Yıl: 2016 Cilt: 14 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 163 - 182 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI

Öz:
Myrina, İzmir kuzeyinde, doğu-batı doğrultulu Güzelhisar depresyonu (Aliağa) içinde Pleistosen ve Holosen boyunca meydana gelen doğal çevre değişmelerinden etkilenen bir akarsu vadisinin denize açıldığı bölümde yer alan bir antik Uman kentidir (Şekil 1). Yer seçimi ve kullanılan yapı malzemeleri nedeniyle antik kentin jeolojik ve paleocoğrafya özellikleri önemlidir. Bu amaçla öncelikle, Myrina yakın çevresinin jeolojik-tektonik özellikleri ele alınmış ve daha sonra kent yakınında yapılan sondaj çalışmalarına dayanan paleocoğrafya ve jeoarkeoloji değerlendirmeleri yapılmıştır. Fasiyes sedimantasyon ve orojenezin, Paleojen'de aşınmanın, Neojen'de gölsel sedimantasyon ve volkanizmanın, Üst Miyosende aşınmanın, Pliyosen ve Kuvaterner'de ise birikmenin etkili olduğu belirlenmiştir. Kentin kurulu olduğu Öteki ve Beriki tepeler arasındaki bölümün günümüzden 5000 yıl önce sığ bir denizin dar boğazı şeklinde olduğu, 4000yıl önce kıyı oklarının arasında lagüner bir ortamın bulunduğu ve tombolo gelişiminin meydana geldiği, 3000yıl önce Aolis kolonizasyonu ile ilk yerleşim ve liman yapılarının ortaya çıktığı anlaşılmıştır. Bu dönemde terracotta yapımı için killerin ve yapılarda kullanılan volkanik ve tortul kayaların yakın çevreden alındığı element analizleri ile belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya Beşeri Bilimler

PALEOGEOGRAPHICAL RESEARCHES ON THE SURROUNDING OF MYRINA ANCIENT CITY

Öz:
Myrina is an ancient harbor city and issituated in north o f İzmir in east-west direction Güzelhisar valley (Aliağa) thataffected by natural environmental changes during Pleistocene and Holocene. Because o f site selection and construction materials geological and paleogeographical features of surrounding o f city is important. For this purpose, firstly, geological-tectonic features paleogeaographical and geoarcheological interpretations according to drills in surrounding of ancient city were carried out. With facies approach, it is determined that sedimentation and orogenesis was effective in Cretaceous, erosion was effective in Paleogene, lacustrine sedimentation and volcanism were effective in Neogene, erosion was effective in Upper Miocene and sedimentation was effective both Pliocene and Quaternary. It is understood that site between Öteki and Beriki hills that ancient city is settled on was narrow and shallow marine strait in 5000 BP, there was lagoonary conditions between two spits and tombolo evolution in 4000 BP., with the beginning of Aolis colonization first settlements and harbor was occurred in 3000 BP. In this period it is determined by element analysis that terracotta's clay-mud and volcanic and sedimentary rocks for construction was brought from closer sites to ancient city.
Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya Beşeri Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akartuna, M. (1962) "On the Geology of İzmir-Torbalı- Seferihisar-Urla District" Maden Tetkik Arama Dergisi. 59 s.1-18.
  • Bergama Belleten (2006) No.15, Bergama Müzesi Özel Sayısı
  • Borsi, S., Ferrara, C., Innocenti, F., Mazzuoli, R. (1972) "Geochronology and Petrology of Recent Volkanics of Eastern Aegean Sea" Bulletin o f Volcanics. 36(3):473-496
  • Demirörer, M. (1972) Dikili-Bergama Jeotermal Sahası Bergama Çevresi Rezistivite Etüdü Jeofizik Arşiv no. 328, MTA, Ankara
  • Emre Ö., Özalp S., Doğan A., Özaksoy V., Yıldırım C., Gökta F. (2005) İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri, Jeoloji Etütler Dairesi, MTA Rapor No: 10754, Ankara
  • Ercan T. (1982) Batı Anadolu'nun genç tektoniği ve volkanizması. Türkiye Jeoloji Kurultayı. Ankara.
  • Ercan T., Türkecan A., Akyürek B., Günay E., Çevikbaş A., Ateş M., Can B., Erkan M. ve Özkirişci C. (1984). Dikili-Bergama- Çandarlı (Batı Anadolu) yöresinin jeolojisi ve magmatik kayaçlarının petrolojisi: Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları. c. 20, s. 47-60. Ankara.
  • Ercan, T. (1985) "Batı Anadolu Senezoyik Volkanitlerine Ait Yeni Kimyasal, İzotropik ve Radyometrik Verilerin Yorumu" Türkiye Jeoloji Kurumu Dergisi, 28, s.2.
  • Ercan T., Satır M., Türkecan A., Akyürek B., Çevikbaş A., Günay E., Ateş M. ve Can B. (1986). Ayvalık çevresinin jeolojisi ve volkanik kayaçların petrografisi. Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları. 27, s. 19-30.
  • Erol O. (1975) The Holocene deposits and development of Madra Çay Delta on the Anatolian coast of north Aegean sea, near Ayvalık-Altınova. Coğrafya Araştırmaları Dergisi VII, 1-44.
  • Eşder, T., Yakabağ, A., Sarıkaya, H., Çiçekli, K. (1991) Aliağa (İzmir) Yöresinin Jeolojisi ve Jeotermal Enerji Olanakları, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Ege Bölge Müdürlüğü. MTA Derleme No: 9467. İzmir.
  • Genç, C., Yılmaz, Y. (2000) "Aliağa Dolaylarının Jeolojisi ve Genç Tektoniği" Batı Anadolu'nun Depremselliği Sempozyumu (BADSEM 2000) Bildiriler Kitabı, s.152-159, İzmir.
  • Gökçen N. (1976) A palaeontological and palaeoecological investigation of the Post-Glacial Madra Çay Delta deposits in North- Eastern coasts of Aegean Sea, Buketin de la Societe Geologique de France, 7.Serie, tome XVIII, No:2: 469-75.
  • Kaya, O. (1982) Tersiyer sırt yitmesi: Doğu Ege bölgelerinin yapısı ve magmatiği için olası bir mekanizma. Batı Anadolu'nun genç tektoniği ve volkanizması. Türkiye Jeoloji Kurultayı Paneli. Ankara. s.39-58.
  • Kayan, İ., Öner, E. (2013) "Bayraklı Höyüğü (İzmir) Çevresinin Holosen'deki Jeomorfolojik Gelişimi [Holocene Geomorphological Evolution of Coastal Environment Around Bayraklı Mound (İzmir)] (135-158)". Profesör Doktor Asaf Koçman'a Armağan. Editör: Öner, E. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
  • MTA (2005) Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Öner, E. (1997) "Eşen Ovasının Alüvyal Jeomorfolojisi ve Likya Antik Kentleri". A.Ü. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 6, 203 - 242.
  • Öner, E. (1999) "Letoon ve Çevresinde Paleo-Jeomorfolojik Araştırmalar", Ege Coğrafya Dergisi 10, 51-82.
  • Öner, E. ve Kayan, İ. (2006) "İzmir Körfezi Kıyılarında Alüvyon Birikimi ile Karşıyaka ve Bayraklı Kıyılarının Şekillenmesi", Karşıyaka Kültür ve Çevre Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 8 - 22, İzmir.
  • Öğdüm, F. (1983) "Menemen Dumanlıdağ Volkan Konisi ve Kalderasının Jeomorfolojisi-Evrimi" Jeomorfoloji Dergisi 11, 45-52.
  • Savaşçın, Y. (1975) "Foça Yöresi volkanik kayaçlarından sağlanan petrografik-jeokimyasal sonuçlar. TÜBİTAK V. Bilim Kongresi Tebliğler Kitabı, s.273-289
  • Savaşçın, Y., Dora, Ö. (1979) "Foça - Menemen Yöresi Volkanitlarinde Piroksenlerin Yayılımı ve Kristallografik Değerleri" Türkiye Jeoloji Kurumu Dergisi, 20, 1, 21-27.
  • Şaroğlu, F., Emre, Ö., ve Kuşçu, İ. (1992) Türkiye Diri Fay Haritası, 1:2,000,000 ölçekli, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Umar B. (1980) Aiolis, Akbank Yayınları, İstanbul.
  • Umar B. (2002) Aiolis, İnkılap Yayınevi
  • Vardar S. (2010) Madra Çayı Deltası'nın Holosen Kıyı Paleocoğrafyasının Değerlendirilmesinde Foraminifer ve Ostracod (Crustacea)'ların Bir Ortam Belirleme İndikatörü Olarak Kullanımı. TUCAUM 2010 Sempozyum bildiri kitabı, 263-273.
  • Yılmaz, Y. (1997) "Geology of Western Anatolia" In: Schindler, C ve Pfister, M. (Eds.) Active Tectonics of Northwestern Anatolia-The MARMARA Poly Project; A Multidisciplinary Approach by Space Geodesy, Geology, Hydrogeology, Geothermics and Seismology. Vdf. Hochschulerl, an der ETH Zurich, pp. 31-53.
APA Vardar S, Yavaşlı D (2016). MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. , 163 - 182.
Chicago Vardar Serdar,Yavaşlı Doğukan Doğu MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. (2016): 163 - 182.
MLA Vardar Serdar,Yavaşlı Doğukan Doğu MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. , 2016, ss.163 - 182.
AMA Vardar S,Yavaşlı D MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. . 2016; 163 - 182.
Vancouver Vardar S,Yavaşlı D MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. . 2016; 163 - 182.
IEEE Vardar S,Yavaşlı D "MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI." , ss.163 - 182, 2016.
ISNAD Vardar, Serdar - Yavaşlı, Doğukan Doğu. "MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI". (2016), 163-182.
APA Vardar S, Yavaşlı D (2016). MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 163 - 182.
Chicago Vardar Serdar,Yavaşlı Doğukan Doğu MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14, no.3 (2016): 163 - 182.
MLA Vardar Serdar,Yavaşlı Doğukan Doğu MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.14, no.3, 2016, ss.163 - 182.
AMA Vardar S,Yavaşlı D MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 14(3): 163 - 182.
Vancouver Vardar S,Yavaşlı D MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 14(3): 163 - 182.
IEEE Vardar S,Yavaşlı D "MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, ss.163 - 182, 2016.
ISNAD Vardar, Serdar - Yavaşlı, Doğukan Doğu. "MYRINA ANTİK KENTİ (ALİAĞA-İZMİR) ÇEVRESİNDE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARI". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14/3 (2016), 163-182.