Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 33 - 70 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği
Öz: -
Anahtar Kelime: Konular:
The Places Where Female Hadith Scholars (Mugaddithât) Teach Gadith:An Example of al-Câmi' al-Muzaffarî
Öz: Woman generally, though not always, played a prominent role in education throughout Islamic history. Especially during the 7-10/13-15th centuries, women were important in the education sector in the Mamluk region. For instance, al- Câmi' al-Muzaffarî, which was built by the Makdisi family, which migrated from al-Quds and settled in Damascus, was a significant place for public courses taught by many eminent scholars. Female hadith scholars (mugaddithât) took part in teaching alongside their male colleagues. In this article, I aim to expound upon the educational activities of these female scholars, using samâ' registrations as a primary source. These educational activities were pursued not only in their houses but also in educational institutions such as dâr al-gadiths, madrasas and even mosques. In this article, I have introduced female hadith scholars who lived during the Mamluk period. Additionally, by means of samâ' registrations, I briefly touch upon the books, the students' ages, their number and level of knowledge. Finally, I have presented information about the reading culture of the period and the importance of education in the society.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Açıl, Berat, “Edebiyatın İlmi veya İlmin Edebiyatı: Carullah Efendi’nin Edebiyat Koleksiyonunu Kenardan Okumak”, Osmanlı Kitap Kültürü: Cârullah Efendi Kütüphanesi ve Derkenar Notları, ed. Berat Açıl, Ankara: Nobel Yayın, 2014, s. 339-70.
- Aydın, Arafat, “Yazma Eserlerdeki Semâ Kayıtlarında Dârü’l-Hadisler”, Anadolu’nun İslamlaşma Sürecinde Dârü’l-Hadisler (08-09 Eylül 2012): Sempozyum Kitabı, Samsun: Ceylan Ofset, 2013, s. 103-26.
- Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul: Hadisevi Yayınları, 2006.
- Değirmenci, Tülün, “Bir Kitabı Kaç Kişi Okur? Osmanlı’da Okurlar ve Okuma Biçimleri Üzerine Bazı Gözlemler”, Tarih ve Toplum, 13 (2011): 7-43.
- Demirkent, Işın, “Haçlılar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XIV, 525-46.
- Ebû Gudde, Abdülfettâh, el-İsnâd mine’d-dîn ve safha müşrika min târîhi semâi’l-hadîs inde’l-muhaddisîn, Halep: Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1412/1992.
- Eren, Mehmet, “Kadınların Hadis İlmine Katkıları”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 44/1 (2003): 83-110.
- Eren, Mehmet, “Ziyâiyye Dâru’l-Hadis’inde Birden Fazla Hocanın Katılımıyla Yapılan Dersler”, Anadolu’nun İslamlaşma Sürecinde Dârü’l-Hadisler (08-09 Eylül 2012): Sempozyum Kitabı, Samsun: Ceylan Ofset, 2013, s. 281-98.
- Fâsî, Takıyyüddin, Zeylü’t-Takyîd fî ruvâti’s-sünen ve’l-mesânid, haz. Kemâl Yûsuf el-Hût, I-II, Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1410/1990.
- Hâfız, M. Mutî‘, Câmiu’l-Hanâbile el-Muzâfferî bi-Sâlihiyyeti Cebeli Kāsiyûn, Beyrut: Dârü’l-beşâiri’l-İslâmiyye, 2002.
- Hâfız, M. Mutî‘, Dârü’l-hadîsi’z-Ziyâiyye ve mektebetühâ bi-Sâlihiyyeti Dımaşk, Dımaşk: Dârü’l-Beyrutî, 1427/2006.
- İbn Battûta, Rihletü İbn Battûta, haz. Abdülhâdî et-Tâzî, I-V, Rabat: Akademiyyetü’lMemleketi’l-Mağribiyye, 1417/1997.
- İbn Hacer el-Askalânî, ed-Dürerü’l-kâmine fî a‘yâni’l-mieti’s-sâmine, I-IV, Beyrut: Dârü’lcîl, 1414/1993.
- İbn Râfi‘, el-Vefeyât, haz. Sâlih Mehdî Abbas-Beşşâr Avvâd Ma‘rûf, Beyrut: Müessesetü’rrisâle, 1402/1982.
- İbn Sa‘d el-Makdisî, Mu‘cemü’ş-şüyûh li-Tâciddîn Abdilvehhâb b. Alî es-Sübkî, haz. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf v.dğr., Beyrut: Dârü’l-garbi’l-İslâmî, 2004.
- İbn Tolun, Şemseddin, el-Kalâidü’l-cevheriyye fî târîhi’s-Sâlihiyye, haz. M. Ahmed Dehmân, I-II, Dımaşk: Mecmau’l-lugati’l-Arabiyye, 1401/1980-81.
- İbnü’l-Hâc el-Abderî, el-Medhal, I-IV, Kahire: Dârü’t-türâs, t.y.
- İbnü’l-İmâd, Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb, haz. Abdülkādir el-Arnaût-Mahmûd el-Arnaût, I-X, Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1406-14/1986-93.
- Kehhâle, Ömer Rıza, A‘lâmü’n-nisâ’ fî âlemeyi’l-Arab ve’l-İslâm, I-V, Beyrut: Müessesetü’rrisâle, 1404/1984
- Kettânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ca‘fer, Hadis Literatürü: er-Risâletü’l-müstetrafe, çev. Yusuf Özbek, İstanbul: İz Yayınları, 1994.
- Koca, Ferhat, “Hanbelî Mezhebi”, DİA, XV, 538.
- Koca, Ferhat, “Kudâme Ailesi”, DİA, XXVI, 310-11.
- Koçak, Faruk, “İstanbul Kütüphanelerindeki Hadis Cüzleri” (doktora tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1995.
- Leder, Stefen v.dğr., Mu‘cemü’s-semââti’d-Dımaşkıyye, Dımaşk: el-Ma‘hedü’l-Fransî li’ddirâsâti’l-Arabiyye bi-Dımaşk, 1996.
- Ma‘tûk, Sâlih Yûsuf, “İlmü’l-hadîs fî Mekkete’l-Mükerreme hilâle’l-asri’l-Memlûkî” (doktora tezi), Câmiatü Ümmi’l-kurâ, Mekke, 1407/1986.
- Ma‘tûk, Sâlih Yûsuf, Cühûdü’l-mer’e fî rivâyeti’l-hadîs (el-karnü’s-sâmin el-hicrî), Beyrut: Dârü’l-beşâiri’l-İslâmiyye, 1418/1997.
- Muhammed b. Azzûz, Büyûtâtü’l-hadîs bi-Dımaşk, Dımaşk: Dârü’l-fikr, 1425/2004.
- Neumann, Christoph K., “Üç Tarz-ı Mütalaa: Yeniçağ Osmanlı Dünyası’nda Kitap Yazmak ve Okumak”, Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, 1 (2005): 60-70.
- Nuaymî, ed-Dâris fî târîhi’l-medâris, haz. İbrâhim Şemseddin, I-II, Beyrut: Dârü’l-kütübi’lilmiyye, 1990.
- Özkan, Halit, Memlüklerin Son Asrında Hadis, İstanbul: Klasik Yayınları, 2012.
- Öztürk, Zehra, “Eğitim Tarihimizde Okuma Toplantılarının Yeri ve Okunan Kitaplar”, Değerler Eğitimi Dergisi, 1/4 (2003): 131-55.
- Öztürk, Zehra, “Osmanlı Döneminde Kıraat Meclislerinde Okunan Halk Kitapları”, Türkiye Araştırmaları Literütür Dergisi (TALİD), 5/9 (2007): 401-45.
- Safedî, A‘yânü’l-asr ve a‘vânü’n-nasr, haz. Ali Ebû Zeyd v.dğr., I-VI, Dımaşk: Dârü’l-Fikr, 1418/1998.
- Safedî, el-Vâfî bi’l-vefeyât, haz. Ahmed el-Arnaût – Türkî Mustafa, I-XXIX, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1420/2000.
- Saraçoğlu, Tuba Nur, “Kitap ve Sahibü’l-Kütüp: Cârullah Efendi’nin Siyer ve Tarih Kitapları”, Osmanlı Kitap Kültürü Cârullah Efendi Kütüphanesi ve Derkenar Notları, ed. Berat Açıl, Ankara: Nobel Yayın, 2014, s. 255-77.
- Sayeed, Asma, “Kadın ve Hadis Rivayeti Memlükler Dönemi Şam Bölgesinden İki Örnek”, çev. Orhan Yılmaz, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7/7 (2015): 159-70.
- Sehâvî, Şemseddin, Fethu’l-mugīs şerhu Elfiyyeti’l-hadîs li’l-Irâkī, haz. Ali Hüseyin Ali, I-IV, Kahire: Mektebetü’s-sünne, 1424/2003.
- Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî, haz. Ebû Kuteybe Nazar Muhammed elFâryâbî, Beyrut: Mektebetü’l-Kevser, 1415.
- Şâkir Mustafa, Medîne li’l-ilm Âlü Kudâme ve Sâlihiyye, Dımaşk: Dâru Talâs, 1997.
- Topuzoğlu, Tevfik Rüştü, “Kıraat ve Semâ Kaydı”, DİA, XXII, 436.
- Vâdîâşî, Bernâmecü’l-Vâdîâşî, haz. Muhammed Mahfûz, Beyrut: Dârü’l-garbi’l-İslâmî, 1982.
- Yelten, Muhammet, “Hamza-Nâme’nin Yeni Ciltleri ve Okunma Mekânları”, Turkish Studies, 8/9 (2013): 151-65.
- Yılmaz, Muhammet, İbn Hacer’in Hocaları Bağlamında Kadın Hadisçiler, Ankara: Araştırma Yayınları, 2008.
- Yılmaz, Muhammet, “Sadreddin Konevi’nin Huzurunda Okunan İbnü’l-Esîr’in Câmi’u’lUsûl Adlı Eserinin Semâ Kayıtları”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2 (2013): 1-19.
- Yılmaz, Muhammet, Semâ Kayıtlarında Kadın Hocalar, Adana: Giriş Yayınları, 2014.
- Yiğit, İsmail, “Memlükler Zamanında (1250-1517) Kadın”, Diyanet İlmî Dergi, 40/2 (2004): 131-44.
- Yûnûnî, Kutbüddin, Zeylü Mir’âti’z-zaman, I-IV, Kahire: Dârü’l-kitâbi’l-İslâmî, 1413/1992.
- Zehebî, el-İber fî haberi men gaber, haz. Ebû Hâcer M. Saîd Zağlûl, I-V, Beyrut: Dârü’lkütübi’l-ilmiyye, 1405/1985.
- Zehebî, Mu‘cemü şüyûhi’z-Zehebî, haz. Rûhiyye Abdurrahman es-Süyûfî, Beyrut: Dârü’lkütübü’l-ilmiyye, 1410/1990.
- Zehebî, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ’, haz. Şuayb el-Arnaût v.dğr., I-XXIII, Beyrut: Müessesetü’rrisâle, 1401-1405/1981-85.
- Zehebî, Târîhu’l-İslâm: sene 551-560, haz. Ömer Abdüsselâm Tedmürî, Beyrut: Dârü’lkitâbi’l-Arabî, 1418/1997
| APA | Emiroğlu N (2017). Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. , 33 - 70. |
| Chicago | Emiroğlu Nagihan Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. (2017): 33 - 70. |
| MLA | Emiroğlu Nagihan Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. , 2017, ss.33 - 70. |
| AMA | Emiroğlu N Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. . 2017; 33 - 70. |
| Vancouver | Emiroğlu N Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. . 2017; 33 - 70. |
| IEEE | Emiroğlu N "Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği." , ss.33 - 70, 2017. |
| ISNAD | Emiroğlu, Nagihan. "Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği". (2017), 33-70. |
| APA | Emiroğlu N (2017). Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. İslam Araştırmaları Dergisi, 0(37), 33 - 70. |
| Chicago | Emiroğlu Nagihan Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. İslam Araştırmaları Dergisi 0, no.37 (2017): 33 - 70. |
| MLA | Emiroğlu Nagihan Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. İslam Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.37, 2017, ss.33 - 70. |
| AMA | Emiroğlu N Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. İslam Araştırmaları Dergisi. 2017; 0(37): 33 - 70. |
| Vancouver | Emiroğlu N Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği. İslam Araştırmaları Dergisi. 2017; 0(37): 33 - 70. |
| IEEE | Emiroğlu N "Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği." İslam Araştırmaları Dergisi, 0, ss.33 - 70, 2017. |
| ISNAD | Emiroğlu, Nagihan. "Kadınların Hadis Okuttuğu Mekânlar: el-Câmiu'l-Muzafferî Örneği". İslam Araştırmaları Dergisi 37 (2017), 33-70. |
