi. 2011; 8(3): 9 - 30.
IEEE ATALAN M "İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri." Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 8, ss.9 - 30, 2011.
ISNAD ATALAN, MEHMET. "İslam düşüncesinde Ca’fer-i Sâdık’ın yeri". Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 8/3 (2011), 9-30.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:33

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları