Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme

şimşek, huseyin

Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme

Hüseyin ŞİMŞEK (Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Kırşehir, Türkiye)

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

13 3

Yıl: 2014 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 77 - 95 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme

Öz:

Eğitimin niteliği, büyük ölçüde öğretmenin niteliğine bağlıdır. Türkiyedeöğretmenliğin meslekleşmesi yolunda yaklaşık 160 yıllık bir mücadele sürmektedir. Ancakyasal hükümlere rağmen, Türkiyede öğretmenlik, kapısı değişik meslek gruplarındakiinsanlara açık olmuş, öğretmenlik kolay elde edilebilen bir meslek olarak algılanmıştır. Buaraştırmanın amacı, kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamalarına ilişkin olarak, öğretmenyetiştirme literatürünü zenginleştirmek ve yeni bilgiler sağlamaktır. Tarama yöntemikullanılan araştırmanın verileri, konuya ilişkin literatürle birlikte, arşiv belgeleri, OsmanlıDönemine ait süreli yayınlar ve bazı ikincil kaynaklardan elde edilmiştir. Araştırmada eldeedilen bulgulara göre Osmanlı döneminde öğretmenlerinin ayrı bir okulda yetiştirilmesi fikri,Tanzimat döneminde gündeme gelmiştir. Bu amaçla Darulmuallimîn-i Sıbyan 1868 deİstanbulda açılmıştır. Ancak bu okulun kapasitesi çok sınırlıdır ve bütün Osmanlıilkokullarının öğretmen ihtiyacını karşılamaktan çok uzaktır. Kısa sürede çok sayıda öğretmenyetiştirmek amacıyla kurslar açılması yoluna gidilmiştir. İlki 1880 yılında İstanbulda açılanbu kurslar yoluyla yenilikçi öğretim yöntemlerinin kazandırılması amaçlanmıştır. Kısa sürelikurslar yoluyla gerek İstanbul gerekse taşradaki okullara öğretmen yetiştirilmeye çalışılmıştır.Ancak Maarif Nezaretinin öğretmen açığını kapatmaya dönük bu girişimlerinin, eğitimin

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Short term teacher training practices in the Ottoman Era teacher training in darulameliyat and in the countryside

Öz:

The quality of education mostly depends on the quality of teachers.Approximately a 160-year of struggle has been continuing in Turkey for teaching s becominga profession. However, despite the legal provisions, in Turkey teaching has become open topeople with various jobs and it has been considered as a profession which can be easilyobtained. The aim of this study is to reach and obtain further data for teaching trainingliterature with regard to the practices of short term teaching training. The data of this research,which was conducted by scanning method, have been obtained from archive documents,periodicals of the Ottoman Era and some secondary sources together with the literature on thistopic. According to the findings of this study, the idea of training teachers at a different schoolduring the Ottoman Era came into question in the Tanzimat Period. For this purposeDarulmuallimîn-i Sıbyan was opened in İstanbul in 1868. However, the capacity of thisschool was rather limited and it was far from meeting the needs of all the Ottoman PrimarySchools. In a short time, courses were thought to be opened with the aim of training numerousteachers. Through these courses, the first of which was opened in İstanbul in 1880, innovativeteaching methods were aimed to be adopted. Through these short term courses teachers weretrained for schools both in Istanbul and in the countryside. However, it is ambiguous that inwhich way these attempts of Ministry of Education to meet teacher deficit affect the quality ofeducation.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksoy, İ. (2008). II. Meşrutiyet Dönemi Eğitim Politikası ve Satı Bey http://turkiyat.gazi.edu.tr/posts/view/title/gazi-turkiyat-guz-2008-sayi-3-33522.
Akyüz, Y. (1978). Öğretmenlerin toplumsal değişme üzerinde etkisi (1848-1940), Ankara.
Akyüz, Y. (1994). İlköğretim yenileşme tarihinde bir adım: Nisan 1847 talimatı. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi .
Akyüz, Y. (1999). Türk eğitim tarihi (Başlangıçtan 1999a), Ankara.
Akyüz, Y. (2007). Türk eğitim tarihi (MÖ.1000-MS. 2007). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Berker, A. (1945). Türkiyede ilköğretim. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiyede eğitim bilimleri tarihi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
BOA, İrade Dahiliye, No: 6462.
BOA, İrade Meclis-i Maarif, No: 3350;
Böcüzade Süleyman Sami (Hakayıkül-beyân fi eşkâlil-ezmân Yahut Ne Derekeye İnmiştik Ne Dereceye Çıktık Üç Devirde Gördüklerim)
Çocuklara Kıraat (1883), Sayı. 10, s .75
Çocuklara Kıraat (1883), Sayı. 4, s.27
Devlet Salnâmesi, Sene:1286,s.111.
Ergin, O. (1977). Türk maarif tarihi . İstanbul: Eser Matbaası.
Kansu, N. A. (1930). Türkiye maarif tarihi hakkında bir deneme. B irinci Kitap, Ankara.
Karal, E. Z. (1983). Osmanlı tarihi, C. VII (3.Baskı), Ankara.
Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmen yetiştirme, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi , cilt 35, 1-14.
Koçer, H. A. (1991). Türkiye'de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (/773-1923), İstanbul.
Koçer, H.A.(1973), Eğitim Reformları Açısından Öğretmen Yetiştirme Problemi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (6) 1: 1-19.
Kodaman, B. (1991). Abdulhamid devri eğitim sistemi (2. Baskı), Ankara.
Maarif Salnamesi, H. 1316, s. 353-357.
Maarif Salnamesi, H. 1321 (1903), s. 356.
Maarif-i Umumiye Nizamnamesi, 1278 (1869), Mad: 178
Mahmut Cevad (1922). Maarif-i Umumiye Nezareti Tarihçe-i Teşkilat ve İcraatı, (1338), İstanbul.
Muallim Cevdet (1916). Dârulmuallimîn 70. Sene-i Devriyesi, Tedrisat Mecmuası, Mart 1332 (1916), No.6, s.175-200.
Özden, Y. (2002). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara
Önder, M. (1952). Konya maarif tarihi . Konya: Ülkü Basımevi.
Öztürk, C. (1988). Türkiyede Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayını, İstanbul.
Öztürk, C. (1996). Atatürk devri öğretmen yetiştirme . Ankara.
Salname- Vilayet-i Aydın, H. 1326, s. 160.
Salname-i Vilayet-i Aydın, H. 1321 (1903), s. 83;
Şişman M. (2006), Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Şimşek, H. (2012). Eğitim sisteminde öğretmenin rolü ve öğretmenlik mesleği, Eğitim Bilimine Giriş (Ed. H. Basri Memduhoğlu, Kürşad Yılmaz). Ankara: Pegem Akademi.
Takvim-i Vekayi, 24 Ağustos 1284
Takvim-i Vekayi, 24 Ağustos 1284
Takvim-i Vekayi, 26 Zilkade 1289, No 1550, s. 2-3
Takvim-i Vekayi,4Şaban1285,nu. 1025.
Takvim-i Vekayi, No:1534,1 6 Ramazan1289.
Tutsak, S. (2002). İzmirde eğitim ve eğitimciler (1850-1950),Kültür Bakanlığı, Ankara.
Unat, F. R. (1955). Türkiye'de öğretmen okullarının kuruluşuna toplu bir bakış . Eğitim Hareketleri, Yıl 1, S ayı 4, s . 26.
Unat F. R. (1964). Türkiye'de öğretmen okullarının kuruluşuna toplu bir bakış. Eğitim Hareketleri, Sayı 4.
Yazıcı, H. (2006). Osmanlı Devletinde öğretmen okullarının kuruluşu ve işleyişi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

APA	şimşek h (2014). Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. , 77 - 95.
Chicago	şimşek huseyin Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. (2014): 77 - 95.
MLA	şimşek huseyin Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. , 2014, ss.77 - 95.
AMA	şimşek h Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. . 2014; 77 - 95.
Vancouver	şimşek h Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. . 2014; 77 - 95.
IEEE	şimşek h "Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme." , ss.77 - 95, 2014.
ISNAD	şimşek, huseyin. "Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme". (2014), 77-95.

APA	şimşek h (2014). Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77 - 95.
Chicago	şimşek huseyin Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11, no.1 (2014): 77 - 95.
MLA	şimşek huseyin Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.11, no.1, 2014, ss.77 - 95.
AMA	şimşek h Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 11(1): 77 - 95.
Vancouver	şimşek h Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 11(1): 77 - 95.
IEEE	şimşek h "Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme." Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, ss.77 - 95, 2014.
ISNAD	şimşek, huseyin. "Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları darulameliyat ve taşrada öğretmen yetiştirme". Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11/1 (2014), 77-95.