Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi

SARI, Mehmet; TİLKİ, Muammer; ADIGÜZEL IŞIK, SERPİL; AKSOY, Ali Rıza; ÖNK, KADİR

Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi

Mehmet SARI, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Kars, Türkiye)

Kadir ÖNK, (Kafkas Üniversitesi, Kars Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Kars, Türkiye)

Ali Rıza AKSOY, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Kars, Türkiye)

Muammer TİLKİ, (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Kars, Türkiye)

SERPİL ADIGÜZEL IŞIK (Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Kars, Türkiye)

Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi

12 2

Yıl: 2014 Cilt: 54 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 15 - 20 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi

Öz:

Bu araştırma Hemşin kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Uygulama Çiftliği Koyunculuk Ünitesinde gerçekleştiril- miştir. Araştırmadaki kuzular Artvin İli Ardanuç İlçesinden kayıtlı yetiştiricilik yapan bir yetiştiriciden satın alınmıştır. Araştırmada 77 baş Hemşin kuzusu kullanılmıştır. Kuzuların canlı ağırlıkları ve vücut ölçüleri doğumundan 180. güne kadar 30 gün aralıklarla alınmıştır. Kuzuların doğum, 30, 60, 90, 120, 150 ve 180. gün canlı ağırlıklarına ilişkin en küçük kareler ortalamaları sırasıyla 4.10, 14.45, 23.49, 27.44, 29.97, 34.39 ve 38.97 kg olarak belirlenmiştir. Doğum, 150 ve 180. gün canlı ağırlıklarına cinsiyetin (P<0.01, P<0.001), 30. gün canlı ağırlığına doğum tipinin (P<0.05), 120. gün canlı ağırlığına ana yaşının (P<0.05) etkisinin istatistiki olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, Hemşin kuzularının büyüme özelliklerine ait değerler farklı ırklar ile yapılan diğer araştırmalar ile karşılaştırıldığında genel olarak yüksek ve benzer olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Veterinerlik

Determination of growth and some body measurements of Hemşin Lambs

Öz:

The study was conducted to investigate growth and some body measurements of Hemşin lambs. This study was conducted at the Application and Research Farm of the Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University. The ani- mals of the study were Hemşin lambs were purchased from a breeder in Ardanuç district of Artvin province. The above mentioned traits were measured from 77 head Hemşin lambs in 30 day intervals from birth to 180 day of age. The least squares means of birth, 30, 60, 90, 120, 150 and 180 day weights in Hemşin lambs were found as 4.10, 14.45, 23.49, 27.44, 29.97, 34.39 and 38.97 kg, respectively. The effect of the sex on the live weight at birth, 150 and 180 days were significant (P<0.01, P<0.001). The effect of the birth type on the live weight at 30 day was significant (P<0.05). The ef- fect of the age of dam on the 120th day weight was also found to be significant (P<0.05). As a result, Hemşin lambs had a generally higher or similar growth characteristics compared to other sheep breeds.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Veterinerlik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F, Özbeyaz C, Aytaç M (2002): Karayaka ve Bafra (Sakız×KarayakaG1) koyun- larının Lalahan hayvancılık araştırma enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42 (1): 11-24.
2. Akçapınar H (2000): Koyun Yetiştiriciliği. Genişletilmiş İkinci Baskı, İsmat Matbaacılık, Renewed 2nd Edition. ISBN: 975-96978-1-5. Ankara, s: 36.
3. Aksakal V, Macit M, Esenbuğa N (2009): Effects of vari- ous ages of weaning on growth characteristics, survival rate and some body measurements of Awassi lambs. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (8): 1624-1630.
4. Aksoy AR, Saatcı M, Özbey M, Dalcı MT (2001): Tuj ırkı koyunların verim özellikleri. I. Döl verimi ve Büyüme. Veteriner Bilimleri Dergisi, 17 (1): 73-77.
5. Anonim (2010): Artvin Tarım İl Müdürlüğü. Yıllık Veriler. http://www.artvintarim.gov.tr/
6. Anonim (2009): Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık Araştırmaları Program Değerlendirme Toplantısı Ara Raporu 1, 197-2001.
7. Esen F, Yıldız N (2000): Akkaraman, Sakız x Akkaraman melez (F1) kuzularda verim özellikleri. I. Büyüme, yaşama gücü, vücut ölçüleri. Turk J. Vet. Anim. Sci., 24: 223231.
8. Geliyi C, İlaslan M (1978): Reproductive traits milk and wool yields of Tuj sheep raised in Dogruyol village of Kars province. Experiment and Production Station of Kars, Publication No: 6.
9. Işık S (2010): Bafra Koyununun (Sakız x Karayaka G1) Kazım Karabekir Tarım İşletmesi Şartlarında Döl Verimi, Yaşama Gücü ve Büyüme Özellikleri. Doktora Tezi, Kafkas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kars.
10. Karaca O, Arık İZ, Biçer O, Cemal İ, Yılmaz O, Ulutaş Z (2009): Türkiye koyunculuğunda üretim sistemleri ve stratejik öneriler. s: 55-62. Türkiye Koyunculuk Kongresi, Ege Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl. Bildiriler Kitabı.
11. Karaoğlu M, Macit M, Emsen H (2001): Tuj Kuzularının büyüme ve gelişme özellikleri ile yaşama gücü üzerine bir araştırma. Türk Vet. ve Hayvancılık Derg., 25 (3): 261-266.
12. Kaymakçı M, Sönmez R (1996): İleri Koyun Yetiştiriciliği. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
13. Kul S, Akçan A (2002): İvesi ve Ost-Friz x İvesi melez (F1) kuzularda büyüme yaşama gücü ve bazı vücut ölçüleri. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 21: 109- 114.
14. Laçin E, Aksoy AR (2003): Kars bölgesinde yetiştirilen Morkaraman ve Tuj kuzularının büyüme özelliklerinin kar- şılaştırılması. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 9 (1): 33-37.
15. Özcan L (1990): Koyunculuk. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Mesleki Yayınlar Kitabı, No: Genel: 343, Seri: 15, Ankara.
16. Sarı M, Işık M, Önk K, Aksoy AR, Tilki M (2013): Growth characteristics and some body measurements of Tuj lambs. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 10 (3): 149-155.
17. Sezgin E, Kopuzlu S, Yüksel S, Esenbuğa N, Bilgin ÖC (2012): Determination of growth traits and heritabilities of growth characteristics of Hemşin sheep reared in Artvin. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 18 (6): 899-905.
18. Sezgin E (2011): Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarını Yerinde Korunma Projesi Hemşin Koyun Irkı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Proje No: TAGEM/HAYSÜD/, Erzurum, Türkiye.
19. Sönmez R (1966): Koyunculuk ve Yapağı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 108, İzmir, Türkiye.
20. Ulusan HOK, Aksoy AR (1996): The performance of yield of Tushin and Morkaraman ewes at the farm of Veterinary Faculty of Kafkas, Kars. 2. Growth and body measure- ments. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 2: 139 -146.
21. Ünal N, Akçapınar H, Atasoy F, Aytaç M (2006): Some productive and growth traits of crossbred genotypes pro- duced by crossing local sheep breeds of Kıvırcık x White Karaman and Chios x White Karaman in steppe conditions. Arch. Tierz. Dummerstorf, 49 (1): 55-63.
22. Ünal N (2002): Akkaraman ve Sakız X Akkaraman F1 Kuzularda yaşama gücü, büyüme ve bazı vücut ölçüleri. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 26 (1): 109-116.
23. Yüksel S, Sezgin E, Kopuzlu S (2010): Yerli genetik kay- naklarımızdan Hemşin koyunu. Hasad Hayvancılık Dergisi, 26 (301): 34-36.

APA	SARI M, ÖNK K, AKSOY A, TİLKİ M, ADIGÜZEL IŞIK S (2014). Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. , 15 - 20.
Chicago	SARI Mehmet,ÖNK KADİR,AKSOY Ali Rıza,TİLKİ Muammer,ADIGÜZEL IŞIK SERPİL Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. (2014): 15 - 20.
MLA	SARI Mehmet,ÖNK KADİR,AKSOY Ali Rıza,TİLKİ Muammer,ADIGÜZEL IŞIK SERPİL Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. , 2014, ss.15 - 20.
AMA	SARI M,ÖNK K,AKSOY A,TİLKİ M,ADIGÜZEL IŞIK S Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. . 2014; 15 - 20.
Vancouver	SARI M,ÖNK K,AKSOY A,TİLKİ M,ADIGÜZEL IŞIK S Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. . 2014; 15 - 20.
IEEE	SARI M,ÖNK K,AKSOY A,TİLKİ M,ADIGÜZEL IŞIK S "Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi." , ss.15 - 20, 2014.
ISNAD	SARI, Mehmet vd. "Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi". (2014), 15-20.

APA	SARI M, ÖNK K, AKSOY A, TİLKİ M, ADIGÜZEL IŞIK S (2014). Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 54(1), 15 - 20.
Chicago	SARI Mehmet,ÖNK KADİR,AKSOY Ali Rıza,TİLKİ Muammer,ADIGÜZEL IŞIK SERPİL Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 54, no.1 (2014): 15 - 20.
MLA	SARI Mehmet,ÖNK KADİR,AKSOY Ali Rıza,TİLKİ Muammer,ADIGÜZEL IŞIK SERPİL Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.54, no.1, 2014, ss.15 - 20.
AMA	SARI M,ÖNK K,AKSOY A,TİLKİ M,ADIGÜZEL IŞIK S Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2014; 54(1): 15 - 20.
Vancouver	SARI M,ÖNK K,AKSOY A,TİLKİ M,ADIGÜZEL IŞIK S Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2014; 54(1): 15 - 20.
IEEE	SARI M,ÖNK K,AKSOY A,TİLKİ M,ADIGÜZEL IŞIK S "Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi." Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 54, ss.15 - 20, 2014.
ISNAD	SARI, Mehmet vd. "Hemşin Kuzularında büyüme ve bazı vücut ölçülerinin belirlenmesi". Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 54/1 (2014), 15-20.