Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları

KARAOĞLAN, Akfer; Kuru, Tacettin; ÖZEL, Aynur; Turkcapar, Mehmet Hakan; GÜRİZ, Olga

Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları

Aynur ÖZEL, (SSK Ankara Eğitim Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Ankara, Türkiye)

Mehmet Hakan TÜRKÇAPAR, (Girilmedi)

Olga GÜRİZ, (Girilmedi)

Akfer KARAOĞLAN, (Girilmedi)

Tacettin KURU (Girilmedi)

Klinik Psikofarmakoloji Bülteni

4 0

Yıl: 2003 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 179 - 182 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları

Öz:

Geç diskinezi (GD) uzun süreli antipsikotik kullanımına bağlı olarak dil, ağız, gövde, kol ve bacaklarda ortaya çıkan, istemsiz hareketlerle karakterize bir hareket bozukluğudur. Nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte GD’nin, nigrostriatal yolakta antipsikotik ilaçların neden olduğu dopamin aşırı duyarlılığıyla ilgili olduğu düşünülmektedir. Yaşlı hastalarda ve yüksek potensli D2 reseptör antagonisti klasik antipsikotik kullanımında GD gelişim riski daha fazladır. GD tanı kriterlerinde en az 3 ay (60 yaş ve üstünde 1 ay) antipsikotik ilaç kullanımı gerekmektedir. Bu yazıda, daha kısa süreli antipsikotik ilaç kullanımıyla ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla GD gelişen 4 olgu sunulmaktadır

Anahtar Kelime: Antipsikotik ajanlar Risk faktörleri Diskineziler

Konular: Farmakoloji ve Eczacılık

Tardiye dyskinesia after short term atypical or antipsychotic drug use

Öz:

The essential features of neuroleptic-induced tardive dyskinesia (TD) are abnormal, involuntary movements of the tongue, jaw, trunk ör extremities that develop in association with the use of antipsychotic medication. Although the exact pathogenesis of TD is unclear, there is some evidence that points to dopamine supersensitivity in the nigro-striatal pathway due to the antispsychotics could contribute to these dyskinetic movements. Risk of TD is higher in elderly people who were treated with high potency D2 receptor antagonist conventional antipsychotics. Research criteria for neuroleptic-induced tardive dyskinesia states that there has been an exposure to antipsychotic medication for at least 3 months (1 month if 60 years and older). Here we present four cases of TD in vvhich TD developed earlier than this period or with the use of atypical antipsychotics.

Anahtar Kelime: Dyskinesias Antipsychotic Agents Risk Factors

Konular: Farmakoloji ve Eczacılık

Belge Türü: Makale Makale Türü: Olgu Sunumu Erişim Türü: Erişime Açık

1. Kaplan HI, Sadock BJ Synopsis of Psychiatry: Eighth ed. Baltimore: Williams & Wilkins, 1998 2. Bernstein JG Drug Therapy in Psychiatry. Third ed. St.Louis: Mosby-Year Book, 1995 3. Gupta S, Mosnik D, Black WD, Berry S, Masand PS Tardive dyskinesia: review of treatments past, present and future. Ann Clin Psychiatry 1999;11:257-66 4. Egan MF, Apud J, Wyatt RJ Treatment of tardive dyskinesia. Schizophr Bull 1997;23:583-609 5. Soares KVS, McGrath JJ The treatment of tardive dyskinesia-a systematic review and meta-analysis. Schizophr Res 1999;39:1- 16 6. McCreadie RG, Padmavati R, Thara R, Srinivasan TN Spontaneous dyskinesia and parkinsonism in never medicated, chronically ill patients with schizophrenia: 18-month follow-up. Br J Psychiatry 2002;181:135-137 7. Klawans HL, Carvey P, Taner CM The pathophysiology of TD. J Clin Psychiatry 1985;46:38-41 8. Morgenstein H, Glazer WM Identifying risk factors for tardive dyskinesia among long-tern outpatients maintained with neuroleptic medications. Arch Gen Psychiatry 1993;50:723-733 9. Os JV, Walsh E, Horn E, Tattan T, Bale R, Thompson SG Changes in negative symptoms and the risk of tardive dyskinesia: a longitudinal study. Acta Psychiatr Scand 2000:101:300-306 10. Os JV, Fahy T, Jones P, Harvey I, Toone B, Murray B Tardive dyskinesia: who is at risk? Acta Psychiatr Scand 1997;96:206-216 11. American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fourth ed. Washington, DC: American Psychiatric Association, 1994 12. Barron M Tardive dyskinesia. Nurse Pract 1999;24:144-147 13. Hong KS, Cheong SS, Woo JM, Kim E Risperidone-induced tardive dyskinesia. Am J Psychiatry 1999;156:1290 14. Carroll NB, Boehm KE, Strickland RT Chorea and tardive dyskinesia in a patient taking risperidone. J Clin Psychiatry 1999;60:485-487 15. Silberbauer C Risperidone-induced tardive dyskinesia. Pharmacopsychiat 1998;31:68-69 16. Bassitt DP, Garcia LSL Risperidone-induced tardive dyskinesia. Pharmacopsychiat 2000;33:155-156 17. Spivak M Tardive dyskinesia from low-dose risperidon. Can J Psychiatry 2000;45:202 18. Lykouras L, Yannakis R, Hatzimanolis J, Christodoulou GN Two cases of risperidone-induced tardive dyskinesia and a review of the literature. Eur Psychiatry 1999;14:245-247 19. Ananth J, Kenan J Tardive dyskinesia associated with olanzapine monotherapy. J Clin Psychiatry 1999;60:870 20. Herran A, Vasquez- Barquero JL Tardive dyskinesia associated with olanzapine. Ann Intern Med 1999;131:72 21. Ghelber D, Belmaker RH Tardive dyskinesia with quetiapine. Am J Psychiatry 1999;156:796-797 22. Esel E, Turan MT, Sofuoglu S, Gonul AS Improvement of tardive dyskinesia in a bipolar patient with olanzapine. Eur Psychiatry 2000;15:438-439

APA	ÖZEL A, Turkcapar M, GÜRİZ O, KARAOĞLAN A, Kuru T (2003). Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. , 179 - 182.
Chicago	ÖZEL Aynur,Turkcapar Mehmet Hakan,GÜRİZ Olga,KARAOĞLAN Akfer,Kuru Tacettin Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. (2003): 179 - 182.
MLA	ÖZEL Aynur,Turkcapar Mehmet Hakan,GÜRİZ Olga,KARAOĞLAN Akfer,Kuru Tacettin Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. , 2003, ss.179 - 182.
AMA	ÖZEL A,Turkcapar M,GÜRİZ O,KARAOĞLAN A,Kuru T Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. . 2003; 179 - 182.
Vancouver	ÖZEL A,Turkcapar M,GÜRİZ O,KARAOĞLAN A,Kuru T Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. . 2003; 179 - 182.
IEEE	ÖZEL A,Turkcapar M,GÜRİZ O,KARAOĞLAN A,Kuru T "Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları." , ss.179 - 182, 2003.
ISNAD	ÖZEL, Aynur vd. "Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları". (2003), 179-182.

APA	ÖZEL A, Turkcapar M, GÜRİZ O, KARAOĞLAN A, Kuru T (2003). Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 13(4), 179 - 182.
Chicago	ÖZEL Aynur,Turkcapar Mehmet Hakan,GÜRİZ Olga,KARAOĞLAN Akfer,Kuru Tacettin Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 13, no.4 (2003): 179 - 182.
MLA	ÖZEL Aynur,Turkcapar Mehmet Hakan,GÜRİZ Olga,KARAOĞLAN Akfer,Kuru Tacettin Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, vol.13, no.4, 2003, ss.179 - 182.
AMA	ÖZEL A,Turkcapar M,GÜRİZ O,KARAOĞLAN A,Kuru T Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2003; 13(4): 179 - 182.
Vancouver	ÖZEL A,Turkcapar M,GÜRİZ O,KARAOĞLAN A,Kuru T Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2003; 13(4): 179 - 182.
IEEE	ÖZEL A,Turkcapar M,GÜRİZ O,KARAOĞLAN A,Kuru T "Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları." Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 13, ss.179 - 182, 2003.
ISNAD	ÖZEL, Aynur vd. "Kısa süreli ya da atipik antipsikotik ilaç kullanımıyla ortaya çıkan geç diskinezi olguları". Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 13/4 (2003), 179-182.