Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli

Korkmaz, Burcu; Kahya, Yasemin

Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli

Burcu KORKMAZ, (Hacettepe Üniversitesi)

Yasemin KAHYA (Hacettepe Üniversitesi)

Türk Psikoloji Dergisi

22 0

Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 80 Sayfa Aralığı: 84 - 96 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli

Öz:

Bireyin kendisi olmasını ifade eden özgünlük kavramı ile psikolojik belirti düzeyi arasındaki ilişkide ihtiyaç doyu-- munun aracı rolünün Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) çerçevesinde sınanması, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Hacettepe Üniversitesi'nin farklı bölümlerinde öğrenim gören toplam 223 kişi çalışmada yer almıştır. Katılımcılara kişisel bilgi formu, özgünlük ölçeği-kısa form, ihtiyaç doyumu ölçeği ve belirti tarama listesi (SCL--90) uygulanmış ve elde edilen veriler YEM çerçevesinde analiz edilmiştir. Modelin sınanmasından önce yürütülen korelasyon analizi, özgünlük ve psikolojik ihtiyaç doyumunun psikolojik belirti düzeyi ile istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde negatif yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. YEM analizine göre sınanan modelin uyum indekslerinin kabul edilebilir olduğu bulgulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, özgünlük ile psikolojik belirti düzeyi ara-- s1ndaki ilişkide ihtiyaç doyumunun tam aracı rolü olduğuna işaret etmektedir. Bulgular doğrultusunda oluşturulan model, bireylerin psikolojik belirtilerinin azaltılmasında özgünlük ve ihtiyaç doyumu gibi kavramların göz önünde bulundurulması gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca psikolojik belirti düzeyi üzerindeki etkileri göz önüne alındığında, özgünlüğün desteklenmesi ve psikolojik ihtiyaç doyumunun değerlendirilmesi özellikle psikoterapi çalışmaları açısından yol gösterici niteliktedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Öz:

The aim of this study was to examine the mediator role of psychological need satisfaction on the relationship betweenauthenticity and psychological symptom level. The sample included total of 223 participants who were studying indifferent departments of Hacettepe University. Participants were given Demographics Form, Authenticity Scale-ShortForm, Need Satisfaction Scale and Symptom Checklist (SCL—90) and the data collected were tested by StructuralEquation Modeling. Correlation analysis before model testing indicated that authenticity and need satisfaction weresignificantly related to psychological symptoms in negative direction. According to the results of SEM, it was foundthat the fit indexes of tested model were acceptable. Results pointed out that need satisfaction was full mediator on therelationship between authenticity and psychological symptom level. The tested model indicated that constructs such asauthenticity and need satisfaction should be taken into account to provide individuals’ psychological health. Further—more, because the findings implied that authenticity and in turn, psychological need satisfaction have positive effectson psychological symptoms, psychotherapy should focus on the improvement of these variables.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ceran Karataş, Y. (2015). İnsanın Kötülüğü ve Yalnızlığının Yazgısı. Lacivert Dergi, 9.
Chomsky, N. (1997). Demokratik İdeallerin Çöküşü. (C.Cerit, Çev.) İstanbul: Pınar Yayınları.
Çelebi, A. (2010). Şiddetin Eleştirisi Üzerine. (A. Çelebi, Ed.) İstanbul: Metis Yayınları.
Dahl, A. (2001). Demokrasi Üstüne. (B.Kadıoğlu, Çev.) Ankara: Pnoenix Yayınevi.
Dauve, G., & Nesic, K. (2012). Demokrasinin Ötesinde. (İ.Kahraman, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Davutoğlu, A. (2002). Küresel Bunalım. İstanbul: Küre Yayınları.
Eagleton, T. (2011). Kötülük Üzerine Deneme. (Ş. Bezci, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Eagleton, T. (2013). Hayatın Anlamı. (K. Tunca, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Engels, F. (2014). Tarihte Şiddetin Rolü. (O. Kunal, Çev.) İstanbul: YKY.
Fanon, F. (2007). Yeryüzünün Lanetlileri. (Ş. Süer, Çev.) İstanbul: Versus Yayınları.
Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung, J. (1969). Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research , 6 (3), 167-191.
Giddens, A. (2005). Ulus Devlet ve Şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Devin Yayıncılık.
Hegel, G. (2015). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. (C. Karakaya, Çev.) İstanbul: Sümer Yayıncılık.
Hobbes. (2007). Leviathan. (S. Lim, Çev.) İstanbul: YKY.
Hobsbawm, E. (2006). Devrimciler. (H. Şenoğuz, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Kant, I. (2006). Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi. Ö. Doğan, & G. Ateşoğlu (Ed.) Tarih
Felsefesi içinde (s 30-47). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Karstedt, S. (2006). Democracy, Values, and Violence: Paradoxes, Tensions, and Comparative Advantages of Liberal Inclusion. Annals of the American Academy of Political and Social Science , 605, 50-81.
Keane, J. (1998). Şiddetin Uzun Yüzyılı. (B. Peker, Çev.) Ankara: Dost Yayınları.
Keane, J. (2010). Şiddet ve Demokrasi. (M. Üst, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
Machiavelli, N. (2008). Hükümdar. (N. Adabağ, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Michaud, Y. (1991). Şiddet. (C. Mutlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Ringen, S. (2009). Demokrasi Neye Yarar. (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: YKY.
Ruff, J. (2011). Erken Modern Avrupa’da Şiddet (1500-1800). (D. Türkoğlu, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Schopenhauer, A. (2009). Hukuk, Ahlak ev Siyaset Üzerine. (A.Aydoğan, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
Sorel, G. (2002). Şiddet Üzerüne Düşünceler. (A.Hazaryan, Çev.) Ankara: Epos Yayınları.
Stewart, J., & Strathern, A. (2002). Violence: Theory and Ethnography. London & Newyork: Continuum.
Toulmin, S. (2002). Kozmopolis. (H. Arslan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi (7. Baskı). (H. Turan, Çev.) İstanbul: YKY.
Zolo, D. (1992). Demoracy and Complexity. USA: The Pennysylivania State University Press.
Ceran Karataş, Y. (2015). İnsanın Kötülüğü ve Yalnızlığının Yazgısı. Lacivert Dergi, 9.
Chomsky, N. (1997). Demokratik İdeallerin Çöküşü. (C.Cerit, Çev.) İstanbul: Pınar Yayınları.
Çelebi, A. (2010). Şiddetin Eleştirisi Üzerine. (A. Çelebi, Ed.) İstanbul: Metis Yayınları.
Dahl, A. (2001). Demokrasi Üstüne. (B.Kadıoğlu, Çev.) Ankara: Pnoenix Yayınevi.
Dauve, G., & Nesic, K. (2012). Demokrasinin Ötesinde. (İ.Kahraman, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Davutoğlu, A. (2002). Küresel Bunalım. İstanbul: Küre Yayınları.
Eagleton, T. (2011). Kötülük Üzerine Deneme. (Ş. Bezci, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Eagleton, T. (2013). Hayatın Anlamı. (K. Tunca, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Engels, F. (2014). Tarihte Şiddetin Rolü. (O. Kunal, Çev.) İstanbul: YKY.
Fanon, F. (2007). Yeryüzünün Lanetlileri. (Ş. Süer, Çev.) İstanbul: Versus Yayınları.
Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung, J. (1969). Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research , 6 (3), 167-191.
Giddens, A. (2005). Ulus Devlet ve Şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Devin Yayıncılık.
Hegel, G. (2015). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. (C. Karakaya, Çev.) İstanbul: Sümer Yayıncılık.
Hobbes. (2007). Leviathan. (S. Lim, Çev.) İstanbul: YKY.
Hobsbawm, E. (2006). Devrimciler. (H. Şenoğuz, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Kant, I. (2006). Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi. Ö. Doğan, & G. Ateşoğlu (Ed.) Tarih Felsefesi içinde (s 30-47). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Karstedt, S. (2006). Democracy, Values, and Violence: Paradoxes, Tensions, and Comparative Advantages of Liberal Inclusion. Annals of the American Academy of Political and Social Science , 605, 50-81.
Keane, J. (1998). Şiddetin Uzun Yüzyılı. (B. Peker, Çev.) Ankara: Dost Yayınları.
Keane, J. (2010). Şiddet ve Demokrasi. (M. Üst, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
Machiavelli, N. (2008). Hükümdar. (N. Adabağ, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Michaud, Y. (1991). Şiddet. (C. Mutlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Ringen, S. (2009). Demokrasi Neye Yarar. (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: YKY.
Ruff, J. (2011). Erken Modern Avrupa’da Şiddet (1500-1800). (D. Türkoğlu, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Schopenhauer, A. (2009). Hukuk, Ahlak ev Siyaset Üzerine. (A.Aydoğan, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
Sorel, G. (2002). Şiddet Üzerüne Düşünceler. (A.Hazaryan, Çev.) Ankara: Epos Yayınları.
Stewart, J., & Strathern, A. (2002). Violence: Theory and Ethnography. London & Newyork: Continuum.
Toulmin, S. (2002). Kozmopolis. (H. Arslan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi (7. Baskı). (H. Turan, Çev.) İstanbul: YKY.
Zolo, D. (1992). Demoracy and Complexity. USA: The Pennysylivania State University Press.

APA	Korkmaz B, Kahya Y (2017). Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. , 84 - 96.
Chicago	Korkmaz Burcu,Kahya Yasemin Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. (2017): 84 - 96.
MLA	Korkmaz Burcu,Kahya Yasemin Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. , 2017, ss.84 - 96.
AMA	Korkmaz B,Kahya Y Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. . 2017; 84 - 96.
Vancouver	Korkmaz B,Kahya Y Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. . 2017; 84 - 96.
IEEE	Korkmaz B,Kahya Y "Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli." , ss.84 - 96, 2017.
ISNAD	Korkmaz, Burcu - Kahya, Yasemin. "Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli". (2017), 84-96.

APA	Korkmaz B, Kahya Y (2017). Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Türk Psikoloji Dergisi, 32(80), 84 - 96.
Chicago	Korkmaz Burcu,Kahya Yasemin Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Türk Psikoloji Dergisi 32, no.80 (2017): 84 - 96.
MLA	Korkmaz Burcu,Kahya Yasemin Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Türk Psikoloji Dergisi, vol.32, no.80, 2017, ss.84 - 96.
AMA	Korkmaz B,Kahya Y Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Türk Psikoloji Dergisi. 2017; 32(80): 84 - 96.
Vancouver	Korkmaz B,Kahya Y Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli. Türk Psikoloji Dergisi. 2017; 32(80): 84 - 96.
IEEE	Korkmaz B,Kahya Y "Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli." Türk Psikoloji Dergisi, 32, ss.84 - 96, 2017.
ISNAD	Korkmaz, Burcu - Kahya, Yasemin. "Özgünlük ve Psikolojik Belirti Düzeyi Arasındaki İlişkide Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Aracı Rolü: Bir Yapısal Eşitlik Modeli". Türk Psikoloji Dergisi 32/80 (2017), 84-96.