SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ

karatekin, kadir; IBRET, BILGIN ÜNAL; KARASU AVCI, Emine

SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ

BİLGİN ÜNAL İBRET, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kastamonu, Türkiye)

Kadir KARATEKİN, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kastamonu, Türkiye)

Emine KARASU AVCI (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kastamonu, Türkiye)

Milli Eğitim

51 6

Yıl: 2015 Cilt: 44 Sayı: 207 Sayfa Aralığı: 5 - 23 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022

SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Öz:

Özet Değerlerin yeni yetişen nesle kazandırılmasının toplumun geleceğinin inşası için büyük önemi bulunmaktadır. Sosyal Bilgiler dersinin temel amacı da ulusal ve evrensel değerleri kazanmış iyi vatandaşlar yetiştirmektir. Bu araştır- mada, Sosyal Bilgilerde Coğrafya öğretiminin değerler eğitimi açısından önemi Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma nitel bir yaklaşımla, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yapılmıştır. Çalışma, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 4.sınıf öğrencisi olan 62 öğretmen adayıyla gerçek- leştirilmiştir. Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarına göre Sosyal Bilgiler dersini oluşturan ilk üç disiplinin sırasıyla Tarih, Coğrafya, Vatandaşlık olduğu görül- mektedir. Ancak öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler dersi içindeki Coğrafya disiplininin önemini yeterince değerlerle ilişkilendirmedikleri görülmektedir. Öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan değerlerin öğretiminde etkili gördükleri disiplinler sırasıyla Tarih, Coğrafya ve Sosyolojidir. Coğrafya disiplini açısından öğretmen adayları en çok vatansever- lik, duyarlılık ve temizlik değerini kazandırabileceklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

THE IMPORTANCE OF GEOGRAPHY TEACHING IN SOCIAL STUDIES IN TERMS OF VALUE EDUCATION

Öz:

Absract Providing of value acquisition to a new generation has a great importance for building of society future. The main purpose of social studies is to raise good citizens gained a national and universal values. In this study, the importance of geography teaching in social studies in terms of value education has been tried to be explained with views of social studies prospective teachers. Research was carried out with a qualitative approach, and semi-structured interview. This study was conducted with 62 prospective teachers in grade 4, faculty of Social Studies Teacher Education at Kastamonu University. According to the Social Studies teachers, it is observed that the first three disciplines for- ming the Social Studies course are respectively, History, Geography and Citizenship. However, it is observed that prospective teachers haven t sufficiently related to value the importance of geography dis- cipline in the social studies. Effective disciplines for prospective teac- hers on teaching the values are respectively History, Geography and Sociology, prospective teachers have stated that they can be mostly able to have values of patriotic, and cleaning the sensitivity gained.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ADA, S., BAYSAL, Z. N. ve KORUCU, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin sınıf içi olumsuz davranışla- ra gösterdikleri tepkilerin karakter eğitimi ve 2005 ilköğretim programı açısından değerlendiril- mesi , Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 7- 18.
AKBAŞ, O. (2008). Değerler Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış, Değerler Eğitimi Dergisi. Cilt 6. No: 16. 9- 27.
BAKIR ARABACI, İ., AKGÜL, T. (2013). Elazığ İlinde Uygulanan Etkinlik Temelli Değer Öğretimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt: 11, No: 25, 7- 31.
CAN ARAN, Ö., DEMİREL, Ö. (2013). Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12, Sayı: 46, 151- 168.
CAN YAŞAR, M., İNAL, G., UYANIK, Ö. ve YAZICI, H. (2012). Okul Öncesi Dönemde Coğrafya Eğitimi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 39, 7587.
COMMUNİTY CENTRE, (2012). Values Education A Handbook for Teachers, Delhi, İndia. ÇALIŞKUR, A., DEMİRHAN, A. ve BOZKURT, S. (2012). Değerlerin Belirli Meslek Alanları ve Belirli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, 219- 236.
ÇİFÇİ, T. (2014). Coğrafya Müfredatındaki Değerlerin Eğitimi Üzerine Bir Model Çalışması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
DEMİRCİOĞLU, İ. H., TOKDEMİR, M. A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt: 6, No: 15, 69- 88.
DİLMAÇ, B., DENİZ, M. ve ENGİN DENİZ, M. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayışları İle Değer Tercihlerinin İncelenmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt: 7, No: 18, 9- 24.
DOĞANAY, H. (1993). Coğrafyada Metodoloji, Mili Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul. DOĞANAY, H., SEVER, R. (2011). Genel ve Fiziki Coğrafya, Pegem Akademi, Ankara.
DOĞANAY, A. (2009). Değerler Eğitimi. İçinde C. Öztürk (ed.) Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
EKİZ, D. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 3. Baskı, Anı Yayıncılık, Ankara.
EKŞİ, H. (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79- 96.
ERDEM, A. R. (2003). Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 5572.
GLESNE, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş, Çev. Ed.: Ali Ersoy, Pelin Yalçınoğlu, Anı Yayıncılık, Ankara. GÖMLEKSİZ, M. N., CÜRO, E. (2011). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 8, Sayı:1.
KAN, Ç. (2010). Sosyal bilgiler dersi ve değerler eğitimi, Milli Eğitim Dergisi, 187,138145.
KARAKÖSE, T., ALTINKURT, Y. (2009). Okul Yöneticilerinin ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü Çalışanlarının Değerlere Göre Yönetim İle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi (Kütahya İli Örneği), Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt: 7, No: 17, 49- 67.
KARATEKİN, K., GENÇTÜRK, E. ve KILIÇOĞLU, G. (2013). Öğrenci, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı ve Öğretmenlerin Değer Hiyerarşisi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (14), 411-459.
KARATEKİN, K., SÖNMEZ, Ö. F. (2014). Çevresel Değerler Eğitimi, Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi, Ed.: Refik Turan, Kadir Ulusoy, Pegem Akademi, Ankara.
KARİP, E. (2012). Değerler Eğitimi, Milli Eğitim Bakanlığı. . adresinden 18.01.2014 tarihinde alınmıştır. KESKİN, Y. (2010). Sosyal Bilgiler Derslerinde Değerler Eğitiminin Yeri ve Önemi, Eğitim Bir- Sen, Sayı:6.
KILIÇOĞLU, G. (2009). Sosyal Bilgiler Tanımı, Dünyada ve Ülkemizde Gelişimi ve Önemi, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ed. Mustafa SAFRAN, Pegem Akademi, Ankara.
KIZILÇELİK, S., ERJEM, Y. (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü, Atilla Kitabevi, Ankara.
KURTDEDE FİDAN, N. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi: Nitel Bir Araştırma, International Journal of Social Science , Volume 6 Issue 3, p. 361-388.
KUŞ, Z., MEREY, Z. ve KARATEKİN, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler, Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 183-214.
LEWİS, E., MANSFİELD, C. ve BAUDAİNS, C. (2008). Issues in Educational Research, 18(2), pp. 138- 155.
LOVAT, T. (2009). Values Education and Quality Teaching: Two Sides of the Learning Coin, ed.: T. Lovat, R. Toomey, Newcastle University, Australia. MEB, (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4- 5.Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu, Devlet Kitaplığı Müdürlüğü, Ankara.
MEB, (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6.-7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu, Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.
MEB, (2005). Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9,10, 11 ve 12. Sınıflar), Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. MEB, (2011). Coğrafya Öğretim Programı (9,10, 11 ve 12. Sınıflar), Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
MEMİŞ, A. VE GÜNEY GEDİK, E. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Değer Yönelimleri, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt: 8, No: 20, 123- 145.
MEYDAN, A. (2011). Sosyal Bilgilerde Coğrafyanın Yeri ve Önemi, Sosyal Bilgilerin Temelleri, Ed.: Refik Turan, Kadir Ulusoy, Pegem Akademi, Ankara.
ÖZSENSEL, E. (2003). Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 217- 239.
ÖZTÜRK, C. (2009). Sosyal Bilgiler: Kavram, İçerik ve Program, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ed.: Cemil Öztürk, Pegem Akademi, Ankara.
SLATER, F. & LAMBERT, D. (1998). Introduction: Examining Values Geographicel and Environmentel Education, International Research in Geographical and Enviromental Education, Vol. 7, No. 2.
SÖZER, E. (1998). Sosyal Bilimler Kapsamında Sosyal Bilgilerin Yeri ve Önemi, (Ed: Can G.), Sosyal Bilgiler Öğretimi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları.
ŞİMŞEK, N., AYDINÖZÜ, D. ve İBRET, B.Ü.(2009). Yeni İlköğretim Sosyal Bilgiler Programı Hakkında Müfettiş Tutumları, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:17, No:2,513-524.
TAY, B., DURMAZ, F. Z. ve ŞANAL, M. (2013).Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Öğrencilerin Değer ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri, GEFAD, 33(1),67- 93. TÜRNÜKLÜ, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı: 24. http://www.pegem.net/adresinden 22.01.2014 tarihinde alınmıştır.
YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
YILMAZ, E. (2009). Öğretmenlerin Değer Tercihlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt: 7, No: 17, 109- 128. YİĞİTTİR, S., KELEŞ, H. (2011). Sosyal Bilgiler Dersinde Değer Eğitimine İlişkin Sınıf Öğretmenle- rinin Görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 189, 144- 155.

APA	IBRET B, karatekin k, KARASU AVCI E (2015). SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. , 5 - 23.
Chicago	IBRET BILGIN ÜNAL,karatekin kadir,KARASU AVCI Emine SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. (2015): 5 - 23.
MLA	IBRET BILGIN ÜNAL,karatekin kadir,KARASU AVCI Emine SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. , 2015, ss.5 - 23.
AMA	IBRET B,karatekin k,KARASU AVCI E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. . 2015; 5 - 23.
Vancouver	IBRET B,karatekin k,KARASU AVCI E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. . 2015; 5 - 23.
IEEE	IBRET B,karatekin k,KARASU AVCI E "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ." , ss.5 - 23, 2015.
ISNAD	IBRET, BILGIN ÜNAL vd. "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ". (2015), 5-23.

APA	IBRET B, karatekin k, KARASU AVCI E (2015). SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. Milli Eğitim, 44(207), 5 - 23.
Chicago	IBRET BILGIN ÜNAL,karatekin kadir,KARASU AVCI Emine SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. Milli Eğitim 44, no.207 (2015): 5 - 23.
MLA	IBRET BILGIN ÜNAL,karatekin kadir,KARASU AVCI Emine SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. Milli Eğitim, vol.44, no.207, 2015, ss.5 - 23.
AMA	IBRET B,karatekin k,KARASU AVCI E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. Milli Eğitim. 2015; 44(207): 5 - 23.
Vancouver	IBRET B,karatekin k,KARASU AVCI E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ. Milli Eğitim. 2015; 44(207): 5 - 23.
IEEE	IBRET B,karatekin k,KARASU AVCI E "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ." Milli Eğitim, 44, ss.5 - 23, 2015.
ISNAD	IBRET, BILGIN ÜNAL vd. "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA ÖĞRETİMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ". Milli Eğitim 44/207 (2015), 5-23.