Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 435 - 447 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM

Öz:
Osmanlı Devletinin başarılı bir eğitim sistemi vardı. Bu sistem zaman içinde dönemin  şartlarını karşılayamadığı için kalitesini koruyamadı. Devlet adamları dönemin siyasal  dengeleri de düşünülerek, klasik yapıda oluşturulan eğitim sistemine müdahale etmediler. Siyasal alanda yapılan reformlara uygun batılı tarzda yeni okullar için hazırlıklar  başladı. II. Mahmut ve Tanzimat döneminde yapılan yenilikler 1869 Maarif Nizamname- si´yle yeni bir boyut kazandı. Planlı ve programlı yeni sistemde Devlet, gücü ve en büyük  sorumluluğu devlet kendi elinde toplamaya başladı. I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet dönemlerinde de eğitime verilen önem bir yandan yeni bir neslin yetişmesini sağlarken bir  yandan da Cumhuriyet dönemi reformlarının ön hazırlığını oluşturdu.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi Sanat

THE CHANGE IN OTTOMAN EDUCATION SYSTEM IN XIX. CENTURY

Öz:
There was a successful education system of the Ottoman Empire. This system couldn't maintain its quality for failing to meet the terms of the time period in this system. Statesmen didn't interfere with the classical education system of that time by taking political balances into consideration. Preperations were made for westerstyle new schools that were appropriate for reforms made in political area. Innovations made in II. Mahmut periodand Tanzimat Reform era acquired a new dimensi on with the 1869 Statue on General Education.  In that planned and programmed new system, the State started to embody strenght and the biggest responsibility. Importance given to education also in I. and II. Constitutional Period not only enabled a new and rising generation to be brought up but also formed the preliminary preparations of the reforms of Republic Period.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • -AHMED HAMDİ-MUSTAFA MUHSİN, Türkiye Tarihi, İstanbul 1926.
  • -AKYÜZ, Yahya, "Cevdet Paşa?nın Özel Öğretim ve Tanzimat Eğitimine İlişkin Bir Lahi- yası", Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 3, (1992), s. 85-114.
  • -ANTEL Sadrettin Celal, "Tanzimat Maarifi", Tanzimat, I, İstanbul 1940, s 441-462.
  • -ARON Rodrigue, "Çok Dilli Bir Cemaatin Oluşumu", Tarih ve Toplum, VI/31, Temmuz 1986, s. 18.
  • -ATUF, Nafi, Türkiye Maarif Tarihi, [ Ankara] 1930.
  • -AYDIN Mahir, Şarkî Rumeli Vilâyeti, Ankara 1992.
  • -AYDIN, Muhammed Şevki, "Medreselerin Gerileyiş Sebepleri Üzerine", Erciyes Üniver- sitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 4 Kayseri 1987, s. 321-336.
  • -BAYSUN Cavit, "Mescid", İslam Ansiklopedisi, VII, s. 71-77.
  • -BERKES Niyazi, Türkiye de Çağdaşlaşma, İstanbul 1978.
  • -BOZKURT Gülnihal, Alman-  İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin Işığı Altında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukukî Durumu (1839-1914), Ankara1996, s. 158
  • -CİHAN Ahmet, Osmanlı?da Eğitim, 3F yay., İstanbul 2007.
  • -ÇADIRCI Musa "Tanzimat'ın  İlanı Sıralarında Osmanlı  İmparatorluğunda Kadılık Ku- rumu ve 1838 Tarihli Tarik-i İlmiyye'yeDâir Ceza Kânunnamesi", Tarih Araştırmala- rı Dergisi, XIV/25, Ankara 1982, s 139-161.
  • -DAVİSON, Roderic H.,Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform , (Çev: Osman Akınhay) , I- II,İstanbul 1997.
  • -DEMİR,  Şerif, "Tanzimat Dönemi Eğitim Politikalarında Osmanlıcılık Düşüncesinin Etkisi", Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, IX/31, Kış 2009, s. 284-294.
  • ------------------, "Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık", Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 29, (2011), s. 331-348. -DOĞAN İsmail, Tanzimat'ın İki Ucu: Münif Paşa ve Ali Suavi, İstanbul 1991.
  • -DOĞAN Recai, "Osmanlı Eğitim Kurumları ve Eğitimde  İlk yenileşme Hareketlerinin Batılılaşma Açısından Tahlili", Ankara Üniversitesi  İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XXXVII, S.1 Ankara 1997, s.407-442.
  • -ENGİN Vahdettin, "Galatasaray Mekteb-i Sultanisi", Tarih ve Medeniyet, 35, Şubat 1997, s. 51-55.
  • -EREN, A. Cevad, "Tanzimat", İslam Ansiklopedisi, c.IX, Eskişehir 1997, s. 709-765.
  • -ERGİN, Osman Nuri Türk Maarif Tarihi, I-II, İstanbul 1977.
  • -ERGÜN Mustafa,  İkinci Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908-1914), Ankara 1996
  • -ERYILMAZ Bilal, Osmanlı Devletinde Millet Sistemi, İstanbul 1992.
  • -GEORGEON Francois, Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri Yusuf Akçura (1876-1935), (Çev: Alev Er), İstanbul 1996.
  • -HALAÇOĞLU Yusuf, XIV-XVII Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, İstanbul 1986.
  • -HATEMİ Hüseyin, "19. Yüzyılda Medreseler" Tanzimat?tan Cumhuriyet?e Türkiye An- siklopedisi, C.II, İstanbul 1983, s. 501-510.
  • -"Islahata Dair Taraf-ı Vekalet-i Mutlakaya Hitaben Bâlâsı Hattı Hümâyun", Düstur, I. cilt 1. Tertip, İstanbul 1289, s. 8-13.
  • -İHSANOĞLU Ekmeleddin, ""Tanzimat Öncesi ve Tanzimat Dönemi Osmanlı Bilim ve Eğitim Anlayışı", 150. Yılında Tanzimat, haz: Hakkı Dursun Yıldız, Ankara 1992, s. 335- 395.
  • -------------------, "Tanzimat Döneminde İstanbul'da Darülfünun Kurma Teşebbüsleri", 150. Yılında Tanzimat, Haz: Hakkı Dursun Yıldız, Ankara 1992, s. 397-439.
  • -İNALCIK Halil, "Sened-i  İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümâyunu", Belleten, XXVIII/112 Ankara1964, s. 603-649.
  • -KARA, İsmail "Turban and Fez Ulema as Opposition", Late Ottoman Society, edt. Elisa- beth Özdalga, New York 2005, s. 163-202.
  • -KODAMAN Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Ankara 1991.
  • -KURAN Ercüment, Türkiye'nin Batılılaşması ve Milli Meseleler, Der: Mümtaz'er Türkö- ne, Ankara 1994.
  • -ORTAYLI İlber, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul 1995.
  • --------------------, Osmanlı Devletinde Lâiklik Hareketleri Üzerine", Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, (Ed. Ersin Kalaycıoğlu- A. Y. Sarıbay), İstanbul 1986, s 159-169.
  • --------------------,"Tanzimat Döneminde Tanassur ve Din Değiştirme Olayları", Tanzi- mat'ın 150. Yıldönüm Uluslararası Sempozyumu, Ankara 1994, s. 481-487.
  • -QUATAERT, Donald, Osmanlı  İmparatorluğu (1700-1922), Çev. A. Berktay,  İstanbul 2004
  • -SAKAOĞLU Necdet, "Eğitim Tartışmaları" Tanzimat?tan Cumhuriyet?e Türkiye Ansik- lopedisi, C.II, İstanbul 1983, s. 478-484.
  • -SARIKAYA, "Yaşar II. Meşrutiyet ve Medreseler: Geleneksel Bir Kurumun Modernleşme Sürecinde Var Olma Mücadelesi", Divan Disiplinlerarası Ça- lışmalar Dergisi, C.XIII, S. 25, (2008/2), s. 37-73.
  • -SATI BEY, "Meşrutiyetten Sonra Maarif Tarihi", Dini Araştırmalar, IV/11, Eylül-Aralık 2001, s. 197-207.
  • -SHAW S.J.- Shaw E.K.,Osmanlı  İmparatorluğu ve Modern Türkiye, (Çev: Mehmet Harmancı), II, İstanbul 1986.
  • -SOMEL Selçuk Akşin, "Christian Community Schools During the Ottoman Reform Period", Late Ottoman Society, edt. Elisabeth Özdalga, New York 2005, s. 257-276.
  • -SONYEL ,Salâhi R.,Minorities And The Destruction Of TheOttoman Empire, Ankara 1993
  • -SUNGU  İhsan, "Galatasaray Lisesinin Kuruluşu", Belleten, VII/28, Ankara 1943, s. 315- 347.
  • -ŞİMŞİR Bilal N.,İngiliz Belgelerinde Osmanlı Ermenileri (1856-1880), Ter:  Şinasi Oral, Ankara 1986.
  • -ŞİŞMAN Adnan, "Tanzimat Döneminde Fransa'ya Gönderilen Gayr-i Müslim Osmanlı Öğrencileri" X. Türk Tarih Kongresi, V, Ankara 1994, s. 2515-2533.
  • -TEKELİ İlhan, "Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Eğitim Sistemindeki Değişmeler," T.C.T.A., II, İstanbul 1985, s. 456-474.
  • -TEKİN Zeki, "Tarih Eğitimi Hakkında Bir Vesika", Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim FakültesiDergisi, I/1, Van 1994, s. 75-90.
  • -UBICINI M.A.,Türkiye 1850, (Çev: Cemal Karaagaçlı), c.I, İstanbul Tarihsiz.
  • -ULUNYAN A.A., "Bulgarskay'a Molodyoj Vı Uçepnık Zavedeniyak Rossii (1854- 1877)",İstoriya İ Kultura Bulgarii,SSCB İlimler Akademisi Slavyan ve Balkan Enstitü- sü, Moskva 1981.
  • -UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı, Ankara 1988.
  • -VAHAPOĞLU M. Hidayet, Osmanlıdan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okullar, İstan- bul 1992.
APA DEMİR Ş (2015). XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. , 435 - 447.
Chicago DEMİR ŞERİF XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. (2015): 435 - 447.
MLA DEMİR ŞERİF XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. , 2015, ss.435 - 447.
AMA DEMİR Ş XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. . 2015; 435 - 447.
Vancouver DEMİR Ş XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. . 2015; 435 - 447.
IEEE DEMİR Ş "XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM." , ss.435 - 447, 2015.
ISNAD DEMİR, ŞERİF. "XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM". (2015), 435-447.
APA DEMİR Ş (2015). XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 0(13), 435 - 447.
Chicago DEMİR ŞERİF XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 0, no.13 (2015): 435 - 447.
MLA DEMİR ŞERİF XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.0, no.13, 2015, ss.435 - 447.
AMA DEMİR Ş XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 0(13): 435 - 447.
Vancouver DEMİR Ş XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 0(13): 435 - 447.
IEEE DEMİR Ş "XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM." Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 0, ss.435 - 447, 2015.
ISNAD DEMİR, ŞERİF. "XIX. YÜZYIL OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİM". Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 13 (2015), 435-447.