SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ
Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 155 - 178 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ
Öz: Öz yeterlik hayatın her alanında olduğu gibi eğitim faaliyetlerinde de önemli bir kavramdır. Kişinin herhangi bir eylemi planlama ve uygulama gücüne ilişkin kişisel düşüncesi olarak tanımlanabilecek olan öz yeterlik öğretmenlerde bulunması gereken özelliklerden biridir. Öz yeterliği yüksek olan öğretmen, öğrencileri motive etmede daha başarılı olur. Her branşta olduğu gibi sosyal bilgiler öğretmenlerinin de öz yeterlik düzeyleri ders başarısında etkili bir faktördür. Sosyal bilgiler dersine kaynaklık eden en önemli alanlardan biri de coğrafyadır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafya konularına ilişkin öz yeterliklerinin belirlenmesi hem öğretmenin kendini değerlendirmesi hem de öğrenciye etkisini göstermesi açısından önemlidir. Bu amaçla yapılan çalışma Gao (2011) tarafından geliştirilen anketin online şekilde, tesadüfi örneklem yöntemiyle Türkiye'nin farklı illerinde görev yapan 366 sosyal bilgiler öğretmenine uygulanmasıyla gerçekleştirilmiştir. İki alt boyuta sahip olan anketin sonuçlarına göre öğretmenlerin coğrafya konularının öğretimine ve sonuç beklentisine yönelik öz yeterlik algıları orta düzeydir. Öğretmen öz yeterlikleri cinsiyet, yaş ve kıdem değişkenlerine göre farklılık göstermezken, eğitim durumu ve mezun olunan bölüm değişkenlerinde anlamlı farklılık tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Social Studies Teachers' Self-Efficacy Regarding Geography Subjects' Teaching
Öz: Self-efficacy is an important term in every state of life as well as in educational activities. Self-efficacy that can be defined as personal thoughts about planning and applying. All those any acts of that person is one of the features that have to be embodied by the teachers. The teacher who has high self-efficacy is going to have much success in motivating the pupils. social studies teachers' levels of self-efficacy as well as in each branch is an effective factor in academic success. One of the most important areas that constitute a source to the social studies is geography. Determining the social studies teachers' self-efficacies in geographical subjects is very important in terms of ability to evaluate themselves and to present their impacts on students. The study which is carried out in accordance with this purpose is performed as online survey that is made by Gao (2011) and it is carried out by applying to 366 social studies teachers, working in different cities of Turkey, by means of the technique called 'Random Sampling'. According to the results of the survey having two sub-dimensions, the social studies teachers' senses of self-efficacy towards teaching the geographical items and expectation results are at medium level. While the self-efficacy of the teachers doesn't differ in terms of sex, age and seniority variants, it has a reasonable difference from the point of educational background and departments that they graduated.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akengin, H. Şahin, T.C., Kaya, B., Bengiç, G. ve Sargın, S. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bazı Genel Coğrafya Konuları Ve Bunların Öğretimi İle İlgili Öz-Yeterlik Algıları, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 21, Ocak - 2010, S. 78 - 97İstanbul - Issn:1303-2429.
- Akgün, İ., Akgün, M. ve Şimşek, N. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Eğitimde Bilgisayar Kullanmaya İlişkin Öz Yeterlilik Algılarının İncelenmesi, K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (2), 711-722.
- Akınoğlu, O. (2005). Coğrafya Eğitiminin Etkililiği Ve Sorunları, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 12, Temmuz- 2005,
- Alemi, M. ve Pashmforoosh, R. (2013). EFL Teachers' Self-Efficacy Beliefs İn Teaching Literature. The International Journal Of Literacies, 19, 25-36.
- Allinder, R. M. (1994). The Relationships Between Efficacy And The İnstructional Practices Of Special Education Teachers And Consultants. Teacher Education And Special Education, 17, 86-95.
- Anderson, R., Greene, M. ve Loewen, P. (1988). Relationships Among Teachers' And Students' Thinking Skills, Sense Of Efficacy, And Student Achievement. Alberta Journal Of Educational Research, 34(2), 148-165.
- Arpacı, A. ve Birhanlı, A. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Biyoloji Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik Algıları, Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi 1199-1220.
- Ashton, P. ve Webb, R. (1986). Making A Difference: Teachers' Sense Of Efficacy And Student Achievement. New York: Longman.
- Ashton, P., Webb, R., ve Doda, N. (1983). A Study Of Teachers' Sense Of Efficacy: Final Report, Executive Summary. Gainesville: University Of Florida, Foundations For Education.
- Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği'nin (GÖYÖ) Türkçe'ye Uyarlama Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2): 113-131.
- Bandura, A. (1986). Social Foundations Of Thought And Action: A Social Cognitive Theory.Englewood Cliffs, NJ: Prentice- Hall.
- Bandura, A. (1995). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
- Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise Of Control. New York: Freeman.
- Bednarz, R., ve Boehm, R. (1994). Geography For Life: National Geography Standards 1994. Washington, DC: National Geographic Society.
- Berkant, H.G. ve Ekici, G. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Öğretmen Öz-Yeterlik İnanç Düzeyleri İle Zeka Türleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, 2007, S.113-132.
- Brouwers, A. ve Tomic, W. (2001). The Factorial Validity Of Scores On The Teacher İnterpersonal Selfefficacy Scale. Educational And Psychological Measurement, 61, 433-445.
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (11. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Bozkurt, N. (2015). Tarih Öğretmeni Adaylarının Özel Alan Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2015, 8/3.
- Coşkun. O. (2008). Erzurum'daki Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Alanına Yönelik Öz Yeterlik Seviyeleri Üzerine Bir İnceleme, KKEFD/JOKKEF Sayı:15.
- Department For Education And Employment, Qualifications And Curriculum Authority. (1999). The National Curriculum Handbook For Primary Teachers İn England. London, England:Author.
- Doğan, N., Beyaztaş, D. ve Koçak, Z. (2012). Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Öz Yeterlik Düzeyinin Başarıya Etkisinin Sınıf Ve Cinsiyete Göre İncelenmesi: Erzurum İli Örneği, Eğitim Ve Bilim 2012, Cilt 37, Sayı 165.
- Ekmekci, A., Corkin, D. ve Papakonstantinou, A. (2015). The Relationship Between Teacher Related Factors And Mathematics Mathematics.İn Che, S..M. And Adolphson, K.A. (Eds.), Proceedings Of The 42nd Annual Meeting Of The Research Council On Mathematics Learning, (Pp. 146-154). Las Vegas,NV. Educational Beliefs About
- Emmer, E. ve Hickman, J. (1991). Teacher Efficacy İn Classroom Management Psychological Measurement, 51, 755-765. Discipline. Educational And
- Eroğlu, C. Ve Ünlü, H. (2015). Self-efficacy: Its Effects on Physical Education Teacher Candidates' Attitudes toward the Teaching Profession, Educational Sciences: Theory & Practice o 2015 February o 15(1) o 201-212.
- Gao,Y. (2011).Secondary Hıstory/Socıal Studıes Teachers' Self-Effıcacy Regardıng Geography Teachıng, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Virginia Commonwealth University Richmond, Virginia
- Gavora, P. (2010). Slovak Pre-Service Teacher Self-Efficacy : Theoretical Educational Review. Vol. 21, No. 2 (2010), Pp. 17-30. Research
- Considerations.The New
- Geçit, Y. ve Beldağ, A. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Coğrafya Alanına Yönelik Öz-Yeterlik Seviyelerinin Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi (Rize İli Örneği), Nwsa-Education Sciences , 1C0623, 9, (4), 353-363.
- Gerçek, C. vd. (2006). Biology teaching self-efftcacy beliefs of the teacher candidates, Ankara University, Journal of Faculty of Edueational Seiences, vol: 39, no:1, pp:57-73.
- Gömleksiz, M. ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik İnançlarına İlişkin Görüşleri, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/7 Summer 2013, p. 201-221.
- Guskey, T. R. ve Passaro, P. D. (1994). Teacher Efficacy: A Study Of Construct Dimensions. American Educational Research Journal, 31, 627-643. Haggett, P. (1995). The Geographer's Art. Cambridge, MA: Blackwell.
- Hoy, W. K. ve Woolfolk, A. E. (1993). Teachers' Sense Of Efficacy And The Organizational Health Of Schools. Elementary School Journal,93(4), 355-372.
- İnce, E., Gülten, D. ve Kırbaşlar, F. (2012). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Problemlerine Yönelik Görüşleri, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 17 (2012-1), 58-71. Ve Fizik
- Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Öz- Yeterliklerine İlişkin Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1): 73-84.
- Karadeniz, C. Ve Sarı, S. (2011). Coğrafya Öğretimi Öz-Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt:9 Sayı:33 Sayfa:9-27.
- Karabağ, S., Şahin, S. ve Öztürk, M. (2007). The Place Of New Geography Curriculum İn Developing Students World perceptions. Curricula London 10th- 12th April 2007, UK. Conference Innovative
- Karadeniz, C. ve Özdemir, N. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Alanına İlişkin Öz Yeterlik İnançları (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 23-30.
- Karadeniz, C. (2005). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Alanına İlişkin Öz Yeterlik İnancı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 63-69.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayınları .
- Korkut, K. Ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları, Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, Cilt 8, Sayı 16, 2012.
- Külekçi, G. (2011). İngilizce Öğretmen Adaylarının Özyetkinlik İnanç Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, International Online Journal of Educational Sciences, 2011, 3(1), 245-260.
- Meydan, A. (2010). Sosyal Bilgilerin Temelleri, Refik Turan-Kadir Ulusoy (Ed.), Sosyal Bilgiler Disiplininde Coğrafyanın Yeri Ve Önemi, Ankara: Maya Akademi.
- Midgley, C., Feldlaufer, H. ve Eccles, J. S. (1989).Change İn Teacher Efficacy And Student Selfand Task-Related Beliefs İn Mathematics During The Transition To Junior High School. Journal Of Educational Psychology, 81(2), 247-258.
- Ogün, C. (2007). Erzurum'daki Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya Alanına Yönelik Öz Yeterlik Seviyeleri Üzerine Bir İnceleme. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 201-221.
- Oğuz, S. (2015). Social Science Preserves Teachers's Competence of Self- Sufficience Levels, Procedia - Social and Behavioral Sciences 186 ( 2015 ) 829 - 834.
- Ormrod, J. E. (2006). Educational Psychology: Developing Learners. Upper Saddle River, N.J: Pearson/Merrill Prentice Hall.
- Özdemir, S.M. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz- Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
- Özel, A. ve Başoğlu, M. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları Ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Coğrafya Dersleriyle İlgili Görüşleri, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 15, Ocak - 2007,
- Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin Öz-Yeterlik Algıları İle Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Benlik Kavramları Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Öztürk, C. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, Cemil Öztürk (Edt.), Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış (1-31), Ankara: Pegem Akademi.
- Öztürk, M. (2015). Değişen Dünyada Coğrafya Eğitimi, Coğrafya Eğitimi Dergisi 1(1), 2015 21-28.
- Pajares, F., Ve Miller, D. M. (1994). Role Of Self-Efficacy And Self- Concept Beliefs İn Mathematical Problem Solving: A Path Analysis. Journal Of Educational Psychology, 86, 193-203.
- Pendergast, D., Garvis, S., & Keogh, J. (2011). Pre-Service Student- Teacher Self-Efficacy Beliefs: An Insight Into The Making Of Teachers. Australian Journal Of Teacher Education, 36(12).
- Riggs, I. ve Enochs, L. (1990). Toward The Development Of An Elementary Teacher's Science Teaching Efficacy Belief İnstrument. Science Education, 74, 625-638.
- Robin K. H. (2001). Teacher Self-Efficacy: Substantive Implications And Measurement Dilemmas, Texas A&M University, College Station, Texas.
- Ross, J. A. (1992). Teacher Efficacy An The Effect Of Coaching On Student Achievement. Canadian Journal Of Education, 17(1), 51-65.
- Sara E. Rimm, K. ve Brook E. S. ( 2004), Primary-Grade Teachers' Self- Efficacy Beliefs, Attitudes Toward Teaching, And Discipline And Teaching Practice Priorities İn Relation To The "Responsive Classroom" Approach The Elementary School Journal, Vol. 104, No. 4 Pp. 321-341.
- Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme Ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya, Ankara:Gazi Kitapevi.
- Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri Eğitimsel Bir Bakış, Muzaffer Şahin(Edt.), Ankara:Nobel Yayın.
- Sharp, C. (2002). Study Support And The Development Of Self- Regulated Learner. Educational Research, 44(1), 29-42.
- Soodak, L. C, Podell, D. M., ve Lehman, L. R. (1998) Teacher, Student, And School Attributes As Predictors Of Teachers' Responses To Inclusion, Journal Of Special Education, 31 (3), 480-497.
- Şad, S. ve Nalçacı, Ö. (2015). Öğretmen Adaylarının Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanmaya İlişkin Yeterlilik Algıları, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, Nisan 2015, ss. 177-197.
- Telef, B. (2011). Öğretmenlerin Öz-yeterlikleri, İş Doyumları, Yaşam Doyumları ve Tükenmişliklerinin İncelenmesi, İlköğretim Online, 10(1), 91-108, 2011.
- Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher Efficacy: Its Meaning And Measure. Review Of Educational Research, 68, 202-248.
- Uysal, İ. ve Kösemen, S. (2013). Öğretmen Adaylarının Genel ÖzYeterlik İnançlarının İncelenmesi, Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal Of Research İn Education And Teaching Mayıs 2013 Cilt:2 Sayı:2 Makale No:25 ISSN: 2146-9199
- Uslu, S. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Özel Alan Yeterliliğine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Üçışık, S. ve Demirci, A. (2002). 21. Yüzyılda Çağdaş Coğrafya Bilimi Ve Temel Unsurları, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 5, İstanbul
- Yeşilbursa, C.C. ve Uslu, S. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Müze Eğitimine Yönelik Öz-Yeterlik İnançları, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi Yıl/Year: 5, Cilt/Vol:5, Sayı/Issue: 16 Prof. Dr. Refik Turan Özel Sayısı.
APA | Sözcü U, OĞUZ S, AYDINÖZÜ D (2016). SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. , 155 - 178. |
Chicago | Sözcü Ufuk,OĞUZ Sibel,AYDINÖZÜ Duran SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. (2016): 155 - 178. |
MLA | Sözcü Ufuk,OĞUZ Sibel,AYDINÖZÜ Duran SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. , 2016, ss.155 - 178. |
AMA | Sözcü U,OĞUZ S,AYDINÖZÜ D SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. . 2016; 155 - 178. |
Vancouver | Sözcü U,OĞUZ S,AYDINÖZÜ D SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. . 2016; 155 - 178. |
IEEE | Sözcü U,OĞUZ S,AYDINÖZÜ D "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ." , ss.155 - 178, 2016. |
ISNAD | Sözcü, Ufuk vd. "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ". (2016), 155-178. |
APA | Sözcü U, OĞUZ S, AYDINÖZÜ D (2016). SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, 0(33), 155 - 178. |
Chicago | Sözcü Ufuk,OĞUZ Sibel,AYDINÖZÜ Duran SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ 0, no.33 (2016): 155 - 178. |
MLA | Sözcü Ufuk,OĞUZ Sibel,AYDINÖZÜ Duran SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, vol.0, no.33, 2016, ss.155 - 178. |
AMA | Sözcü U,OĞUZ S,AYDINÖZÜ D SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ. 2016; 0(33): 155 - 178. |
Vancouver | Sözcü U,OĞUZ S,AYDINÖZÜ D SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ. 2016; 0(33): 155 - 178. |
IEEE | Sözcü U,OĞUZ S,AYDINÖZÜ D "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ." MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, 0, ss.155 - 178, 2016. |
ISNAD | Sözcü, Ufuk vd. "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİKLERİ". MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ 33 (2016), 155-178. |