Yıl: 2013 Cilt: 0 Sayı: 50 Sayfa Aralığı: 229 - 240 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ

Öz:
Bu çalışmada, Osmanlı'da XVII. yüzyıliktidar--bilim münasebetleri ele alınmaktadır.XVII. yüzyıl Osmanlı Dünyası, klasik vemodernleşme süreçlerinin anlaşılıpanIamIandırıImasında merkezi bir dönemözelliğine sahiptir. Bu dönem, Osmanlıdüşünce hayatındaki çatışmaların, siyasalrejimdeki aksaklıkların başlamasıyla beraberciddi içindebarındırır. konusu çatışmalar veaksaklıklar, hareket eden vebugünde anlam bulan gelenek olgusununsendelediğini gösteren işaretlerdir. Kaldı kiOsmanlı'da XVII. yüzyılın ayırıcı özelliği, hemsiyasal rejimdeki hem de düşüncehayatındaki hâkim geleneksel kurgulamanıngörülen ilk kıvılcımları Söz geçmişten kırılmaya başladığı dönem olmasında gizlidir.Iktidar--bilim ilişkisi bağlamında gizliliğin dikkate değer yönü ise ön dönemlerdeki Nizam--ı Alem ideolojisindeki katı yapının öncelikli olarak siyasi ve askeri nedenlerlezafiyete uğramaya başladığı; bilim ve düşünce sahasındaki yeni çehrenin buzafiyetler bağlamında yapısal bir dönüşüme uğradığıdır. Dolayısıyla XVII. yüzyılOsmanlı'da iktidar--bilim ilişkisi, bu değişim bağlamında, sonraki dönemlere ön ayakolacak şekilde değerlendirilmelidir. Bu çalışmanın temel amacı da tarihsel süreçiçerisinde değişen siyasi, askeri, bilimsel, düşünsel vb. sahaları, dünya siyasetindekikonjonktürel yapıyı dikkate alarak değerlendirmek ve buna bağlı olarak bilim-- siyasi, hukuki,kültürel yapı etkinliklerini ekonomik ve düşünce toplumsal, bağlamında irdelemektir.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Tarih Din Bilimi Siyasi Bilimler Ortaçağ ve Rönesans Çalışmaları Kültürel Çalışmalar Sanat

The Relationship between Power and Science in the Ottoman State in XVII Century

Öz:
This study deals with the relation betweenpower and science in the I7th CenturyOttoman Empire. The I7th Century OttomanWorld has the characteristics of pivotalperiod for conventional and modernizationprocesses to be understood and interpreted.This period involves the first flames whichburst out with conflicts in Ottoman thoughtand disruptions in political regime. Theseconflicts and disruptions are the first signswhich show the malfunction of traditionalphenomenon that is shaped in the past andreaches its significance at the present time.Moreover, distinctive feature of the I7thCentury in Ottoman Empire Iurks in its beingthe breaking point for traditional constructionin both political regime and thought. Anotherremarkable point for secrecy in terms ofpower and science relation is that rigidideology of state order is weakened bypolitical and military reasons at first and thenscience and thinking undergo structuralchange reIated to this weakness. Therefore,power and science relation in the l7thCenturyOttoman Empire should be evaluated as anavant--garde to the next ages. The mainpurpose of this study is to evaluate political,military, scientific, and intellectual areas whichchange in historical process by consideringthestructure in the world politics; and toscrutinize science and thought activitieswithin the context of political, judiciary,economic and cuIturaI structure.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Tarih Din Bilimi Siyasi Bilimler Ortaçağ ve Rönesans Çalışmaları Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BAŞ, Eyüp. "Kâtip Çelebi (1609--1657)". Türkler Ansiklopedisi, (Cilt 11): 137--154. Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Kemal Çiçek, Prof. Dr. Salim Koca (ed). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
  • BİLGİN, Vejdi. "Klasik Dönem Osmanlı Hukuk Düşüncesinin Temel Özellikleri". Türkler Ansiklopedisi, (Cilt 11): 81--98. Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Kemal Çiçek, Prof. Dr. Salim Koca (ed.). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
  • DEMİR, Remzi. Pbilosoplıia Ottomonica. (Cilt İl). Ankara: Lotus Yayınları, 2005.
  • FAROQHI, Suraiya. "Krizler ve Değişim (1590--1699)", (çev. Ayşe Berktay). Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1660--1914, (Cilt 2): 545--562. Halil İnalcık, Donald Ouataert (ec/.). lstanbul: Eren Yayınları, 2006.
  • FOUCAULT, Michel. Özne ve İktidar. (çev. İşık Ergüden, Osman Akınbay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2005.
  • HİZLİ, Mefail. "Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler ve Eserler", Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17 (1/2008): 25-46.
  • lNALClK, Halil. Şair ve Patron. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2010.
  • KARAMAN, Hayrettin "Fıkılı-- İslam İbadet ve Hukuk İlmi". Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt 13) :1--27. İstanbul: Diyanet Vakfi Yayınları, 1996.
  • KARATEPE, Şükrü. Osmanlı Siyasi Kurumları. lstanbul: İz Yayınları, 2004.
  • KOÇ, Yunus. "Osmanlı'da Toplumsal Dinamizmden Celali isyanlarına Giden Yol ya da İki Belgeye Tek Yorum". Bilig, 25 (Güz/2005): 229--245.
  • MCGOWAN, Bruce. "Ayanlar Çağı 1699--1812". (çev. Ayşe Berktay). Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1660--1914, (Cilt 2): 761--767. Halil İnalcık, Donald Ouataert (eı/.). İstanbul: Eren Yayınları, 2006.
  • OCAK, A. Yaşar. "Klasik Dönem Osmanlı Düşünce Hayatı". Türkler Ansiklopedisi, (Cilt 11): 10--29.
  • Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Kemal Çiçek, Prof. Dr. Salim Koca (eı/.). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
  • RİCAUT, Paul. Osmanlı İmparatorluğu'nun Hâlihazırının Tarihi (XVII. Yüzyıl), (çev. Halil İnalcık, Nilıan Özyıldırım). Ankara: Türk Tarilı Kurumu, 2012.
  • TİMUR, Tamer. Osmanlı Kimliği. Ankara: İmge Kitabevi, 2010.
  • TODERİNİ, Giambattista. Türklerin Yazılı Kültürü. (çev. Ali Berktay). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
  • UZUNÇARŞİLİ, İ. Hakkı. Osmanlı Tarilıi, (Cilt "U 2. Kısım). Ankara: Türk Tarilı Kurumu, 2011.
  • UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı. Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı. Ankara: Türk Tarilı Kurumu, 1988.
  • ZİLFİ, Madeline. C. Osmanlı Uleması. (çev. M. Faruk Özçınar). Ankara: Bileşik Yayınları, 2008.
APA ÇOŞKUN C (2013). XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. , 229 - 240.
Chicago ÇOŞKUN Cüneyt XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. (2013): 229 - 240.
MLA ÇOŞKUN Cüneyt XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. , 2013, ss.229 - 240.
AMA ÇOŞKUN C XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. . 2013; 229 - 240.
Vancouver ÇOŞKUN C XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. . 2013; 229 - 240.
IEEE ÇOŞKUN C "XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ." , ss.229 - 240, 2013.
ISNAD ÇOŞKUN, Cüneyt. "XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ". (2013), 229-240.
APA ÇOŞKUN C (2013). XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(50), 229 - 240.
Chicago ÇOŞKUN Cüneyt XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 0, no.50 (2013): 229 - 240.
MLA ÇOŞKUN Cüneyt XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.50, 2013, ss.229 - 240.
AMA ÇOŞKUN C XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2013; 0(50): 229 - 240.
Vancouver ÇOŞKUN C XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2013; 0(50): 229 - 240.
IEEE ÇOŞKUN C "XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ." Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0, ss.229 - 240, 2013.
ISNAD ÇOŞKUN, Cüneyt. "XVII. YÜZYIL OSMANLI'DA İKTİDAR-BİLİM İLİŞKİSİ". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 50 (2013), 229-240.