ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ

Uçar, Mehmet; BÖREKÇİ, Elif; AKYOL, Lütfü; Karacavus, Seyhan; Sarp, Ümit; Balbaloglu, Ozlem; NAS, Ömer

ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ

Mehmet UÇAR, (Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Tedavi Rehabilitasyon, Bölümü, Yozgat, Türkiye)

Ümit SARP, (Yozgat Devlet Hastanesi, Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, Yozgat, Türkiye)

Seyhan KARAÇAVUŞ, (Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Dalı, Yozgat, Türkiye)

Elif BÖREKÇİ, (Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Yozgat, Türkiye)

Ömer NAS, (Yozgat Devlet Hastanesi, Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, Yozgat, Türkiye)

Lütfü AKYOL, (Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Yozgat, Türkiye)

Özlem BALBALOĞLU (Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Tedavi Rehabilitasyon, Bölümü, Yozgat, Türkiye)

Bozok Tıp Dergisi

1 0

Yıl: 2014 Cilt: 4 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1 - 6 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı Romatoid Artritli (RA) hastalarda hastalık aktivite skorları ile kemikmineral yoğunluğu arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Metod: Çalışmaya Amerikan Romatizma Birliği (ACR) kriterlerine göre RA tanısı konulan ve kliniğimiz de izlenmekte olan 50 kadın hasta alındı. Olguların demografik özellikleri, şiş ve hassas eklemsayıları, hasta ve doktorun hastalık aktivitesini global değerlendirimi Vizüel ağrı skalası (VAS) ile, la- boratuar verilerinden eritrosit sedimantasyon hızı ve C-reaktif protein ve kemik mineral yoğunluğu(KMY) düzeyleri kaydedildi. Klinik skorlar olarak Sağlık Değerlendirme Anketi (HAQ) ve Ritchie ar- tiküler indeksi (RAİ) değerlendirildi. Olguların hastalık aktivite skoru DAS-28 indeksi ile hesaplandı.İstatiksel analizde Graph Pad Prisma V3 paket programı kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesindetanımlayıcı istatistikler (ortalama ± standart sapma, minimum - maksimum), değişkenlerin birbirleri ile ilişkilerini belirlemede Pearson Korelasyon testi kullanılmıştır.Bulgular: Lomber KMY skoru ile DAS-28 ve HAQ, RAİ arasında kuvvetli korelasyon saptandı(p<0.001). Ayrıca Lomber total t skoru ile DAS-28 ve HAQ, RAİ arasında kuvvetli korelasyon saptan- dı (p<0.001) (tablo 3). Femur KMY ve femur total t skoru ile DAS-28 ve HAQ, RAİ arasında herhangibir korelasyon yoktu (p>0.05). Sonuçlar: Çalışmanın sonucunda hastalık aktivite parametreleri ile KMY değerleri arasında kuvvetlibir ilişkinin olması özellikle enflamasyonun ağır seyrettiği ve tedaviye rağmen enflamasyonun baskılanamadığı hastalarda osteoporoz ve kırık riski açısından dikkatli olunması gerektiğini bildiririz.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Rehabilitasyon Romatoloji

Relationship Between Disease Activity Scores and Bone Mineral Density in Patients with Rheumatoid Arthritis

Öz:

Objective: In this study, we investigated the relationship between the disease activity scores andbone mineral density in patients with rheumatoid arthritis (RA ).Methods: Fifty female patients diagnosed with RA according to the American College ofRheumatology (ACR) criteria were included in the study. The demographic characteristics of thepatients, number of the swollen and tender joints, patient s and physician s evaluation aboutthe disease activity by visual analogue scale (VAS), laboratory data including the erythrocytesedimentation rate and C-reactive protein and bone mineral density (BMD) levels were recorded.The clinical parameters were assessed by the Health Assessment Questionnaire (HAQ) and Ritchiearticular index (RAİ). Disease activity scores (DAS) were calculated by using DAS-28 index. GraphPad Prisma V3 statistical analysis software package was used for the statistical analysis. Descriptivestatistics (mean±standard deviation, minimum-maximum) were used to assess the data andPearson s correlation test was used to assess relationships between the variables. Results: RAI, HAQ and DAS-28 scores had a strong correlation with lumbar BMD (p <0.001). Inaddition, RAI, HAQ and DAS-28 scores had a strong correlation with total lumbar T score as well(p <0.001). There were no correlations between femoral BMD, total hip T scores and DAS-28, HAQand RAI scores (p> 0.05). Conclusion: A strong relationship between the disease activity parameters and BMD levels weredetected in patients with RA. These results suggest that especially the patients with severeinflammation and in those the inflammation can not be controlled despite the treatment havegreater risk for emergence of osteoporosis and fractures.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Rehabilitasyon Romatoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Schett G. Erosive arthritis. Arthritis Res Ther. 2007;9(1):2.
2. Goldring SR. Periarticular bone changes in rheumatoid arthritis: pathophysiological implications and clinical utility. Ann Rheum Dis. 2009;68(3):297-9.
3. Fardellone P, Séjourné A, Paccou J, Goëb V. Bone remodelling markers in rheumatoid arthritis. Mediators Inflamm. 2014 Apr 15;2014:484280. doi: 10.1155/2014/484280.
4. Aizer J, Reed G, Onofrei A, Harisson MJ. Predictors of bone density testing in patients with rheumatoid arthritis. Rheumatol Int. 2009;29(8): 897905.
5. Stewart A, Mackenzie LM, Black AJ, Reid DM. Predicting erosive disease in rheumatoid arthritis. A longitudinal study of changes in bone density using digital X-ray radiogrammetry: a pilot study. Rheumatology. 2004;43(12):15614.
6. Arnett FC, Edworthy SM, Bloch DA, McShane DJ, Fries JF, Cooper NS, et al. The American Rheumatism Association 1987 revised criteria for the classification of rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 1988;31(3):31524.
7. Van Gestel AM, Haagsma CJ, van Riel PLCM. Validation of rheumatoid arthritis improvement criteria that include simplified joint counts. Arthritis Rheum. 1998; 41(10):1845 50.
8. Fries J, Spitz P, Kraines R, Holman H. Measurement of patient outcome in arthritis. Arthritis and Rheumatism. 1980;23(2):137-45.
9. Kücükdeveci AA, Şahin H, Ataman S, Griffi ths B, Tennant A. Issues in crosscultural validity: example from the adaptation, reliability and validity testing of a Turkish version of the Standford Health Assessment Questionnaire. Arthritis Care Res. 2004;51(1):14-9.
10. Ritchie DM, Boyle JA, McInnes JM, Jasani MK, Dalakos TG, Grieveson P, et al. Clinical studies with an articular index for the assessment of joint tenderness in patients with rheumatoid arthritis. Q J Med. 1968;37(147):393-406.
11. Laan RF, van Riel PL, van de Putte LB. Bone mass in patient with rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 1992;51(6):82632.
12. Shiozawa S, Kuroki Y. Osteoporosis in Rheumatoid Arthritis: A Molecular Biological Aspect of Connective Tisue Gene Activation. Tohoku J Exp Med. 1994;173(1):18998.
13. Shibuya K, Hagino H, Morio Y, Teshima R. Crosssectional and longitudinal study of osteoporosis in patients with rheumatoid arthritis. Clin Rheumatol. 2002; 21(2): 150-8.
14. Sinigaglia L, Nervetti A, Mela Q, Bianchi G, Del Puente A, Di Munno O, et al. A multicenter cross sectional study on bone mineral density in rheumatoid arthritis. Italian Study Group on Bone Mass in Rheumatoid Arthritis. J Rheumatol. 2000;27(11):25829.
15. Martin JC, Munro R, Campbell MK, Reid DM. Effects of disease and corticosteroids on appendicular bone mass in postmenopausal women with rheumatoid arthritis: comparison with axial measurements. Br J Rheumatol. 1997;36(1):439.
16. Günaydın R, Altınay GK, Kaya T. Romatoid Artritte El Kemik Mineral Yoğunluğu ve Kemik Döngüsünün Biyokimyasal Göstergeleri. Romatizma. 2006;21(1): 45-8.
17. Deodhar AA, Brabyn J, Jones PW, Davis MJ, Woolf AD. Longitudinal study of hand bone densitometry in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 1995;38(9):1204-10.
18. Deodhar AA, Brabyn J, Pande I, Scott DL, Woolf AD. Hand bone densitometry in rheumatoid arthritis, a five year longitudinal study: an outcome measure and a prognostic marker. Ann Rheum Dis. 2003;62(8):767-70.
19. Berglin E, Lorentzon R, Nordmark L, Nilsson-Sojka B, Rantapää Dahlqvist S. Predictors of radiological progression and changes in hand bone density in early rheumatoid artritis. Rheumatology (Oxford). 2003;42(2):268-75.
20. Dolan AL, Moniz C, Abraha H, Pitt P. Does active reatment of rheumatoid arthritis limit disease-associated bone loss? Rheumatology (Oxford). 2002;41(1):1047-51.
21. Hoff M, Haugeberg G, Odegard S, Syversen S, Landewe R, van der Heijde D, et al. Cortical hand bone loss after 1 year in early rheumatoid arthritis predicts radiographic hand joint damage at 5-year and 10-year follow-up. Ann Rheum Dis. 2009;68(3):324-9.
22. Wolfe F, Sharp JT. Radiographic outcome of recent- onset rheumatoid arthritis: a 19-year study of radiographic progression. Arthritis Rheum. 1998;41(9):1571-82.
23. Akın S, Güleç O, Beyazova M, Korkusuz F. Romatoid artritte el kemik mineral yoğunluğu ve kemik döngüsünün biyokimyasal göstergeleri. Romatizma. 2004;19 (1):1-6.
24. Hafez EA, Mansour HE, Hamza SH, Moftah SG, Younes TB, Ismail MA. Bone mineral density changes in patients with recent-onset rheumatoid arthritis. Clin Med Insights Arthritis Musculoskelet Disord. 2011;4(2):87-94.
25. di Munno O, Mazzantini M, Sinigaglia L, Bianchi G, Minisola G, Muratore M, et al. Effect of low dose methotrexate on bone density in women with rheumatoid arthritis: results from a multicenter cross-sectional study. J Rheumatol. 2004;31(7):13059.
26. Haugeberg G, Uhlig T, Falch JA, Halse JI, Kvien TK. Bone mineral density and frequency of osteoporosis in female patients with rheumatoid arthritis: results from 394 patients in the Oslo County Rheumatoid Arthritis register. Arthritis Rheum. 2000;43(3):522 -30.
27. Gürsoy S, Adam M. Romatoid artritli olguların fonksiyonel durumu, hastalık süresi, ESH, KMY degerleri, osteokalsin ve CRP düzeyi arasında korelâsyonların varlıgının arastırılması. Romatizma Dergisi. 2000;15(3):16771.
28. Gough AK, Lilley J, Eyre S, Holder RL, Emery P. Generalised bone loss in patients with early rheumatoid arthritis. Lancet. 1994;344(8914):237.

APA	Uçar M, Sarp Ü, Karacavus S, BÖREKÇİ E, NAS Ö, AKYOL L, Balbaloglu O (2014). ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. , 1 - 6.
Chicago	Uçar Mehmet,Sarp Ümit,Karacavus Seyhan,BÖREKÇİ Elif,NAS Ömer,AKYOL Lütfü,Balbaloglu Ozlem ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. (2014): 1 - 6.
MLA	Uçar Mehmet,Sarp Ümit,Karacavus Seyhan,BÖREKÇİ Elif,NAS Ömer,AKYOL Lütfü,Balbaloglu Ozlem ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. , 2014, ss.1 - 6.
AMA	Uçar M,Sarp Ü,Karacavus S,BÖREKÇİ E,NAS Ö,AKYOL L,Balbaloglu O ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. . 2014; 1 - 6.
Vancouver	Uçar M,Sarp Ü,Karacavus S,BÖREKÇİ E,NAS Ö,AKYOL L,Balbaloglu O ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. . 2014; 1 - 6.
IEEE	Uçar M,Sarp Ü,Karacavus S,BÖREKÇİ E,NAS Ö,AKYOL L,Balbaloglu O "ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ." , ss.1 - 6, 2014.
ISNAD	Uçar, Mehmet vd. "ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ". (2014), 1-6.

APA	Uçar M, Sarp Ü, Karacavus S, BÖREKÇİ E, NAS Ö, AKYOL L, Balbaloglu O (2014). ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. Bozok Tıp Dergisi, 4(3), 1 - 6.
Chicago	Uçar Mehmet,Sarp Ümit,Karacavus Seyhan,BÖREKÇİ Elif,NAS Ömer,AKYOL Lütfü,Balbaloglu Ozlem ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. Bozok Tıp Dergisi 4, no.3 (2014): 1 - 6.
MLA	Uçar Mehmet,Sarp Ümit,Karacavus Seyhan,BÖREKÇİ Elif,NAS Ömer,AKYOL Lütfü,Balbaloglu Ozlem ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. Bozok Tıp Dergisi, vol.4, no.3, 2014, ss.1 - 6.
AMA	Uçar M,Sarp Ü,Karacavus S,BÖREKÇİ E,NAS Ö,AKYOL L,Balbaloglu O ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. Bozok Tıp Dergisi. 2014; 4(3): 1 - 6.
Vancouver	Uçar M,Sarp Ü,Karacavus S,BÖREKÇİ E,NAS Ö,AKYOL L,Balbaloglu O ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ. Bozok Tıp Dergisi. 2014; 4(3): 1 - 6.
IEEE	Uçar M,Sarp Ü,Karacavus S,BÖREKÇİ E,NAS Ö,AKYOL L,Balbaloglu O "ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ." Bozok Tıp Dergisi, 4, ss.1 - 6, 2014.
ISNAD	Uçar, Mehmet vd. "ROMATOİD ARTRİTTE HASTALIK AKTİVİTE SKORLARI İLE KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ARASINDAKI İLİŞKİ". Bozok Tıp Dergisi 4/3 (2014), 1-6.