İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ

Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 533 - 566 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ

Öz:
İdari mahkemeler, idari işlemin sebep unsuru üzerinde denetim faaliyeti yürütürken, idarece işlemin tesisine dayanak olarak gösterilmiş sebebin gerçekleşmemiş olduğunu tespit etmeleri halinde iptal kararı vereceklerdir. Fakat idari mahkemeler, bu tespite rağmen ayrıca re'sen tespit ettikleri bir başka idari işlem sebebinden dolayı, idari işlemin hukuka uygun olduğu kanaatine ulaşıp davacının talebini reddedebilecekler midir? Genelde tartışıldığının aksine, idari yargılama usulünde sebep ikamesi sadece idari işlemin sebebi üzerinde gerçekleştirilebilecek bir faaliyet midir? Davacı tarafından ortaya konulan dava sebepleri yerine, mahkemece başka maddi sebepler re'sen tespit edilerek bu sebepler üzerinden hüküm kurulabilecek midir?Söz konusu sorulara cevap bulmaya çalışırken idari yargılama usulüne özgünlük katan bazı usul kuralları ile karşılaşacağız. Re'sen araştırma ilkesi, iddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağı (idari yargılama usulündeki anlamıyla) ve idarenin yerine geçilerek karar verilememesine ilişkin usuli kurallar, sebep ikamesi tartışmasında bizleri derinlemesine muhakeme yapma noktasına götürmektedir. İdari yargılama usulünde sebep ikamesinin, çelişmeli yargılama ilkesi (adil yargılanma hakkı), kamu yararının korunması ve hukuk devleti ilkesinin geliştirilmesine olası etkileri ise çalışmamızda göz önünde bulundurduğumuz başlıca konular olmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Substitution of Grounds In The Administrative Jurisdiction Procedure Law

Öz:
While reviewing the grounds of the administrativeact, administrative courts shall issue acancellation decision in case they determinethat the grounds presented by the administrationto be based on the administrative acthas not been materialized. However, despiteof this determination, will the administrativecourts be able to reach the opinion that theadministrative action is legitimate because ofanother grounds for the administrative act thatthey have found ex officio and refuse the claimant'sclaim?Contrary to what is generally considered, isthe substitution of grounds in the administra- tive jurisdiction procedure an activity that canonly be carried out on the grounds of the ad- ministrative act? Instead of the grounds of theaction laid down by the plaintiff, shall the courtbe able to render judgment based on the factu- al reasons that the court has found ex officio?While trying to find answers to thesequestions, we will encounter some proceduralrules that add originality to administrativejurisdiction procedure. The inquisitorialprocedure, the prohibition of extendingor amending of allegation and defense (inthe meaning of administrative jurisdictionprocedure), and the procedural rules regardingcourt's inability to making decision on behalfof the administration lead us to in-depthdeliberation in the discussion on substitutionof grounds. The possible effect of substitutionof grounds in administrative jurisdictionprocedure on the principle of contradiction(the right to fair trial), the protection of thepublic interest, and the principle of the rule oflaw have always become the major issues thatare taken into consideration throughout thestudy.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKINCI, Müslüm; İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
  • AKINCI, Müslüm; "İdari Yargılama Hukukunda Savunmada Fırsat Eşitliği", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Yıl. 1, S. 2, Temmuz 2010, s. 33-51.
  • ASLAN, Zehreddin; "Türk İdari Yargı Sisteminde Re'sen Araştırma İlkesi", İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No. 23-24, Ekim 2000-Mart 2001, s. 53-58.
  • ATAY, E. Ethem; "İptal Davasının Nitelikleri ve İptal Kararlarının Uygulanması", Danıştay ve İdari Yargı Günü 139. Yıl Sempozyumu, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 74, 11 Mayıs 2007, s. 13-95.
  • AZRAK, A. Ülkü; "İptal Davalarının Objektif Niteliği", Hukuk Kurultayı 2000, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, 12/16 Ocak 2000, s. 331-346.
  • BRADLEY, A. W./EWING, K. D.; Constitutional and Administrative Law, Fourteenth Edition, Pearson Longman, England, 2007.
  • CANDAN, Turgut; Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009.
  • ÇAĞLAYAN, Ramazan; İdari Yargılama Hukuku, 8. Güncellenmiş Baskı, Seçkin Hukuk, Ankara, Eylül 2016.
  • ÇAĞLAYAN, Ramazan; İdari Yargı Kararlarının Sonuçları ve Uygulanması, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Kasım 2004.
  • ÇAĞLAYAN, Ramazan; "İdari Yargıda Kesin Hüküm", A. Ü. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. III, S. 1, s. 123-141.
  • ERGÜN, Çağdaş Evrim; "Vergi Yargılamasında Re'sen Araştırma İlkesi", AÜ- HFD, C. 55, S. 2, 2006, s. 65-89.
  • EVREN, Çınar Can; "İptal Davalarında Kendiliğinden Araştırma İlkesi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, S. 1-2, 2008, s. 701-723.
  • FEKETE, Balazs; "Raising Points of Law on The Courts' Own Motion", 21 MJ 4, 2014, s. 652-675.
  • GÖZLER, Kemal; İdare Hukuku, İkinci Baskı, Cilt I, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2009.
  • GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref; Yönetsel Yargı, 35. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, Eylül 2016.
  • GROVES, Matthew; "Before the High Court Reviewing Reasons for Administrative Decisions: Wingfoot Australia Partners Pty Ltd v Kocak", Sydney Law Review, Vol. 35, s. 627-654.
  • KAPLAN, Gürsel; İdari Yargılama Hukuku, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Birinci Baskı, Bursa, Eylül 2016.
  • KAYA, Cemil/AKCAN, Recep; "Medeni ve İdari Yargıda İddia ve Savunmanın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi Yasağı", İÜHFM, C. LXVII, S. 1-2, 2009, s. 123-141.
  • KUNNECKE, Martina; Tradition and Change in Administrative Law An Anglo-German Comparison, Springer, Heidelberg, 2007.
  • OĞURLU, Yücel; "Danıştay Kararları Işığında İdari Yargılama Usulünde Re'sen Araştırma İlkesi", A.Ü. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. II, S. 1, s. 120-133.
  • ÖZAY, İl Han; Günışığında Yönetim II Yargısal Korunma, XII Levha, Ekim 2010, İstanbul.
  • ULER, Yıldırım; İdarî Yargıda İptal Kararlarının Sonuçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 281, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970.
  • ULUSOY, Ali D.; İdari Yaptırımlar, XII Levha, 1. Baskı, İstanbul, Kasım 2013.
  • YASİN, Melikşah; İdari Yargılama Usulünde İspat, 1. Baskı, XII Levha, İstanbul, Ağustos 2015.
  • YILMAZ, Ejder; "İdarî Yargıda İddia ve Savunmanın Genişletilmesi/Değiştirilmesi Yasağı", Ankara Barosu Dergisi, S. 3-4, 1983, s. 11-34.
  • YORGANCIOĞLU, Erçetin; "Danıştay Yargılama Usulünde Re'sen İnceleme Yetkisi", İdare Hukuku ve İdarî Yargı ile İlgili İncelemeler I, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No 21, Güneş Matbaası, Ankara, 1976, s. 218-253.
  • (Mahkeme kararlarından bazıları, metin içerisinde adı geçen yazarların eserlerinden alınmıştır.)
  • D2D, 27.10.2008, K. 2008/4185, DİDDK, Onama: 18.03.2013, E. 2009/723.
  • D3D, 15.12.1989, E. 1989/1325, K. 1989/2825, http://emsal.danistay.uyap. gov.tr, (Erişim Tarihi: 27.02.2017).
  • D4D, 12.06.2000, E. 1999/5428, K. 2000/2702, http://emsal.danistay.uyap. gov.tr, (Erişim Tarihi: 27.02.2017).
  • D5D., 22.03.2011, E. 2009/1132, K. 2011/1528, içinde: AYM, (Koray Erdoğan Başvurusu), 10.03.2016, Başvuru No: 2013/1989, Açıklama no. 11-12, 15, RG: 19.04.2016, 29689.
  • D5D, 22.15.2015, E. 2014/4325, K. 2015/10764, Danıştay Dergisi, S. 142, 2016, s. 121-124.
  • D8D., 03.02.2016, E. 2015/10165, K. 2016/534, Danıştay Dergisi, S. 142, 2016, s. 146-150.
  • D10D, 18.12.1995, E. 1994/5036, K. 1995/6574, https://www.kararara. com/danistay/dnsty17/dnstyk16079.html, (Erişim Tarihi: 02.03.2017).
  • DİDDGK, 03.12.1999, E. 1999/775, K. 1999/1200, http://emsal.danistay. uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi: 07.02.2017).
  • DİDDK, 06.04.2012, E. 2007/2208, K. 2012/246, http://emsal.danistay. uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi: 21.02.2017).
  • AYİM, 02.18.2003, E. 2002/400, K. 2003/255.
  • AYM, (Koray Erdoğan Başvurusu), 10.03.2016, Başvuru No: 2013/1989, Açıklama no. 40, RG: 19.04.2016, 29689.
APA Soyler Y (2017). İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. , 533 - 566.
Chicago Soyler Yasin İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. (2017): 533 - 566.
MLA Soyler Yasin İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. , 2017, ss.533 - 566.
AMA Soyler Y İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. . 2017; 533 - 566.
Vancouver Soyler Y İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. . 2017; 533 - 566.
IEEE Soyler Y "İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ." , ss.533 - 566, 2017.
ISNAD Soyler, Yasin. "İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ". (2017), 533-566.
APA Soyler Y (2017). İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0(31), 533 - 566.
Chicago Soyler Yasin İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 0, no.31 (2017): 533 - 566.
MLA Soyler Yasin İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, vol.0, no.31, 2017, ss.533 - 566.
AMA Soyler Y İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2017; 0(31): 533 - 566.
Vancouver Soyler Y İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2017; 0(31): 533 - 566.
IEEE Soyler Y "İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ." Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0, ss.533 - 566, 2017.
ISNAD Soyler, Yasin. "İDARİ YARGILAMA USUL HUKUKUNDA SEBEP İKAMESİ". Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 31 (2017), 533-566.