OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA)
Yıl: 2017 Cilt: 25 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 11 - 71 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA)
Öz: İslam hukukunda yaptırımı naslarla belirlenmiş altı suçtipi vardır. Bunlardan kişilere karşı işlenen kasten öldürmeve yaralama suçlarında kısas cezası verilebilmesi için kısastalebi olmalıdır. Bu talepten önce veya sonra (infazıntamamlanmasına kadar) uzlaşma ve kısas talebindenvazgeçilmesi halinde kısas cezası düşer.Hem topluma hem de kişilere karşı işlenen ancak kişihaklarının baskın olduğu suç tipleri olan kazif ve hırsızlık suçlarının takibi de şikayete bağlıdır. Bu suçlardauzlaşma/şikayetten vazgeçme hükmün verilmesine kadarmümkündür ve asli cezayı düşürür. Topluma karşı işlenenhırabe ve zina suçlarında resen takibat yapılır ve uzlaşmanınasli cezanın verilmesine etkisi olmaz.Tazir suçlarından devlete yönelik olan ridde ve bağysuçları ile kamu sağlığına yönelik olan şürb suçunda datakibat resen yapılır ve uzlaşma düşünülemez.Kişilere karşı işlenen çocuk düşürme, taksirle öldürmeve taksirle yaralamada takibat şikayete bağlıdır, uzlaşmacezayı düşürebilir.Osmanlı ceza muhakemesinde İslam hukukununesaslarına bağlı kalınmış, uzlaşma kapsamındaki suçlarınçoğu uzlaşma ile sonuçlanmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
CONCILIATION IN OTTOMAN CRIMINAL PROCEDURE LAW
Öz: In Islamic law there are 6 types of crimes sanctioned by nass. There must be a kısas request for the kısas penalty for intentional manslaughter and wounding offenses. Before or after this request (until the execution is completed), if the compromise and shortage is waived, the penalty is reduced. Crimes of theft and kazif which are commited against both public and persons but in which the individual rights are dominant, depends on complaint. In this crimes comprimise / call of complaints is possible until the verdict is decided and this may reduce the original punishment. Prosecution is carried out on offenses like adultery and hirabe and in this crimes comprimise is not effectable to the main punishment. In tazir crimes state-oriented ridde and bagy and public health-oriented şürb crimes there is public prosecution and no think of comprimise. Crimes commited against persons like miscarriage, negligent killing and hurting the prosecution depends on complaint and comprimise may reduce the punishment. Ottoman criminal procedure is connected to the principles of the Islamic Law thus in the crimes which comprimise is doable the disagrement have resulted with comprimise.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKMAN, Mehmet, Osmanlı Devletinde Ceza Yargılaması, İst.2004.
- AKŞİT, M. Cevat, İslâm Ceza Hukuku ve İnsanî Esasları, İst.1976.
- ARMAĞAN, Mustafa, Osmanlı İnsanlığın Son Adası, İst.2003. ATAR, Fahrettin, İslam Adliye Teşkilatı, Ank.1991.
- ATAR, Fahrettin, İslam Yargılama Hukukunun Esasları, İst.2017.
- AVVA, M. Selim, Fî Usûli'n-Nizâmi'l-Cinâiyyi'l-İslâmî, Kahire, 1983.
- AYNİ, Bedreddin, Umdetü'l-Kârî Şerhi Sahihi'l-Buhari, Mısır, 1970.
- BEROJE, Sahip, Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından İslam İspat Hukuku, Ank.2007.
- BİLMEN, Ö. Nasuhi (ö.1971): Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kamusu, İst.1975.
- CANSEL, Erol-ÖZEL, Çağlar-YÜKSEL, Mehmet, Hukuk Başlangıcı Hukukun Temel Kavram ve Kuramları, Ank.2015.
- DAVUDOĞLU, Ahmet (ö.1983) Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst.1977.
- DEHLEVİ, Şah Veliyyullah, Huccetullahi'l-Baliğa, Beyrut, 1992.
- DEHLEVİ, Şah Veliyyullah, Huccetullahi'l-Baliğa, Beyrut, 1992.
- DEMİR, Abdullah, Medeni Yargılama Hukuku Osmanlı Mahkemesi, İst.2010.
- DÖNMEZER, Sulhi-ERMAN, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, İst.1994.
- DÖNMEZER, Sulhi-ERMAN, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, İst.1994.
- DÖRTOK ABACI, Zeynep, "Bir Sorun Çözme Yöntemi olarak Sulh: 18. Yüzyıl Bursa Kadı Sicillerinden Örnekler ve Düşündürdükleri" http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1335/15455. pdf (E.T. 03.05.2017).
- Dürrizade Mehmed Arif Efendi, Neticetü'l-Fetava, İst.1265. EBU ZEHRA, Muhammed, el-Ukube, Kahire, Ty. No:239.
- EREM-DANIŞMAN-ARTUK, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ank.1997.
- FERRA, Kadı Ebu Ya'lâ Muhammed b. Hüseyin (ö.1065): elAhkâmu's-Sultaniyye, Mısır, 1987.
- FUDAYLAT, Cebr Mahmud, Sukûtu'l-Ukûbât fi'l-Fıkhi'l- İslâmî, Amman, 1987.
- İBN FERHUN, Burhâneddîn Ebü'l-Vefâ İbrâhîm İbnü'l- İmâm Şemseddîn Ebî Abdillah Muhammed (ö.1397):
- Tabsıratü'l-Hukkâm fî Usûli'l-Akdiyeti ve Menâhici'lAhkâm, Beyrut, 1995.
- İBN KAYYİM, el-Cevziye Ebu Abdullah Şemseddin (ö.1350), et-Turuku'l-Hukmiyye, Kahire, 1977.
- İBN TEYMİYE, Takıyyuddin Ahmed (ö.1327), Siyaset, (Çev: V. Akyüz) İst.1985.
- İÇEL-SOKULLU-AKINCI-ÖZGENÇ-SÖZÜERMAHMUTOĞLU-ÜNVER, İçel Yaptırım Teorisi, İst.2000.
- KASANİ, Alaeddin Ebubekir b. Mes'ud (ö.1191), Bedâiu'sSanâi fi Tertibi'ş-Şerai', Mısır, 1327.
- KILINÇ, Ahmet, "Osmanlı Devletinde Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemi Olarak Muslihun: Osmanlı Arabuluculuğu" II. Türk Hukuk Tarihi Kongresi Bildirileri, C:II, İst.2016.
- Konyalı Mehmed Vehbi, Büyük Kur'an Tefsiri, Üçdal Neşriyat: C:13, s.5494-5495.
- KURTUBİ, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî (ö.1273): el-Câmiu li-Ahkâmi'l-Kur'an, Beyrut, 1988.
- MEVSILİ, Abdullah b. Mahmud (ö.1284), el-İhtiyâr fî Ta'lîli'lMuhtâr, Beyrut, 1975.
- MOLLA HÜSREV, Muhammed b. Feramuz (ö.1480), Dureru'l-Hukkâm fî Şerhi Ğureri'l-Ahkâm, İst.1978.
- OKUR GÜMRÜKÇÜOĞLU, Saliha, Şikayet Defterleri Işığında Osmanlı Hukuku ve Uygulaması, MÜSBE Yayımlanmamış Doktora Tezi, İst.2010.
- SALMAN, Yüksel, İslam Ceza Hukukunda Af, SÜSBE Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya, 2005.
- SCHACHT, Joseph, İslâm Hukukuna Giriş, (Çev. M. Dağ-A. Şener), Ank.1986.
- SERAHSİ, Ebubekir Muhammed b. Ahmed (ö.1090), elMebsût, Beyrut, 1986.
- Seyyid Ömer b. İdris." Akt. BAYINDIR, Abdülaziz, İslâm Muhakeme Hukuku (Osmanlı Devri Uygulaması), İst.1986.
- SLADE, Adolphus, Kaptan Paşa (Çev: O. Öndeş) İst.1973. ŞEN, Yusuf, "İslam Hukukunda Arabuluculuk" Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012/2, C:11, S:22, s.106.
- Şeyh Bedreddin, Letaifü'l-İşarat (Editör: Hacı Yunus Apaydın) İst.2012.
- ŞİŞMAN, Cengiz, "Osmanlı Milletlerinin Girift İlişkileri: 17. Yüzyıl Hasköy Şer'iye Sicillerinde Kaydedilen Bir Cinayet Öyküsü", Osmanlı Araştırmaları XX, İst.2000.
- TAMDOĞAN, Işık, "XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Üsküdar'da Sulh Anlaşmaları ve Bunların Ardındaki Sosyal İlişkiler", in: Uluslararası Üsküdar Sempozyumu V Bildirileri, 1-5 Kasım 2007, C:I, s.51.
- UDEH, Abdülkadir (ö.1954), et-Teşrîu'l-Cinâiyyi'l-İslâmi Mukarinen bi'l-Kanuni'l-Vad'i, Beyrut, Ty, II.
- YAZIR, M. Hamdi (ö.1942), Hak Dini Kur'an Dili, İst.Ty. III/1692.
- ZEYLAİ, Cemaleddîn Abdullah b. Yusuf, Nasbu'r-Râye li Ehâdîsi'l-Hidâye, Yy. 1973.
| APA | AVCI M (2017). OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). , 11 - 71. |
| Chicago | AVCI Mustafa OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). (2017): 11 - 71. |
| MLA | AVCI Mustafa OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). , 2017, ss.11 - 71. |
| AMA | AVCI M OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). . 2017; 11 - 71. |
| Vancouver | AVCI M OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). . 2017; 11 - 71. |
| IEEE | AVCI M "OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA)." , ss.11 - 71, 2017. |
| ISNAD | AVCI, Mustafa. "OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA)". (2017), 11-71. |
| APA | AVCI M (2017). OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(1), 11 - 71. |
| Chicago | AVCI Mustafa OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25, no.1 (2017): 11 - 71. |
| MLA | AVCI Mustafa OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.25, no.1, 2017, ss.11 - 71. |
| AMA | AVCI M OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 25(1): 11 - 71. |
| Vancouver | AVCI M OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA). Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 25(1): 11 - 71. |
| IEEE | AVCI M "OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA)." Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25, ss.11 - 71, 2017. |
| ISNAD | AVCI, Mustafa. "OSMANLI CEZA MUHAKEMESİNDE SULH (UZLAŞTIRMA)". Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25/1 (2017), 11-71. |
